İZMİR YÜKSEK TEKNOLOJİ ENSTİTÜSÜ

... konulu sunumlar: "İZMİR YÜKSEK TEKNOLOJİ ENSTİTÜSÜ"— Sunum transkripti:

1 İZMİR YÜKSEK TEKNOLOJİ ENSTİTÜSÜ
Sağlık Kültür ve Spor Daire Başkanlığı Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetleri

2 lisel jane ashlock

3 Narsisistik kişilik bozukluğu, ismini yunan mitolojisindeki Narcissus’tan almaktadır
Narcissus, sudaki yansımasına aşık olmuş, kendini arzulamaktan tükenmiş ve sonra bir çiçeğe dönüşmüştür

4 Narsisistik özellikler çeşitli derecelerde çoğu insanda görülmekte ve günümüz şartlarında giderek yaygınlaşmaktadır

5 Anlaşılabilme umudunu yitiren insanlar dünyayla ilişkilerini beğenilme üzerine kurma eğilimindedir
Bu kişilere göre kendini var hissedebilmenin tek yolu beğenilmenin sürekliliğini sağlamaya yönelik bir hayat tarzıdır Hayatını beğenilme üzerine kuran insanların derininde genellikle dışardan fark edilemeyecek kadar iyi maskelenmiş bir depresyon yaşanır

6 Narsisistik kişiliği olan insanlar, kendi benzersizliklerini ve yetilerini büyüklenmeci bir gözle görürler Narsisistik kişilik bozukluğu; çok önemli, üstün ve eşi bulunmaz birisi olduğuna ilişkin yaygın bir duygu, beğenilme gereksinimi ve empati yapamama ile belirli bir kişilik bozukluğudur

7 Narsistin Ebeveyni Çok küçük çocuklarda kendilik saygısı; yaşamındaki önemli diğer kişilerce derinden ve koşulsuz sevildiği, kabul edildiği, önemsendiği, bedensel ve duygusal olarak beslenmeyi hak eden bir varlık olduğu inancına bağlıdır

8 Narsistin Ebeveyni Sağlıklı bir anneyle kurulan ilişkide, bebeğin iç dünyasında olumlu yaşantı anıları birikir; kendisinin önemli, değerli, sevilmeyi ve bakımı hak eden bir varlık olduğu duygu ve inancı gelişir

9 Narsistin Ebeveyni İhmal edilme, reddedilme sonucu çocuğun gereksinimleri karşılanmazsa kendini değersiz bir varlık gibi hisseder Bebek, kendi bedeninden sonra keşfettiği ikincil nesnesi olan annesinin tutarsız, değişken, reddedici, duygusal olarak terk eden tutumu nedeniyle düş kırıklığı ve dış dünyaya karşı bir güvensizlik geliştirir

10 Narsistin Ebeveyni Sevgi yatırımı için seçtiği ikincil nesne olan annesinin yanlış bir yatırım alanı olduğunu sezinler Ardından, bu sevgi yatırımını geri çekip, birincil nesne olarak keşfettiği ve güvendiği kendiliğine yatırır Tutarlı, dengeli ve öngörülebilir tek alan kendi iç dünyasıdır

11 Narsistin Ebeveyni Kendi iç dünyasına dönme, narsisizmin ilkel biçimine savunma amaçlı bir dönüş olup zaman boyutunda bir gerilemedir Bu tür bir anne-bebek ilişkisi çocukta, dış dünyanın tehlikeli, düşmanca, değişken ve öngörülemez bir ortam olduğu inancı ve temel güvensizlik duygusunu geliştirir

12 Narsistin Ebeveyni Narsistin ebeveyni sıkıca yapıştığı çocuğu olmasa bir hiçtir Çocuğunu tersler; soğuk, buyurucu, baskıcı ve duygusal olarak uzak davranır Çocuğuna yönelik kötüye kullanım niteliğindeki tutumu, “Kendini ayrı bir birey olarak var edebilirsin, bu çabanı onaylıyorum; her eyleminin ve başarının benimle bağlantılı olması koşuluyla” biçiminde özetlenebilir

13 Narsistin Ebeveyni Narsisistin tüm yaşamı ebeveyninin emrindedir
İkili birimin ortak yaşamında başka nesneye yer yoktur Ebeveyninin sömürgesidir ve ebeveyn, asla bir ortak istemez Çocuğunu ayrı bir insan değil, kendisinin bir uzantısı gibi görür

14 Narsistin Ebeveyni Beklentilerine, çocuğunu kullanarak ulaşmaya çalışır Eş duyum yapamayan bir davranış biçimi sergiler Çocuğunun acılarıyla değil, ulaşamadığı kendi beklentisiyle ilgilenir Birçok yolla çocuğunu kötüye kullanır Acımasızca suçlar ve azarlar

15 Narsistin Ebeveyni Yaşamını baskıyla denetlemeye çalışır
Tepkilerindeki oransızlık, çocuğunu denetlemekte kullandığı en güçlü silahıdır Kişisel sınırlara ve gizliliğe saygı göstermez; hem gizli hem de açıkça çocuğunun özel yaşamına sızmaya çalışır Yalan söyleyerek bu tutumunu yadsır Çocuğunun gereksinimlerini görmezlikten gelir ya da aldırış etmez

16 Bir narsisti en iyi tanımlayabilecek iki kavram, varlık ve hiçliktir
Narsist, bu iki kendiliği tek bedende barındıran bir varlıktır Kişiliği çok ilkel ve dağınıktır Tam oluşmuş, bütünleşmiş bir insan değildir Tasarıları geçici, beraberlikleri gösteriş ve sahtedir

17 Bir narsistle yaşamak, yalnızca nasıl bir kişi olduğu değil nasıl bir kişi olmadığından dolayı da diğer insanların içini bulandıran bir deneyimdir İnsanlar başlangıçta en iyi yüzünü sergileyen narsistin çekiciliğine kapılırlar fakat çoğu bir süre sonra kendini geri çekme gereği duyar

18 Bir narsistin hem değersiz gerçek kendiliği hem de büyüklenen sahte kendiliği aslında aynı bedende yaşar Ancak hiçbir zaman bir araya gelmezler Biri varken diğeri yoktur ve beden çoğu zaman büyüklenen sahte kendiliğinin yönetimindedir

19 Duygulandığı an, büyüklenen sahte kendiliği toparlanıp yönetime el koyar ve duyguları bastırır
Belirli bir alandaki yeteneği elle tutulur tek olumlu özelliğidir Çünkü ebeveyni bireyselleşmesine bir tek bu alanda izin vermiştir

20 Narsist aslında keyiflenemeyen, gülemeyen, yeteneklerinin kıvancını yaşayamayan bir bireydir
picasso

21 İnsanlarla kurduğu ilişki, gizli başlayıp görünür hale gelen kötüye kullanım biçimindeki davranış dağarcığından oluşur Kötüye kullanım, kurbanı kuşatan ve aldırış etmediği duygusunu uyandıran davranışıyla başlar

22 Yapılan tek bir hatayı bile affetmez
Tepkisindeki oransızlık, yalnızca bir nesne olarak gördüğü çevresindeki insanları denetlemede kullandığı en güçlü silahıdır

23 Beğenmemek, kötülemek, değersizleştirmek, yıpratmak, yüksek beklentiler beslemek ve cesaretini kırma tutumu, kötüye kullanımın açık örnekleridir: ebeveynin kendisine yönelik davranışının aynısını sergiler aslında

24 Narsisistik kişilik bozukluğunun en ayrılmaz parçası, istismardır
Narsist kişinin birini çok fazla seviyor olması da istismarı içerir Çünkü karşısındaki insana, kendisinin bir uzantısı olarak davranır; sürekli kontrol etmeye çalışır

25 Narsist tüm evreni kendi zihninde taşır, ona göre kendinden başka hiçbir şey yoktur
Çevresindekilerin üzerindeki kontrolünü kaybetmek, kolunu, bacağını, hatta beynini kaybetmekle eşdeğer bir dehşet yaşamasına neden olur Bağımsız davranan ya da sözünü dinlemeyen insanlar, narsist kişinin dünyanın merkezi olduğu inancını sarsar

26 Chryssa Wolfe

27 Narsisistik desteği sağlayan kaynaklar üzerindeki kontrolünü sürdürmek, onun için bir ölüm kalım meselesidir ve bunun devamlılığını sağlamak için her yola başvurabilir Narsist kendisinin çevredekiler için tek güvenilir kaynak olarak kabul edildiğinden emin olana kadar uğraşır Kendisini onların hayatının temel direği haline getirirken, onların hayat dengesini alt üst eder

28 Narsistin vaatleri kendisi tarafından kolayca yok farz edilebilir
Kendisine yapılan iyilikler onda iz bırakmaz

29 Narsist; ulaşılmazlığını, dokunulmazlığını simgeleyen bir cam fanus içinde yaşadığını düşler (Tıpkı, paha biçilmez bir mücevherin kalın camlar ardında beğeniye sunulması gibi) Gerçeküstü dünyasında sözcükleri savunma silahı olarak kullanır

30 Özel ve eşi bulunmaz biri olduğuna ve ancak başka özel ya da toplumsal durumu üstün kişilerin (ya da kurumların) kendisini anlayabileceğine ya da ancak onlarla arkadaşlık etmesi gerektiğine inanır Çok beğenilmek ister

31 Hiçbir şeyle gerçek anlamda ilgilenmez, daha çok beğenilebilmek için çok farklı etkinliklerle meşgul olur Başkalarına göstermek için, her konuda bilgi sahibi olmak ister

32 Narsist kişi empati yapamaz
Çoğu zaman başkalarını kıskanır ve başkalarının da kendisini kıskandığına inanır Bilinçli ya da bilinçsiz haset, dikkati çekecek kadar ön plandadır Başka birinin iyi ve başarılı olması, kendi yetersizlik duygularını tetiklediği için rahatsızlık yaratır

33 Biri hakkında iyi bir şey söylendiğinde narsist, kendisini huzursuz hisseder
Övülen, takdir edilen kişilerin küçümsenmesi çabasına girişir Çeşitli fırsatlarla, söz konusu kişilerin açıklarını yakalamaya ve teşhir etmeye çabalar

34 Narsist, eleştirilebileceği durumlarda kibirli ve uzak davranır

35 Narsist, çevresindekilere nutuk atar, ders verir bir tutum içindedir
Anlatıyor, açıklıyor gibi görünüp anlaşılmaz kılar, ustaca saklar Gizeme bürünür, soyuta gizlenir

36 Narsistin gerçeküstü dünyasında, sözcükler gibi suskunluk da bir savunma ve saldırı silahına dönüşür
Ülküleştirdiği suskun kalma tutumu, denetimi sağlamak amacıyla kullandığı bir yöntemdir Konuşmaz, gizlenir, kaçınır, bekler ve beklemenin ne getireceğini görür Kaçınma ve ertelemeyi, yaşamda kalmanın bir yolu olarak kullanır

37 Denetimi yitirmek, çocukluğunda yaşadığı gibi yaralayıcı olacaktır
judith redman

38 Kaynaklar Davison G. C, Neale J. M. (2004). Anormal Psikolojisi. Türk psikologlar derneği yayınları, s Geçtan E. (2002). Hayat. Metis yayıncılık, s Ozan E, Kırpınar İ, Aydın N, Fidan T, Oral M (2009). Narsisistik kişilik bozukluğu: gelişim süreçleri ve yaşamı. RCHP, 1(2), Şahin D. Kişilik Bozuklukları. Klinik Gelişim, s

39 TEŞEKKÜRLER judith redman