İŞ AHLAKI VE SOSYAL SORUMLULUK

... konulu sunumlar: "İŞ AHLAKI VE SOSYAL SORUMLULUK"— Sunum transkripti:

1 İŞ AHLAKI VE SOSYAL SORUMLULUK
3. BÖLÜM İŞ AHLAKI VE SOSYAL SORUMLULUK

2 İş Ahlakı Tanımları İş ahlakı; bütün ilişkilerde dürüstlük, güven, saygı ve hakça davranmaktır. İş ahlakı; genel ahlak kurallarının iş hayatındaki uygulamasıdır. İş ahlakı; dürüstlük ve doğruluk üzerine kuruludur ve toplumun beklentilerinden adil rekabete, reklamcılıktan halkla ilişkilere, sosyal sorumluluktan tüketicinin bağımsızlığına kadar çok farklı boyuttadır. İş ahlakı; işletme faaliyetlerinde iyi yada kötü kurallarla ilgilidir ve göreceli bir kavram olduğundan ifade ettiği anlam kişiden kişiye değişir.

3 Yalan zeka işidir dürüstlük ise cesaret…
İş Ahlakı Yalan zeka işidir dürüstlük ise cesaret… Eğer zekan yetmiyorsa yalan söylemeye, cesaretini kullanıp dürüst olmayı dene. Victor Hugo Vergi ödememek, rüşvet, sigortasız işçi çalıştırmak, niteliksiz, ayıplı, güvensiz ya da tehlikeli ürün veya hizmeti piyasaya sürmek, rakip firmalar hakkında asılsız suçlamalarda bulunmak, satış sonrası hizmete ilişkin bilinçli eksiklikler bırakmak, ayrımcılık, hırsızlık vb.

4 İş Ahlakı Doğruluk, dürüstlük, güvenilir olma, sadakat, adalet, başkalarına yardım etme, başkalarına saygı gösterme, vatandaşlık sorumluluğuna sahip olma, yalan söylememe, başkasının hakkını yememe, karşısındakinin güç durumundan yararlanmama, acısı olanın acısını paylaşma, dayanışma, bireylerin eşitliğinin kabul edilmesi, kaynakların adil dağıtılması, mükemmeliyeti arama vb

5

6 İş Ahlakı Sorunlarının Nedenleri
Kişisel Çıkar ve Bencillik Kar İçin Rekabet Baskısı İşletme Amaçları ile Kişisel Değerlerin Çatışması Kültürlerarası Çatışma

7 Kişisel Çıkar ve Bencillik
Ahlaki değerlere uygun kişilerin alınması oldukça önemlidir. Bu süreçte rüşvet, zimmete para geçirme faaliyetlerini yapacak olanların işe alınmamasına dikkat edilmelidir. Kişisel çıkarlarını diğerlerininkinden üstün gören kişilere ‘ahlak egoisti’ denir. Onlara göre herşey serbesttir ve amaçları ‘bir numara olmaktır’.

8 İş Ahlakı Sorunlarının Nedenleri
Kar İçin Rekabet Baskısı Firmalar bazen çok rekabetle karşılaştıkları zaman iş ahlakına uymayan kurallara başvurabilirler. İşletme Amaçları ile Kişisel Değerlerin Çatışması İşletme amacı kardır ve buna ulaşmak için topluma zarar verebilecek yollara başvurulursa personel buna tepki gösterebilir. Kültürlerarası Çatışma

9 Yönetim Faaliyetleri ve İş Ahlakı
Ahlaki Stratejik Teknik Fonksiyonel Operasyonel

10 Yönetim Faaliyetleri ve Performans Kriterleri
Operasyonel Yönetim Mal ve hizmet üretimi Müşteri Tatmini Ürün Geliştirme Varlıkları Koruma Fonksiyonel Yönetim Planlama Gelirlerin Maksimizasyonu Giderlerin Minimizasyonu Optimum Kar Ahlaki Yönetim Ortak Değerler Oluşturulması İşbirliğinin Geliştirilmesi Toplum Kavramının Oluşturulması Stratejik Yönetim Amaçların Belirlenmesi Avantaj Kazanılması Rekabet Gücü Oluşturulması Teknik Yönetim Çalışanların Katılımı Bilgi Temini Teknoloji

11 İşletme İçi Ahlak Kuralları
Örgütsel değerlerin, ahlaki ilke ve kuralların resmileştirilmesidir. İşletmelerde bir iç kontrol mekanizmasıdır. Özel Sektör, Kamu Sektörü, Sanayi Örgütleri, Kar Amacı Gütmeyen Kuruluşlar vb işletmelerin tümü için geçerlidir. Hediye ve Eşantiyonlar, Akrabalar, Rakiplerle İlişkiler vs.

12 İşletme İçi Ahlak Kuralları
Ahlak kodlarının yazılı hale getirilmesi işletmede çalışanlara rehberlik eder. Türkiye’de araştırmalar yöneticilerin %46 sının iş ahlakını önemsemediğini gösteriyor. ABD de ise, %75 i işletme içi ahlak kurallarına sahip İngiltere buna gerek görmemiş homojen bir yapı var ve herkes bu konuda hassas AB ülkelerinde 1984 yılında %14 iken 1988 de % 41 e çıkmıştır.

13 İŞ AHLAKI ve SOSYAL SORUMLULUK
İşletme ortamındaki doğru ve yanlış davranışlarla ilgili manevi değerler ve davranış standartları Sosyal Sorumluluk İş ahlakı kurallarıyla ilişkili olarak, yönetsel kararların sosyal ve ekonomik yönlerini dikkate alan ve uygulayan yönetim felsefesi

14 İşletmelerin Sosyal Sorumlulukları
Toplumun çıkarlarını gözetmek Ekonomik Amaçlarla – Sosyal Amaçlar Arasında DENGE oluşturmaktır. İHTİYARİ Yaşam standartını yükseltmek için mali katkıda bulunmak AHLAKİ Doğru, dürüst ve adil olmak YASAL Kanunlara ve kurallara uygun davranmak EKONOMİK Kar amacı gütmek

15 İşletmelerin Sosyal Sorumluluk Alanları
TOPLUM İnsani Yardımlar (Evsizlere ev) SAĞLIK Ve SOSYAL REFAH EĞİTİM Stajlar – Burslar Okul, yurt yaptırma İNSAN HAKLARI Kamuoyu Baskısıyla insan haklarına uygun yaşama DOĞAL ÇEVRE Carettalar TÜKETİCİ HAKLARI KÜLTÜR Sanat ve kültür Faaliyetlerine önem verme

16 Bir Hikaye Bir adam Microsoft şirketine iş için konuşmaya gidiyor. Girmek istediği iş de tuvalet temizleyiciliği. HR menajeri ile görüşüp tıkanmış bir lavaboyu temizleyip testten geçiyor. HR menajeri adama testi geçtiğini, hangi gün saat kaçta iş başı yapması gerektiğinin kendisine yoluyla gönderileceğini söylüyor. Adam, bilgisayarı olmadığını dolayısıyla kullanmadığını açıklıyor. HR menajeri: "Üzgünüm ama iniz yoksa siz sanal olarak var sayılamazsınız ve bu yüzden sizi işe alamayız." diyor. Adam çaresizce dışarıya çıkıyor ve "

17 Bir Hikaye Ne yapsam, ne etsem!" diye düşünürken cebindeki 10 dolar ile 20 kilo kiraz almaya karar veriyor. Kapı kapı gezerek kirazları satıyor ve 2 saat içinde sermayesini 2 katına çıkarıyor. "Bu şekilde ekmek paramı çıkarabilirim." diyerek her gün sabah erkenden kalkıyor ve kapı kapı dolaşarak kiraz satıyor. Her gün sermayesi büyüyor. Derken küçük bir kamyonet alıyor ve satışa devam ediyor. Az bir zaman sonra büyük bir kamyon ve birkaç küçük kamyonet alıyor sene geçiyor...

18 Bir Hikaye Bu adam şu anda Amerika'nın en büyükleri arasında yer alan bir nakliyat şirketinin sahibi. Bir gün ailesinin geleceğini düşünerek sigorta yaptırmak istiyor. Sigorta şirketi kendisinden bir adresi istiyor. kullanmadığını söylediğinde sigortacı: "İlginç, iniz olmadan büyük bir holding kurmuşsunuz. Bir de iniz olsaydı neler yapardınız!" diyor. Adamın cevabı: " im olsaydı şu an da Microsoft'ta tuvalet temizliyordum.