DOING BUSINESS 2007 How To Reform 08.11.2006 Özge DUMLUPINAR Hazine Müsteşarlığı-Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü.

... konulu sunumlar: "DOING BUSINESS 2007 How To Reform 08.11.2006 Özge DUMLUPINAR Hazine Müsteşarlığı-Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü."— Sunum transkripti:

1 DOING BUSINESS 2007 How To Reform 08.11.2006 Özge DUMLUPINAR Hazine Müsteşarlığı-Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü

2 Sunum Planı  Rapora İlişkin Genel Bilgiler  Raporda Yer Alan Bileşenler Açısından Türkiye’nin Durumu  Raporun “İstihdam” Bileşeni  Yol Haritası  Özet

3 Rapora İlişkin Genel Bilgiler  Tarihçe  Raporun Amacı  Raporun Kapsamı  Raporun Metodolojisi

4 Genel Bilgiler-Tarihçe  İlk rapor-2004  Her yıl farklı temalar  Değişen ve gelişen içerik ve metodoloji

5 Genel Bilgiler- Amaç  İş yapmanın düzenleyici maliyetlerini ölçülebilir hale getirmek  Ülkelerin yatırım ortamlarını çeşitli bileşenler açısından değerlendirmek ve kıyaslamak  Reform ruhu geliştirmek ve yeni reformların dizaynında yol gösterici olmak

6 Genel Bilgiler- Kapsam  175 ülke  10 Bileşen: -İşe Başlama-Vergi Ödeme -Lisans Alma-Dış Ticaret -İstihdam-Sözleşmelerin İcrası -Mülkiyet Kaydı-Yatırımcının Korunması -Kredi Temini-Şirket Tasfiyesi

7 Genel Bilgiler-Metodoloji  Özellikleri: -İş hayatı düzenlemelerine ilişkin nicel göstergeler sunması -Ülkeler arasında ve zaman içinde kıyaslamayı temin etmesi -Farklı veri kaynaklarının kullanıldığı çok aşamalı bir süreç olması -Zaman içinde değişmesi -Kısıtlamalara sahip bulunması

8 Raporda Türkiye Türkiye20062005Değişim İş Yapma Kolaylığı9184-7 Şirket Kaydı5347-6 Lisans Alma148145-3 İstihdam146148+2 Tapu Kaydı5448-6 Kredi Temini6559-6 Yatırımcının Korunması 6058-2 Dış Ticaret7969-10 Vergi Ödeme6561-4 Şirket Tasfiyesi138137

9 Raporun “İstihdam” Bileşeni  İstihdam Bileşeninin Amacı ve Kapsamı  Metodolojisi  İstihdam Bileşeni Göstergeleri  Tespitler  Öneriler

10 İstihdam Bileşeni-Amaç  Çalışma hayatı düzenlemelerinin esnekliğini ölçmek,  İşe almanın ve işten çıkarmanın işverene maliyetini belirlemek

11 İstihdam Bileşeni- Metodoloji (1)  Özellikleri: -Yerel hukuk bürolarınca yanıtlanan ayrıntılı bir soru formu - Varsayımsal bir model -3 farklı gösterge; --İstihdam Esnekliği Endeksi --Ücret Dışı İstihdam Maliyeti --İşten Çıkarma Maliyeti -Soru formuna verilen cevapların, NATLEX veri tabanından elde edilen bilgiler ışığında kontrolü -Çelişkili cevapların 2 ek bilgi kaynağı kullanılarak kesinleştirilmesi

12 İstihdam Bileşeni- Metodoloji(2 )  İşçiye İlişkin Varsayımlar: İşçi; -Yönetici vasfını taşımaz; tam zamanlı istihdam edilir ve aynı şirkette 20 yıldır çalışır. -Tüm çalışması süresince aylık ücret dışında ülkedeki ortalama ücret tutarında ek ödemelerden yararlanır. -Tüm yasal yükümlülüklerini yerine getirir; evlidir ve 2 çoçuk sahibidir. -Sendika üyesi değildir. (Sendika üyeliği zorunlu değilse)

13 İstihdam Bileşeni Metodoloji (3)  İşverene ilişkin Varsayımlar İşveren; -Limited Şirkete sahiptir. -Ülkenin en popüler şehrinde faaliyet göstermektedir. -Tamamı yerli sermayeli bir şirkettir. -İmalat sanayiinde faaliyette bulunmaktadır. -201 işçisi bulunmaktadır. -Tüm yasal düzenlemelere uymaktadır; ancak işçilerine,, yasal olarak zorunlu olan dışında herhangi bir ödeme yapmamaktadır. -Toplu iş sözleşmesi görüşmelerinin imalat sanayinin yarısından fazlasını kapsama aldığı ülkelerde toplu iş sözleşmelerine tabidir.

14 (4) İstihdam Esnekliği Endeksi  3 alt endeksin ortalaması: -İşe Alma Güçlüğü Endeksi -Çalışma Saatlerinin Esnekliği Endeksi -İşten Çıkarma Güçlüğü Endeksi *0-100 arası değer verilir; yüksek değerler daha katı kuralları ifade eder.

15 (5) İşe Alma Güçlüğü Endeksi  İşe Alma Güçlüğü Endeksi; -Hizmet Sözleşmelerinin sadece geçici amaçlarla kullanılıp kullanılmadığını, -Hizmet sözleşmelerinin maksimum kümülatif süresini, -Bir stajyerin veya yeni işe başlayan bir işçinin asgari ücretinin, işçi başına yaratılan ortalama katma değere oranını ölçer.

16 (6) Çalışma Saatlerinin Esnekliği Endeksi  Gece ve hafta sonu çalışmasında herhangi bir kısıtlama bulunup bulunmadığını,  Haftalık çalışma süresinin 5,5 gün olma imkanını,  Haftalık çalışma süresinin, yılda 2 ay için 50 saati aşıp aşamayacağını (fazla çalışmayı da içerecek biçimde)  Yıllık ücretli izin süresinin 21 iş günü veya az olup olmadığını belirler.

17 (7) İşten Çıkarma Güçlüğü Endeksi  “İhtiyacın üstünde-Fazla” olmanın, bir işten çıkarma sebebi olup olmadığını,  İşverenin, bir “fazla” işçiyi işten çıkarmak için bir 3. tarafa (örn. bir kamu kuruluşuna) ihbar yükümlülüğünün bulunup bulunmadığını,  İşverenin aynı anda 20 veya daha çok “fazla” işçiyi çıkarmak için bir 3. tarafa ihbar yükümlülüğünün bulunup bulunmadığını,  İşverenin, bir “fazla” işçiyi işten çıkarmak için 3. tarafın onayına ihtiyacının olup olmadığını,  İşverenin, 20 veya daha fazla işçiyi işten çıkarmak için 3. tarafın onayına ihtiyacının olup olmadığını,  “Fazlalık” nedeniyle işten çıkarmadan önce işverene, “yeniden işe alma” veya “yeniden eğitme” seçeneklerini değerlendirmesi yapmasının, yasal bir yükümlülük olarak öngörülüp öngörülmediğini,  “Fazlalık” için öncelik kurallarının geçerli olup olmadığını,  Yeniden işe alma için öncelik kurallarının geçerli olup olmadığını belirler.

18 (8) Ücret Dışı İstihdam Maliyeti  2005 mali yılında bir işçiyi istihdam etmekten doğan ve ücretin dışında kalan maliyetler (sosyal güvenlik ödemeleri, aile yardımı ve diğer zorunlu yasal katkılar)  Aylık işçi ücretinin yüzdesi olarak belirlenme

19 (9) İşten Çıkarma Maliyeti  “Fazla” bir işçinin, işten çıkarılması nedeniyle ödenmesi gereken tutarlar  Haftalık ücret üzerinden belirlenme (bir ay 4 ve 1:3 hafta olarak hesaplanır)

20 İstihdam Bileşeni- Göstergeler (1) Bölge- Ekonomi İşe Alma Güçlüğü En. Çal. Saat. Esnekliği En. İşten Çıkarma Güç. En İst. Esnekliği En. İşe Alma Maaliyeti (Maaşın yüzdesi) İşten Çıkarma Maliyeti (haftalık ücret) Doğu Asya ve Pasifik 23,725,219,623,09,441,7 Avrupa- Orta Asya 34,250,737,140,826,726,2 Latin Amerika- Karayip 34,034,826,531,712,559,0 Orta Doğu- K.Afrika 29,744,732,935,815,656,9 OECD27,045,227,433,321,431,3 Güney Asya41,825,037,534,86,871,5 Afrika44,352,044,947,112,771,2 Türkiye5660304921,694,7

21 İstihdam Bileşeni- Göstergeler (2) Ekonomiİşe Alma Güçlüğü En. Çal. Saat. Esnekliği En. İşten Çıkarma Güç. En İst. Esnekliği En. İşe Alma Maliyeti (Aylık ücretin yüzdesi) İşten Çıkarma Maliyeti (haftalık ücret) Gürcistan0200720,04,3 Kazakistan060102322,08,7 Belarus040 2739,121,7 Ermenistan3340203117,513,0 Çek Cumh.332030283521,7 Polonya060403321,413,0 Tacikistan3320403125,021,7 Kırgızistan3340 3824,517,3 Azerbeycan3340 3822,021,7

22 İstihdam Bileşeni- Göstergeler (3) Ekonomiİşe Alma Güçlüğü En. Çal. Saat. Esnekliği En. İşten Çıkarma Güç. En İst. Esnekliği En. İşe Alma Maaliyeti (Maaşın yüzdesi) İşten Çıkarma Maliyeti (haftalık ücret) Özbekistan3340303431,030,3 Slovenya6160505716,639,6 Sırbistan3340 3817,927,3 Karadağ3340303416,139,0 Rusya3360404431,017,3 Macaristan1180103435,234,5 Bosna- Hersek 5640304215,233,2 Bulgaristan5080104730,18,7 Romanya3380405133,33,0 Ukrayna4440805538,813,0

23 İstihdam Bileşeni- Göstergeler (4) Ekonomiİşe Alma Güçlüğü En. Çal. Saat. Esnekliği En. İşten Çıkarma Güç. En İst. Esnekliği En. İşe Alma Maaliyeti (Maaşın yüzdesi) İşten Çıkarma Maliyeti (haftalık ücret) Arnavutluk4440303830,764,3 Makedonya6160405432,521,7 Litvanya3380304831,230,3 Letonya6740705924,117,3 Moldova3360705429,028,8 Hırvatistan614050 17,239,0 Slovenya6160505716,639,6 Türkiye5660304921,694,7 Estonya3380605833,534,7

24 İstihdam Bileşeni- Göstergeler (5) En KolaySıraEn Zor Sıra Marshall Ad.1Yunanistan 166 ABD2Angola 167 Singapur3Nijerya 168 Tonga4Paraguay 169 Maldivler5Kongo Demokratik Cumh. 170 Gürcistan6Sierra Leone 171 Palau7Ekvator Ginesi 172 Uganda8Guinea-Bissau 173 Avustralya9Bolivya 174 Yeni Zelanda10Sao Tome ve Principe 175

25 (6)İstihdam Esnekliği Endeksi (0-100) En AzDeğerEn ZorDeğer Hong Kong,Çin0Ekvator Ginesi66 Maldivler0Sao Tome and Principe67 Marshall Ad.0Tanzanya67 Singapur0Kongo Cumh.69 ABD0Orta Afrika Cumuhriyeti73 Avustralya3Bolivya74 Kanada4Venezuela76 Jamaika4Guinea-Bissau77 Palau4Nijerya77 Yeni Zelanda7Kongo Demokratik Cumh.

26 (7) İşten Çıkarma Maliyeti (Haftalık ücret olarak) En AzDeğerEn ÇokDeğer Marshall Ad.0Ekvator Ginesi133 Mikronesia0Ekvator135 Yeni Zelanda0Arjantin139 Palau0Mozambik143 Puerto Rico0Gana178 Tonga0Sri Lanka178 ABD0Zambiya178 İtalya2Mısır186 Romanya3Sierra Leone329 Avustralya4Zimbabwe446

27 (8) Ücret Dışı İstihdam Maliyeti (aylık ücretin yüzdesi olarak ) En AzDeğerEn ÇokDeğer Çek Cumh.35 Botswana0Macaristan35 Kamboçya0Slovakya35 Comoros0Brezilya37 Etyopya0Belarus39 Lesotho0Ukrayna39 Maldivler0İtalya42 Surinam0Çin44 Tonga0Fransa47 Bangladeş0Belçika55

28 İstihdam Bileşeni- Tespitler (1 )  Katı istihdam kuralları, kayıt dışı çalışmayı artırmaktadır.  Bu durumdan en çok, yasalarla korunma altına alınmak istenen kadınlar ve genç işsizler etkilenmektedir.  2005-2006 döneminde 8 ülke çalışma mevzuatını daha esnek hale getirmiştir.  Yüksek gelirli ülkelerdeki esnek çalışma mevzuatı dahi değişim geçirmektedir.

29 İstihdam Bileşeni- Tespitler (2)  Kayıt dışı çalışmanın %90’ların üzerinde olduğu ve çok katı düzenlemelere sahip Afrika ülkeleri, 2005-2006 döneminde hiç reform yapmamıştır.

30 İstihdam Bileşeni- Öneriler  Çalışma hayatına ilişkin reformların daha tatmin edici olmasını teminen bu reformları, işsizlere iş sağlayacak bir araç olarak “geçici kamu çalışmaları programları” ile birleştirmek  Orta gelirli ülkelerde, katı işten çıkarma kuralları yerine “işsizlik sigortası” uygulamasını başlatmak  Amaçları etkin biçimde tanıtmak-İyi Pazarlama

31 Yol Haritası 1) Raporun “İstihdam” bileşenine ilişkin olarak Türkiye ile ilgili tespitlerin doğruluğunu kontrol etmek, 2)Düzeltilmesi gereken hususların varlığı halinde, bunları gerekçelendirerek açıklamak, 3) Çalışma hayatında esnekliğin artırılmasını sağlayacak kısa ve orta-uzun vadeli tedbirleri belirlemek ve bu tedbirlerin hayata geçirilmesine ilişkin bir takvim hazırlamak, 4)Takvime bağlılığı ölçmek, tıkanıklık yaşanan hususları tespit ederek YOİKK platformuna rapor etmek

32 Özet  Rapora İlişkin Genel Bilgiler  Raporda Yer Alan Bileşenler Açısından Türkiye’nin Puanlaması  Raporun “İstihdam” Bileşeni  Yol Haritası

33 İLGİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ.

34