ANADOLU “UYGARLIKLAR BESIGI”

... konulu sunumlar: "ANADOLU “UYGARLIKLAR BESIGI”"— Sunum transkripti:

1 ANADOLU “UYGARLIKLAR BESIGI”
ETKİNLİK

2 HZ.İSA’NIN DOĞUMU 0 ( Sıfır)
KRONOLOJİ BİLGİSİ MİLAT MİLATTAN ÖNCE ( MÖ ) ( MS ) HZ.İSA’NIN DOĞUMU 0 ( Sıfır) MİLATTAN ÖNCE ( MÖ ) MÖ.3500 MÖ.2000 MÖ.1800 MÖ.1100 MÖ.800 MÖ.750 MÖ.700 MEZOPOTAMYA UYGARLIKLARI ANADOLU UYGARLIKLARI Sümerler MÖ.3500 MÖ.2000 Asurlar MÖ.2000 MÖ.600 Babiller MÖ.2000 MÖ.500 Hititler MÖ.2000 MÖ.1200 İyonyalılar MÖ.1100 Mö.675 Urartular MÖ.800 MÖ.600 Frigler MÖ.750 MÖ.600 Lidyalılar MÖ.700 Mö.550 Etkileme Etkileme Etkileme Etkileme Etkileme Yunan Uygarlığından ETKİLENDİ

3 * HATTUŞAŞ * TAVANANNA * PANKUŞ MECLİSİ * ANAL * KADEŞ ANTLAŞMASI
HİTİTLER * HATTUŞAŞ * TAVANANNA KAVRAMLAR * PANKUŞ MECLİSİ * ANAL * KADEŞ ANTLAŞMASI ** ANADOLU ‘NUN İLK BÜYÜK DEVLETİ ‘dir.Bugün kü İç Anadolu Bölgesi Sınırları’nda kurulmuştur. ** Başkenti,Çorum İli Sınırları içinde yer alan BOĞAZKÖY (Hattuşaş) ‘dür. ** Ülkeyi TANRI adına yöneten Hitit Kralları, hem BAŞKOMUTAN,hem BAŞ YARGIÇ , hem deBAŞ RAHİP ‘ti. ** Ülkede kraldan sonra en yetkili kişi, TAVANANNA adı verilen Kraliçelerdi. ** Hititlerde Asillerden oluşan PANKUŞ MECLİSİ vardı.Bu meclis Kralın Yetkileri’ni kısıtlama hakkına sahipti. ** Hititler, ÇOK TANRILI DİNLER ‘e inanmakta idiler.Var olan Tanrı ve Tanrıçaların sayısı bilinmemekle beraber,Hititler “BİN TANRILI ÜLKE” adıyla da anılmaktadır. Hititler, GELİŞMİŞ BİR ORDU ‘ya sahipti.Günümüz Suriye Toprakları Nı almak için Mısırlılar ile savaşlar yapmışlar ve bu savaş sonrasında TARİHTEKİ İLK YAZILI ANTLAŞMA olan KADEŞ ANTLAŞMASI imzala- mışlardır. ** Taş İşçiliğinde ileri olan Hititler,Resimli Yazı (HİYEROGLİF) ve ÇİVİ YAZISI olmak üzere 2 tür yazı kullanmışlardır. ** Hititler,Kralların Hayatları’nı ANAL (Yıllık) adı verdikleri Yıllık- larda toplamışlardır.ANALLAR,tarihte TARAFSIZ TARİH ANLAYIŞI ‘nın İlk Örnekleri olarak kabul edilir.Zira,Hititler ; Tanrıdan korktukları için Kralları ile ilgili her olayı doğru bir şekilde ANALLAR ’da dile getirmişlerdir. ** TARIM ve HAYVANCILIK ‘la uğraşan Hititlerin yaşadıkları bölge,maden bakımından zengin olduğu için MADENCİLİK ile de uğraşmışlardır.

4 * GORDİON * MİDAS * TAPATES * TÜMÜLÜS * FİBULA * KİBELE KAVRAMLAR
FRİGLER ** FRİGLER , İç Anadolu Bölgesi’nde Sakarya Nehri etrafında kurulmuş olan bir uygarlıktır. KAVRAMLAR * GORDİON * MİDAS * TAPATES * TÜMÜLÜS * FİBULA * KİBELE Ankara ** Ülkenin başkenti,Ankara ‘nın Batısı ‘nda yer alan GORDİON (Yassıhöyük) ‘dur. ** Frigler’in Efsanevi Kralları, Halk arasında “UZUN KULAKLI KRAL” Olarak bilinen MİDAS ‘tır. ** Sakarya Nehri etrafında yaşadıkları için TARIM ve HAYVAN- CILIKLA uğraşmışlardır.Öyle ki Frigler’de “SABAN KIRMANIN CEZASININ ÖLÜMLE CEZALANDIRILMASI” tarıma verilen Önemi göstermektedir. ** Her ne kadar etrafındaki Yunan ve Hitit Uygarlığı’nın etkisi altında kal- dı ise de , Frigler ; KENDİLERİNE ÖZGÜ YAZI SİSTEMLERİ ‘ni oluşturmuşlardır. ** Frigler , MADEN İŞÇİLİĞİ ‘nde çok ileri bir toplumdu.Öyle ki, Bronz Tabaklar,Kazanlar ve FİBULA denen Çengelli İğneler, Madenden Giysi Kemerleri,Dayanıklı Saç Tokaları yapmışlardır. ** Frigler , TAPATES adı verilen Halı ve Kilimleri İle ün salmışlardır. ** Frigler,Çok Tanrılı olan HİTİTLER ‘den etkilen- mişlerdir.Tanrıları içinde en tanınmışı KİBELE Adı verilen BEREKET ( Toprak ) TANRIÇASI ‘dır. ** Frigler, Kralları ve Soylu Kişileri tepe görünümlü TÜMÜLÜS ‘lere yada KAYA MEZARLARI ‘na gömmüş- lerdir. ** Friglerin, Kaya Mezarları Üzerine yaptıkları süslemeler ve Geometrik Desenler, onların TAŞ İŞÇİLİĞİ ‘nde ne kadar ileri gittiklerini göstermektedir.

5 * ŞAMRAN KANALI * KALELER * TUŞPA * HALDİ
URARTULAR ** URARTULAR , Doğu Anadolu Bölgesi’nde Van ve Çevresi ‘nde Kurulmuş olan bir uygarlıktır. KAVRAMLAR * ŞAMRAN KANALI * KALELER * TUŞPA * HALDİ * KULPLU KAZANKAR * KAYA MEZARLARI ** Ülkenin başkenti, TUŞPA ‘dır. ** Urartular ‘da , HİTİTLER gibi ÇOK TANRILI DİNLER ‘e inanıyorlardı. ** Urartular , TAŞ İŞÇİLİĞİ ve KALE YAPIMI ‘n da çok ustalaşmışlardı. ** Urartu Kralı,ülkeyi TANRI HALDİ adına yönetirdi. ** Urartular, DAĞLIK ve KAYALIK BÖLGELER ‘de yaşamlarını sürdürmüşlerdir. ** Urartular , yaşadıkları bölgelerde Tarımın gelişmesi için SULAMA KANALLARI açmışlardır. ( Şamran Kanalı ) ** Urartular , HAYVANCILIK ‘ta da ileri gitmişler,hayvanların özellikle derisinden yararlanmışlardır. ** Urartular, çevrelerinde bulunan madenleri işlemişler ve MADEN İŞÇİLİĞİ ‘nde çok ileri gitmişlerdir. Öyle ki kendilerine has İnsan ve Hayvan Kulplu Kazanları ile ün salmışlardır. ** Urartular’da Yönetici Kesim ve Aileleri, ÇOK ODALI KAYA MEZAR LARI ‘na gömülürken,sıradan halk sosyal statülerine göre toprak altına inşa edilen ODA MEZAR LARI ‘na veya BASİT TOPRAK MEZARLAR ‘a gömülürdü. ** Urartular ,Hititler gibi,Resimli Yazı (HİYEROGLİF) ve ÇİVİ YAZISI kullanmışlardır.

6 * SARD * İLK PARA * KRAL YOLU * TÜMÜLÜS * ÇOK MİLLETLİ ORDU İlk Para
LİDYALILAR İlk Para ** LİDYALILAR , ege Bölgesi ‘nde Gediz ve Menderes Nehirleri arasın- da kurulmuştur. KAVRAMLAR * SARD * İLK PARA * KRAL YOLU * TÜMÜLÜS * ÇOK MİLLETLİ ORDU ** Ülkenin başkenti,Manisa’daki SARD ‘dır. ** Lidyalılar, Ticarette PARA ‘yı İLK KEZ KULLANAN (Bulan) devlettir. ** Lidyalılar ‘ın , diğer Anadolu Uygarlıkları gibi ÇOK TANRILI BİR İNANIŞLARI vardı. ** Lidyalılar, Orduda tüm gerekli tedbirleri almalarına rağmen,istenen güce bir türlü ulaşamamışlardır. Bunun Nedeni ; LİDYA ORDUSU’NUN ÇOK MİLLET- TEN OLUŞMASI idi. ** Lidyalılar,Ege Denizi Kıyısı ‘nda kurulduğundan , denizin öbür yakasında kurulmuş olan YUNAN UYGARLIĞI (Hellenizm) ‘ndan etkilenmişlerdir. ** Lidyalılar , Frigyalılar gibi Kral ve Soylu (Zenginler) ları TÜMÜLÜS TİPİ MEZARLAR ‘a gömmüşlerdir. ** Lidyalılar, TİCARET ‘te çok ileri gitmiş bir toplumdu.SARD ‘dan baş- layarak Mezopotamya’daki SUS Şehri ‘ne kadar uzanan KRAL YOLU nun açılmasında etkili olmuşlardır.

7 * İLYADA ve ODESSA DESTANI
İYONLAR ** İYONLAR , Ege Bölgesi’nde İzmir Körfezi ile Muğla-Güllük Körfezi arasında kurulmuş olan uygarlıktır. * TİRAN * BİLİM ve SANAT KAVRAMLAR * İLYADA ve ODESSA DESTANI * İNSANÎ TANRILAR ** Ülke Yönetimi,TİRAN adı verilen güçlü devlet adamla- rına bırakılmıştır ** İyonlar,Ülkenin denize bakan konumundan dolayı TİCARET ‘te ileri gitmişlerdir.Bunda KRAL YOLU üzerin- de bulunmalarının da etkisi vardır. ** İyonlar,o dönemde BİLİM ve SANAT ‘ta en ileri toplum du.İyonlar’ın Bilim’de ileri olmalarında ; **** Kendilerinden önce kurulan uygarlıkların DÜNYA- NIN OLUŞUMU İLE İLGİLİ EFSANELERE İNANMAMA- LARI **** DOĞANIN OLUŞUMUNA MANTIKLI (Akıl ve Mantık) BİR AÇIKLAMA GETİRMEK İSTEMELERİ İyonların en önemli BİLİM ADAMLARI; -- MATEMATİK – Tales ve Pisagor -- TARİH – Heredot -- TIP – Hipokrat -- FELSEFE – Diyojen -- EDEBİYAT -- Homeros ** İyon Edebiyatı’nın en önemli eseri, İLYADA ve ODESSA ‘dır. ** İyonlar ,ÇEŞİTLİ İNSANİ ÖZELLİKLERİ OLDUĞUNA İNANDIKLARI TANRILARA İnanmışlardır.

8 MEZOPOTAMYA “TARIHIN DOGDUGU YER”

9 * UR,NİPPUR ve URUK * ŞEHİR DEVLETLERİ * PATESİ * LUGAL-KALMA
SÜMERLER ** SÜMERLER , Mezopotamya’da MÖ Yılları arasında hüküm sürmüş bir devlettir. MEZOPOTAMYA - da Kurulan İLK DEVLET ‘tir. * UR,NİPPUR ve URUK * ŞEHİR DEVLETLERİ KAVRAMLAR * PATESİ * LUGAL-KALMA ZİGGURAT * ASTRONOMİ * İLK TEKERLEK* İLK YAZI ** Sümerler, SİTE denilen ŞEHİR DEVLETLERİ halinde yaşıyorlardı.En Önemli Şehirleri , UR,NİPPUR ve URUK tur. Bu Şehir Devletleri PATESİ denilen RAHİP-KRALLAR tarafından yönetiliyordu. Sümerler’de ülkenin tamamını yöneten Krala LUGAL-KALMA denirdi. ** Sümerler ‘de Halk,ÖZGÜRLER ve ESİRLER Olarak 2 Gruba ayrılıyordu. Sümerler’de Krallar,ADALET ‘i sağlamak için BAZI KANUN ve YASALAR yapmışlardır. ** Sümerler ‘in ,ÇOK TANRILI İNANIŞLARI vardı.Tapınak- larına ZİGGURAT adı verilirdi.Ziggurat’lar 7 Kat ‘tan oluşurdu.İlk katlar ERZAK DEPOSU ,Orta Katlar OKUL ve TAPINAK ve en üst kat ise RASATHANE (Gözlemevi) olarak kullanılıyordu. ** Sümerler,tarımda BİLİMSEL YÖNTEMLERİ kullanmışlardır.Mevsimlere göre tarım yapmış lar,tarımı geliştirmek için baraj ve göletler oluşturmuşlardır. ** Gelişmiş bir Mimari Yapıları olan Sümerler,evlerini Güneş’te veya Ateş (Fırın) ‘te kuruttukları KİL TUĞLA- lardan yapıyorlardı. ** TEKERLEK ‘i de icat eden Sümerler, hem ulaşımı kolaylaştırmışlar,hem de tarlaları Öküzlerin çektiği TEKERLEKLİ SABANLAR - la sürmüşlerdir. ** Sümerler , Astronomi,Matematik ve Geometri ile de İlgilenmişler,Yıldız ve Gökyüzü’nü o dönemin şartların- da inceleyerek bilime katkıda bulunmuşlardır.Öyle ki, 1 Yıl’ı 360 Gün üzerinden hesaplamışlardır. ** Sümerler,tarihte İLK YAZI ‘yı bulan olarak TARİHİ DEVİRLER ‘in başlangıcına katkıda bulunmuştur.GILGAMIŞ DESTANI ünlüdür.

10 * NİNOVA * İLK KÜTÜPHANE * ŞEHİRCİLİK * GELİŞMİŞ ORDU
ASURLAR * NİNOVA * İLK KÜTÜPHANE KAVRAMLAR * ŞEHİRCİLİK * GELİŞMİŞ ORDU **ASURLAR , Dicle Nehri Kıyısı’nda MÖ tarihleri arasında kurulmuş olan bir uygarlıktır. ** Başkenti,NİNOVA ‘dır.Bu şehir,tarihteki İLK KÜTÜPHANE ‘nin kurulduğu yer olarak bilinir. Diğer devletlerden ellerine geçen Kitapları ASUR DİLİ - ne çevirip,bunu NİNOVA KÜTÜPHANESİ ‘ne kazandır- mışlardır. ** Asurlar,TİCARET ‘te ileri bir toplumdu.Sürekli Anadolu (ÜRGÜP-GÖREME) ‘ya gelip ticaret yaparlardı. Bu sayede Sümerler’den öğrendikleri YAZI ‘yı Anadolu- ya ilk kendileri getirmişlerdir. ** ÇOK TANRILI DİN ‘ e inanan Asurlar, Sümer ve Babiller ‘den bu konuda etkilen- mişlerdir. ** Asurlar,o dönemin EN GÜÇLÜ ORDULARI ‘na sahipti. Öyle ki,ordularında HIZLI SAVAŞ ARABALARI , İYİ OK ATAN SİSTEMLERİ vardı. ** Asurlar ‘da ŞEHİR PLANLAMACILIĞI çok gelişmişti.Şehirleri belli bir plana göre kurmuşlardır.

11 * MERKEZİ KRALLIK * HAMMURABİ KAVRAMLAR * KANUNLAR * ZİGGURAT
BABİLLER **BABİLLER , Fırat Nehri Kıyısı’nda kurulmuş olan bir uygarlıktır. * MERKEZİ KRALLIK * HAMMURABİ KAVRAMLAR * KANUNLAR * ZİGGURAT * ASMA BAHÇELERİ * ASTRONOMİ * YARATILIŞ DESTANI ** MERKEZİ KRALLIK ile yönetilen Babiller ‘de Halk, SOYLU,ORTA SINIF,ALT SINIF ve KÖLELER ‘den meydana gelmişti. ** Babiller’in EN ÖNEMLİ KRALLARI , HAMMURABİ ‘dir. Kendisi,ülkede adaleti sağlamak için kendi ismiyle anılan “HAMMURABİ YASALARI” nı çıkarmıştı. ** Sümerler gibi Astronomi ile de uğraşan Babiller, GÜNEŞ ve AY TUTULMALARI ‘nı incelemişlerdir. ** ÇOK TANRILI DİN ‘ e inanan Babiller, Sümerler’de olduğu gibi ZİGGURAT Tipi Tapınaklar İnşa etmişlerdir. ** Sümerler’in Çivi Yazısını kullanan Babiller YARARTILIŞ DESTANI ‘nı ortaya koymuştur. ** Sanat ve Mimari ’de çok ileri olan Babiller, yaptıkları sarayları ASMA BAHÇELERİ ile süslemiş- lerdir. Bu konuda Dünya’nın Yedi Harikası’ndan biri sayılan BABİLİN ASMA BAHÇELERİ , kemerli yapılar üzerine Oturtturulmuş , basamaklı piramit şeklinde yapılmıştır.

12 D Y D Y D Y Y

13 ÇOK TANRILI İNANIŞLARI
Tarım Hayvancılık Madencilik Hiyeroglif Çivi Yazısı Hattuşaş Krallık Gordion Krallık Tarım Hayvancılık Madencilik Kendilerine Özgü Frig Yazısı Hiyeroglif Çivi Yazısı Tuşpa Krallık Tarım Madencilik Sard ÇOK TANRILI İNANIŞLARI Krallık Ticaret Her Uygarlığın Kendine Özgü Sayısısz Eserleri Vardır Kendilerine Özgü Lidya Yazısı Şehir Devleti Ticaret Fenike Alfabesi YOKTUR Nippur Site Devleti Tarım Hiyeroglif Çivi Yazısı Ticaret Tarım Hayvancılık Hiyeroglif Çivi Yazısı Ninova Krallık Çivi Yazısı Asur Merkezi Krallık Tarım