Mirasın geçişi( ) Mirasın açılması( )

... konulu sunumlar: "Mirasın geçişi( ) Mirasın açılması( )"— Sunum transkripti:

1

2 Mirasın geçişi(575-682) Mirasın açılması(575-588)
Mirasın açılması kavramı Mirasın açıldığı an Kişiliğin sona ermesi ölüm ile olur. Miras hukuku hükümleri ölüm anı ile başlar. Ölümün ispatı Ölüm anı önem arz etmektedir:

3 Gaiplik kararının mirasın geçişine etkisi
Gaiplik kararı üzerine de miras açılır Gaiplikle ilgili özel hükümler ( ) Gaiplik kararı geriye etkili sonuç doğurur: Ölüm tehlikesi içinde kaybolduğu an Gaipten son haber alındığı an

4 Mirasın açıldığı yer MK m. 576
Soru: Açılma yerinden ne anlaşılması gerekir? Mirasbırakan başka bir yerde ölürse Vasiyet alacaklıları da miras bırakanın yerleşim yerinde açılıp açılamayacağı tartışılmalıdır.

5 Mirasta hak sahibi olmanın şartları
Mirasçı ve ya vasiyet alacaklı sağ olmalı Mirasçı ve ya vasiyet alacaklı ehil olmalı Mirasçılık sıfatını kaybetmemiş olmaldır

6 Sağ olmak şartı MK m. 580/I Mirasın açıldığı anda sağ olması gerekir
Daha önce ölmüş kişiye mirasçılık olmaz. Bu durum ölenin altsoyu ile temsil kuralı ile karıştırılmamalıdır. Atanmış mirasçılarda aynı hükümlere tabidir. Miras bırakanın ölümü halinde henüz doğmamış olanlar için mutlak bir engel söz konusu değildir. Cenin Alt mirasçı

7 Ehil olmak MK m. 580/I ve 581/I Sağ olan gerçek kişi daimi mirasçılık ehliyetine sahiptir. Kişi sayılmayacak varlıklar Tüzel kişilerden sadece devlet kanuni mirasçı olabilir. Tüzel kişiler kural olarak atanmış mirasçı ve ya vasiyet alacaklısı olabilir. Tasfiye edilmiş tüzel kişiler, hak ehliyeti de tasfiye edilirse mirasçı olamaz. Soru: Tüzel kişiliği olmayan bir topluluk lehine bir ölüme bağlı bir kazandırma yapılabilir mi?

8 Mirastan yoksunluk MK m. 578
Mirastan çıkarma ile mirastan yoksunluk arasında fark İhtilafı din İhtilafı dar

9 Mirastan yoksulluk sebepleri:
MK m. 578, MK m. 159 ve 181. Kasten ve hukuka aykırı olarak öldüren veya öldürmeye teşebbüs edenler, İhmal yeterli değildir. Kişinin mahkum edilmesi şart değildir. Teşvik den ve yardım edende aynı kapsamdadır 2. Mirasbırakanı kasten ve hukuka aykırı olarak sürekli şekilde ölüme bağlı tasarruf yapamayacak duruma getirenler,

10 Mirastan yoksulluk sebepleri
Mirasbırakanın ölüme bağlı bir tasarruf yapmasını sağlamak Mirasbırakanın ölüme bağlı bir tasarrufu geri almasını sağlamak Mirasbırakanın ölüme bağlı bir tasarruf yapmasını sağlayanlar Mirasbırakanın ölüme bağlı bir tasarruf yapmasını engelleyenler Aldatma, korkutma ve zorlama kavramları TMK m. 504 , 577 ve 578

11 Mirastan yoksulluk sebepleri
Mirasbırakanın artık yeniden yapamayacağı bir durumda ve zamanda ölüme bağlı bir tasarrufu kasten ve hukuka aykırı olarak ortadan kaldıranlar veya bozanlar. Soru: sonradan metnin içeriği tespit edilebiliyorsa buna rağmen fiil bir yoksunluk sebebi olur mu?

12 Gaiplik Halinde Mirasın Geçmesi
TMK m Teminat karşılığı teslim Geri verme borcu ve kapsamı Sağ olup olmadığı tespit edilemeyen mirasçının durumu Gaibin hem mirasçı hem mirasbırakan olması Hazinenin talep hakkı

13 Mirasın geçmesinin genel sonuçları
Otomatik (kendiliğinden) külli halefiyet ilkesi geçerlidir. Mirası kabul Mirası ret Resmi defter tutma talebinde bulunma Resmi tasfiye Soru: Kabul beyanın hukuki niteliği nedir?

14 Mirasın Korunması Amaç:
1- Malların kaybolmadan, kaçırılmadan olduğu gibi mirasçıları intikalini sağlama 2- Mirasçıların imkan ölçüsünde kesin tespitini sağlama Çeşitleri: 1-Genel önlemler (Talep üzerine veya resen terekenin muhafazası ve hak sahiplerine ulaştırılması için gerekli gördüğü tüm önlemleri alabilir.) 2-Özel önlemler: Terekeye ilişkin önlemeler: Defter tutulması, terekenin mühürlenmesi, terekenin resmen yönetilmesi ve mirasçıların belirlenmesi ii. Vasiyetnameye ilişkin önlemler: Teslim edilmesi, açılması ve ilgililere tebliğ edilmesi

15 Yargıtay: Esas Numarası: 2006/15457 Karar Numarası: 2007/8762
Sulh Hakiminin görevi vasiyetnameyi açarak, ilgililere tebliğ etmek, mirasçılara istekleri halinde bir mirasçılık belgesi vermek ve terekeye dahil malları yasal mirasçılara geçici olarak teslim etmek, yahut resmi yönetimi emretmekten ibarettir.

16 Defter tutulması Tanım: Mirasın geçtiği andaki tereke mevcudunun bir deftere yazılarak tespit edilmesidir. Aşağıdaki hallerde sulh hakimi defter tutulmasına karar verir: Mirasçılar arasında vesayet altına alınmış ve ya alınması gereken kimse varsa Mirasçılardan biri uzun süreden beri haber alınamıyorsa ve temsilcisi yoksa Talep üzerine Defter tutma işlemi gecikmeksizin tamamlanır. TMK m. 619 ile karıştırılmamalıdır.

17 Terekenin mühürlenmesi
Tanım: terekeye dahil malların muhafazası amacı ile belirli bir kaba veya bir yere (oda) konulması ve bunların kapağına ve ya kapısına resmi bir mühür basılması anlaşılır. Yazımı yapılan malların gerekenleri mühürlenir Ölümün hemen sonrasında ve en geç 10 gün içinde mühürlenmesine karar verilir. Miras bırakanla birlikte oturanların ihtiyaçları için gerekli eşya onlara verilir. Alacaklıların talebi üzerine de mühürlenme yapılır. Sınırlama: TMK m. 591/III

18 Terekenin resmen idaresi
Tanım: Terekenin paylaştırmaya kadar sulh hakimi tarafından atanan ve ya kanunda belirtilen bir kişi tarafından idare edilmesidir. Hakim kendisi veya atayacağı kişi terekeyi resmen yönetir. Soru: Vasiyet tenfiz memurunun terekeyi idare eden memurdan farkı nedir? İdare memurunun yetkileri ve görev süresi miras paylaşılmasına veya hakim kararına kadar devam eder.

19 Soru: Tereke hangi hallerde resmen idare edilir?
1. Mirasçılardan birinin bulunamaması ve temsilci de bırakmaması hâlinde menfaati gerektiriyorsa, 2. Hak sahibleri mirasçılık sıfatını yeterince ispatlayamazsa veya bir mirasçı bulunup bulunmadığı şüpheli olursa, 3. Mirasçıların tamamı bilinmiyorsa, 4. Kanunda özel olarak öngörülmüşse: (MADDE 586/I- Ortada bulunmayan ve mirasın açıldığı anda sağ olup olmadığı ispat edilemeyen mirasçının miras payı resmen yönetilir) MADDE 523/III- Önmirasçı güvence göstermez veya artmirasçının beklenen haklarını tehlikeye düşürürse, mirasın resmen yönetimine karar verilir. MADDE 595/III-Sulh hâkimi, teslim edilen vasiyetnameyi derhâl inceler, gerekli koruma önlemlerini alır; olanak varsa ilgilileri dinleyerek terekenin yasal mirasçılara geçici olarak teslimine veya resmen yönetilmesine karar verir

20 Memurun durumu Mirasın resmen idaresi tamamen korucu amaçlara yönelmiş ihtiyat tedbirlerinden ibarettir ve memurun hak ve görevleri de bu amaçla sınırlıdır Soru: Memur bazı malları sata ve ya tasfiye edebilir mi? Resmen idare sebebi ortadan kalkmasına ve paylaştırmaya kadar idare edilir Mirasçıların (miras ortaklığının değil) kanuni temsilcisi hükmündedir.

21 Görev ve yetkileri 2. Gereken koruma önlemlerinin alınması,
TMK m   1. Henüz yapılmamışsa, terekenin yazımı, 2. Gereken koruma önlemlerinin alınması, 3. Mirasçıların menfaatlerine veya iyi bir yönetimin gereklerine uygun düştüğü takdirde terekedeki malların satılması, 4. Mirasbırakanın alacaklarının tahsili ve borçlarının ödenmesi, 5. Mirasçıların yasal haklarını zedelemediği anlaşılan vasiyetlerin, sulh hâkiminin izni ve asliye hâkiminin onayı ile yerine getirilmesi, 6. Terekeye ait paraların güvenceli yatırımlara dönüştürülmesi, 7. Terekede ticarethane, imalâthane veya başka bir işletme varsa, bunların olduğu gibi sürdürülmesi; sürdürmede yarar yoksa, tasfiyesi için gerekli önlemlerin alınması. Tereke yöneticisi, görevine giren hususlarda miras ortaklığının temsilcisi Terekenin resmen yönetilmesinde, sulh hâkimi ile yöneticinin işlemleri konusunda, niteliklerine uygun olduğu ölçüde, vesayete ilişkin hükümler uygulanır Soru: Resmen idare edilen terekenin üzerinde mirasçıların hakları neden ibarettir.

22 Mirasçıların belirlenmemesi
Mirasçıların belirlenmesi için hakim yapması gereken işlemler. Mirasçı belirlenmemesi durumunda tereke devlete geçer. Soru: Hak sahipleri daha sonra dava açabilir mi? Kime karşı açabilir ve bu dava bir zamanaşımı süresine tabidir Mİ?

23 Vasiyete ilişkin önlemler
Vasiyetnamenin muhafaza eden ve ya bulan kişi derhal bunu sulh hakimine tevdi etmesi lazımdır Bu yükümlülüğü yerine getirmeyenler çıkacak zararları tazmin etmekle yükümlüdürler. Vasiyetnamenin geçersiz olması tevdi yükümlülüğünü oradan kaldırmaz. Neden? Soru: Miras sözleşmelerini tevdi yükümlülüğü ve açılma prosedürü ilgili hükmün olmaması nasıl anlaşılmalıdır?

24 Vasiyetnamenin açılması
Vasiyetnamenin açılması demek kanunda öngörüldüğü prosedüre uyularak onun okunması demektir. Sulh hakimi vasiyetnameni tevdi edildiğinden itibaren bir ay içinde açar. Gün belirlenir ve ilgililer davet edilir. Resmi vasiyetname açılması Resmi olmayan vasiyetnamenin açılması

25 Tebliğ MK m. 597. Vasiyetnamenin kendilerine ilişkin kısımlarının onaylı bir örneği hâkim  tarafından tebliğ edilir. Nerede olduğu bilinmeyenlere ilân yolu ile tebliğ olunur. İlanen tebligat, "adresi meçhul olanlara" yapılır. ( Tebligat Kanunu md.28 ) Yargıtay: 2. HD. Esas Numarası: 2008/17939, Karar Numarası: 2009/5294, Karar Tarihi: Nüfus kayıtları ve dosyaya sunulan mirasçılık belgesi ile tespit edilen mirasçılara, adres araştırması yapılmadan, vasiyetnamenin açılması sırasında hazır bulunmaları konusundaki tebligatın, ilanen yapılması usul ve yasaya aykırı bulunmuştur.

26 Mirasın açıldığı yer Kural: miras bırakanın son yerleşim yeri mahkemesi İstisnası: 1-İstihkak davası (tereke mühürlenip deftere geçirilirken nerede ise orada açılır) 2-Mirasçılık belgesi(mirasçılar kendi bulundukları yer mahkemesine de müracaat edebilirler) Önemi: İptal ve tenkis Miras taksimi(paylaştırması) Miras sebebi ile istihkak Soru: vasiyet alacaklısına karşı vasiyet borçlusuna karşı açacağı davada yetkili mahkeme neresidir?

27 Cevap Konu son derece tartışılmalıdır: Makul görülen görüş:
Eğer dava miras ortaklığına karşı açılmışsa yetkili mahkeme miras bırakanın yerleşim yeri mahkemesi, eğer dava mirasçılardan her hangi birisine karşı açılmışsa davalının yerleşim yeri mahkemesi yetkili olmalıdır

28 Mirasçılık belgesi Noterlik veya sulh hakimlerinden talep edilebilir
Mirasçılık belgesi, MK m. 598 gereğince sulh hakimlerince verilen ve mirasçı sıfatını ispat etmesine yarayan bir belgedir. Noterlik veya sulh hakimlerinden talep edilebilir (Noterlik tarafından verilebilmesi için; yargılama gerektirmemesi, nüfuz kâğıdının yeterli olması ve talep edenin yabancı olmaması ) Uygulamada veraset ilamı olarak da adlandırılan bu karar veya noter belgesi kesinlik arz etmez. (Karine oluşturur. Düzeltme ve iptal istenebilir.) Talepte kişinin, mirasçı olduğunu, soybağını ve miras bırakanın öldüğünü ispat etmesi yeterlidir. Mahkeme diğer mirasçıların varlığını ve miras paylarını resen dikkate alarak karar verir.

29 Atanmış mirasçı ve vasiyet alacaklıları
MK m. 598/II Atanmış mirasçı veya vasiyet alacaklısı olduğunu gösteren bir belge verilir. Soru: Sahte mirasçılık belgesine dayanarak yapılan işlemlerde III kişilerin iyiniyeti korunur mu? Taşınmaz Taşınır Terekeye olan borcun ödenmesi

30 Mirasın kazanılması (mirasçılar)
‘Ölüm sağları mirasçı kılar’ bu prensip MK m şu şekilde ifade etmiştir:  Mirasçılar, mirasbırakanın ölümü ile mirası bir bütün olarak, kanun gereğince kazanırlar. İradi(atanmış) veya kanuni mirasçılar arasında bir fark yoktur Mirasçıların bilmesi veya rızası gerekmez. Tereke sahipsiz kalmaz…

31 Mirasçıların kazandıkları terekenin sınırları
Kural: tereke intikale elverişli aktif ve pasifi ile birlikte mirasçılara geçer. Fakat ret bozucu şartına bağıdır Şahsi nitelikli borçla ve haklar ölüm ile sona erer mirasçılara geçmez. Nafaka talebi ve boşanma davası açma hakkı Manevi tazminat (MK m.25 /III)

32 Miras alacaklılarının durumu
Vasiyet alacağı vasiyet borçlusuna karşı ileri sürülebilecek bir nispi haktır. Ölüm ile kazanılır. Ret süresinin (veya mirasçının mirası kabul ile) muaccel olur. Alacak hakkı olsa bile ret ile sona erer. Bu konuda bir süre sınırlaması da yoktur. Alacağı talep 10 yıllık zamanaşımı süresine tabidir. Soru: vasiyet borçlusu neye göre tespit edilir MK m. 518/I gereği Bırakılan belirli mal, mirasın açılması anındaki durumuyla teslim olunur; yarar ve hasar, mirasın açılması anında kendisine belirli mal bırakılana geçer. Aynen ifa yapılmadığı durumlarda tazminat talep edebilir.(TM m. 600/III)

33 Saklı pay sahiplerinin tenkis hakkı saklıdır.
Miras alacaklılarının tereke alacaklılarına ve mirasçının kişisel alacaklılarına karşı durumu Mirasbırakanın alacaklılarının hakları, vasiyet alacaklılarının haklarından, Vasiyet alacaklılarının hakları da mirasçıların alacaklılarının haklarından önce gelir. Saklı pay sahiplerinin tenkis hakkı saklıdır. Alacak verildikten sonra ortaya çıkan bir tereke borcu nedeniyle eğer saklı pay ihlal edilirse mirasçılar tenkis talebinde bulunabilir.(604) Vasiyet alacaklısı, ancak geri isteme zamanında var olan zenginleşmesi ölçüsünde sorumlu tutulabilir. Para borçların da ise tamamını ödemekle yükümlü kabul ediliyor.(uygulamada)

34 İntifa hakkı sahiplerinin durumu
MADDE 601.- Kendisine bir intifa hakkı veya bir irat hakkı ya da belli aralıklarla tekrarlanan diğer bir edim vasiyet edilen kimsenin istem hakkı, tasarrufta başka bir esas öngörülmüş olmadıkça, eşya hukuku ve borçlar hukuku kurallarına tâbidir. Kendisine mirasbırakanın ölümünde ödenecek bir sigorta alacağı vasiyet edilen kimse, sigorta sözleşmesinden doğan istem hakkını sigortacıya karşı doğrudan doğruya kullanabilir

35 Mirasçının seçim imkanı
Mirası kabul Mirası ret Resmi defter tutma talebinde bulunma Resmi tasfiye Soru: Kabul beyanın hukuki niteliği nedir? Kabul ret hakkını feragat anlamına gelir.

36 Mirasın reddi Tanım: mirasçıya mirasçı olmayı engelleyen hukuki işlemedir. Çeşitleri: Gerçek ret ve Hükmü ret Hukuki mahiyeti: Bozucu yenilik doğuran bir hukuki işlemdir. Kazanılmamış bir hak reddedilemez. Hak sahipleri: Kanuni ve atanmış mirasçı Mal ortaklığı rejiminde eşlerin durumu (265) Sınırlı ehliyetsizler ve Tam ehliyetsizler (yasal temsilci yapar, amma vesayet altındaysa Sulh ve Asliye Mahkemelerinin)