HASTA BİLGİLENDİRMENİN ÖNEMİ

... konulu sunumlar: "HASTA BİLGİLENDİRMENİN ÖNEMİ"— Sunum transkripti:

1 HASTA BİLGİLENDİRMENİN ÖNEMİ
M. Erdal GÜZELDEMİR GÜLHANE ASKERİ TIP FAKÜLTESİ

2 “Doktorun ağzını bıçak açmıyor”
Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir “Doktorun ağzını bıçak açmıyor” “Türkiye'de doktorların ağzından iki çift bilgilendirici laf almak büyük bir mesele. Ne doğru düzgün hastalığı, ne de ilaçların nasıl kullanılacağını anlatıyorlar. “ “Zaman yok” “Anlatsak da anlamazsın!”

3 Üstelik bu özelliklerin doğal bir sonucu olarak da dokunulmazdır.
Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir “Mesleğimiz hem kutsal hem bilimseldir; Üstelik bu özelliklerin doğal bir sonucu olarak da dokunulmazdır. Hasta kendi işine baksın, biz de kendi işimize!” * *Çağrı Kalaça, “Etik Bunun Neresinde” adlı kitabın, “Hasta Hakları” bölümünden

4 Yüzde 67'si sağlık mevzuatını ya çok az, ya da hiç bilmiyor.
Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir “Doktorların yüzde 17'si hastasına reçetede yazdığı ilaçları nasıl kullanacağını anlatmaya bile vakit bulamıyor. Yüzde 67'si sağlık mevzuatını ya çok az, ya da hiç bilmiyor. Yüzde 52'si hekimlerin hastalarına karşı davranışlarını anlatan tıbbi deontoloji tüzüğünü okumamış. Yine bu doktorların yüzde 59'u Hasta Hakları Yönetmeliği'ni bilmiyor. Yüzde 48 hekim tedavi sırasında hastasından yazılı rıza almıyor.”

5 “ Beyaz Gömlekli Tanrılar “
Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir “ Beyaz Gömlekli Tanrılar “

6 “dürüst, güvenilir ve iyi niyetli olmak”
Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir “dürüst, güvenilir ve iyi niyetli olmak” gereklidir, ama “yeterli değildir”

7 baba karşısındaki çocuk durumunda görmeyen, değer yargılarına,
Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir “kendisini dinleyen, baba karşısındaki çocuk durumunda görmeyen, değer yargılarına, inançlarına saygı gösteren, sorduğu sorularına aydınlatılma düzeyinde yanıt veren, hastasından, yapacağı tedavi için “onamını (rızasını) alan”

8 ‘ kendi kaderini belirleme hakkı ’
Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir ‘ kendi kaderini belirleme hakkı ’ “hastanın bilgilendirilip, konu hakkında aydınlatılarak, kendisine tanınan seçenekler arasından seçim yapabilmesine olanak tanımak”

9 Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir
‘Hasta, sağlık durumu, kendisine uygulanacak tıbbi işlemler, bunların faydaları ve olası sakıncaları, hastalığın seyri ve neticeleri konusunda sözlü veya yazılı olarak bilgi istemek hakkına sahiptir’ Hasta Hakları Yönetmeliği, Madde:15, RG , 23420

10 “kişiye ve insan onuruna saygı “
Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir “yaşama saygı “ “kişiye ve insan onuruna saygı “ “hastanın özerkliğine saygı ”

11 Özerklik “Bilgilendirilmesi ” “ Onamı = Rızası ”dır.
Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir Özerklik Hastanın; değer yargıları, inançları ve tercihleri yönünde, bedeni ve sağlığına yönelik tıbbi girişimlere izin verip, vermeme, hakkıdır. “ Özerkliğe saygı ilkesi ”nin unsurları; hastanın “Bilgilendirilmesi ” ve “ Onamı = Rızası ”dır.

12 HASTA BİLGİLENDİRME-AYDINLATMA Tarih Sürecinde Yorumlanması
Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir HASTA BİLGİLENDİRME-AYDINLATMA Tarih Sürecinde Yorumlanması Hipokrat; “hekimin en önemli ödevi; hastanın fikri ne olursa olsun onun yararına davranmak, asla zarar vermemek” Nuremberg Mahkemeleri Paternalistik, otoriter anlayış

13 Hekim sorumluluğu İlk çağlarda ve Hıristiyanlıkta İslam hukukunda
Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir Hekim sorumluluğu İlk çağlarda ve Hıristiyanlıkta İslam hukukunda Anadolu Selçukluları ve Osmanlı İmparatorluğu “Hekim, hastasının sorduğu sorulara güzel, doğru sözlerle cevap vermeli, sözlerinde yanlıştan ve şüphecilikten kaçınmalıdır. Hastanın zor kavrayacağı konular söz konusu olduğunda, hekimin bu bilgileri hastanın yakınlarına açıklaması daha uygundur.”

14 Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir
”Herkes fiziksel ve ahlaki varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahiptir. Bir insanın vücut bütünlüğü tıbbi ihtiyaçlar dışında bozulamaz. Kişi bilimsel ve tıbbi deneylerde izinsiz kullanılamaz”. T.C. Anayasası, Madde 17

15 Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir
Türkiye’de, Sağlık Mevzuatı’ndaki yasal metinlerde bulunan “Bilgilendirme ve Bilgilendirilmiş Onam”la ilgili maddeler 1219 sayılı "Tababet ve Şuabatı Sanatları Tarzı İcrasına Dair Kanun"un 70. Maddesi, 2238 sayılı "Organ ve Doku Alınması, Saklanması ve Nakli Hakkında Kanun"un 6. ve 7. maddesi, "Tıbbi Deontoloji Nizamnamesi"nin 14. maddesi, "İlaç Araştırmaları Hakkında Yönetmelik"in 8. maddesi, "Hekimlik Meslek Etiği Kuralları"nın 26. ve 27. maddeleri, 1998 yılında çıkarılan "Hasta Hakları Yönetmeliği"nin maddeleri, “Üremeye Yardımcı Tedavi Merkezleri Yönetmeliği"nin ek 4'ü, “Genetik Hastalıklar Tanı Merkezleri Yönetmeliği"nin ek 3'ü, bilgilendirilmiş onam formunu içermekte ve bilgilendirildikten sonra bu belgenin imzalanacağı belirtilmektedir.

16 Hasta’nın “AYDINLATILMIŞ ONAM”la İlgili Hakları (ı)
Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir Hasta’nın “AYDINLATILMIŞ ONAM”la İlgili Hakları (ı) Hastanın, sağlık durumuyla ilgili  en son teknik ve bilimsel tıbbi bilgileri almaya hakkı vardır.  Hasta müdahalenin her aşamasında başka bir hekimin görüşünü alma hakkına sahiptir.   Hastanın, kendisiyle ilgilenen sağlık personelinin kimlik ve unvanlarını bilmeye hakkı vardır.  Hastanın kendi kaderini belirleme, özgürce karar verebilme ve verdiği kararın sonucu hakkında bilgilenmeye hakkı vardır. .   Mental yeterliliği yerinde olan hasta  tıbbi müdahaleyi kabul ya da reddetme hakkına sahiptir.   Tıbbi müdahaleyi kabul ya da reddedebilmesi için hastanın bilgilendirilmesi gerekir. Bilgilendirme sırasında müdahalenin amaç ve niteliği, yarar ve riskleri, sonuçları, ret durumunda ortaya çıkabilecek sonuçlar hakkında hastaya açıklamada bulunulmalıdır.  

17 Hasta’nın “AYDINLATILMIŞ ONAM”la İlgili Hakları (ıı)
Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir Hasta’nın “AYDINLATILMIŞ ONAM”la İlgili Hakları (ıı) Hastanın hekim tarafından kendisine sunulan tıbbi işlemin alternatifinin olup olmadığını bilmeye hakkı vardır.   Hastanenin, hastanın seçimini etkileyebilecek politikasını bilmeye hakkı vardır. Hastanın kabul ettiği tıbbi müdahalenin kısa ve uzun vadeli maddi yükünün ne olacağını, ödeme yöntemlerini  bilmeye hakkı vardır.   Hasta tıbbi kayıtlarını inceleme ve elde edebilme hakkına sahiptir.   Hastayı bilgilendirmenin onun sağlığı üzeride olumsuz etkisinin olacağı düşünülüyorsa hasta bilgilendirilmeyebilir. Ancak bu durumlar istisnai durumlar olarak kabul edilmelidir.   Hastanın bilgilendirilmesi onun anlayabileceği bir dille ve bulunduğu sosyal ve kültürel özellikler göz önüne alınarak yapılmalıdır. Gerektiğinde tercüman kullanılabilir. 

18 Hasta’nın “AYDINLATILMIŞ ONAM”la İlgili Hakları (ııı)
Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir Hasta’nın “AYDINLATILMIŞ ONAM”la İlgili Hakları (ııı) Hastalar bir başkasının yaşamı için gerekli olmadığı sürece bilgilenmeme hakkını kullanabilirler.   Hastanın, şikayet için başvurabileceği, haklarını arayabileceği etik kurul, hasta temsilcisi ya da diğer mekanizmalar hakkında  bilgi almaya hakkı vardır.   Hastanın, tıbbi bilgilerinin gizliliğinin korunmasını beklemeye hakkı vardır. Bu bilgiler, hastanın ölümünden sonra bile korunmalıdır.  Hastalar, kendilerinin yerine kimin bilgilendirileceği ve karar vereceğini belirleme hakkına sahiptir.   Hastadan tıbbi müdahale için izin alınması aydınlatılmış onam işlemi ile yapılabilir.    Bilinci kapalı olan hasta, çocuk ya da mental yeterliliği olmayan hastanın  aydınlatılmış onamı yasal temsilciden alınmalıdır. Bununla beraber, durumları izin verdiği sürece aydınlatılmış onam işlemine katılmaları sağlanmalıdır. Yasal yeterliliği olmayan hasta rasyonel kararlar verebiliyorsa, yasal temsilcisinin verdiği kararları reddetmeye hakkı vardır.  

19 Hasta’nın “AYDINLATILMIŞ ONAM”la İlgili Hakları (vı)
Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir Hasta’nın “AYDINLATILMIŞ ONAM”la İlgili Hakları (vı) Hastanın yasal temsilcisi yoksa, acil durumlarda  önceden hastanın aksi yönde  düşüncesini belirten bir belge yoksa hastanın onayı varsayılarak tıbbi müdahale yapılabilir. Acil durumlarda hekim hastanın yararına olacak şekilde davranır.  İntihar girişimin bulunduğu durumlarda ise bilinci kapalı hastaya hekim kurtarıcı tıbbi müdahalede bulunur.   Yasal temsilcinin ya da hastanın tespit ettiği kişinin kararı tedaviyi reddetme şeklinde ise ve hastanın yararı için tıbbi müdahale kaçınılmaz ise müdahale için yasal izin alınabilir.   Hastanın, tedavi ve bakımını etkileyebilecek hastane, eğitim kurumları, sağlık çalışanları ve finansman kaynakları arasındaki ilişkileri bilme hakkına sahiptir.   Hastanın, sorduğu sorulara makul cevaplar almaya hakkı vardır.   Taburcu olmadan en az bir gün önce taburcu olacağını öğrenmeye hakkı vardır.  Hastaların, kurumda kalacağı sürece uyacağı kurallar ve rutin işlemler hakkında bilgilenmeye hakları vardır. 

20 “bireyin kendi hakkında karar verme hakkı”
Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir AYDINLATILMIŞ ONAM ÖĞRETİSİNİN GELİŞİMİ “bir kişi, kendisine güvenen ve inanan bir kişinin iyi niyetine sadık kalarak, onun yararına davranmalıdır” “bireyin kendi hakkında karar verme hakkı”

21 KENDİ KADERİNİ BELİRLEME HAKKI
Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir KENDİ KADERİNİ BELİRLEME HAKKI Hastanın kendi tedavisi hakkında karar verebilmesi için gerekli şekilde bilgilendirilmeye hakkı vardır Hasta uygulanacak test veya tedavinin amacının ne olduğunu, bunun sonuçlarının ne olabileceğini, tedaviyi kabul etmeme durumunda olabilecekleri açık bir şekilde anlamalıdır Hasta, edineceği bu bilgilerden yararlanarak, kendi kaderini belirleme ve kendisi ile ilgili özgürce karar verebilme hakkını kullanabilecektir Zihinsel yeterliliği olan erişkin bir hasta herhangi bir tanı veya tedaviye yönelik girişimi onaylama veya kabul etmeme hakkına sahiptir Hastanın klinik çalışmalara veya tıp eğitimine katılmayı reddetme hakkı vardır

22 1. Mohr-Williams davası (1905),
Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir AYDINLATILMIŞ ONAM ÖĞRETİSİNDE MODERN STANDARTLARIN GELİŞİMİNE KATKIDA BULUNAN OLAYLAR 1. Mohr-Williams davası (1905), 2. Schloendorff davası (l9l4): 3. Hunter-Burroughs davası (1918): 4. Stanford Üniversitesi-Salgo davasında (1957) 5. Nathanson-Kline davasında (1960), 6. Cobbs-Grant davası (1972); 7. Canterbury – Spence davası (1972); 8. Nuremberg Mahkemelerinde

23 Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir
Nuremberg Code (1945) Hekimin aydınlatma ödevi; hastanın kendisi hakkında karar verme hakkından doğmaktadır. Aydınlatma ödevinin ölçüsü ve kapsamı; kural olarak hekim, girişimin ortaya çıkaracağı tipik riskleri kesinlikle açıklamak zorundadır. Aydınlatma ödevinin kapsamı hukukçular tarafından belirlenmelidir. Hastanın aydınlatılması, çok özel bazı durumlarda zararlı olabilir.

24 "BİLGİLENDİRME VE BİLGİLENDİRİLMİŞ ONAM" İLE İLGİLİ BİLDİRGELER
Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir "BİLGİLENDİRME VE BİLGİLENDİRİLMİŞ ONAM" İLE İLGİLİ BİLDİRGELER “Lizbon Hasta Hakları Bildirgesi" Dünya Tabipler Birliği (1981) "Avrupa Hasta Haklarının Geliştirilmesi Bildirgesi” Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bürosu (1994) “Bali Bildirgesi” Dünya Tabipler Birliği (1995) “ASA Etik Rehberi” ’de kabul edilmiş,2003’de revize edilmiştir

25 Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir
AYDINLATILMIŞ ONAM Hekimin kapsamlı olarak yaptığı aydınlatmanın,hasta tarafından yeterince anladığına dayanarak; “ Hastanın, hiçbir baskı altında kalmadan, serbest iradesiyle, önerilen tıbbi uygulamayı, bilinçli ve gönüllü olarak kabul etmesi ”

26 Aydınlatmanın öğeleri l ) Bilginin açıklanması,
Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir AYDINLATILMIŞ ONAMIN ÖĞELERİ Aydınlatmanın öğeleri l ) Bilginin açıklanması, 2) Bilginin anlaşılması (kavranması) Onamın öğeleri 3) Yeterlilik 4) Gönüllülük 5) Onam

27 Aydınlatmanın öğeleri
Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir Aydınlatmanın öğeleri Açıklanacak Bilgi Hastalığı ile ilgili bilgiler Planlanan tedavi uygulaması Uygulamanın yararı, zararı ve riskleri Alternatif tedavi yöntemleri Alternatif tedavinin yarar, zarar, riskleri Hastanın hastanede kalış süresi, Girişimin neden olabileceği geriye dönüşlü, dönüşsüz skarlar Tedavinin, işi, ekonomisi, aile yaşamı ve diğer kişisel konulara, etkisi, Tedavinin yapılmaması ya da ertelenmesi durumunda sonucun ne olabileceği

28 Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir
Anlattıklarının hasta tarafından anlaşıldığının değerlendirilmesi ve anlamasının sağlanması, “hekimin sorumluluğu”dur. Hekimin açıklama ödevine karşılık, “hastanın da açıklamayı alma, anlamaya çalışma ve bilme ödevi” bulunmaktadır.

29 standart “mesleki bilgi formları”
Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir NE KADAR BİLGİLENDİRME ? standart “mesleki bilgi formları”

30 “AYDINLATILMIŞ ONAM”IN STANDART İÇERİĞİ
Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir “AYDINLATILMIŞ ONAM”IN STANDART İÇERİĞİ -Tanı -Hastalığın nedenleri -Hastalığın seyri -Önerilen tedavi veya uygulamanın yapısı ve amacı -Tedavi için öngörülen girişimin süresi -Önerilen tedavi veya uygulamanın riskleri, komplikasyonları ve sonuçları -Önerilen tedavi veya uygulamaya alternatifler tedavi seçenekleri -Önerilen tedavi veya uygulama reddedilirse hastalığın yaratabileceği sonuçlar -Önerilen tedavi veya uygulama kabul edilirse avantajları ve beklenen sonuçları -Tedaviyi ya da uygulamayı kimin gerçekleştireceği -Tedavi ücreti

31 Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir
Özerkliğe Saygı Aydınlatılmış Onamın Etiği (ı) Hastadan onam alma, hastaya kendi hakkında karar verme hakkının tanınması olan, “kendi kaderini belirleme hakkı” temel insan haklarından olup, hastalığı ile ilgili, tanı ve tedavisi ile ilgili gerçekleri öğrenme ve kendisi hakkında son kararı verme hakkını sağlamaktadır.

32 Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir
Özerkliğe Saygı Aydınlatılmış Onamın Etiği (ıı) Tıpta özerklik; “hastanın, kendi tıbbi süreci hakkında, tam, anlaşılır ve açık bilgi edinmeye aydınlatılmaya- ve sonrasında kendi kararını, tedaviyi kabul ya da reddetme yönünde vermeye, ya da istediği anda tedavisini sonlandırmaya hakkı olması” anlamındadır.

33 hastaları zorla bilgilendirmek demek “de” değildir.
Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir Doğru davranmak, hastaları zorla bilgilendirmek demek “de” değildir. Bir hasta bilinçli olarak “bilgi almamayı” seçebilir.

34 YETERLİK Hastanın, önerilen tedavide karşılaşabileceği ya da
Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir YETERLİK Hastanın, önerilen tedavide karşılaşabileceği ya da reddettiğinde doğabilecek sonuçları; “makul bir şekilde anlama ve değerlendirme yeteneği”

35 Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir
HEKİM, BİLGİYİ HASTANIN ANLAYABİLECEĞİ BİR ŞEKİLDE VERMELİDİR (ı) a. Hastaya bilgileri yavaş ve tekrarlayarak vermeli, hastanın anlayıp anlamadığına dikkat etmelidir. b. Bilgi, hastanın kapasitesine göre verilmeli,hasta soru sormaya yönlendirmeli, cesaretlendirilmelidir.

36 Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir
HEKİM, BİLGİYİ HASTANIN ANLAYABİLECEĞİ BİR ŞEKİLDE VERMELİDİR (ıı) c. Verilen bilginin tekrarlamasını isteyerek, hastanın bilgiyi anladığından emin olmalıdır.

37 “Habersiz kalma hakkı”
Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir BİLGİLENDİRİLMEME HAKKI “Habersiz kalma hakkı” Bu hakkı kullanmak istemesi “de” hastanın doğal hakkıdır (belgelemek gerekli).

38 Hastanın konuyu önceden bilmesi
Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir Hastanın bilgilendirilmesi zorunluluğunun ortadan kalktığı durumlar (ı) Hastanın konuyu önceden bilmesi Hastanın bilgilendirilmeyi istememesi (yazılı olmalı) Hekimin, hastanın, yanlış tıbbi hükme varmasından endişe etmesi Bilgilendirmenin olumsuz etkileyeceği varsayımında, ve,

39 Tehlike olasılığının ender olduğu basit uygulamalarda
Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir Hastanın bilgilendirilmesi zorunluluğunun ortadan kalktığı durumlar (ı) Hasta, yapılacak açıklamaları anlamayacak durumda ise, yakınları bilgilendirilir Hastanın yaşama isteğini ortadan kaldıracaksa, yada intihar eğilimi varsa Tehlike olasılığının ender olduğu basit uygulamalarda

40 HUKUKEN GEÇERSİZ OLAN ONAMLAR
Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir HUKUKEN GEÇERSİZ OLAN ONAMLAR Bilgilendirme yapılmadan alınan onamlar Etik ilkelere ve yasalara karşı alınan onamlar Belli bir süreyi aşmış gebeliğin tıbbi zaruret olmadan sonlandırılması için verilen onamlar Ötenazi için verilen onamlar Alınan onam, baskı, tehdit, eksik aydınlatma ya da kandırma yoluyla alındıysa

41 Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir
ACİL DURUMLAR Acil durumdaki hastaların, bilinçli olsalar, onay verecekleri yönünde olacağı varsayımı,genel olarak kabul gören yaklaşımdır.

42 Yasal anlam ve etik anlam AYDINLATILMIŞ ONAMI ALMAK
Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir AYDINLATILMIŞ ONAMI ALMAK Yasal anlam ve etik anlam

43 ASA “etik davranış temel rehberi”
Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir ASA “etik davranış temel rehberi” “anestezi uygulamasını, görüşmeyi yapan hekim dışında başka bir personel yapacaksa, hasta bu konuda bilgilendirilmelidir”

44 HUKUKSAL BOYUT hekimin hastaya karşı “asıl borcu”
Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir HUKUKSAL BOYUT SÖZLEŞME İLİŞKİSİNDEN DOĞAN HUKUKİ SORUMLULUK hekimin hastaya karşı “asıl borcu” hastalığa tanı koymak ve tedavi etmek “yan borçları” aydınlatma (bilgilendirme), onam alma,kayıt tutma, sır saklama, sadakat ve özen

45 Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir
AYDINLATMANIN İSPATI

46 Hastanın, hastalığının tedavi kararlarına katılabilme yeteneği,
Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir KARAR VERME KAPASİTESİNİN HUKUKSAL KABUL EDİLEBİLİRLİĞİ Hastanın, hastalığının tedavi kararlarına katılabilme yeteneği, “karar verme kapasitesi” olarak tanımlanmaktadır.

47 AYDINLATILMIŞ ONAMIN HUKUKSAL KABUL EDİLEBİLİRLİĞİ
Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir AYDINLATILMIŞ ONAMIN HUKUKSAL KABUL EDİLEBİLİRLİĞİ Hasta, kendi sağlığı için karar verme yetisine sahip olmalı Hasta, tedavi hakkında “aydınlatılmış onam” vermek için gerekli, uygun bilgiyi almalı Hastanın seçme kabiliyetine saygı gösterilmeli Gerektiğinde, sağlık bakımından vekili veya hastanın yerine karar verecek uygun biri olmalı Hasta yerine karar verecek olan kişiye bilgilendirildikten sonra doğru sorular sorulmalı

48 HUKUKİ YAPTIRIM Hekim, suçu ile itham edilir.
Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir HUKUKİ YAPTIRIM Hekim, “Aydınlatılmış Onam”ı alma uygulamasını yerine getirmez ise; “ihmal”, hastayı ‘aydınlatmadan’ onayını alırsa;“kusur”, hastanın onayının kandırarak alırsa; “irtikap” suçu ile itham edilir.

49 Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir
HASTA SORGULAMASIYLA “BİLGİLENDİRME” YETERLİLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ (ı) Bana söylenenlerin tümünü anladım ve kendi cümlelerimle ifade edebilirim. Doktorum bütün sorularımı açık biçimde cevapladı ve  kaygılarımı benimle konuştu. Hastalık veya sakatlığımın ne olduğunu, kapsamını ve tedavi edilmediğinde  ne tehlike ve sakıncalara yol açacağı biliyorum. Sorunumla ilgili önerilen işlemlerin ne olduğunu biliyorum. Sorunumun başka şekilde tedavisinin olup olmadığını biliyorum. Eğer varsa, bunların risk ve yararlarının neler olduğu bana söylendi. Bana önerilen işlemin benim için en iyisi olduğuna inanıyorum. Bu işlemin yarar, risk, sakınca ve yan etkilerini biliyorum. Başarı olasılığının ne olduğunu biliyorum.

50 Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir
HASTA SORGULAMASIYLA “BİLGİLENDİRME” YETERLİLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ (ıı) Tedavi olmadığımda ne olabileceğini biliyorum. “Aydınlatılmış onam formu”nun ne anlama geldiğini biliyorum. İmzaladığım formdaki her şeyi kabul ediyorum ve kabul etmediklerimin üzerini çizdim. Bu değişikliklerden doktorum haberdar oldu. Tıbbi girişimi yapacak kişilerin kimliklerini ve özelliklerini biliyorum. Aklım başımda ve   kendimi, kararımı veremeyecek şekilde sıkıntı ve baskı içinde hissetmiyorum. Bu müdahaleden yeterince yarar göreceğimi ve bu yararın aldığım riskten ağır bastığını düşünüyorum İstemezsem, bu girişime onam vermek zorunda olmadığımı biliyorum

51 “Hasta Aydınlatma-Bilgilendirme”
Hasta Bilgilendirmenin Önemi M. Erdal Güzeldemir “Hasta Aydınlatma-Bilgilendirme” için Son deyiş

52 Hasta Bilgilendirmenin Önemi