Türkiye’nin yol ayırımı Prof. Dr. Seyfettin Gürsel Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu.

... konulu sunumlar: "Türkiye’nin yol ayırımı Prof. Dr. Seyfettin Gürsel Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu."— Sunum transkripti:

1 Türkiye’nin yol ayırımı Prof. Dr. Seyfettin Gürsel Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) 20-21 Nisan 2009, Mardin

2 Tarihsel Yakınsama Batı Avrupa ve ABD’ye kıyasla kişi başına GSYH (SAP’a göre düzeltilmiş, 1950-2004)

3 İki model temayüz ediyor 1. Güney Avrupa (demokratik) 2. Asya (otoriter)

4 Türkiye Ekonomisinin potansiyel büyümesi 1- Yatırımlar Milli gelirin yüzde 20’si Yaklaşık yüzde 7 sermaye sotğu artışı Büyümeye yaklaşık 3,5 puan katkı 2- Tarım dışı işgücü artışı yaklaşık yüzde 3 Büyümeye katkı 1,2 puan 3- Toplam Faktör Verimliliği 0,5 puan-1,0 puan Potansiyle Büyüme: 3,5 + 1,2 + 0,5-1,0 = 5,2- 5,7 = 5,5

5 Yıllık kişi başına gelir artışı farkı = 2,5 yüzde puan TR/AB-27 = yüzde 40 (Eurostat, 2007) On yılda yakınsama yüzde 30 yüzde 40 * 1,3 = yüzde 52

6 Türkiye krizden önce düşük büyüme rejimine girmişti

7

8 İşsizlik denklemi Tarım dışı işgücü artışı = yüzde 3 Tarım dışında yılda 550 bin istihdam artışı Büyüme istihdam esnekliği = yüzde 50 Yüzde 6 büyüme (tarım dışı)

9 Kriz işsiz stoğunu artırdı ve artırmaya devam ediyor

10 Tarımdışı istihdam Tarım dışı işsizlik (%) Tarım dışı işgücü Tarımdışı işsizler 2000129619.3%142941333 20011260712.4%143921785 20021304014.5%152512211 20031312113.8%152212101 20041350514.3%157582253 20051459513.6%168922297 20061524112.6%174392197 20071558812.6%178352247 20081591813.5%13.5%183922474 Kaynak: TÜİK ve betam

11 İşsizler 2009’da 4,3 milyonu bulacak

12 Kadınlarda işgücü ve istihdam artıyor Erkeklerde istihdam azalıyor

13 betam işsizlik tahminleri (2009-2012) 2009 Ocak2010 Ocak2011 Ocak2012 Ocak İşsizlik oranı (%)15,518,0 18,6 Tarım dışı işsizlik oranı (%)19,022,122,022,6 GSYH büyümesi (yıllık, %)1,1-3,63,34,5 GSYH/Tarım dışı istihdam esnekliği (%)-4050 Tarım dışı istihdam büyümesi (%)-1,2-1,41,72,3 Tarım dışı istihdam15 53115 30715 56015 910 Tarım dışı işgücü büyümesi (%)5,32,51,53,0 Tarım dışı işgücü19 17419 65319 94820 547 Tarımda istihdam artışı2591000-50 Tarımda istihdam4 3424 442 4 392 Toplam işgücü23 52324 09524 39024 939 Toplam istihdam19 87319 74920 00220 302 Toplam işsizler3 6504 3464 3884 637 Tarım dışı işsizler3 6434 3394 3814 630 15+ Nüfus51 32352 22753 14654 082 İşgücüne katılma oranı (%)45,846,145,946,1 betamDPT 200916.813.5 201018.013.9 201118.313.9 betam’ın işsizlik senaryoları (bin kişi) Yıllık işsizlik tahminleri

14 Türkiye ekonomisi yapısal cari açıktan muzdarip Cari açık (milyon dolar, mevsimsel düzeltilmiş)

15 Cari açığın finansmanı

16 İki Yol var 1- Ya cari açık taşınacak (daha yumuşak uyum) Güney Avrupa modeli 2- Ya da cari açık kapanacak (sert uyum) Asya modeli

17 Güney Avrupa Modeli (Yumuşak uyum) Sınırlı kur hareket gücü Kontrol altında cari açık Büyük ölçüde doğrudan yabancı sermaye ile finanse edilen cari açık Rekabet gücü artırıcı reformlar (İşgücü piyasası, eğitim, işlem maliyetleri) Maliyetleri kısmen sosyal güvenlikten kısmen savunma harcamalarından ( barış temettüsü)

18 Asya Modeli (Sert uyum) Kapanan cari açık Yüksek rekabet gücü (Düşük kur (enflasyon?); düşük işgücü maliyeti) Sosyal politikalardan taviz Demokratik rejimde çok zor

19 TÜFE bazlı Reel Efektif Döviz Kuru