Lojİstİk Yönetİmİ Dr. Meryem Uluskan.

... konulu sunumlar: "Lojİstİk Yönetİmİ Dr. Meryem Uluskan."— Sunum transkripti:

1 Lojİstİk Yönetİmİ Dr. Meryem Uluskan

2 Tedarik Zinciri

3 Lojistik Kavramı: Tarihsel Bakış Açısı

4 Lojistik Kavramı: Tarihsel Bakış Açısı
Lojistik (Logictics) kelime kökü Latincede Logisticus’tan alınan Yunanca Logistokos kelimesidir. Her ikisi de matemetiksel hesaplama, akıl yürütme, mantık anlamına gelmektedir. Türk Dil Kurumu (1974) Türkçe sözlük; “savaşta ya da askerî bir yürüyüşte yol, haberleşme, sağlık, ikmal gibi hizmetleri sağlayan strateji bölümü” Oxford Advanced Learner’s Dictionary “logic” kelimesinden türemiş Lojistik; “ikmal, dağıtım, personel ve malzemenin yer değiştirmesi” Webster sözlüğü “Askerî bilimin satın alma, tedarik, bakım ve askerî malzeme, tesis ve personel ulaştırması ile ilgili dalıdır”, “bir operasyonun detaylarının ele alınmasıdır.” şeklindedir.

5 Lojistik Kavramı: Tarihsel Bakış Açısı
Ana Britannica “İş dünyasında, malzemelerin ve bazen insanların organize hareketleri” Cambridge sözlüğü “Bir organizasyonun başarılı ve etkili olabilmesi için karmaşık bir eylemin dikkatli organizasyonu” Lojistik kavramının, tarihsel gelişimine bakıldığında, askerî kökenli bir kavram olduğu söylenebilir. İlk kez, 1905 yılında ordulara ait malzeme ve personelin taşınma, tedarik, bakım ve yenilenmesi faaliyetlerini kapsayan işlemlerin bütününü tanımlamak üzere kullanılmıştır. Bu tanımın ortaya konmasından sonra, askeri alanda, sonuç üzerindeki ciddi etkisinin de farkına varılması ile birçok lojistik model geliştirilmiş ve kullanılmıştır.

6 Lojistik Kavramı: Tarihsel Bakış Açısı
Amerikan Bağımsızlık Savaşı’nda, İngilizlerin yenilgisi Ordunun tedarikini gerçekleştiren organizasyonun kurulması 1781 1850’lerde bir ekonomist olan Yale Üniversitesi rektörü Henry Adams’ın “Nakliye Ekonomisi” adı altında bir ders açılmasını önermesi Lojistik kelimesi ilk kez 1905 yılında “ordulara ait malzeme ve personelin taşınma, tedarik, bakım ve yenilenmesi” şeklinde askerî bir fonksiyonu tanımlamak amacı ile kullanılmıştır

7 Lojistik Kavramı: Tarihsel Bakış Açısı
Lojistiğin önemi 2. Dünya Savaşı anlaşılmıştır ve önemli rol oynamıştır. Müttefik güçlerin Avrupa’yı istilası, lojistik açıdan bir tatbikat olmuştur. Birçok lojistik teknik öğrenilmiş ve ordular ihtiyaç duydukları malzemelerin istenilen yerde olmalarını sağlamak amacıyla lojistiğin yeni biçimlerini kullanmışlardır. 1950 lerden sonra teknolojik ve ekonomik ihtiyaçlar hızla değişerek bütünleşik lojistik kavramı oluşmaya başlamıştır. Körfez Savaşı lojistiğin önemini bir kez daha ortaya koymuştur. Bazı uzmanlar Körfez’de yaşanan harekatın bir lojistik savaşı olduğunu söylemişlerdir.

8 Lojistik Kavramı: Tarihsel Bakış Açısı
Gelişim sürecini 4 temel döneme ayırmak mümkündür

9 Lojistik Faaliyetlere Duyulan İhtiyacın Kaynakları
Nakliye maliyetlerinin çok hızlı yükselmesi Geleneksel dağıtım yöntemleri pahalı hale gelmiş 1970 lerde petrol fiyatı artışı ve kıtlık Ürün verimliliğinin en yüksek noktasına ulaşması Üretim maliyetlerinden tasarruf sağlamak zorlaşmış Stok felsefesinde radikal değişikliklerin oluşması %50 perakendeci %50 toptancı-üretici iken sırasıyla %10 %90 Müşteri beklentilerinin zamanında karşılanma zorunluluğu Pazarlama anlayışının benimsenmesi, ürün hattı genişlemesi, sonuç aşırı stok Çevre koruma kavramının gelişimi Tüketiciler duyarlı, geri dönüşümle aktif olarak ilgilenen firmalar istiyor Firma sayısında artış Uluslararası üretim ve satış yapan firmaların artması

10 Lojistik Faaliyetlere Duyulan İhtiyacın Kaynakları
Bilgisayar ve iletişim teknolojilerinde yaşanan devrim Çok sayıda detay ve bilgi gerekli müşterilerin bulunduğu yer, sipariş büyüklüğü, ürünün üretildiği, depolandığı ve dağıtıldığı merkezler, depo ve fabrikadan müşteriye erişim maliyetleri tedarikçilerin bulunduğu yerler, depo ve dağıtım merkezindeki mevcut stok düzeyi, ürünün ve ham maddenin süreç içindeki durumunun bilinmesi

11 Lojistik Yönetimi Profesyonel lojistik organizasyonu Lojistik Yönetimi Konseyi (Eski adıyla CLM, Council of Logistics Management, yeni adıyla CSCMP, Council of Supply Chain Management Professionals) tanımı: “müşterilerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere her türlü ürünün, servis desteğinin ve bilgi akışının, başlangıç noktasından (kaynağından) tüketildiği son noktaya (nihai tüketiciye) kadar olan tedarik zinciri içindeki hareketinin etkili ve verimli bir şekilde planlanması, uygulanması, taşınması, depolanması ve kontrol altında tutulmasını sağlamaktadır”

12 Lojistik Yönetimi İki unsur: müşteri ve tedarik zinciri.
Lojistikçiler için müşteri her türlü teslim noktasıdır. Tedarik zinciri; tedarikçilerden, üreticilerden, dağıtıcılardan, toptancılardan ve perakendecilerden meydana gelir. Lojistikçiler tedarik zinciri içerisinde malzeme ve bilgi akışını sağlayarak tedarikçi ve müşteri arasında köprü görevi üstlenir.

13 Lojistiğin Rolü

14 Lojistiğin Rolü Gelen yük lojistiği (Inbound Logistics)
Ham maddelerin tedarikçiden toplanmasını, depolanmasını Faaliyet, tamamen üretim öncesi gerçekleştirilerek kaynakların üretim hattına taşınmasına hizmet etmektedir Giden yük lojistiği (Outbound Logistics) Üreticilerden mamullerin toplanarak stoklanması ve müşterilere dağıtılmasını sağlayan sistemin işlemesiyle gerçekleşir

15 Lojistiğin 7 Doğrusu Doğru ürünün Doğru miktarda Doğru şartlarda
Doğru yerde Doğru zamanda Doğru tüketiciye Doğru fiyatla ulaşmasını sağlamaktır.

16 Stratejik hedefler Lojistik sistemi oluşturmakla sistemin 6 stratejik amaca ulaşması hedeflenmektedir: Değişimlere ve gelişmelere hızlı yanıt verebilmek Teslimat zamanları, miktarları vb. performans değerlerinde sürekli ve tutarlı olmak En az düzeyde stok Taşıma maliyetlerinin küçük teslimatların birleştirilmesi vs. ile azaltılması Kaliteli ürünün yanısıra lojistik hizmetlerin de kalite standartları tanımlanmalı ve uyulmalı Geri dönen malların toplanması gerekli birimlere iletilmesi

17 Lojistik Yönetiminin Gelişimi
Parçalanma ( ) İşletmeler ham madde, yarı mamul ve mamulleri birbirinden ayrı yönetilecek kısımlar olarak görmüştür Birleşme ( ) İşletmeler kendi içlerindeki operasyonların bütünleşmiş bir şekilde yönetilmesi gerektiğini anlamışlar ve bilgisayar teknolojilerini kullanmaya başlamışlardır Toplam Bütünleşme

18 2000’li Yıllardan Günümüze Toplam Bütünleşme

19 Lojistik Faaliyetler Lojistik Faaliyetler

20 Lojistik Faaliyetler Stok yönetimi Depolama Taşıma Ambalajlama
Müşteri hizmetleri Sipariş işleme Elleçleme Bilgi yönetimi Talep tahmini/planlama Satış sonrası servis Fabrika/depo yer seçimi Atık parça yönetimi

21 Lojistik Faaliyetler Lojistik faaliyetler ürünlere konum, zaman ve şekil bakımından değer ekler. Konum Müşteri açısından düşük değerli yerlerden yüksek değerli yerlere taşıma Zaman Ürünlere ihtiyaç oluncaya kadar depolanması Şekil (Yapı) Ürünlerin istenilen miktarlarda ve özelliklerde sunulması

22 Stok Yönetimi Stok, tedarik edilerek veya üretilerek elde edilen, kullanılmadan veya müşteriye arz edilmeden önce belirli bir süre atıl durumda tutulan ekonomik bir değere sahip malzeme ve mallar olarak tanımlanmaktadır.

23 Temel Stok Sınıflandırılması
Ham maddeler imalata giren ve üzerinde işlem yapılarak değer kazandırılan tüm varlıklar Yarı mamuller (ara mamuller) üretim sürecine girmiş, henüz son şeklini almamış, üretim safhası içinde bulunan ve iş istasyonları arasındaki ara depolarda biriktirilen yarı işlenmiş maddeler Mamuller üretim sürecini tamamlayarak son şeklini almış satışa veya kullanıma hazır maddeler Hazır parçalar mamulün bir kısmını oluşturan ve genellikle dışarıdan tedarik edilen maddeler Yardımcı malzemeler mamulde doğrudan kullanılmayan, hangi mamulde ne kadar kullanıldığının tespiti mümkün olmayan, tamir parçaları, makine yağı vb. malzemelerdir.

24 Temel Stok Sınıflandırılması

25 Fonksiyon özelliklerine göre stoklar

26 Fonksiyon özelliklerine göre stoklar
Çevrim Stoğu Üretim ve dağıtım faaliyetleri uzun süreli ve aşamalı olduğunda işletme içinde oluşan yarı mamul stokları Emniyet Stoğu Stok yokluğuna düşmemek için beklenen ihtiyaçtan fazla olarak tutulan stok İki sipariş arasındaki ortalama talebi karşılamak amacıyla bulundurulur Mevsim Stoğu Mamuller için mamul talebinin fazla olduğu dönemlerde satılmak üzere daha önceden imal edilerek bekletilen stok Promosyon Stoğu Çok çabuk ve etkin bir pazarlama promosyonu veya müşteriye fiyat indirip, fazla satma önerisi verebilmek için tutulan stok Spekülatif Stok Fiyatlarda artma beklendiği zaman ihtiyaçtan fazla olarak alınan malzeme stokları

27 Stok Bulundurmanın Nedenleri
Karşılaşılan belirsizlikleri ortadan kaldırmak amacıyla talepte belirsizlik, tedarik süresinin uzunluğu, işgücü belirsizliği, hammadde fiyatının belirsizliği gibi Sistemde meydana gelebilecek verimsizlikler makinelerde ortaya çıkan arızalar, malzeme kalitesizliği, işçilik hatasının doğurduğu fireler, hazırlık işlemleri, Darboğazlar gibi etkiler

28 Stok Bulundurmanın Nedenleri
Müşteriye karşı saygınlık ve güven oluşturulması Beklenmedik aşırı talebi karşılamak Tedarik aksaklıkları gibi durumlara karşı koruma Miktar indirimlerinden yararlanmak Dağıtım belirsizlikleri, ekonomik olumsuzluklardan daha az etkilenmek

29 Stok Kontrol Yöntemleri
Belli başlı dört çeşit stok maliyeti: Elde bulundurma maliyeti (Depo yeri, vergi, sigorta, bozulma ve modası geçme, fırsat maliyeti) Sipariş verme maliyeti (Ismarlama işlemi, tedarikçiyi seçme, bilgiyi gönderme, dökümanları alma) Satın alma Maliyeti (Kira, elektrik, ısıtma, soğutma, sigorta, vergi, hasarlı ve eskimiş bozulmuş mallar) Stoksuzluk maliyeti (Siparişin zamanında karşılanamaması)

30 Stok Kontrol Yöntemleri
Gözle Kontrol Yöntemi bir ambar memuru stokları gözden geçirir. belirli bir düzeyin altına düşen stok kalemleri için sipariş verilir. memurun tecrübesi çok önemlidir. Çift Kutu Metodu Herhangi bir cins stok iki bölmeli bir kutuda muhafaza edilir. Birinci kutu tamamen tükendiği zaman yeni sipariş verilir. İkinci kutudaki miktar, sipariş teslim alınıncaya kadar ihtiyacı karşılayabilmelidir.

31 Stok Kontrol Yöntemleri
ABC Yöntemi stok kalemlerini maliyet ağırlıklarına göre gruplandırılır “A” türü stok - Yüksek değerli kalemler toplam stok miktarının %15-20’sini, toplam stok değerinin %75-80’ini oluştururlar. “B” türü stok - orta değerli kalemler toplam stok miktarının %30-40’ını, toplam stok değerinin %10-15’ini oluştururlar. “C” türü stok - düşük değerli veya önemsiz kalemler toplam stok miktarının %40-50’sini, toplam stok değerinin %5-10’unu oluştururlar. Sabit Sipariş Periyodu Yöntemi stok belirli bir düzeye indiğinde toplam stok maliyetini minimum yapacak şekilde önceden belirlenmiş sabit bir miktar sipariş edilir.

32 DEPO YÖNETİMİ Depolar ticari değeri olan ürünlerin muhafazası amacıyla yapılmış özel yapılardır. Depolar, tedarik zinciri içinde yer alan ürünlerin korunması, stoklanması ve en verimli şekilde ilgili yerlere ulaştırılması amacıyla konumlandırıldığı alanlardır ve bu ürünlerin geçici olarak saklandığı, dizildiği, ürün tipine göre tasarımı yapılmış yardımcı işletmelerdir. Stokların saklanması ve korunması için yeterli büyüklükte ve istenilen nitelikte depo hacminin sağlanması stok kontrolünün önde gelen şartıdır Depolama süresinin uzun olduğu yerlere “Depo” Süre kısaldıkça bu yerlere “Dağıtım Merkezi” (DC- Distribution Center) Daha da kısaldıkça “Aktarma Merkezi” (hub) adı verilmektedir

33 Depo ve Depolama Depolama esas olarak kontrol, teslim alma,
yerleştirme, sayım, toplama, gönderme faaliyetlerini kapsamaktadır.

34 Depo ve Depolama Tedarik zinciri içinde yer alan ürünlerin korunması, stoklanması ve en verimli şekilde ilgili yerlere ulaştırılması amacıyla konumlandırıldığı alanlar Depo yönetimine ilişkin özel bir öneride bulunmak doğru değildir Her durumun kendine özgü yöntemleri vardır. Organizasyonların gereksinimleri farklıdır Büyük tek depo gibi

35 Depo Tasarımı Depo genelde, her yönden ürün hareketine elverişli tek katlı bir yapı binasıdır. Bir kattan diğerine ürün taşımak için konveyör gibi dikey taşıma cihazlarının kullanılması zaman, enerji ve genellikle taşımada darboğazlar yaratır. Bu nedenle, özellikle pahalı ve kısıtlı arsaların bulunduğu merkezi işlerin olduğu bölgelerde bu durum her zaman olası değildir ve malzeme taşımayı kolaylaştırmak için genel ilke olarak depolar, tek katlı operasyonlara uygun tasarlanmış olmalıdır.

36 Depo Sınıflandırması İşleyişine göre Stoklanan mamul tipine göre
İşletme deposu Dağıtım deposu Stoklanan mamul tipine göre Ticari ürün depoları Dökme yük (akışkan ürün) depoları Ev eşyası depoları Genel eşya depoları Mini depolar Ürün şekline göre Dökme yük depoları Parça yük depoları Mülkiyet Sahipliğine göre Özel depolar Genel depo Karma depo Taşıt depoları Soğuk hava depoları

37 Depolama Sürecinin Kriterleri
Depo yer seçimi Pazara, üretim merkezlerine yakın, ulaşım açısından elverişli Depo iç düzeninin hazırlanması ve etkin kullanımı depo faaliyetleri için etkin alan, ısı, nem, ışık, ses vb. her malzeme birbiri ile depolanmayabilir Depo içi operasyon şeklinin seçimi Ürün toplama, kabul, yerleştirme, yükleme-boşaltma Eleman sayısının ve niteliğinin seçimi Etkin kullanım için Bilgi teknolojisinin seçimi Barkod sistemleri

38 Depolama Sürecinin Adımları

39 TAŞIMA

40 TAŞIMA Taşıma hizmeti, lojistik faaliyetlerin en önemlilerinden biri olup, mal akışını sağladığı için ticarette önemli rol oynamaktadır. Ürünlerin istenilen zamanda ve yerde uygun maliyetle bulunması taşıma hizmeti kapsamında gerçekleştirilmektedir. Taşıma politikası tüm lojistik faaliyetleri birbirine bağlar. Dünya üzerindeki gelişmiş/sanayileşmiş veya gelişen/sanayileşen ülkelerin çoğu etkin bir ulaştırma sistemine sahiptir.

41 TAŞIMA Taşıma, ürünün bir noktadan başka bir noktaya hangi hızla (taşıma zamanı) ve devamlılıkla (hizmetin sürekliliği) hareket edeceğinin belirleyicisidir. Taşınılacak ürünün ulaştırılacağı mesafe kapsamında farklı planlar oluşturmak gereklidir. 5 Taşımacılık modu vardır; karayolu, havayolu, demiryolu, denizyolu ve bazı özel nitelikli malların taşınmasında kullanılan boru hatları

42 Taşımacılık Modları Taşımacılık Modlarının Özelliklerine Göre Karşılaştırılması 1 en iyi, 5 en kötü performans

43 Demiryolu Taşımacılığı
düşük taşımacılık maliyetine sahip fakat hizmet verilen yerlerin sınırlı zaman açısından dezavantajlı Bu nedenlerle lojistik kapsamlı taşımalarda ilk sırada yer almamaktadır ağır malzemelerin taşınmasında kaza riski diğer taşımacılık biçimlerine göre daha az otomotiv, beyaz eşya ve çimento fabrikaları gibi üretim merkezleri

44 Karayolu Taşımacılığı
Kapıdan kapıya (door to door) taşımacılık imkânı sağladığı için çoğu tüketim mallarının taşınmasında, dünyada yaygın kullanım alanı taşımacılık maliyeti yüksek, ancak zaman unsurunun ön plana çıktığı durumlarda kullanılan vazgeçilemez taşımacılık biçimidir.

45 Karayolu Taşımacılığı

46 Denizyolu Taşımacılığı
en düşük taşımacılık maliyetine sahip hizmet verilen yerlerin sayısı bakımında sınırlı kullanım alanı taşımacılık açısından en yavaş sistem dünya ticaretinde, büyük hacimli yüklerin taşınmasında, birden fazla taşımacılık sistemlerinin kullanıldığı durumlarda önemli bir yer tutar. Limanlar, yüklerin toplanmasında ve dağıtılmasında stratejik öneme sahiptir. Lojistik işletmeleri, ithalat, ihracat ve transit ticarette giderek artan bir biçimde denizyolu taşımacılığından yararlanmaktadır.

47 Havayolu Taşımacılığı:
Hizmet verilen yerlerin sayısının genişliğine rağmen, en yüksek taşımacılık maliyeti zaman unsurunun önem kazandığı durumlarda gerekli Lojistik boyutlu taşımalarda, en az tercih edilen taşımacılık biçimidir Yüksek hızı nedeniyle diğer taşımacılık sistemlerine göre depolama maliyetlerini düşürse de taşımacılık maliyetleri nedeniyle yaygın hale gelememiştir.

48 Boru Hattı Taşımacılığı
Boru hattı taşımacılığı, çeşitli malları kullanma becerisi sınırlı olan ham petrol, petrol ürünleri, doğal gaz su gibi ürünlerin taşınması için kullanılan bir yöntemdir. trafik ve hava şartlarından etkilenmez büyük miktarların taşınmasını sağlamaktadır. Tüm taşımacılık sistemleri içersinde en yüksek sabit ve en düşük değişken maliyetlere sahiptir.

49 Başlangıç ve varış yeri arasında taşıma zamanları - karşılaştırma

50 Taşımacılık Sektöründe Yaşanan Gelişmeler
Yüksek Hızlı Demiryolları Kombine Taşımacılık İntermodal Taşımacılık

51 AMBALAJLAMA Ambalaj, içerisinde yer alan mamulü, yapısına ve şekline göre en iyi şekilde koruyan, temiz kalmasını sağlayan, taşınma, depolama ve pazarlama işlemlerini kolaylaştıran, metal, kâğıt, karton, cam, plastik, v.b. malzemelerden oluşan aynı zamanda ürünün tanıtımını yapan bir malzemedir.

52 Ambalajlama Türleri ve Malzemeleri
Cam temizlenmesi kolay gaz, nem, koku geçirmez, yeniden kullanılabilir geri dönüşümlü Kırılabilir kimi durumlarda oldukça maliyetli Karton hafif ucuz düşük dayanıklılık ve sağlamlığa sahip En çok kullanılan ikinci ambalajlama malzemesidir Plastik Hafif Sağlam kolay şekil alır gazlara karşı koruyucu temizlemesi kolay bazı durumlarda maliyetli olabilmesine karşın yeniden kullanılabilir En çok kullanılan ambalajlama malzemesidir.

53 Ambalajlama Türleri ve Malzemeleri
Ahşap; dayanıklı sağlam kullanımı kolaydır, ağır kırılgan yüklerde ve havalandırma özelliğinden dolayı taze sebze ve meyvelerin ambalajlanmasında tercih edilir tekrar kullanılabilir ağır hacimli temizlenmesi zor Metal dayanıklı sağlam ışık, hava, su, böcek ve kemirgenlere karşı yeterli derecede dayanıklı, fakat ağır ve maliyetli Tekstil malzeme hafif tekrar kullanılabilir maliyetli bazı durumlarda düşük dayanıklılığa sahiptir.

54 Ambalajlama Türleri ve Malzemeleri

55 Ambalajlama Türleri ve Malzemeleri:Kullanım şekillerine göre
Atıl ambalajlar Geri dönüşümlü ambalajlar: Bir sefer kullanılabilen ambalajlar İçindeki parçalar kullanım noktalarında tüketildikten sonra, bu ambalajlar kullanımdan çıkarı1ırlar Örn: Karton veya tahta ambalajlar Defalarca kullanılabilen ambalajlar Yapıldıkları malzemeye göre, tedarikçi ile fabrika arasında belli sayıda rotasyon yapabilirler. Genelde metal veya plastikten yapılırlar.

56 Geri dönüşümlü ambalajların ayrılmasına ilişkin yöntemler

57 Ambalajlar özelliklerine göre de iki gruba ayrılırlar:
Standart Ambalajlar Spesifik Ambalajlar Birçok parça için kullanılan parçalardır. harcamaları kısmaya yardımcı olur Fabrikaya kadar olan veya fabrika içi taşımacılıkta standardizasyon oluşturur Parçaya özel ambalajlardır. Bu ambalajlar sadece tek bir parça için kullanılırlar. Genelde büyük hassas ve maliyetli parçalar içindir.

58 Ambalajlama ticari olarak üç şekilde gerçekleştirilmektedir:
Satış Amaçlı Ambalajlama: Herhangi bir ürünü, son kullanıcıya veya tüketiciye ulaştıran, müşterinin satış noktasından ürünle birlikte aldığı ambalajlama tipi Örn: Kutu süt ambalajı Dış Ambalajlama: Birden fazla satış ambalajını bir arada tutmaya yarayan ambalajlama tipi üründen ayrıldığında ürün özelliğini değiştirmez Bu ambalajlama genellikle tüketici tarafından alınmaz. Örn: Kutu sütlerin birlikte tutulduğu koliler Taşıma Amaçlı Ambalajlama: Satış amaçlı ambalajlama ve dış ambalajlama biçiminde gerçekleştirilen ambalajların, depolanması ve taşınması sırasında zarar görmesini engelleyen, Dış ambalajlama yapılmış ürünleri, büyük sayılar halinde bünyesinde bulunduran ambalajlar Bu perakende ambalajları içeren koli, kutu, karton ve kasadır. Örn: Özel metal ve ya tahta kutular

59 Ambalajlamanın üç önemli işlevi
mamulü koruma ile ilgili işlevleri depolamayı kolaylaştırma ile ilgili işlevleri taşıma ile ilgili işlevleri

60 Mamulü koruma ile ilgili işlevleri
bu işlevin yerine getirilebilmesi için mamule ilişkin şu özellikler bilinmelidir; Kırılabilirlik, Dayanıklılık, Yüzeysel aşınmalara dayanma gücü, Parasal değer, Neme karşı hassasiyet, Sıcaklık değişimlerinden etkilenme oranı, Oksidasyon ve korozyon gibi kimyasal reaksiyonlara tepki, Raf ömrü mamulün dış etkenlerden çarpma, ezilme, nem, ısı, gibi fiziki ve kimyevi etmenlerden korunması sağlanır

61 Depolama ve Taşıma İşlevleri
Depolamayı kolaylaştırma işlevinde Taşıma ile ilgili işlevleri mamulün ambalajı, depo biçimi ve malzeme elleçleme ekipmanı için uygun tasarlanarak hareketi ve depolamayı kolaylaştırabilir. Mamulün doğru ambalajlama ile az alan kaplaması, birim alanda yükleme ve boşaltma miktarının artırılması, hafif olması, taşımanın güvenli olarak yapılabilmesini sağlar

62 MÜŞTERİ HİZMETLERİ Lojistiğin temelinde müşteri tatmini vardır.
Lojistik faaliyetlerde bir lojistik stratejisi geliştirip uygulamadan önce müşteri ihtiyaçlarının çok iyi incelenip anlaşılması gerekmektedir.

63 Müşteri Hizmetleri ve Lojistik
bu unsurlar, operasyonel başarı ya da başarısızlığın görüntülenmesinde anahtar ölçümlerin temeli hâline gelmektedir

64 Lojistikte Müşteri Hizmet Bileşenleri
Ön-İşlem Bileşenleri: İşlem gerçekleşmeden önce ortaya çıkan müşteri hizmet bileşenleridir. • Yazılı müşteri hizmetleri politikası, • Sipariş personel erişebilirliği, • Siparişe tek noktadan erişim, • Sipariş metodu, • Sipariş miktarına ilişkin kısıtlar, • İşlem elemanları.

65 Lojistikte Müşteri Hizmet Bileşenleri
İşlem Sırasındaki Bileşenler: İşlem Sonrası Bileşenleri: Lojistik açıdan müşteri hizmet düzeyini oluşturmak için yapılan faaliyetleri kapsar ve fiziki hareketle ilişkilidir. Bu faaliyetlerin satışlar üzerinde doğrudan etkisi vardır. Bu bileşenler: Sipariş döngü elemanı Sipariş hazırlığı Mevcut stokların bulunurluğu Teslimat zamanı Aktarma Teslimat güvenirliliği Mamullerin durumu Sipariş statü bilgisi. Teslimat tamamlandıktan sonra destek elemanlarını kapsar. Bileşenler: Yedek parça elverişliliği Mamul izleme Faturalama işlemleri ve doğruluğu Müşteri şikâyetleri ve geri iadeler Geri alma politikası.

66 ELLEÇLEME Elleçleme bir fabrika veya depoda hammadde, proses içi stok veya nihai ürünlerin bütün hareketleriyle ilgilenen geniş bir konudur. Hammadde, parça, kutu, sandık, palet, bagaj vb. unsurların, A noktasından B noktasına en verimli şekilde tüm hareketleri ile ilgili malzemelerin yüklenip boşaltılması için gerekli araçların belirlenmesi, ve Düzenin oluşturulması ile ilgili faaliyetleri içermektedir. Elleçleme depo ve benzeri alanlarda Malzeme boşaltma, Mal kabul, seçerek ayırma, Teslim-tesellüm, Paket açma, Bölme, İstifleme, Yerleştirme, Yerini değiştirme, Yenileme-eksik tamamlama, Toplama, Yükleme v.b. işlemleri kapsamaktadır

67 Elleçleme Faaliyeti

68 Amerika Malzeme Elleçleme Enstitüsü elleçleme prensiplerini on başlık altında toplamıştır
Planlama Standartlaştırma Çalışma Ergonomi Bir birim yük Alan Kullanımı Sistem Otomasyon Çevre Hayat Eğrisi Maliyetleri

69 Elleçleme Ekipmanları
Palet Taşımayı kolaylaştırmak amacıyla yapılan, yüklerin ünite haline getirilerek tek bir birim halinde taşınmasını sağlayan alçak platformlardır. Paletler indirme ve bindirme işlemlerinin özellikle forklift gibi araçlar sayesinde daha hızlı olmasını sağlar. Paletler düz, etrafı çevrili ve tekerlekli olmak üzere üç türlü olabilir.

70 Elleçleme Ekipmanları
Forklift: Elleçleme faaliyetinde kullanılan arka ağırlıklı taşıma ve istifleme aracıdır. Forkliftler genelde yakıt çeşitliliği ve yük kaldırma kapasiteleri farklı olarak dizayn edilmiş olup, (1,45 tondan 90 tona kadar) yükseklikleri 4 metreye kadar çıkan motorlu araçlardır. Genellikle palet yardımıyla taşınan malzemeleri taşımak, kaldırmak ve istif etmek için kullanılır.

71 Elleçleme Ekipmanları
Vinç: Vinç, yükleri kaldırıp bir başka yere aktarmaya yarayan makinelerdir. Vinç, ağır cisimleri sadece kaldırmakta değil, aynı zamanda bir yerden alıp başka bir yere nakletmekte de kullanılmaktadır

72 Elleçleme Ekipmanları
Konveyör: Konveyör, yükleri ya da gereçleri havadan ya da yerden taşımaya yarayan ve kapalı devre çalışan sürekli aktarma mekanizmasıdır. Paket halinde ve ambalajlı bir halde bulunan malzemelerin veya paletler üzerindeki yükün, kapalı devre çalışma düzeni ile taşınmasını sağlamaktadır

73 Elleçleme Ekipmanları
Konteyner: milletlerarası kabul edilmiş standart ölçülerde îmâl edilmiş tabanı ahşap, duvarları alüminyum levhalarla kaplı, tavanı çelik saçtan yapılmış taşıma kutularıdır

74 Elleçlemede dört kriter faaliyeti yönlendirmektedir
Hareket kriteri, malzemelerin depo vb. yerlere girişi, çıkışı ve depo içindeki hareketlerinin verimli bir şekilde yapılmasını ifade etmektedir. Zaman kriteri, depo vb. yerlerde malzemelerin doğru ve en kısa vakitte sevk alanına veya bekleyen araçlara taşınabilmesidir. Miktar kriteri depo vb. yerlerde yapılan bütün işlemlerin belirleyicisidir. Hacim kriteri, elleçlemede kullanılan raflar, forkliftler, konveyörler gibi bütün teçhizatın verimli planlanmasıdır.

75 DİĞER FAALİYETLER - Sipariş İşleme
Siparişin yerine getirilmesi müşterinin siparişi vermesi ile başlar. Müşteri temsilcisi siparişi alır. Sipariş finans bölümüne gönderilerek müşterinin kredi durumu belirlenir. Envanter kontrolüne gönderilir. İstenen mal var ise nakli gerçekleştirilir. Yok, ise sipariş üretim bölümüne gönderilir. Üretim yapıldıktan sonra nakil işlemi gerçekleştirilir. Ayrıca bu süreçte envanter kontrolü, müşteri kredisi, faturalama fonksiyonları ve alacak hesapları kontrol edilir. Sipariş işleme, organizasyonun müşteri arayüzü ile kilit önemde bir alan olduğu için, müşterinin hizmet algısı ve tatmini üzerinde büyük bir etkisi olabilir.

76 Sipariş Süresi için Olasılık Yoğunluk Fonksiyonu

77 DİĞER FAALİYETLER - Satış Sonrası Servis Desteği
Amacı satış faaliyeti sonunda müşteri memnuniyetini artırmaktır. Bu faaliyetler parça ve hizmet desteği, tamir parçalarının bayilere teslimatını, yedek parçaların stoklanmasını, müşterilerden hatalı veya bozulan ürünlerin toplanmasını tamirler için taleplere hızlı yanıt verilmesini içerir.

78 Fabrika ve Depo Yeri Seçimi
Fabrika ve depo yeri seçiminde bazı kriterler: Doğal kaynaklara yakınlığı, Üretimin hedeflediği müşteri grubuna yakınlığı ve bu grubun yapısı potansiyel iş gücüne kaynak olabilirliği, Fabrikanın ve deponun kuruluş yerindeki vergi oranları ve devlet teşviklerinin olabilirliği, İşgücü ücretlerinin oranı, Birden fazla taşımacılık modunun uygulanabilirliği, Enerji kaynaklarına yakınlığı, Depo alanlarının minimum maliyetle maksimum yararı sağlayabilirliği

79 Satın Alma Satın alma depolama ve taşıma maliyetlerini doğrudan etkiler Satın alma, faaliyetinin lojistik açısından görevi işletmeye hammadde, yarı mamul ve hizmet sağlayan firmalarla ilişkilerin düzenlenmesi ve imalatın ihtiyacı olan girdilerin zamanında hazır bulundurulmasıdır. Bu çerçeve içinde; hangi malzeme, ne zaman ve ne miktar sipariş edilecek, hangi firmadan satın alınacak? Tedarik kaynakları nasıl değerlenecek? Hangi taşıma araçları kullanılacak? Gelen malzeme nasıl depo edilecek? gibi konular üzerine odaklanılır.

80 Gümrükleme Gümrük, bir ülkeye giren veya bir ülkeden çıkan mal ve eşya üzerinden alınan vergi olarak adlandırılır. Günümüzde gümrük kavramı; küreselleşen ekonomi içerisinde hem yerel sanayinin dış etkenlere karşı koruma işlevini yerine getiren hem de devlet hazinesine gelir sağlamak amacıyla çalışan devlet kurumunu ifade etmektedir.

81 Optimal Servis Düzeyini Belirleme: maliyet vs. servis düzeyi

82 Optimal Servis Düzeyini Belirleme

83 Lojistik Kararlar Stratejik Kararlar: Uzun vadeli
Taktik Kararlar: Orta vadeli Operasyonel Kararlar: Kısa Vadeli

84 Karar Destek Metotları
Benchmarking Simulasyon Optimizasyon