Mustafa Akgül Linux Kullanıcılar Derneği LINUX, Açık Kaynak ve Akademik Uygulamalar.

... konulu sunumlar: "Mustafa Akgül Linux Kullanıcılar Derneği LINUX, Açık Kaynak ve Akademik Uygulamalar."— Sunum transkripti:

1 Mustafa Akgül Linux Kullanıcılar Derneği Akgul@lkd.org.trAkgul@lkd.org.tr, akgul@bilkent.edu.tr LINUX, Açık Kaynak ve Akademik Uygulamalar

2 Agustos 2006 Açık Kaynak Dünyası 2 Özet Tarihçe Özgürlük Çeşitleri Lisans farklılıkları Yazılım üretim modeli Yeni iş modelleri Sayılar Yapılar Yazılım örnekleri Dağıtımlar Yazılımlar Neler yapılabilir?

3 Agustos 2006 Açık Kaynak Dünyası 3 Tarihçe 80 öncesi Stallman, MIT, GNU (Gnu is Not Unix!) Torvalds and Linux Open Source – Raymond OSL, Linux International

4 Agustos 2006 Açık Kaynak Dünyası 4 Özgürlükler 1. Kısıtsız kullanım 2. Yazılımı gereksinimlere uyarlama 3. Ücretli/ücretsiz dağıtım 4. Değişiklikleri dağıtma Binanın planına sahip olma Arabanın kaportasının kapalı olması

5 Agustos 2006 Açık Kaynak Dünyası 5 Lisans Farklılıkları Lisans yazılımın sahibi ile kullanıcısı arasında sözleşme Kapalı yazılım-”propriety “ 60+ lisans var: BSD, Açık kaynak, GPL Değişiklikleri yayınlama/dağıtma GPL, copyleft, “virutik” GPL, LGPL 3. sürüm p

6 Agustos 2006 Açık Kaynak Dünyası 6 Yazılım Üretim Modeli “Catedral and Bazaar” modeli İnternet’in ürünü: dagıtık bir yapı Tam zamanlı, gönüllü, pro/amatör Demokratik, hiyararşik: tek model yok Debian’da 1300 developer, kernel-l 2000 Çok sık çatallaşıyor, biraz kaotik

7 Aralık 2004 Açık Kaynak Dünyası 7 Yapılar! İnternet temelli, gönüllü, yarı kaotik Kernel, standart, OSL- open software Libraries Linux İnternational Open source initiative LUG- Linux user groups Ticari destek

8 Agustos 2006 Açık Kaynak Dünyası 8 Sayılar: Source Forge 127K proje, 1372K kayıtlı kullanıcı Topics: 154K scientific/engineering: 11700 Database: 6000 Education: 3800 Clusturing: 400

9 Agustos 2006 Açık Kaynak Dünyası 9 savannah.gnu.org 2600 proje, 44K kayıtlı kullanıcı 300 Gnu proje 2300 non-gnu FSF/UNESCO free software directory 4900 paket

10 Agustos 2006 Açık Kaynak Dünyası 10 freshmeat.net 75 000 proje scientific/engineering 3200 (astronomy 149, bioinfo 192, chemistry 96, math 514) Education 1100 Internet 12000 Database 2200

11 Agustos 2006 Açık Kaynak Dünyası 11 Yeni İş Modelleri Nasıl Para Kazanıyorlar ? Destek: telefon, e-posta, fiziki ziyaret Yazılım desteği, uyarlama Danışmanlık Farklı sürümler; sürümü “kapalı” da kullan Niye yapıyorlar: paylaşmak, tanınmak, saygı görmek, başka iş almak

12 Agustos 2006 Açık Kaynak Dünyası 12 Yazılım Örnekleri Web: Apache %70 (+) Mail: postfix, qmail, sendmail,... Samba: NT for unix! PHP (+) Mysql (+), postgresql Squid, Dansguardian Openoffice (+) Mozilla, firefox, thunderbird (+) Gimp (+) Tex/latex(+), Lynx Gcc, dev (+) Multimedia Clamav (+)

13 Aralık 2004 Açık Kaynak Dünyası 13 Yazılım Örnekleri: II Perl, Python,Java, c++ Htdig, glimpse, z3950 harvest, yaz, ASF Bind, dig İptables,...(firewall) Zebra (routing) Paralel, cluster Amavis-ng,amavisperl Octave Jbass, tomcat, Stat: R, DAP, StatistX Grass, openGIS GNU LP, C++ lib İmage, crypto, visual openSSL, openLDAP Amavisd-new,amavis

14 Agustos 2006 Açık Kaynak Dünyası 14 Ülke Örnekleri Çin: redflag, ++ Cin-kore-japonyaortak Hindistan: linux, yazılım geliştirme, e- devlet Pakistan: yerel Linux İspanya: Eslnx?, bel. İtalya: yerel yön. AB: güvenlik, FW6 Munih belediye Mexica: 150K lab Brezilya: yerel Linux NSA Selinux – ABD

15 Agustos 2006 Açık Kaynak Dünyası 15 Top 500 110/140 linux olmayan Cluster: 364, MPP: 98 constellation 38 Gigabit ethernet: 256 Uygulama: (cogu belli degil); finans, geofizik, iklim, elektronik IBM 239, hp 159, dell 22, cray 16, sgi 12, Intel 300, amd 80, power 80 Us 299, uk35, jp29, ch28, de18 in 11 Amerika, 311, eu 84, asya 91, okya 13 af 1

16 Agustos 2006 Açık Kaynak Dünyası 16 Niye Linux Ögrenme/deney ortamı Güvenli Tasarruf Uyarlanabilir Rekabet avantaji İnsana yatırım Yazılım sanayi Her yerde kullan: gömülü, masaüstü, sunucu, süper... Beraber üretim Mütevazı donanım Hetorejen ortam

17 Agustos 2006 Açık Kaynak Dünyası 17 Linux Kullanıcıları Derneği 1994 linux@bilkent.edu.trlinux@bilkent.edu.tr 1995 inet-tr 1996 inet-tr, linux.org.tr İnet-tr, AB, İnternet Haftası 2000 Mayısı LKD Kuruldu Linux ve Özgür Yazılım, açık kaynak Kullanıcı, geliştirici, kurum, firma; çerceve

18 Aralık 2004 Açık Kaynak Dünyası 18 LKD - II Camia ve yurttaş için portal ve platform Sürekli seminer: ankara, istanbul, izmir? Gezici seminer: 30+ il, 70 ziyaret Klasik: inet-tr, AB, i-hafta Linux ve Özgür Yazılım Şenliği, 1-1.5K Listeler: ayda 1 milyon ileti ftp (160 giga), web’ler; 850 üye

19 Agustos 2006 Açık Kaynak Dünyası 19 Linux Nedir ? İnternetin ürünü, bilişimin asi çocuğudur İş yapma biçimi, yazılım geliştirme felsefesi Sadece teknik değil, sosyolojik bir olgu Çekirdek, işletim sistemi, binlerce yazılım Cep telefon, süper bilgisayar, masa üstü Sunucu, yönlendirici, gömülü Mütevazı donanım, hotorejen sisteme uygun

20 Agustos 2006 Açık Kaynak Dünyası 20 Bilgi Toplumuna Doğru İnternet -  Bilgi Toplumu Bilim, teknoloji, ar-ge, inovasyon Beyinsel emek, entellektüel sermaye Yaratıcı birey, üretici/tüketici birey Hiyararşı yıkılıyor, yatay/network örgüt Ekosistem, rekabirlik Katılımcı, saydam yönetim; her yerde STK

21 Agustos 2006 Açık Kaynak Dünyası 21 E-türkiye, e-devlet Ülkenin yeniden yapılanması: e-türkiye Devletin yeniden yapılanması: e-devlet E-devlet, e-türkiye için öncü güç Bilgisayarlaşma, internet olmazsa olmaz! Ama, felsefe, insan, organizasyon önemlidir Bu bir süreçtir Bilgi toplumu bir tercih meselesi değildir!

22 Aralık 2004 Açık Kaynak Dünyası 22 Linux ve e-devlet Linux ucuz, yüksek başarımlı, güvenli, güvenilir ve dolayısıyla verimli alternatif En kritik ve yüksek başarım işleri En yaygın uygulamalara talibiz: ofis, internet; barış içinde yaşabiliriz İhtiyaca uygun yazılım geliştirmek, uyarlamak, var olan binlerceyi kullanmak, üretileni paylaşmak

23 Agustos 2006 Açık Kaynak Dünyası 23 Dünya’da Neler oluyor? Hemen her ülkede ciddi bir yöneliş var Eavrupa kapsamında güvenlik ve kamu Çin, çin-kore-japonya, malezya, ispanya,. Abd, ingiltere, almanya, rusya, italya Türkiye’de: üniversiteler, ISS’ler, Hükümet, Merkez bankası, İnönü, izmir ekonomi Yerelnet, yerelbilgi, eliar

24 Agustos 2006 Açık Kaynak Dünyası 24 Linux ve e-türkiye Linux bir öğrenme ve deney ortamıdır! Teknoloji üretmek zorundayız! Binlerce bilişimci yetişmeli Bunların yolu Linux’dan geçer Donanım ve yazılım tasarrufu Linux’la Eski bilgisayarlar, sayısal bölünme Ulusal işletim sistemi, uludağ projesi

25 Agustos 2006 Açık Kaynak Dünyası 25 Linux ve Eğitim Her okula internet, her okula Linux Her öğrenci Linux’ü ve openofis’i görsün Pilot projelerle tüm seçenekler denensin Linux sunucular: firewall, yönlendirici, web, e-posta, listeci,... Her okul, ögretmen ve öğrenciye web Okul lab’i çevrenin icafe’si olsun Eğitimi zenginleştirici kullanım

26 Aralık 2004 Açık Kaynak Dünyası 26 Ne Yapmalı? Linux’u ciddiye alın, tanışın! Linux sunucu ve masaüstünüz, (virus, dns) Sunucularınızı, taşımadınızsa, linuxa... Yazılımlarınızı platform bağımsız yazın Açık kaynak kod’tan ve Linux camiasından Yazılımları paylaşın ve beraber üretelim Ulusal işletim sistemi, ulusal yazılım sanayi

27 Agustos 2006 Açık Kaynak Dünyası 27 Biz Ne Yapabiliriz? Linux gelecektir! Bilişim tüm sektörler için önemlidir, Linux bilişimin her boyutu ve toplumun her kesimi için önemlidir Biz STK olarak buradayız! Yardıma hazırız Platform ve katalizör olarak varız

28 Agustos 2006 Açık Kaynak Dünyası 28 Biz Ne Yapabiliriz? Linux gelecektir! Bilişim tüm sektörler için önemlidir, Linux bilişimin her boyutu ve toplumun her kesimi için önemlidir Biz STK olarak buradayız! Yardıma hazırız Platform ve katalizör olarak varız

29 Dağıtımlar Dağıtım: çekirdek ve çeşitli paketlerden oluşan bir hedef kitle için işletim sistemi Live-CD(Çalışan), kurulan, flash, disket 500+, yarısı çalışan Dağıtım bağımlılık yaratır: güncelleme Rpm: Redhat, mandrake, suse, ++ APT (deb) : debian, knoppix, ubuntu... Tgz: slackware, Slack

30 Dagıtım-II Camia: debian, slackware, fedora-core,... Ulusal: pardus, redflag, linEx, alinux, parsix Kaynak: gentoo, LFS, Source Mage Rock Linux: Dagıtım hazırlamak için Major: redhat, Mandriva, Suse, ubuntu (ticari) PclinuxOS, ubuntu, mepis, yoper, xandros, adamantix, linspire, libranet: bireysel Turkiye: turkuaz, gelecek, truva, turkix, boreas, universiteler (ulakbim, bilgi, inönü)

31 Agustos 2006 Açık Kaynak Dünyası 31 Dagıtım-III Redhat +: Centos, Lineox, Scientific L, Tao, whitebox (EL), SME, Trustix, (36) Debian: 52, progeny, linEx,... Mandriva: Edulinux. SAM, pclinuxos, abeledu (7) Slackware: university linux, zipspeak, (23) Fedora: (11) italyan, polanya, alman, arab Power user: (83)

32 Agustos 2006 Açık Kaynak Dünyası 32 Dagıtım-IV Distro top 10: ubuntu. Mandriva, suse, fedora, debian, knoppix, mepis, gentoo, slackware, xandros Live: Knoppix, Mepis, pclinuxos, slax, damn small Source: gentoo, source mage, LFS, RockL, Lunar L Multimedia: GeeXbox, MoviX, dyne:bolic, Agnula, Medialinux, musix, videolinux Başlangıc: xandros, Mepis, linspire, pclinuxos, ark Firewall/secure: Devil, astro, clarkconnect, smoothwall, IPCop, progeny, trustix, engarde, sectoo

33 Agustos 2006 Açık Kaynak Dünyası 33 Dagıtım-V Gömülü: ipodlinux, flight linux(NASA), siemens, linuxROM(flash), midori(transmeta), cyoto, RT/Elinos (realtime) BioBew: clustor and bioinformatics dnalinux.com: dna analizi veicin yazilim, veri, bioinformatics Bioknoppix, open-bio.org bioinformatics.org/software/

34 Agustos 2006 Açık Kaynak Dünyası 34 Yazılımlar Development araçları ve ortamları (gcc ailes:, c, c++, g77, g95, gfortan, java, ada; pascal, lisp'', perl python, php lush, objective-c..., debugger, make, profiler, lex/flesk, yacc/bison), editors... IDE (KDevelop,...) Cvs, prcs, submersion, gbuild Library'ler ve paketler

35 Agustos 2006 Açık Kaynak Dünyası 35 Yazılımlar-II Genel amacli Matematik Paketleri: Octave, scilab, Rlab, R Scientific Python. Yorick, Algea Maxima, jacal, gTybalt (sembolik) Bc calc./language, istenilen precision da

36 Agustos 2006 Açık Kaynak Dünyası 36 Yazılımlar-III GSL – Gnu Scientific Library (hersey!) Netlib.org, GAMS (math.nist.gov) oonumerics.org/oon OONumerics GiNacs – C++ ile sembolik hesaplama Lapack, FFT, ARPACK Computational Fluid Dynamic Codes

37 Agustos 2006 Açık Kaynak Dünyası 37 Yazılımlar-IV: Graphics GNUplot NCAR, NetCDF OpenDX, Imlib3D MayaVi, visualisation.....

38 Agustos 2006 Açık Kaynak Dünyası 38 Yazılımlar-IV: clusters Howto: Beowulf, Parallel Pr., SMP MPI- Massage Passing Interface LAM – Local Area Multicomputer - PVM – Paralel Virtual Machine MayaVi, visualisation Gaglia – cluster monitoring system

39 Agustos 2006 Açık Kaynak Dünyası 39 Biz Ne Yapabiliriz? Linux gelecektir! Bilişim tüm sektörler için önemlidir, Linux bilişimin her boyutu ve toplumun her kesimi için önemlidir Biz STK olarak buradayız! Yardıma hazırız Platform ve katalizör olarak varız

40 Agustos 2006 Açık Kaynak Dünyası 40 Bağlantılar Linux.org.tr seminer.linux.org.tr acik-kaynak.org.tr linux.org, gnu.org, freashmeat.net sf.net ldp.org, linuxquestions.org gnu.org/software/gsl, directory/science www.randomhouse.com (astro, bio, chem)www.randomhouse.com sal.kachinatech.com