KÜÇÜK İŞLETME YÖNETİMİ

... konulu sunumlar: "KÜÇÜK İŞLETME YÖNETİMİ"— Sunum transkripti:

1 KÜÇÜK İŞLETME YÖNETİMİ
1. Bölüm EBRU KAPTAN

2 KOBİ –Küçük OrtaBoy İşletme
Küçük işletmelerin ülkeler ve bölgeler arasında farklı tanımlanmaları nedeniyle dünya genelinde ortak bir tanım bulunmamakla birlikte, genel olarak baktığımızda bu işletmeleri tanımlamada niteliksel ve niceliksel (sayısal) olmak üzere iki temel ölçütün kullanıldığı görülmektedir. Niceliksel ve niteliksel ölçütler ülkelerin ve sektörlerin sosyo-ekonomik durumlarına göre farklılık gösterebilmektedirler. Sizce küçük işletmelerin sınıflandırılmasında temel alınabilecek en önemli ölçütler hangisi olmalıdır?

3 Niteliksel (Kalitatif) Ölçütler
Küçük işletmeleri tanımlarken niceliksel ölçütlerin destekleyicisi olan niteliksel ölçütler olarak şu esaslar göz önüne alınmaktadır (Şimşek, 2002); Bağımsız yönetimin mevcudiyeti (yönetici bağımsızdır; yönetici aynı zamanda işletme sahibi olduğu için, dışarıdan denetlenmesi söz konusu değildir.), İşletme sahibinin belirli bir risk yüklenmesi, İşletme, maliyet ve yönetim öğelerinin bütünleşmesi, İşletme sahibi ile çalışan personel arasında yakın bir ilişkinin bulunması,

4 Niteliksel (Kalitatif) Ölçütler
Yönetimde uzmanlaşmanın az olması, Sermaye ve para piyasalarına katılamama, İşletme sermayesinin tamamen veya büyük bir bölümünün işletme sahibine ait olması, Pazar payının sınırlı olması ve pazarlarda daha az etkinlik, Hedef pazarın genellikle yöresel olması. İşletme büyüklüğünü belirlemede kullanılan nitel ölçütler ise şunlardır; Yönetim şekli, hissedarların sayısı, sektördeki göreli durumu, hukuki şekli ve bölgeye yönelik olup olmama. Genellikle büyüklük saptamada ölçme kolaylığı açısından nicel ölçütler daha çok kullanılmaktadır.

5 Niceliksel (Kantitatif) Ölçütler

Küçük işletme tanımlarının genelinde işletmelerin niceliksel ölçütleri temel alınmaktadır. Bunun nedeni niceliksel ölçütlerin daha kolay ölçülebilmesi ve tarafsız sonuçlar vermesidir. Küçük işletme tanımlarında karşımıza çıkan başlıca niceliksel ölçütler şunlardır (Müftüoğlu, 2007): İşletme büyüklüğünü belirlemede kullanılan nicel ölçütler şunlardır; yıllık satışlar, yıllık karlar, bilanço büyüklüğü, öz kaynak miktarı,yatırım miktarı ve çalışan personel sayısıdır.

6 FARKLI NİCEL ÖNCELİKLER
İstihdam edilen personel sayısı Ücret toplamı ve işgücü maliyet 
toplamı Sabit varlıkların miktarı Sabit varlıkların değeri Makine sayısı Makine parkı değeri Kullanılan alan ve hacim Kullanılan malzeme miktarı ve maliyeti Bilanço büyüklüğü • Öz sermaye • Sabit sermaye miktarı • Çalışma (işletme) sermayesi • İşletme kapasitesi ve kapasite kullanımı • Satış tutarı
• Kâr hacmi
• Piyasa payı
• İhracat-satış tutarı oranı • Enerji maliyeti
Nitel ve nicel ölçütler dikkate alınarak kimi ülkelerde küçük işletmelerin ikili, üçlü ve dörtlü Not: Günümüzde KOBİ Tanımı sadece üretim sektörünü değil, aynı zamanda tüm hizmet sektörünü de kapsamaktadır. Bu aynen Kalite Güvence Sistemlerinin öncelikle üretim sektöründe başlayıp, sonradan hizmet sektörüne de yayılması gibidir.

7 Küçük OrtaBoy İşletmeler Tanımı KOBİ

8 Türkiye’de Küçük ve Orta Büyüklükte İşletme Tanımı
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından AB mevzuatına uyumlu KOBİ tanımını ilişkin kanun tasarısı hazırlanmıştır. Küçük ve orta büyüklükte işletmelerin tanımı nitelikleri ve sınıflandırılması hakkında yönetmelik taslağını 5. maddesinde AB esasları ile uyumlu olarak yapılan KOBİ tanımı ve sınıflandırılması şöyledir: 1-Mikro işletme: On iki kişiden az çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı ve /veya mali bilançosu bir milyon Türk Lirasını aşmayan işletmeler 2-Küçük işletme: Elli kişiden az çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı ve/veya yıllık mali bilançosu beş milyon Türk Lirasını aşmayan işletmeler 3-Orta büyüklükteki işletme: İki yüz elli kişiden az çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı ve/veya yıllık mali bilançosu yirmibeş milyon Türk lirasını aşmayan işletmeler

9 KÜÇÜK İŞLETMELER 1-Küçük İşletme Tanımı ve Çeşitleri
Küçük işletmeler, Türkiye gibi gelişmekte olan ekonomilerin bel kemiğini oluşturmaktadır.Emek yoğun çalışan işletmelerden,teknoloji yoğun çalışan işletmelere kadar bir çok sektörde küçük işletmelerin varlığını görmek mümkündür.Büyük işletme(modern işletme) tanımına bakıldığı zaman,çok iyi tanımlanmış özellikler gösterirken;aynı kolaylığı küçük işletmeler açısından söylemek güçtür. Ölçek büyüklüğü olarak gerek ülkemizde gerek diğer ülkelerde ikili ya da üçlü sınıflandırma benimsenmiştir. İkili sınıflandırma şöyledir: -Küçük ve orta ölçekli işletme, -Büyük işletme. Üçlü sınıflandırmada ise şu şekilde ele alınmaktadır: -Küçük ölçekli işletme, -Orta ölçekli işletme,

10 BAZI ÜLKELERE GÖRE KOBİ TANIMLARI
JAPONYA: imalat ve ticaret sektörleri ayrı ayrı değerlendirilmiş olup; imalat sektöründe 1-4 arasında istihdam yapan işletmeler cüce 5-19 arasında personeli olanlar çok küçük, arasında istihdam edenler küçük ve orta ölçekli işletme olarak tanımlanmıştır. KOBİ’lerin ödenmiş sermayeleri 100 milyon Yen’den azdır. ALMANYA: Kobi cenneti olarak görülen bu ülkede arasında istihdam eden şirketler küçük, kişi personele sahip olan işletmeler orta ölçekli olarak tanımlanmıştır. KOBİ’lerin yıllık satış tutarları 50 milyon Euro’yu geçemez. FRANSA: 50 den az istihdamı olanlar küçük, arası istihdama sahip olan işletmeler ise orta ölçekli işletme sınıfına girerler.

11 BAZI ULUSLAR ARASI KURULUŞLARIN KOBİ TANIMLARI:
OECD’ye göre 20 den az işçi çalıştıran işletmeler çok küçük, küçük, orta ölçekli ve 500’den fazla işçi çalıştıran işletmeler de büyük ölçekli işletme olarak tanımlanır. BM’nin KOBİ tanımı: 1958 yılında Mısır ,İsrail ve Türkiye’yi kapsayan çalışmasında 10’un altında işçi çalıştıran işletmeler küçük ölçekli işletme olarak tanımlanmıştır.

12 Büyüklüklerine Göre İşletmeler
1.Cüce İşletmeler: Tek bir çalışanı bile tam gün çalıştırmayacak kadar küçük işletmelere denir. Bir iş yerinde yalnız başına çalışarak, bir meslek ve sanat yardımıyla, faaliyette bulunan kişilerin oluşturduğu işletmelerdir. 2.Küçük İşletmeler: İşgören sayısı 1-5 arası olan işletmelerdir.işletme sahipliği ve yöneticiliği aynı şahısta toplanmıştır. Basit ve yalın örgütsel yapısı vardır. Ancak işgören sayısına göre işletme kriterini belirlemek ülkeden ülkeye değişmektedir. 3.Orta büyüklükteki İşletmeler: Genellikle Limited şirket biçiminde kurulur. Aile ortaklıkları olarak görülür arasında değişen çalışanı vardır. Tüketici tercihlerine cevap verme yetenekleri daha yüksektir. Üretimleri sayıca az fakat kalitelidir. Çalışanların sayıca az olması problemleri azaltmakta ve onlara büyük işletmelere göre üstünlük sağlar. 4.Büyük işletmeler: İşgören sayısı 50’den fazla olan işletmelerdir. Çoğu anonim şirket şeklinde örgütlenmiştir. Bu nedenle sermaye piyasaları ile önemli ilişkileri vardır. Sayıları hızla artmaktadır. 5.Çok Büyük (Dev) İşletmeler: Personel sayısı 2000’den fazladır. Üretim güçleri, pazara ulaşma, pazarda tutunma ve pazarı kontrol etme diğer işletmelerden daha büyüktür. Rekabet güçleri, yatırım yapma yetenekleri sermaye büyüklükleri çok büyüktür.pahalı yatırımlar yapabilir, maliyeti yüksek araştırma geliştirme çalışmalarına kaynak ayırabilirler. Genellikle petro-kimya, otomotiv, bilgi teknolojileri, sağlık ve silah gibi alanlara yatırım yaparlar.

13 Neden KOBİ arası: -II.Dünya Savaşı’nın etkilerini gidermek ve sermaye birikimi sağlayabilmek adına büyük işletmelere yönelik politikalar geliştirilmiştir, 70’lerde petrol krizi, 80’lerde işsizlik oranları gibi ekonomik sorunların ardından politika yapıcılar KOBİ’lerin önemini fark etti. Çünkü; -Küçük işletmeler sorunlardan büyükler kadar etkilenmiyorlar, -İş ve istihdam yaratmaya olan önemli katkıları var Sadece Batı değil, gelişmiş uzak doğu ülkeleri (Tayvan, Güney Kore), bugünkü endüstriyel gelişmelerini, dinamik KOBİ’lere odaklı sanayilerine borçlular. Küreselleşme: -Modern KOBİ politikaları: Girişimcilik, yenilik, çevre, enerji,

14 Bu nedenle devlet politikalarında KOBİ’ler;
Ekonomide rekabetin yerleşmesi ve sürdürülebilmesi için vazgeçilmez temel ekonomik birimler, Ekonomiyi kemikleşmekten ve çökmekten koruyarak canlılık getirirler, Değişme ve yenilikleri hemen uygulamaya koyma esnekliğine sahip oldukları için yenilikçi olduklarına ve sanayileşme sürecini hızlanmasını sağlarlar Geniş toplum kesimlerinin yaratıcı fikirlerinin ortaya çıkmasına ve dolayısıyla ekonomik gelişmenin hızlanmasına katkıda bulunurlar, İstihdam yaratma kaynağı olmaları nedeniyle, toplumsal düzenin ve istikrarın garantisi olduklarına ve Bölgesel kalkınmayı hızlandırarak küçük yerleşim yerlerinden metropollere göçü engelledikleri Bilinmektedir.

15 Küçük İşletmelerin Toplumsal Açıdan Önemi I
zenginlik, iş imkânları, tüketicilerin artan tercih şansı, sağlık, eğitim ve refah hizmetlerinin etkin bir şekilde sağlanması, toplumdaki uç grupların (göçmenler, azınlıklar, uzun süreli işsizler ve ayrımcılığa maruz kalanlar) ve işe girmede dezavantajlı sosyal kesimlerin istihdam şansı bulması ve ekonomiye katılımlarının arttırılmasını sağlamak yer alır. Bütün bunlarla beraber dengeli toplumsal ve bölgesel kalkınma, daha çok sayıda insanın sosyal korunmaya kavuşması, yaşam kalitesinin yükselmesi, işçi–işveren arasında iyi ilişkilerin gelişmesi ve orta sınıfın güçlenmesine büyük katkıları . Ayrıca toplumun aşırılıklardan ve sosyal çalkantılardan korunması, yabancılaşmanın azalması, bölgesel ve bireysel gelir dağılımı problemlerinin azalması, gibi konularına da büyük katkılar sağlamıştır.

16 Küçük İşletmelerin Ekonomik Açıdan Önemi
Küçük işletmeler ülke ekonomisinin yapı taşlarıdır. Son yıllarda yapılan istatistiksel çalışmalar, bu işletmelerde istihdam yaratma gücünün büyük işletmelere oranla dört kat daha fazla olduğunu göstermektedir. Böylece küçük işletmeler istihdam yaratılan çevrenin ekonomik gelişimine büyük katkı sağlamış olmaktadırlar. Küçük işletmeler çoğunlukla ikinci el sermaye mallarını alıp kullanarak bazen de atıl durumdaki sermayeyi kullanarak çalışmaktadırlar. Böylece atıl durumda olan sermaye teçhizatı, üretim sürecinde devreye girmekte ve daha çok üretim yapılmasına neden olmaktadır. Bu gelişme ise ulusal ekonomiye istihdam artışı sağlamaktır.

17 II Küçük işletmeler sermaye kaynaklarının düşük kârlı endüstrilerden yüksek kârlı endüstrilere akmasına yardım ederek sermaye piyasalarının daha etkin çalışmasını sağlamaktadırlar. Küçük işletmelerde çoğu zaman düşük vasıflı işçiler istihdam edilmektedir, bu şekilde geçici işsizliğin azalmasına katkı sağlanırken diğer taraftan da bu kişilere iş eğitimi ve çalışma tecrübesi kazandırılarak verimlilik artırılmaktadır. Küçük işletmeler esnek üretim teknolojileri sayesinde geçici talep artışlarının karşılanmasına katkı sağlayarak ekonomide ani fiyat yükselişlerini engelleyebilmektedirler. Küçük işletmeler ekonomik büyüme ve yeniliklerin temel kaynağıdırlar.

18 III Ekonomide küçük işletmelerin varlığı rekabeti, rekabet de ekonomik dinamizmi artırmaktadır. Küçük işletmeler özellikle daha düşük gelir grubuna dahil kişilere istihdam olanakları sağlamak yoluyla ve büyük işletmelere kıyasla daha geniş bir coğrafyaya yayılmış olmaları nedeniyle, gelişimi, girişimci ruh ve yeteneği destekleyerek ve kırsal kesim ile şehirlerdeki ekonomik dengesizlikleri azaltmaya yardım ederek daha adil bir gelir dağılımına katkıda bulunmaktadırlar.

19 İşletmelerin Önemi Bütçe vergi destekler yatırım istihdam İhracat
krediler vergi Bütçe Devlet-Hazine yatırım İhracat istihdam

20

21 MERKEZİN GÖREVLERİ A. Kobi’lerin ve yeni girişimcilerin Üniversiteler ile kamu ve özel araştırma kurumlarındaki bilim ve teknoloji alt yapısından yararlanmasını sağlamak, sanayi ve üniversite işbirliğini kuvvetlendirmek, sanayide araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin ve projelerin desteklenmesini sağlamak, B. Kobi’lerin pazarlama sorunlarına çözümler aramak, yurtiçi ve yurtdışı pazarlarda rekabet edebilir düzeye gelmelerini teminen gerekli çalışmaları yürütmek ve ilgili kurum/kuruluşlar ile işbirliği içinde konuya ilişkin danışmanlık ve eğitim hizmetlerini organize etmek, C. Kobi’lerin yatırım, üretim, yönetim ve planlama konularında bilgi ve beceri yönünden güçlenmeleri ve gelişmeleri için bu konudaki öneri ve sorunları değerlendirerek ulusal düzeyde çözümler üretilmesini sağlamak,

22 D. KKTC’de girişimcilik kültürünün ve ortamının geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması için gerekli tedbirleri almak, bu kapsamda Üniversiteler ve diğer kurum/kuruluşlar ile yeni girişimleri ve girişimcileri desteklemek, E. Kobi’ler arası işbirliğini geliştirmek, yerli veya yabancı sermaye katkısı ile gerçekleştirilecek ortak yatırımların oluşturulmasını ve yaygınlaştırılmasını desteklemek, yatırım ortamının iyileştirilmesi için; Hedef Kitle Örgütleri, DPÖ ve YAGA ile ortak çalışmalar yapılarak gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamak, F. Merkezde görev alacak elemanların ve Kobi’lerin özel ihtisas konularında eğitimini teminen eğitim uzmanlarının yetiştirilmesi, yaygın eğitim programlarının düzenlenmesi, Kobi’lerin ve girişimcilerin eğitim ihtiyaçlarının tespiti ve gerekli eğitimlerinin sağlanması G. Kobi’lerin uluslararası standartlara uygun ve kaliteli mal üretmeleri ve daha modern işletmeler haline gelmelerini teminen gerekli yardımda bulunmak, gözetim hizmetleri ve sanayi rehabilitasyonu için gerekli düzenlemeleri yürütmek ve danışmanlık hizmeti vermek,

23 Genel Metodoloji Ör:KOBİ’lerin SWOT Analizi Durum Analizi Sorunlar
ULUSAL KOBİ STRATEJİSİ Sorunların Ortaya Koyulması ve Yapılması Önerilen a Vizyon/ Strateji Eylem Sorunlar Güçlü Yanları . Zayıf Yönleri Fırsatlar Tehditler Durum Analizi Ör:KOBİ’lerin SWOT Analizi Öncelikler

24 Güçlü yanlar Zayıf yanlar
KKTC’nin AB pazarına ve diğer uluslararası pazarlara erişebilmesini sağlayan üç kıta arasındaki Güney doğu Akdeniz’de stratejik coğrafi konumu KKTC’ye dört mevsim turizm ve tarım faaliyetleri avantajı sağlayan elverişli iklim koşulları Eğitim düzeyinin yüksekliği ve toplumunun çoğunluğunun İngilizce bilmesi Zengin kültürel ve doğal kaynaklar Yeni teknik ve metodlara kolayca uyum sağlayabilecek küçük Pazar İnşaat işleri için hammaddenin bulunurluğu Girişimciliğin güçlü bir şekilde teşvik edilmesi Yatırım ikliminin gelişimini destekleyen resmi kredi garanti kurumunun varlığı Tarıma elverişli geniş alan Özel sağlık hizmetlerinde yüksek standartlar Etkili KOBİ fon mekanizmalarının eksikliği ve KOBİ’lerin fonlara ve uzun vadeli kredilere sınırlı erişimi Kalite standartlarının düşüklüğü ve çok az sayıda firmanın kalite belgesinin oluşu Belirsiz mülkiyet hakları İş ortamı ile ilgili yetersiz hukuki çerçeve Çalışan vasıflarının ve ehliyetlerinin eksikliği Teknik iş gücünün azlığı İşletmeler tarafından üstlenilen araştırma ve gelişim faaliyetlerinin azlığı Sanayide, hammaddenin yeterli olmamasından, pahalı enerji kullanımından ve yüksek asgari ücretten kaynaklanan yüksek üretim maliyeti Yüksekokul/Üniversiteler ile iş piyasası talepleri arasında bağlantı eksikliği Dar kapsamlı mali piyasa Fiziksel altyapının düşük kalitesi (ulaşım, telekomünikasyon, su ve elektrik) Sanayi Bölgelerinde altyapı eksikliği

25 Fırsatlar Tehditler Hizmetler, özellikle de turizm alanında yüksek büyüme potansiyeli Alternatif turizm faaliyetlerine yönelik uluslararası talep (ör. Eko-turizm, özel ilgi turizmi vs) Beyin göçünün ülkeye çekilme potansiyeli Liman altyapısının geliştirilmesi ile, KKTC’nin transit ticaret merkezi olarak kullanılması Uluslararası sabit teknoloji ve BİT gelişimi Mevzuatın AB müktesebatına uyum çalışmalarında isteklilik Politik konuların zamanında çözülmesi ile KKTC’nin AB üyesi olması olasılığı Elektrik ve su sağlamaya yönelik KKTC ve Türkiye arasında imzalanan protokol Küresel ekonomik kriz Politik durumdan dolayı yabancı ülkeler ile ticarette sınırlamalar Yeşil Hat Tüzüğü kapsamındaki kısıtlamalar Yeni rakiplerin turizm sektörüne dinamik girişi Üst düzey bilimsel potansiyelin yurtdışına kayması (beyin göçü) Düşük işçilik maliyeti olan komşu ülkeler ile rekabet Ekonominin turizme bağlı oluşu ve turizm sektörünün içerdiği değişken riskler

26 İşletme ? işletme insanların ihtiyaçlarını karşılamak için kurulan sosyal ve ekonomik birimdir .

27 Temel işletme işlevleri
üretim pazarlama muhasebe finansman insan kaynakları

28 İşletmelerin Amaçları:
İşletmenin amacı: ulaşmak istedikleri hedefleri belirleyen planların kapsamını ortaya koyar. Belli faaliyetleri gerçekleştirerek ulaşmak istenen durumlardır. Büyük olsun küçük olsun bütün işletmelerin amacı ekonomik malları üretmek ve/veya pazarlamaktır. Buradan hareketle her bir işletmenin amacının kar elde etmek olduğunu söyleyebiliriz. İşletmelerin genel kabul görmüş amaçları arasında; Uzun dönemde kar elde etme Topluma hizmet sunma Bağımsız olma ve prestij sağlama Ömrünü sürekli kılma

29 İşletmenin hukuksal yapısı ve türleri:
İşletmeler açısından amaca uygun bir hukuki yapının seçimi ve ona şahsiyet kazandırmak önemlidir. Girişimciler işletmenin hukuki yapsını seçerken aşağıdaki faktörlere dikkat etmek durumundadırlar. 1- Vergi 2-Sorumluluk 3-Kuruluş sermayesi gerekleri 4- Kontrol 5-İşletme Amaçları 6-Yönetim Başarı Planları 7-Maliyet

30 Tek Kişilik İşletmeler
Tek kişi işletmelerinde sermaye sahibi ve idarecisi aynı kişidir. İdarenin sorumluluğu kişiseldir. İşletmede meydana gelen bütün kar ve zarardan girişimci sorumludur. Tek Kişi İşletmelerinin özellikleri: 1.Girişimci çabuk karar verme özelliğine sahiptir Teşebbüsün büyümesi ve gelişme kaydetmesi halinde çalışma kapasitesi belli bir seviyeden yukarıya çıkamaz Teşebbüsün varlığı girişimcinin varlığına, kazanç kabiliyetine ve sağlığına bağlıdır Girişimcinin işletmeden çekebileceği parada sınır olmadığı için servet oluşturması kolay olur. Ayrıca girişimcinin kendi giderlerinde yaptığı kısıtlamalar krediye olan ihtiyacı azaltır.

31 Şirketler Şirket veya firma, Türkiye yasalarına göre, iki veya daha fazla gerçek veya tüzel kişinin bir araya gelerek, emek veya mallarını, müşterek bir amaçla, bir sözleşme ile birleştirmeleri sonucu ortaya çıkan tüzel kişiliktir. Bir işletmenin ortaklık olabilmesi için ; Ortaklığı kuran kişilerin sayısı birden fazla olmalıdır Ulaşılmak istenen ortak bir amaç olmalıdır Amaca ulaşmak için ortaklar arasında bir anlaşma yapılmalıdır Belirlenen amaca ulaşmak için para mal emek ve sermaye harcanmalıdır.

32 TÜRKİYE'DE KİMLER ŞİRKET KURABİLİR
TÜRKİYE'DE KİMLER ŞİRKET KURABİLİR? Türk vatandaşları yani sıra yabancı yatırımcılar da Türkiye'de şirket kurabilir. Türkiye dışında tescil edilmiş şirket ve kuruluşlar ve Türk vatandaşı olmayan kişiler yanı sıra Türkiye dışında yerleşik olan Türk vatandaşları da yabancı yatırımcı sayılmaktadır. Türkiye'de yabancıların yatırım yapmak ve şirket kurmak için ön izin alma zorunluluğu kaldırılmış ve yatırımcı tüm kuruluşlara Türk Şirketi statüsü tanınarak yerli şirketlerin tüm hak ve yükümlülükleri aynen geçerli kılınmıştır. Gerekli belgelerin tam olarak hazırlanması şartıyla Türkiye'de bir günde şirket kurulabilmektedir. İZİN GEREKTİREN SEKTÖRLER Bazı sektörlerindeki ticari faaliyetler için TC Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın izni alınması gerekmektedir. Bu sektörler, Bankacılık, Özel Finans Kurumları, Sigorta, Finans Leasing, Faktoring, Holdingler, Döviz Büroları, Kamu antrepolar, Serbest ticaret Bölgelerini kurucu ve işletmecileri ile Sermaye Piyasası kanuna bağlı şirketlerdir.

33 TC’de HUKUKİ ŞEKİLLERİ BAKIMINDAN İŞLETMELER
Bunlar da kendi içinde sınıflara ayrılmaktadır. 1- Özel İşletmeler 2- Kamu İşletmeleri 3- Yabancı Sermayeli İşletmeler , olmak üzere 3 ana işletme grubu bulunmaktadır.

34 A-Tek kişi İşletmeleri B-Şirketler
1-ÖZEL İŞLETMELER A-Tek kişi İşletmeleri B-Şirketler a-Adi şirketler b-Ticaret Şirketleri 1-Şahıs Şirketleri Kolektif Şirketler Komandit Şirketler 2-Sermaye Şirketleri AnonimŞirket Limited Şirket Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketler C-Kooperatifler

35 2-Kamu İşletmeleri 3- YABANCI SERMAYELİ İŞLETMELER
•Katma bütçeli işletmeler: Gençlik ve Spor Genel müdürlüğü, Köy Hiz­metleri Genel Müdürlüğü, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü, YÖK ve tüm kamu üniversiteleri sayılabilir.  •Döner sermayeli işletmeler: Türk Standartlar Enstitüsü (TSE), Milli Prodüktivite Merkezi (MPM). Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK), Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sand.ğ. Genel Müdürlüğü, Sosyal Sigortalar Genel müdürlüğü (SSK). •Yerel yönetim işletmeler: Belediyeler •Kamu İktisadi teşebbüsleri (KİT’ler):. •İktisadi devlet teşekkülleri (İDT)Türkiye Kalkınma Bankası, TC Ziraat Bankası, Halk Bankası, •Kamu İktisadi Kuruluşları (KİK). Türkiye Elektrik Kurumu (TEK), TC Devlet Demiryolları İşletmeleri (TCDD), TC Posta, Telgraf ve Telefon İşletmesi (PTT), Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMI), Türk Hava Yolları A.O. (THY), Çay İşletmeleri (ÇAY-KUR), Tekel İşletmeleri (TEKEL), Tarım İşletmeleri Genel Sermayesinin tamamı veya %51 lik kısmı yabancı girişimcilere ait olan işletmelerdir. 3- YABANCI SERMAYELİ İŞLETMELER

36 HUKUKİ ŞEKİLLERİ BAKIMINDAN İŞLETMELER
Her ülkede işletmelerin çeşitli yönlerden bağlı kalacakları hususlar bazı kanunlarla düzenlenmektedir. Ülkemizde bunlar; •Türk Ticaret kanunu (TTK), •Borçlar kanunu •Kooperatifler kanunu •Vergi kanunu Diğer bazı kanunlar; Türk Medeni Kanunu, iş kanunu, bütçe kanunu, vb.’dir. Daha önce yapılan sınıflandırma kapsamına giren özel işletme çeşitleri ve tanımları şu şekildedir:

37 Şahıs işletmeleri ve hukuksal yapısı:
Oldukça eskilere dayanan kurulması basit olan işletme türüdür. İşletmenin tek sahibi vardır. Bu nedenle işletme sahibi işletme faaliyetleri konusunda her türlü kararı alır, uygular ve denetler. Ortaya çıkabilecek işletme riskleri tümüyle kendisine aittir.  Kuruluşu: kişinin işletme kurma isteği bağımsız çalışma isteği, küçük sermayesini değerlendirme isteği, başka alternatifin olmaması, miras, vb. olabilir. Şahıs işletmelerinin bu risklere karşın birtakım üstünlükleri de vardır. Bunlar: Kurulması kolaydır Yetkiler işletme sahibi olan kişide toplanmıştır. Faaliyetlerde gizlilik vardır. Kar bir tek elde toplanır. Esnek bir yapıya sahiptir. Kredi bulma imkanları vardır.

38 Şahıs işletmeleri ve hukuksal yapısı:
Şahıs işletmelerinin bu üstünlüklerinin yanısıra hukuki yapıdan ötürü işletme sahibine getirdiği birtakım dezavantajlar da vardır. Bunlar: Büyümeleri sınırlıdır. Örgüt yapısı gelişmemiştir. İşletmenin devamı belirsizdir. İşletmenin tüm borçlarına karşılık sorumluluk sözkonusudur. Şahıs işletmeleri az sermaye ile kurulabildiğinden küçük işletmeler için en uygun hukuki yapı olduğu uygulamada görülen bir gerçekliktir. Bununla beraber işletmenin hukuki yapısı o işletmenin büyüklüğü veya küçüklüğünün bir ölçüsü değildir. Şahıs işletmesi olan büyük sermayeli işletmeler de vardır.

39 ŞİRKETLER Şirketi kuranların sayısı birden fazla olmalıdır.
BORÇLAR KANUNUNA GÖRE BİR İŞLETMENİN ŞİRKET OLABİLMESİ İÇİN GEREKEN HUSUSLAR AŞAĞIDAKİ GİBİDİR: Şirketi kuranların sayısı birden fazla olmalıdır. Ortak bir amaç olmalıdır Ortak amaca ulaşmak için ortaklar arasında bir anlaşma olmalıdır Belirlenen hedefe ulaşmak için para, mal veya emek, sermaye olarak konmalıdır Bu tip şirketler Borçlar kanununda adi şirketler olarak tanımlanır.

40 ŞİRKETLER Ortak ekonomik amaç ve çıkarları gerçekleştirmek, ya da belli bir ekonomik amaç ve çıkarın gereği olarak birden çok kişilerin emek ve sermayelerini bir araya getirmeleriyle kurulan işletmelere şirket denir. Bir ortaklığın varlığından söz edilebilmesi için aşağıdaki niteliklerin bulunması gereklidir.  Ortaklığı oluşturan kişiler birden fazla olmalıdır. Bu kişiler gerçek veya tüzel kişi olabilir. Bu kişilere ortak, hissedar, şerik veya pay sahibi denir. Ortak bir amacın bulunması gereklidir. •Ortak amaca ulaşabilmek için ortaklar arasında bir anlaşma bulunmalıdır. •Şirketin amacına ulaşabilmesi için ortaklarının mal ve emeklerini sermaye olarak şirkete getirmelidir.

41 Türkiye yasalarına göre şirketler temelde ikiye ayrılır: kişi (şahıs) şirketleri ve sermaye şirketleri. Şahıs şirketleri Adi şirket Kollektif şirket Komandit şirket Sermaye şirketleri Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket Limited şirket Anonim şirket

42 Yukarıda açıklanan niteliklere sahip olan işletmeler Borçlar Kanununda "adi ortaklıklar ” olarak incelenirler. Bunların dışında Ticaret Kanunu da kimi ortaklık türlerini ve onların çalışmalarını düzenler. Bu şirketlere ise " ticaret şirketleri " denilmektedir. Bu nedenle , hukuki yapıları açısından şirketler ikiye ayrılırlar. 1. ADİ ŞİRKETLER : İki veya daha çok kişinin bir araya gelerek iş yapması durumlarında adi şirket söz konusu olmaktadır. Borçlar kanununa göre her ortak para, alacak veya başkaca mal veya emek olarak da bir sermaye koymakla yükümlüdür. Şirket sözleşmesi yazılı ya da sözlü olabilir. Bu tür şirketlerin tüzel kişilikleri yoktur. Adi şirketin tüzel kişiliği yoktur. • Adi şirketler borçlar kanununun hükümlerine tabidir. • Adi şirket ticaret siciline şirket olarak kayıt olmaz • Adi şirket bir ticaret ünvanı almak zorunda değildir..

43 2. TİCARET ŞİRKETLERİ : Çalışmaları Türk Ticaret Kanununun  hükümlerine göre düzenlenen ortaklıklara "ticaret şirketleri” denilir. Ticaret şirketleri kendi aralarında ;  Kişi Şirketleri  Sermaye Şirketleri

44 KİŞİ ŞİRKETLERİ :  Ortak ekonomik bir çıkar veya çıkarların  Gereği olarak sayısı belli kişilerin kurdukları ve sorumlulukları kişisel olan ortaklıklara kişi şirketleri denir. Ortakların sayısı genelde azdır ve ortaklığın devri de oldukça zordur. Kişi şirketlerinde ortakların hepsi uygun görmeden ortaklık payı başkalarına satılmaz veya devir edilemez. Şirketten ayrılan bir ortağın şirket ilişkilerinden dolayı üçüncü kişilere olan sorumluluğu bir süre daha devam eder.

45 KOMANDİT ŞİRKETLER Komandit şirketlerde bazı hissedarların sorumluluğu hisselerinin oranında sınırlı olmakla birlikte bazı üyelerin sorumluluğu sınırsızdır. Tüzel kişi hissedarların sorumluluğu hisseler oranında sınırlıdır. Asgari sermaye zorunluluğu bulunmamaktadır. Hissedarların sorumluluk ve yükümlülükleri Şirket Kuruluş Sözleşmesi ile belirlenir. KOLEKTİF ŞİRKETLER Kolektif şirketlerin yapısı komandit şirketlere benzemekle birlikte, Kolektif şirketlerde yalnız gerçek kişiler hissedar olabilir. Asgari sermaye gereksinimi olmayıp hissedarların sorumluluğu hisseleri oranında sınırlıdır. Hissedarların sorumluluk ve yükümlülükleri Şirket Kuruluş Sözleşmesi ile belirlenir. 1.Şirket gerçek kişiler arasında yapılan bir sözleşmeye dayanmalıdır. 2.Ortakların sorumlulukları sınırsızdır ve şirket borçlarından dolayı zincirleme sorumludur. Adi şirketlerden farklı olarak kollektif şirketlerin ayrı bir varlığı vardır. Kazançlar şirket sözleşmesinde belirtilen biçimde dağıtılır. 3.Ortaklardan her birinin ayrı ayrı şirket yönetme hak ve görevi vardır. Ancak şirket sözleşmesiyle, şirketin yönetimi tek bir ortağa veya birden çok ortağa bırakılabilir. 4.Şirketin sermaye gücü ortakların varlığına bağlıdır. 5.Ortaklar arasındaki ilişkiler karşılıklı güvene dayandığından ve ortaklar tüm varlılarıyla sorumlu bulunduklarından ortaklar arasında değişiklik yapılması zorlaştırılmıştır Ticari hayatta en yaygın olan şirket türüdür. Özellikle küçük ve orta çapta perakende, yarı toptancı ticaret işletmeleri ile orta çapta işletmeler için uygundur.

46 SERMAYE ŞİRKETLERİ : Sermaye şirketlerinde, ortakların  Sorumlulukları şirkete getirmeyi taahhüt ettikleri sermaye miktarıyla sınırlıdır. Bu tür şirketlerde ortaklardan birinin ayrılmasıyla ortaklığı bozmaz. Ortakların şirketteki ortaklık payları kişisel değildir. Bu paylar başkasına satılabilir veya devredilebilir. Sermaye şirketlerinin en önemli özelliklerinden biri de , sermayeye ortak olmak ile şirketin yönetimiyle ilgilenmenin birbirinden ayrılmış olmasıdır. Ortakların ikinci planda kalmaları ve asıl olanın şirkete getirilen sermaye olması nedeniyle bu tür ortaklıklara sermaye şirketleri denir.

47 ANONİM ŞİRKETLER :  En az beş veya daha çok gerçek yada tüzel kişi tarafından kurulan ve paylara bölünmüş bir temel sermayesi, ekonomik amaç ve konusu bulunup, borçlarından ötürü yalnızca şirketin varlığı kadarıyla sorumlu olan ortaklıklara anonim şirket denir. En önemli özellikleri şunlardır : Ortak sayısı en az beş olmalıdır. Ortaklar gerçek veya tüzel kişi olabilir.  Şirketin temel sermayesi belli olmalı ve bu miktarın en az tutarı beş milyar olmalıdır.  Şirketin temel sermayesi eşit paylara bölünmüştür.  Şirketin ticari ünvanı bulunmalı ve çalışma konusu belli olmalıdır.  Şirketin üçüncü kişilere olan sorumluluğu şirketin varlığı ile sınırlıdır.  Şirket ortaklarının üçüncü kişilere karşı finansal sorumluluğu şirkete getirdikleri sermaye miktarıyla sınırlıdır. Aile Anonim Şirketleri: ortak sayısı 250 kişiyi geçmeyen hisse senetleri halka arz edilmemiş olan veya arz edilmemiş sayılan şirkettir Halka Açık Anonim Şirketler: hisse senetleri halka arz edilmiş olan veya ortak sayısı 250 kişiyi geçtiği belirlenip, hisse senetleri halka arz edilmiş sayılan şirketlerdir.

48 LİMİTED ŞİRKETLER :  Ekonomik amaç ve konular için iki veya daha fazla gerçek yada tüzel kişi tarafından bir ticaret ünvanı altında kurulmuş olup, ortaklarının sorumluluğu şirkete getirmeyi taahhüt ettikleri sermaye ile sınırlı ve temel sermayesi belli olan şirketlere " limited şirket " denir. Limited şirketler ortaklar tarafından yönetilir ve temsil edilir. Bu tür şirketlerde ortaklardan oluşan bir genel kurul bulunur. Bunun yanı sıra ortak sayısı 20’den çok olan limited şirketlerde en az bir denetçinin olması zorunludur. En belirgin özelikleri şunlardır :  Ortak sayısı ikiden az elliden fazla olamaz. Temel sermayesi en az beşyüz milyon olmalıdır. Bankacılık, sigortacılık ve borsa bankerliği ile uğraşamazlar. Şirkete getirilen sermaye için hisse senedi çıkarılamaz. Ortaklık payının tutarı ne olursa olsun, her ortağın bir payı bulunur. Ortaklık payının devri, genelde, diğer ortakların iznini gerektirir. Şirketin temel sermayesi, şirkete ilişkin zarf, kağıt ve başka basılı evraklarda belirtilmiş olmalı ve şirket ünvanının " limited şirket " kelimesini taşıması şarttır.

49 SERMAYESİ PAYLARA BÖLÜNMÜŞ KOMANDİT ŞİRKET :
Sermayesi paylara bölünen ve ortaklarından bir veya birkaçı, şirket alacaklarına karşı bir kollektif şirket, diğerleri bir anonim şirket ortağı gibi sorumlu olan şirkettir. Bu tür şirkette kolektif şirket ortakları gibi sorumlu olan ortaklara "komandite”, anonim şirket ortakları gibi sorumlu olanlara "komanditer” ortak denir.

50 KKTC de Şirket Çeşitleri
Şahış İşletmesi / Serbest Meslek Limited Şirket Kooperatif Banka Kollektif / Komandit Şİrket Şube Uluslararası İşletme Şirketi Serbest Bölge Şirketi Yabancı Şirket (şube)

51 Şirket nasıl kurulur KKTC’nde şirketler limited şirket şeklinde tescil edilmektedir. Bu şirketlerle ilgili koşullar Fasıl 113 Şirketler Yasası’nda belirlenmiştir. Yabancı sermaye iştirakiyle kurulacak bir Şirket’in tescili için aşağıda dökümü verilen evrakların Resmi Kabz Memurluğu ve Mukayyitlik Dairesi’ne sunulması gerekmektedir Limited Şirketin Ana Sözleşme ve Tüzüğü - M.Ş. 1,2,3 Forumları - Damga Pulu - Direktör olacak olanlardan ve/veya ülkesinde KKTC temsilciliği bulunmayan pay sahibi olacak kişinin iç güvenlikten sorumlu makamlardan alınmış doğruluk (sabıkasızlık) belgesi - Onaylı pasaport veya nüfus cüzdanı fotokopisi - Direktör için KKTC Gelir ve Vergi Dairesi’nden alınacak Vergi Güvenirlik Belgesi - Yabancı uyruklu iştirakçilerin hisse paylarının karşılığını şirketin hesabına yatırdığını gösteren banka yazısı Yabancı uyrukluların hisse payları %49’u aşıyorsa Ekonomiden Sorumlu Bakanlığın onayı gerekmektedir

52 Şahıs İşletmesi / Serbest Meslek
Bireyin kendi kişisel ticari faliyetini ticari bir kuruluş olarak kayıt ettirmesidir (esnaf, doktorlar, vb.). Küçük esnaf, doktorlar ve danışmanlar tarafından yaygınca kullanılmaktadır. Limited Şirket Bir limited şirket her türlü yasal ticari faaliyet için kurulmuş, yükümlülükleri sermayeleri ile sınırlı bir kuruluştur. Limited şirket kamuya açık en az 7 hissedardan oluşuyorsa vakıf, teminat ile limited veya ödenmiş hisse ile limited şirket kurulabilir. Limited şirket halka açık değilse, özel limited şirket statüsü alır, en az 2 ile en fazla 50 hissedardan oluşarak kurulabilir ve en az bir kişi direktör ve sekreter olarak atanır. Kıbrıs’ın kuzey kesiminde KOBİ’ler arasında en yaygın kuruluş çeşididir. Bir başka özel limited şirket türü ise holding şirketleridir. Bunlar, daha önceden kurulmuş en az bir limited şirketin diğer bir şirket hisselerinin en az %51’ine sahip olması ile oluşur.

53 Kooperatif Geliştirme ve tasarruf amacıyla kurulan Kooperatifler finansal kuruluşlar kurma hakkına sahiptirler. Kooperatiflerin kurulmasında en az 18 üye yer almalıdır (beş müdür ve bir sekreter). Banka Bankalar, özel yasa çerçevesinde kurulabilir. Yasaya göre, bir banka kurabilmek için, en az 7 hissedarın yükümlülüğü gerekmekte; en az 5 direktör, Merkez Bankası veya Kooperatif Merkez Bankası onayı ve “Bakanlar Kurulu” onayı koşulları yerine getirilmelidir. Kollektif & Komandit Şirketler Komandit şirketlerin kurulmasında belli bir miktar sermaye gerekmektedir, kollektif şirketlerin kurulumunda ise sermaye gereksinimi yoktur. Bu şirketlerin, gelir paylaşımı ve ortaklık sorumluluklarının atanmasına dayanan alt çeşitleri de bulunmaktadır.

54 Yabancılar Tarafından Kurulan Şirketler
KKTC de yabancı yatırımcılar aşağıdaki işletmelerin herhangi birini kurabilir: - Yabancı ortaklı limited şirket -Denizaşırı bir şirketin şubesi Bunun yanı sıra, Kıbrıs’lı Türk olmayan veya altı aydan fazla kuzey Kıbrıs’ta ikamet etmemiş yurtdışı yerleşikler tarafından “Ekonomi’den sorumlu Bakanlık” onaylı Uluslararası İşletme Şirketi de kurulabilir. Serbest Bölge Şirketleri Serbest Bölgesi’nde kurulan şirketler, Mağusa Serbest bölgesi’nde ayrı faaliyet eden Serbest Bölge Şirketler Mukayyitliği tarafından kayıt edilir. Nadir olarak kullanılan ve/veya belirli nedenlerden dolayı kullanılan başka tür şirket çeşitlerinin de kurulması mümkündür. Başka çeşit bir şirket kurmak için daha detaylı bilgi ve özel koşullar Şirketler Mukayyitliği dairesinden edinilebilir.

55 2. Bölüm KOBİ OLMAK

56 Küçük İşletmelerin Avantajları
Sınırlı sermayeyle kolaylıkla kurulabilirler. İşletme içinde çalışanlarla ferdi ilişkiler kolayca kurulabilir. Kararlar kolaylıkla ve hızlıca alınabilir. Ekonomik krizlere karşı oldukça dayanıklıdırlar. Bir mamulden diğerine kolaylıkla geçebilirler. Taleplerdeki değişimlere karşı oldukça esnek bir yapı gösterirler.

57 Küçük iş̧letmeler de yaygın olarak görülen özellikleri
Girişimcilik Özelliği Esneklik Yeniliklere Açık ve Müşteriye Daha Yakın Olma: Teknik Yeniliklerde Daha Fazla Verimlilik Üretimdeki Boşlukların Hızla Doldurulması: Bürokrasinin ve Yönetici Grubunun Az Olması Çalışanlarla Daha Yakın İlişki: Büyüme

58 Küçük isletmeleri büyük isletmelerden ayıran belli baslı özellikler arasında pazarı etkileme gücü, bagımsızlık ve kisisel etki açısından farklılıklar vardır. Pazarı etkileme gücü: Küçük isletmeler büyük isletmelere kıyasla pazardan küçük bir pay aldıkları için, temin ettikleri ve hizmetlerin fiyatları ve ulusal üretim düzeyini etkileme gücu yüksek degildir. Küçük isletmeler özellikle büyükler tarafından kârlı olarak görülmeyen nis pazarlarda hakim güc olarak fiyat ve miktarı etkileme potansiyeline sahip olmaktadır. Bagımsızlık: Küçük isletmeler kendi temel is kararlarını verirken tamamen bagımsız olmaktadır. Büyük isletmelerde görülen biçimsel süreçlerden ve dıssal kontrollerden uzak daha rahat kendine hareket alanı yaratabilmektedir. Kisisel etki: Küçük isletmelerde büyük isletmelerde görülen biçimsel yönetim yapısından ayrı olarak girisimcinin kisisel özellikleri ile bütünlesen kendisine özgu bir yönetim modeli gelismis olmaktadır. Yönetimin tüm karar alma asamalarına dâhil oldugundan her asamasında girisimcinin etkileri görülür.

59 KÜÇÜK İŞLETMELERİN ÜSTÜNLÜKLERİ
Küçük işletmeler, birçok açıdan büyük işletmelerden daha fazla üstünlüğe sahiptirler. Müşteri ve işletme personeli ile daha yakın ilişkiler içerisine girebilmek ve pazarlama, üretim ve hizmet konularında büyük işletmelere göre daha esnek olabilmektir. Personel KOBİ Hangi açıdan daha esnek? Müşteri

60 Küçük işletmeler faaliyette bulundukları yerel pazarı daha iyi tanıyan, pazarın özelliklerini ve gereksinimlerini daha iyi görebilen, pazardaki alıcı ve satıcılarla daha yakın ilişkiler içerisinde olan işletmelerdir. Müşteriyle olan yakın ilişkileri, bu işletmelere büyük işletmelerin sahip olamayacakları bir üstünlük sağlamaktadır. Pazarı yakından takip edebilen, müşterilerin ihtiyaçlarını daha iyi bilen ve personeliyle daha yakın ilişkiler kurabilen küçük işletmeler üretim, pazarlama ve hizmet konularında büyüklerden daha fazla esnekliğe sahiptirler. Bu esneklik, dış çevrede meydana gelebilecek değişikliklere yerinde ve zamanında uyum sağlayabilme imkânı tanıdığından, küçük işletmeler birçok olumsuzluğu daha az bir zararla karşılayabilmektedirler. (Akgemici, 2001);

61 KÜÇÜK İŞLETMELERİN ZAYIF YÖNLERİ
Küçük ölçekli ve dağınık olmalarından dolayı verimlilikleri düşüktür. Türkiye’de küçük işletmelerin % 95,4’ü 1–9 arası işçi çalıştıran mikro ölçekli işletmelerden oluşmaktadır. Dolayısıyla sanayi sektöründe yer alan işletmeler analiz edildiğinde, geleneksel yapının egemen olduğu aile işletmelerinin büyük çapta sistemin içinde var oldukları görülmektedir. Bu işletmeler gerek yönetim, gerekse mali ve pazarlama konularında tutucu bir eğilim ve davranış göstermekte, verimlilik ilkelerini çoğunlukla hayata geçirememektedirler. Bazen işletmelerde yapılacak küçük değişiklik ve planlamalar dahi işletmeyi daha verimli kılabilmektedir. Ancak işletmenin sahibi aynı zamanda yönetici de olduğundan, işletme körlüğü nedeniyle ve yeterli bilgiye sahip olamadığından, bu planlamaya gözlerini kapamaktadır. Bu verimlilik ilkelerinin bilinmemesi tüm alanlarda işletmeyi etkilemekte dolayısıyla sorunlar kısa sürede büyüyerek işletmeyi dar boğaza sokmaktadır.

62 • Pazar ve sektör bilgileri yetersizdir.
Küçük işletmeler genel olarak yaptıkları ürünün iç pazardaki talebini, rakiplerini, bunların pazar payını, talebin yıllara göre trendini bilmeden üretim yapmaktadırlar. Bu ürünün ithalat ve ihracatı, dünya pazarlarındaki durumu da yeterli ölçüde bilinmemektedir. İç ve dış pazar araştırmaları ile üretim yapılan sektörün etüdü küçük işletmeler açısından büyük önem taşımaktadır. Böylece el yordamıyla hareket edilmeyecek, bu bilgilere göre karar mekanizmaları işleyecektir. Özellikle mikro işletmeler açısından pazar ve sektör araştırmaları yaptırmak, maddi yapılarını zorlayacaktır. • Teknik bilgileri yetersizdir. Küçük işletmeler arasında en büyük teknik bilgi yetersizliği mikro işletmelerde olmaktadır. Genel olarak geleneksel yapı ve teknik düzey, kaliteli ürün yapılmasına engel teşkil etmektedir. Bu işletmelerde yönetici aynı zamanda işletmenin sahibidir.

63 Çalışan işçiler nitelikli değildir,
Teknik bilgileri yetersiz olduğundan tezgâh kullanımında, takım ve aparat değişiminde hatalar yapılmaktadır. Malzeme seçiminde ve temininde nitelik aranmadığından, ürünün kalitesi de düşmektedir. Bu durum kısa süre içinde değiştirilebilir bir özellik göstermemekte, ancak eğitim ve kalifiye eleman istihdamı ile çözümlenebilmektedir. • Teknoloji düzeyleri genellikle düşüktür. Hangi sektörde faaliyet gösterirlerse göstersinler küçük işletmelerde genel olarak teknolojik düzey düşüktür. Özellikle hazır giyim ve tekstil ürünleri ile gıda ve içki sanayinde üretim yapan pek çok küçük işletme, emek yoğun teknolojilere dayanmaktadır. Bu durum özellikle kaliteyi etkilemekte, maliyetleri belli ölçüde düşürse bile küresel rekabette dezavantaj olarak ortaya çıkmaktadır. E-posta yolu ile siparişe güvenilmez

64 • Yönetim ve organizasyonda zafiyet bulunmaktadır.
Küçük işletmelerde en büyük sorunlardan biri yönetim zafiyetidir. Yönetici (ve/veya işletme sahibi) geleneksel yapıyı devam ettirmekle, pek çok alanda karar almakta zorlanmakta, sektördeki ve pazardaki değişimleri izleyememektedir. Aile şirketleri veya geleneksel yapılanmada aile sorunları işletmeleri etkilemektedir. Mali yapının denetlenememesi, işletme sermayesinin yetersizliği, malzeme tedarikinde geleneksel ilişkilerin hala sürdürülmesi en büyük açmaz olmaktadır. Organizasyon planı yoktur, olsa bile işletilememektedir. Görev ve sorumluluklar tanımlanmamış veya net bir biçimde ayrışmamıştır. Bu durum yetki karmaşasına neden olmakta, yapılacak işlere yönelik yetki bırakılmamaktadır. Yönetim zaafları yöneticiler tarafından bilinmesine karşın, hiyerarşik nedenlerle sorunlar görmezlikten gelinmektedir.

65 •Ürettikleri ürün ve hizmetin kalitesi genellikle düşüktür.
Pazarlama ve tanıtım konusunda alt yapı ve bilgi eksiklikleri vardır. Günümüzde pazarlama, stratejik bir planlama ile kısa dönemli bölgesel ve ülke boyutunda politikaları içermektedir. Pazarlama giderek daha fazla bilgi ve araştırma gerektiren bir disiplin haline gelmektedir. Firmanın ve ürünlerin etkin bir biçimde tanıtımı, pazarlamada araçlardan sadece biri olup önem taşımaktadır. Reklam, promosyon, Web sitesi oluşturulması ve güncelleştirilmesi işletmenin pazarda var olması için zorunludur. Küçük işletmeler, giderek karmaşıklaşan ve rekabeti zorlayan pazarlamada alt yapıyı kuramamışlardır. •Ürettikleri ürün ve hizmetin kalitesi genellikle düşüktür. Küçük işletmeler için en büyük sorunlardan biri “maliyet– kalite” optimizasyonudur. Maliyetlerin düşük olması pazarlamada önemli bir avantaj getirmekte, ancak kalitenin de düşük olması bu avantajı tersine çevirmektedir.

66 Küçük işletmelerin faaliyetlerinde ve büyümesinin önündeki engeller ve temel sorunlar şu şekilde özetlenebilir • Teknoloji • Dış ticaret • Danışmanlık • Kuruluş yeri seçimi • Tecrübe ve deneyim eksikliği • Bürokrasi sorunları

67 Teknoloji Konusunda Karşılaşılan Sorunlar
Devlet Planlama Teşkilatının (DPT) raporuna göre Türkiye’deki küçük ve orta büyüklükteki işletmeler geleneksel üretim yöntemleriyle Türkiye pazarı için üretim yapmakta; ancak, birçok alanda yerel pazarda da başta AB işletmeleri olmak üzere yabancı işletmeler ile rekabet etmek zorunda kalmaktadır. Türkiye’deki küçük işletmelerin teknolojik düzeyi Avrupalı işletmelere göre çok düşük kalmakta, verimsiz üretim yöntemleri ve eski makine-ekipmanları ile katma değeri düşük olan alt kalitede ürünleri üretmektedirler (DPT, 2004). Eski ve düşük teknolojik düzeye bağlı kalitesiz üretim küçük işletmelerin satış gücünü azaltmakta ve bu durumda büyük işletmelerle rekabetini güçleştirmektedir. Türkiye’deki teknoloji kullanımı ile ilgili verilere bakıldığında, küçük işletmelerin yarısından fazlasının hiç teknoloji yatırımı yapmadığı, kalanının da finansman darlığı nedeniyle yeteri kadar etkin bir teknoloji yatırımı yapmadığı dolayısıyla da yatırımlardan beklenen verim artışının gerçekleşmediği ortaya konulmaktadır (Alptürk, 2008).

68 Küçük işletmelerin sorunlarının tespitine yönelik KOSGEB tarafından 2007 yılında gerçekleştirilen ve Türkiye genelinde küçük ve orta büyüklükteki işletmede Küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin %64’ü İnternet kullanmakta ve %34’ünün web sayfası bulunmaktadır. İnternet üzerinden yalnızca %9’u e-satış, %7’si e-alış ticareti (E- ticaret) yapmaktadır. İşletmelerin çoğunluğu internet kullanmasına rağmen, bu olanaklarını iş süreci haline dönüştürmemekte, ürünlerini ağ ortamında pazarlayamamaktadır. Küçük işletmeler İnterneti daha çok deneyim kazanma, haberleşme aracı ( ) olarak kullanmakta ve pazar araştırması için bilgi sağlama kaynağı olarak yaklaşmaktadır. İnternet uygulamalarını başlatmak ve devam ettirmek için gerekli teknik bilgi birikimi ve yetişmiş eleman olmaması gelişmekte olan ülkelerde küçük işletmelerin temel problemlerinden birini oluşturmaktadır (Alptürk, 2008).

69 Dış Ticarette Yaşanan Sorunlar
Teknoloji, finansman, insan kaynakları ve buna benzer yetersizliklerden dolayı küçük işletmelerin birçoğu dış ticarete girmekte zorlanmaktadır. Sermayeleri küçük olan bu işletmeler uluslararası pazarlara açılmada sermaye gereksinimlerini karşılamada sorunlar yaşamaktadır. Küçük işletmelerin uluslararası pazarlara açılmada yaşadığı diğer bir sorun dil sorunudur. Teknoloji transferinin hızlanması, ithalat ve ihracatın artması ile dil konusu küçük işletmeler için önemli bir pazarlama sorunu olmuştur. Farklı dillerde hazırlanmış belge ve katalogların anlaşılması için araştırmacılara ve tercümanlara sık sık ihtiyaç duyulmaktadır (Yıldız, 2010).

70 Danışmanlık Konusunda Karşılaşılan Sorunlar
Devletlerin yeterli danışman kurumlarını sağlayamamaları. Küçük işletmelerin herhangi bir danışmanlık hizmeti almadığı, hatta böyle bir hizmetin varlığından bile haberleri olmadığıdır. Bunun nedenleri ise bu kuruluşların kendilerini yeterince tanıtamamaları ve küçük işletme sahiplerinin danışmanlık hizmetine olan ihtiyacın ve bu desteği ne şekilde elde edebileceklerinin farkında olmamasıdır. Ayrıca danışmanlık alanında yaşanan sorunların nedenleri arasında üniversiteler ile işyerleri arasındaki bağlantının hemen hemen hiç kurulmamış olması da gösterilebilir (Yıldız, 2010).

71 Kuruluş Yeri Seçimi Kuruluş yerinin seçimi işletmenin başarısında önemli bir rol oynamaktadır. Kuruluş yeri seçiminde yapılacak hatalar işletme faaliyetlerini devam ettirdiği müddetçe bu hatayı da sürdürmesine yol açacaktır. Bu anlamda yer seçiminde işletmeler dikkatli analiz ve değerlendirmeler yapmalıdırlar. Küçük işletme girişimlerinde çoğu zaman girişimcinin boş ya da düşük maliyetli bir binayı fark etmesi ile faaliyet yeri seçilmektedir. Özellikle müşteri ile temas halinde olan perakende işletmecilik sektöründe konum seçimi daha önemli hale gelmektedir (Döm, 2008). Tecrübe Eksikliği Küçük işletmenin piyasa girmek istediği alanda yeterli tecrübeye sahip olması gerekmektedir. Örneğin; turizm sektöründe iş yapmak isteyen birinin işinin doğasını bilmek kadar, en azında belirli bir dönem bu sektörde çalışmış olması ve bu alanda pratik tecrübeler edinmesi işte başarı açısından önemli kazanımlar sağlayacaktır.

72 Bürokrasi Küçük işletmeler, gerek kuruluş, gerekse de faaliyetleri sırasında, kamu kuruluşları ile olan ilişkilerinde bürokratik engellerle karşılaşmaktadırlar. Küçük işletmelerle ilgilenen kamu kuruluşları arasında, tam bir işbirliği ve koordinasyon sağlanamaması kavram kargaşasına, işlerin uzamasına ve sonuçta zaman ve para kaybına neden olmaktadır. Küçük işletmeler devlet daireleri ile olan ilişkilerinde daha çok, gereksiz işlemlerin çokluğundan yakınmaktadırlar. Buna ek olarak, yönetmelik ve benzer mevzuatın yarattığı sorunlar ile sistemin çok yavaş çalışması gibi durumlar en çok şikâyetçi olunan konular arasındadır. Küçük işletmelerin, özellikle Gümrük Birliği nedeni ile uluslararası pazarlarda karşılaşabilecekleri yasal ve bürokratik engellerin nitelik ve niceliği değişmiştir.

73 İ̇hracat Türkiye’nin en büyük 1000 sanayi kuruluşu toplam ihracatın %54,4 ünü gerçekleştirmektedir. Sonuç olarak her ne kadar küçük işletmeler ülkemizin yüzdesel çoğunluğunu oluştursalar da, ihracattan, toplam katma değerden, yatırım ve teşviklerden hak ettiği payı alamamakta, ülke ekonomisine büyük sanayi işletmeleri içinde yer alan 50 firma tarafından yön verilmektedir.

74 GİRİŞİMCİLİK KAVRAMI VE ORTAYA ÇIKIŞI
Girişimciliğin günümüzde herkes tarafından yaygın olarak bilinen ve kabul görmüş tanımı ilk olarak 1755 yılında Fransız asıllı İrlandalı ekonomist Richard Cantillon tarafından yapılmıştır.Cantillon’a göre girişimci,kar elde etmek amacıyla işi organize eden ve işin riskini üstlenen kişidir. Bir atasözünde ifade edildiği gibi girişimci, un, yağ ve şekeri tedarik edip helvayı yapan kişidir.

75 Girişimcilikte Başarı Faktörleri
İşletmenin kurulma aşmasında girişimcinin rolü ne kadar önemliyse işletme faaliyetlerinin devamı için de aynı derecede önemlidir. Bu nedenle girişimcinin; Uzun çalışma saatlerine katlanması, Zorluklarla karşılaştığında yılmaması, Azimli ve kararlı olması, İşin gerektirdiği teknik bilgi ve birime sahip olması gerekmektedir.

76 Girişimcinin bir işe başlamadan bazı faktörleri göz önünde bulundurması gerekir.
İş olanağının mevcut olması, İşe başlamak için uygun zamanın seçimi, Yönetim tecrübesi ve yeteneği, Karşılaşılması muhtemel risklere karşı sigorta

77 Girişimcilikte Başarısızlık Nedenleri
Kuruluş aşamasında yeterli araştırmanın yapılmaması, Yönetimin başarılı olmaması, Sermayenin yeterli olmaması, Alacakların zamanında tahsil edilememesi, Piyasanın iyi analiz edilememesi, Haksız rekabet Rakiplerin iyi analiz edilememesi, Sermaye sorunları, Ticaret bilgisinin yeterli olmaması, Hazırlıksız işe başlama, Zaman baskısı, Yanlış kuruluş yeri seçimi,

78 İşletmenin Kuruluş Süreci ve Aşamaları
Kuruluş Yeri: İşletmenin fiilen faaliyetlerini sürdürdüğü yerdir. Kuruluş yeri seçilirken araştırmalardan sonra karar verilmelidir. Karar sürecinde göz önünde bulundurulması gereken faktörler ise aşağıdaki gibidir. Hammade, Pazar, İklim koşulları ve ulaşım, Teşvikler ve altyapı destekleri, Enerji ve su kaynakları,

79 İşletmenin Kuruluş Aşamaları
Yatırım düşüncesi, Yatırım, belirli bir kaynağın ya da değerin,gelir sağlamak amacıyla kalıcı bir biçimde kullanılmasıdır. Nakdi sermayenin işletmeye gelir sağlamak için maddi ve maddi olmayan değerlere dönüştürülmesidir.

80 Yatırımlar genel olarak ikiye ayrılır. 1- Üretim amaçlı yatırımlar
A-Sabit Sermaye yatırımları Kuruluş yatırımları Tevsi yatırımları Yenileme yatırımları Rasyonelleştirme yatırımları Stok yatırımları 2- Mali Amaçlı Yatırımlar

81 Fizibilite Çalışması En uygun yatırım alanının seçilmesi için alternatifler arasından en doğru olanının seçilebilmesi gerekir. Bunun için de olanak etüdü ve fizibilite etüdünün yapılması gerekmektedir.

82 Fizibilite Etüdünün Aşamaları
A- Ekonomik etüd B- Teknik etüd C-Finansal etüd D-Hukuki etüd Fizibilite etüdü tamamlandıktan sonra fizibilite raporu hazırlanmalıdır

83 Kuruluş Yeri Seçim Yöntemleri
 Kar maksimizasyonu yöntemi  Yatırımın geri dönüş oranı yöntemi  Simülasyon yöntemi

84 Teşekkürler