GLOBAL EKONOMİK ORTAM SANAYİ EĞİLİMLERİ VE ÖNGÖRÜLER DR

... konulu sunumlar: "GLOBAL EKONOMİK ORTAM SANAYİ EĞİLİMLERİ VE ÖNGÖRÜLER DR"— Sunum transkripti:

1 GLOBAL EKONOMİK ORTAM SANAYİ EĞİLİMLERİ VE ÖNGÖRÜLER DR
GLOBAL EKONOMİK ORTAM SANAYİ EĞİLİMLERİ VE ÖNGÖRÜLER DR.CAN FUAT GÜRLESEL EKONOMİ VE STRATEJİ DANIŞMANLIK HİZMETLERİ 4 ARALIK 2008, İSTANBUL

2 (TEKNOLOJİ YOĞUNLUĞU) KALİTE-FİYAT REKABETİ MALİYET-FİYAT REKABETİ
SANAYİ SEKTÖRLERİNİN SINIFLANDIRILMASI; TEKNOLOJİ YOĞUNLUĞU, ÜRETİM FAKTÖRÜ YOĞUNLUĞU, KATMA DEĞER YARATMA KAPASİTESİ VE REKABET UNSURLARI TEKNOLOJİ SINIFI (TEKNOLOJİ YOĞUNLUĞU) SEKTÖRLER ÜRETİM FAKTÖRÜ YOĞUNLUĞU KATMA DEĞER KAPASİTESİ REKABET UNSURLARI YÜKSEK TEKNOLOJİ HAVACILIK VE UZAY SANAYİ İLAÇ VE ECZACILIK ÜRÜNLERİ BÜRO MUHASEBE VE BİLGİ İŞLEM MAKİNELERİ RADYO VE HABERLEŞME CİHAZLARI TIBBİ HASSAS ÖLÇÜ VE OPTİK ALETLERİ BİLGİ YOĞUN ÇOK YÜKSEK BİLGİ REKABETİ ORTA YÜKSEK TEKNOLOJİ ELEKTRİKLİ MAKİNE VE ALETLER MOTORLU KARA TAŞITLARI VE ÇEKİCİLER KİMYASAL MADDE VE ÜRÜNLER DEMİRYOLU VE DİĞER TAŞIT ARAÇLARI MAKİNE VE TEÇHİZAT TEKNOLOJİ YOĞUN YÜKSEK TEKNOLOJİ REKABETİ ORTA DÜŞÜK TEKNOLOJİ GEMİ İNŞA VE ONARIM KAUÇUK VE PLASTİK PETROL RAFİNERİ ÜRÜNLERİ, NÜKLEER YAKIT METALİK OLMAYAN MİNERAL ÜRÜNLER ANA METAL SANAYİ METAL EŞYA SANAYİ SERMAYE YOĞUN ORTA KALİTE-FİYAT REKABETİ DÜŞÜK TEKNOLOJİ AĞAÇ VE ORMAN ÜRÜNLERİ KAĞIT VE KAĞIT ÜRÜNLERİ İLE BASIM YAYIM GIDA İÇECEK TÜTÜN TEKSTİL HAZIR GİYİM DERİ AYAKKABI EMEK YOĞUN DÜŞÜK MALİYET-FİYAT REKABETİ

3 İMALAT SANAYİ ÜRETİM YERİ DEĞİŞİMİ; EMEK-YOĞUN, DÜŞÜK TEKNOLOJİLİ, MALİYET REKABETİ İÇİNDE OLAN SEKTÖRLERDE ÜRETİM HIZLA MALİYET AVANTAJLARININ BULUNDUĞU ÜLKELERE KAYMAKTADIR ÜRETİM YERİ HIZLI DEĞİŞEN SANAYİLER ÜRETİM YERİ DEĞİŞEN SANAYİLER TEKSTİL VE HAZIR GİYİM DERİ VE AYAKKABI PLASTİK ÜRÜNLER KAĞIT VE KAĞIT ÜRÜNLERİ YARI İLETKENLER ELEKTRONİK ALETLERİN ARA MALLARI OTOMOTİV YAN SANAYİ ELEKTRİKLİ EV ALETLERİ İLETİŞİM ALETLERİ OTOMOTİV SANAYİ METAL EŞYA SANAYİ ANA METAL SANAYİ KİMYA SANAYİ GIDA VE İÇECEK BÜRO MUHASEBE VE BİLGİ İŞLEM METALİK OLMAYAN MİNERAL SANAYİ MOBİLYA SANAYİ HAVACILIK UZAY VE SAVUNMA YAN SANAYİ ÜRETİM YERİ YAVAŞ DEĞİŞEN SANAYİLER ÜRETİM YERİ DEĞİŞMEYEN SANAYİLER GEMİ SANAYİ MOTOR SANAYİ MAKİNE VE EKİPMAN SANAYİ İLAÇ SANAYİ DEMİRYOLU ARAÇLARI HAVACILIK VE UZAY SANAYİ TIBBİ HASSAS ÖLÇÜ VE OPTİK ALETLER ENERJİ TÜRBİNLERİ VE SANTRALLER ENDÜSTRİYEL MAKİNELER MALZEME SANAYİ SAVUNMA SANAYİ

4 GLOBAL EĞİLİMLER İLE ÜRETİM YERLERİ DEĞİŞİMİNE BAĞLI OLARAK KÜRESEL İMALAT SANAYİ ÜRETİMİ İÇİNDE GELİŞEN ÜLKELERİN PAYI ARTMAYA DEVAM EDECEKTİR

5 İMALAT SANAYİNDE YÜKSEK TEKNOLOJİLİ SEKTÖRLERİN KATMA DEĞERİ DAHA HIZLI BÜYÜMEKTEDİR
TEKNOLOJİ GRUBU SEKTÖRLER YILLIK ORTALAMA BÜYÜME % YÜKSEK TEKNOLOJİ RADYO TELEVİZYON VE İLETİŞİM ARAÇLARI BÜRO MUHASEBE VE BİLGİ İŞLEM ECZACILIK ÜRÜNLERİ VE İLAÇ HAVACILIK VE UZAY SANAYİ TIBBİ ALETLER HASSAS ÖLÇÜ VE OPTİK 21.3 12.9 8.2 5.2 4.4 ORTA YÜKSEK ELEKTRİKLİ MAKİNE VE ALETLER MOTORLU KARA TAŞITLARI KİMYASAL MADDE VE ÜRÜNLER MAKİNE VE TEÇHİZAT 6.8 4.5 3.6 1.9 ORTA DÜŞÜK PLASTİK VE KAUÇUK ÜRÜNLERİ KOK KÖMÜRÜ, RAFİNE PETROL NÜK. YAKIT ANA METAL SANAYİ METALİK OLMAYAN MİNERAL ÜRÜNLERİ MEYAL EŞYA SANAYİ 3.4 2.5 2.0 1.3 1.1 DÜŞÜK GIDA VE İÇECEK KAĞIT VE KAĞIT ÜRÜNLERİ BASIM YAYIM SANAYİ TÜTÜN ÜRÜNLERİ MOBİLYA AĞAÇ VE MANTAR ÜRÜNLERİ TEKSTİL DERİ, DERİ ÜRÜNLERİ AYAKKABI HAZIR GİYİM 1.8 1.7 1.5 1.2 0.2 -0.6 -1.8

6 İMALAT SANAYİNDE DÜŞÜK VE ORTA DÜŞÜK TEKNOLOJİLİ ÜRÜNLERİN FİYATLARI DÜŞERKEN ORTA YÜKSEK VE YÜKSEK TEKNOLOJİLİ ÜRÜNLERİN FİYATLARI ARTMAKTADIR

7 GELİŞEN ÜLKELER DE GLOBAL EĞİLİMLER KARŞISINDA YÜKSEK TEKNOLOJİLİ SEKTÖRLERE YÖNELMEKTE VE BU AMAÇLA TEKNOLOJİ VE MÜKEMMELİYET MERKEZLERİ HALİNE DÖNÜŞMEKTEDİR

8 SÜRDÜRÜLEBİLİR BÜYÜME; İMALAT SANAYİ SEKTÖRLERİNE SINIRLANDIRICI VE GENİŞLETİCİ ETKİLERİ
SÜRDÜRÜLEBİLİR BÜYÜME VE KAPASİTESİ SINIRLANAN SEKTÖRLER KAPASİTESİ GENİŞLEYEN SEKTÖRLER ÜRETİM YERLERİ GELİŞMİŞ ÜLKELERDEN GELİŞEN ÜLKELERE KAYIYOR YÜKSEK TEKNOLOJİLİ VE KATMA DEĞERİ YÜKSEK SEKTÖRLER, YÜKSEK ARGE HARCAMALARI ÜRETİM ÇOĞUNLUKLA GELİŞMİŞ ÜLKELERDE YAPILACAK HAMMADDE KAYNAKLARINA BAĞIMLI SEKTÖRLER; GIDA-İÇECEK İLE AĞAÇ VE ORMAN ÜRÜNLERİ KARBON SALINIMI YÜKSEK SEKTÖRLER; METALİK OLMAYAN MİNERAL SANAYİ, PETRO-KİMYA SANAYİ, DEMİR ÇELİK SANAYİ, ANA METAL SANAYİ VE KİMYA VE KİMYA ÜRÜNLERİ SANAYİ ÇEVRESEL ETKİ VE ATIK SALINIMI YÜKSEK SEKTÖRLER; GEMİ İNŞA VE SÖKÜM SANAYİ İLE METAL EŞYA SANAYİ ALTERNATİF TEMİZ VE YENİLENEBİLİR ENERJİ TEKNOLOJİLERİ VE ÜRÜNLERİ ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ VE ÜRÜNLERİ ENERJİ TASARRUFU SAĞLAYAN TEKNOLOJİ VE EKİPMANLAR BİOTEKNOLOJİ, ECZACILIK ÜRÜNLERİ, İLAÇ, SAĞLIK EKİPMANLARI İLE HASSAS ÖLÇÜ ALETLERİ MALZEME TEKNOLOJİLERİ VE ÜRÜNLERİ İNŞAAT MALZEMELERİ SANAYİ

9 İMALAT SANAYİNDE GLOBAL EĞİLİMLERİN SEKTÖRLERE ETKİSİ
TEKNOLOJİ GRUBU SEKTÖRLER KATMA DEĞER YILLIK ORTALAMA BÜYÜME % KATMA DEĞER PAYI % ÜRETİCİ FİYATI İHRACAT FİYATI YABANCI SERMAYE YATIRIMI STOK 2005 MİLYAR DOLAR İHRACAT 2005 İHRACAT PAYI % 1985 YÜKSEK TEKNOLOJİ HAVACILIK VE UZAY SANAYİ 5.2 11.7 19.1 30.0 259.4 12.3 28.9 İLAÇ SANAYİ 8.2 91.0 310.9 BÜRO MUHASEBE BİLGİ İŞLEM 12.9 171.0 714.8 RADYO TV İLETİŞİM 21.3 45.1 736.9 TIBBİ HASSAS OPTİK ALETLER 4.4 51.0 240.4 ORTA ELEKTRİKLİ MAKİNE VE ALETLER 6.8 29.1 26.8 33.5 330.2 41.7 36.2 MOTORLU KARA TAŞITLARI 4.5 363.5 787.0 KİMYASAL MADDE VE ÜRÜNLER 3.6 473.5 475.3 DEMİRYOLU VE DİĞER TAŞITLAR 35.2 123.0 MAKİNE VE TEÇHİZAT 1.9 109.5 DÜŞÜK TEKNOLOJİ GEMİ İNŞA VE ONARIM 2.0 22.8 23.2 (1) 88.3 18.8 13.1 KAUÇUK PLASTİK 3.4 35.9 111.0 PETROL RAFİNERİ ÜRÜNLERİ 2.5 35.7 261.6 METALİK OLMAYAN MİNERAL 1.3 36.1 59.0 ANA METAL SANAYİ 268.1 216.9 METAL EŞYA SANAYİ 1.1 (2) 283.5 AĞAÇ VE ORMAN ÜRÜNLERİ 36.4 30.9 83.8 141.7 27.2 21.9 KAĞIT ÜRÜNLERİ BASIM VE YAYIM 1.7 15.6 121.3 GIDA İÇECEK TÜTÜN 1.8 301.4 346.0 TEKSTİL HAZIR GİYİM DERİ AYAK. -1.2 135.5 643.6 (1) DİĞER TAŞIT ARAÇLARI İÇİNDE (2) METAL EŞYA SANAYİ İÇİNDE

10 İMALAT SANAYİNDE GLOBAL EĞİLİMLERİN İŞLETMELERE ETKİLERİ; DEĞER ZİNCİRİNİN AYRIŞMASI VE DÖRT İŞLETME MODELİNİN GELİŞİMİ ÖZELLİKLER KÜRESEL SANAYİ FİRMALARI NİHAİ ÜRÜN ÜRETİCİSİ VE TEDARİKÇİSİ SANAYİ NİTELİKLİ ARA MALI STANDART ANA KARAKTERLERİ KENDİ MARKALARI İÇİN KÜRESEL ÖLÇEKTE TEDARİK YAPAN, KENDİ İÇİNDE SINIRLI MONTAJ ÜRETİMİ ÜRÜNLERİNİ KÜRESEL ÖLÇEKTE SATAN KENDİ MARKALARI İLE ULUSAL, BÖLGESEL, KÜRESEL SEVİYEDE MAL SATAN KENDİ İÇİNDE ÜRETİM YAPAN AYNI ZAMANDA FİRMALARI VE MARKALARI İÇİN ÜRETİM YAPAN ŞİRKETLERİ İLE ULUSAL/BÖLGESEL ÖLÇEKTEKİ SANAYİ ŞİRKETLERİ İÇİN NİTELİKLİ ARA MALI ÜRETEN SANAYİ ŞİRKETLERİ İÇİN STANDART NİHAİ ÜRÜN FAKTÖR YOĞUNLUĞU BİLGİ TEKNOLOJİ YOĞUN SERMAYE TEKNOLOJİ TEKNOLOJİ EMEK ANA REKABET GÜÇLERİ MARKA-İMAJ-ARGE- İNOVASYON- TEKNOLOJİ VE ÜRÜN GELİŞTİRME KALİTELİ ÜRETİM İNOVASYON, ÜRÜN POTANSİYELİ ESNEK HIZLI NİTELİKLİ ÜRETİM, LOJİSTİK- DAĞITIM OLANAKLARI UCUZ İŞÇİLİK STANDART ÜRETİM KALİTESİ YARATILAN KATMA DEĞER ÇOK YÜKSEK ORTA/YÜKSEK YÜKSEK DÜŞÜK

11 TÜRKİYE’NİN SANAYİ HAYAT EĞRİSİ ÜZERİNDEKİ KONUMU; İMALAT SANAYİ EĞRİSİ ÜZERİNDE İLERLEMEK YERİNE DÜŞÜK VE ORTA DÜŞÜK TEKNOLOJİLİ SANAYİLERDE YOĞUNLAŞMA TERCİH EDİLMİŞTİR TEKNOLOJİ GRUBU YÜKSEK TEKNOLOJİ 1.8 ORTA YÜKSEK TEKNOLOJİ 25.6 ORTA DÜŞÜK TEKNOLOJİ 38.1 DÜŞÜK TEKNOLOJİ 34.5 SANAYİLEŞME BAŞLANGIÇI SANAYİLEŞME YENİ SANAYİLEŞMİŞ İLERİ SANAYİ SANAYİ EVRESİ TÜRKİYE’DE TEKNOLOJİ GRUBU İTİBARİ İLE SEKTÖRLERİN KATMA DEĞER PAYI 2007