HÜSEYİN SEYMEN SORGUNAİHL

HÜSEYİN SEYMEN SORGUNAİHL
ÜNİTE 6 - DİNLERDE İBADET VE İBADET YERLERİ İbadetler, dinin pratiğe yansıyan boyutudur. Bugün yeryüzünde yaşayan pek çok din bulunmaktadır. Bu dinlerdeki ibadetler, şekil bakımından farklı olsa da nitelik, amaç ve anlam bakımından birbirine yakındır. İslam’da Allah’ın rızasını kazanmak için yapılan her iyi ve doğru davranış ibadet sayılmıştır. Yahudilikte ibadet kelimesinin karşılığı avodahtır. Hristiyanlıkta ibadetler, sakramentler diye ifade edilir. HÜSEYİN SEYMEN SORGUNAİHL

ÜNİTE 6 - DİNLERDE İBADET VE İBADET YERLERİ DUA VE NAMAZ Dinlerde insanın bütün benliğiyle kutsala yönelerek maddi ve manevi isteklerini ona arz etmesi olan dua, kul ile kutsal varlık arasında bir diyalog anlamı taşır. Dua sadece sıkıntılı anlarda değil, rahatlık durumunda da yapılan bir zikir ve ibadettir. Dualar, kabul edileceğine inanılarak gönülden, alçak sesle ya da gizlice yapılır. Günahtan pişmanlık ve tövbe etmek gibi sebepler yerine getirildikten sonra dua yapılmalıdır. İSLAM YAHUDİLİK HRİSTİYANLIK İslam’a göre dua, doğrudan Allah’a yapılır ve araya herhangi bir aracı konulmaz. “Kullarım, beni senden sorarlarsa bilsinler ki gerçekten ben onlara çok yakınım. Bana dua edince dua edenin duasına cevap veririm. O hâlde, doğru yolu bulmaları için benim davetime uysunlar, bana iman etsinler.” Bakara 186 Yahudilikte sinagogda yapılan ibadetler duadan ibarettir. Hristiyanlıkta ise dua, İsa merkezli olmak üzere Tanrı ve kutsal ruhu anmakla yapılır. HÜSEYİN SEYMEN SORGUNAİHL

YAHUDİLİKTE İBADETLER
ÜNİTE 6 - DİNLERDE İBADET VE İBADET YERLERİ DUA VE NAMAZ Namaz (salat), sözlükte, dua, istiğfar ve övgü anlamlarına gelir. Dini bir kavram olarak namaz, İslam’ın beş esasından biridir. Kuran-ı Kerim, Allah’ın diğer peygamberlere ve onların ümmetlerine namazı emrettiğini birçok ayette haber vermiştir. Ancak mevcut Yahudi ve Hristiyan kaynaklarında açık bir namaz emri yoktur. Onların ibadetleri dua ve ayin şeklindedir. YAHUDİLİK İbadetlerden önce temizlenme vardır. Yahudilerde evler adeta mabet gibidir. Evde, “mezuza” denilen bir silindir içine rulo hâlinde konulmuş Tevrat metinleri bulunur. Haftalık şabat ayini evde de yapılabilir. İbadet esnasında baba ve çocuklar annenin etrafında toplanırlar. Baba eline bir fincan özel bir içecek alır ve hayır dua yaptıktan sonra herkese birer yudum içirir. İbadetten sonra dua yemekle son bulur. Yahudilikte ibadet dili İbranicedir. İbadetin özünü ise Tevrat tomarlarının açılıp okunması oluşturur. Yahudilikte Kudüs’e dönülerek ayakta yapılan ibadette (amida) kıyama benzer bir duruş ve rükûya yakın bir hareket olmakla beraber İslam’daki namazın yerini tutmaz. YAHUDİLİKTE İBADETLER GÜNLÜK İBADETLER Yahudilikte ibadet ferdi olarak veya cemaatle yapılır. Ferdi ibadetler evde toplu ibadetler ise sinagoglarda yapılır. Sinagogda yapılan toplu ibadet, on iki yaşını geçmiş en az on kişi ile yapılır. Kadınlar erkeklerden ayrı bir mekânda başları örtülü olarak sadece ibadeti izlerler. SABAH ÖĞLE AKŞAM HAFTALIK İBADET ŞABAT YILLIK İBADET YOM KİPPUR HÜSEYİN SEYMEN SORGUNAİHL

ŞOFAR; Önemli günlerde kullanılan boynuzdan
YAHUDİLERİN İBADETLERİNDE KULLANDIĞI ARAÇLAR SİDDUR; Dua kitabıdır. TEFİLİN; İçinde Tevrat’tan ayetlerin yer aldığı iki kutucuk ve deri kayıştan oluşur. TALLİT; kenarları saçaklı üzerinde Tevrat’tan ayetlerin yer aldığı bir şaldır. ŞOFAR; Önemli günlerde kullanılan boynuzdan yapılmış bir nefesli çalgıdır. HÜSEYİN SEYMEN SORGUNAİHL

HRİSTİYANLIKTA İBADETLER
ÜNİTE 6 - DİNLERDE İBADET VE İBADET YERLERİ DUA VE NAMAZ HRİSTİYANLIK HRİSTİYANLIKTA İBADETLER GÜNLÜK İBADETLER Hristiyanlıkta günlük dua ve ibadetler genelde kilisede ve papazın yönetiminde yapılır. Çünkü papaz, dua ve ibadetlerin kabulü için aracıdır. İbadetlerde Yeni Ahit’ten ve Eski Ahit’in özellikle mezmurlar kısmından bölümler ve ilahiler okunur. Hristiyanlıkta haftalık ayin ve dua ibadeti, pazar günleri yapılır. Haftalık ibadetin cemaatle yapılması gerektiği için pazar günü kiliseye gitmek çok önemlidir. SABAH AKŞAM HAFTALIK İBADET PAZAR YILLIK İBADET NOEL Çünkü bugün, Hristiyanlıkta en önemli ibadet olarak görülen evharistiya ayini icra edilir. İsa’nın havarileriyle yediği yemeğin anısına yapılan bu ayinde kutsal kitaptan pasajlar okunur, ilahiler söylenir, vaaz ve dualar edilir. Günah itirafı, kuvvetlendirme, nikah ve son yağlama gibi ayinler Hristiyanlığın belli başlı dinî törenlerindendir. Ayrıca noel, paskalya ve haç yortusu gibi kilisede yıllık olarak yapılan ayinler de vardır. PASKALYA HAÇ YORTUSU HÜSEYİN SEYMEN SORGUNAİHL

ÜNİTE 6 - DİNLERDE İBADET VE İBADET YERLERİ DUA VE NAMAZ HİNDUİZM BUDİZM CAYNİZM İbadet tanrıların heykellerinin önünde yapılır. Hindu, günlük ibadetini yapmak için sabah gün doğmadan kalkar ve Hinduizmin besmelesi olan “om” kelimesi ile tanrısının ismini anar. Saçlarını başının üzerinde toplar, belden yukarısı ve ayakları çıplak bir biçimde doğuya doğru yönelir ve bağdaş kurup oturur. Derin bir tefekküre dalarak nefesini kontrol altında tutar. Bu esnada kutsal kitap Vedalardan dualar okur. Aynı ibadeti biraz daha kısa olarak akşam vaktinde de tekrarlar. İbadet, bu dinin kurucusu Buda’nın heykellerine tapınma şeklinde gerçekleştirilir. Kişi, Buda heykelinin önünde diz çökerek ellerini yüzünün hizasında ve avuç içleri yan yana gelecek şekilde birleştirir. Bazen saygı ve tapınma bir nevi secdeyle sona erer. Mabetlerdeki heykelleri takdis ederek bunların önlerinde ilahiler söylerler. Heykellerin önlerine lamba, tütsü koyar ve onları çiçeklerle süslerler. Ayrıca onlara meyve ikram ederler. Caynistler, özellikle sabahleyin güneş doğarken tapınaklarındaki Tirthankara heykelleri önünde meditasyon yaparlar ve secde ederler. SİHİZM Tek tanrıya ibadet ederler. Adi- Grant adlı kutsal kitaplarından bazı dualar okurlar. Altın Mabet’ in havuzunda ibadet maksadıyla yıkanırlar. Ve kutsal kitaptan bölümler okurlar. Toplu ibadetleri en saygın kişi yönetir. Mabetlere girmeden ayakkabılarını çıkarırlar ve kadın-erkek başlarını örterler. TAOİZM İbadetler yüce tanrı kabul edilen Shang-Ti’ye yapılır. Taoizm'de ruhun ölümsüzlüğüne ve iyilerin Tao ile birleşerek bu dünyada mutluluğa ulaşacağına inanılır. Taoizm'deki manastır ve rahiplik anlayışı sonradan benimsenmiştir. KONFÜÇYANİZM Konfüçyüs’ün Tien diye adlandırdığı yüce tanrı ve diğer ruhanilere tapınmak, onlara dua etmek ve kurban sunmaktan ibarettir. Çin genelinde yaygın olan atalara saygı ibadet sayılır. HÜSEYİN SEYMEN SORGUNAİHL

ÜNİTE 6 - DİNLERDE İBADET VE İBADET YERLERİ DUA VE NAMAZ ZERDÜŞTLÜK ESKİ TÜRK DİNİNDE ibadet tek tanrıya yapılır. Bu dine inanan kişi, mabede girmeden önce ellerini ve ayaklarını yıkar. Mabede girerken ayakkabılarını çıkarır ve günahlarının bağışlanmasını diler. Mabette rahip aracılığıyla kutsal ateşin külleri alınır. Kutsal metinlerden bazı parçalar okunarak dua edilir ve ateşe sırt çevrilmeden geriye doğru gidilerek kapıdan çıkılır. Rahipler, Tanrı’nın azametini temsil eden mabetteki ateşin devamlı yanmasını sağlar. Kutsal kitap Avesta’dan bazı kısımları okur. Düzenli günlük ibadetlerin ibadethanelerin bulunduğuna dair açık bilgi yoktur. Eski Türklerde ecdat mağaraları, mukaddes dağlar, yersular, hakanın otağı, obalar, abidevi mezarlar, ev veya Türk çadırı önemli dinî merasimlerin yapıldığı mekânlar olmuştur. Baş açık, yüz ve eller göğe doğru dönük Tanrı’ya dua edilirdi. Tanrı’ya tapınma, doğuya yönelerek ve diz çökülerek yapılırdı. HÜSEYİN SEYMEN SORGUNAİHL

(Tövbe ve Kefaret Günü)
ÜNİTE 6 - DİNLERDE İBADET VE İBADET YERLERİ ORUÇ Oruç, sözlükte “bir şeyden uzak durmak, bir şeye karşı kendini tutmak” anlamlarına gelir. Arapça karşılığı “savm” dır. Oruç, bugün başta İslam olmak üzere pek çok dinde yer almaktadır. İslam, orucu belirli bir disiplin ve kurala bağlamış, insanların keyfî tasarrufundan çıkarmıştır. YAHUDİLİK Oruç nefsi alçaltma vasıtası olarak kabul edilir. Farklı amaç ve niyetlerle tutulanı oruçlar vardır. Bu oruçların en önemlileri şunlardır; 1 - YOM KİPPUR ORUCU (Tövbe ve Kefaret Günü) 2 - TEŞABEAV ORUCU 3 – BUNLARIN DIŞINDAKİ ORUÇLAR Tişri ayinin onuncu gününde tutulan kefaret orucudur. Bir yıl içinde yapılan hata ve günahların affedildiğine inanılan bu günlerde tutulan oruç, bir önceki gün güneşin batmasıyla başlar ve yirmi beş saat sürer. Bu süre içerisinde yiyecek, içecek ve cinsellikten tamamen uzak durulur. Yıkanmak, temizlik yapmak, deri giysi ve ayakkabı giymek o gün haramdır. Kudüs’teki Süleyman Mabedi’nin iki defa yıkılması anısına ab (ağustos ) ayının dokuzunda tutulur ve Yom Kippur orucunun kurallarına uyulur. Sabahın ilk ışıkları ile başlar ve güneşin batışına kadar devam eder. Yahudilikte bu oruçlardan başka, çeşitli amaçlarla tutulan oruçlar da vardır. Mesela, Yahudi ay takvimine göre 17 Temmuz’da Kudüs’ün Babillilerin eline geçişinden dolayı bir gün oruç tutulur. HÜSEYİN SEYMEN SORGUNAİHL

ÜNİTE 6 - DİNLERDE İBADET VE İBADET YERLERİ ORUÇ HRİSTİYANLIK Hristiyanlar bu günlerde sadece bir öğün yemek yiyerek oruç tutarlar. Günün her anında hafif birtakım yiyecekler almaları mümkündür. Bunun dışında, Katolik mezhebine bağlı olanlar cuma, doğu kiliselerine bağlı olanlar ise hem çarşamba hem de cuma günleri et yemezler. Protestan mezhebine bağlı olanlar, orucu kabul etmezler ve bu nedenle oruç tutmazlar. Temizlik yapmak, deri giysi ve ayakkabı giymek o gün haramdır. Hristiyanlıkta oruç anlayışı farklıdır. Genelde, Paskalya Bayramı’ndan önceki kırk günlük dönem oruç zamanı olarak kabul edilmektedir. Fakat bu günlerde tutulan oruç, tamamen yemeden ve içmeden uzak durma şeklinde değildir. Kırk günlük oruç zorunlu değildir. Zorunlu oruç, bu günler içinde sadece bir gündür. HÜSEYİN SEYMEN SORGUNAİHL

ÜNİTE 6 - DİNLERDE İBADET VE İBADET YERLERİ ORUÇ İSLAM Oruç tutan kişi, oruçlu olduğu süre içerisinde günah ve kötülüklerden uzak durmaya çalışır. Kişinin kendisini oruç yasaklarına karşı tutmasına “imsak”, vakit gelince orucu açmaya “iftar” denir. Bu yasaklar mazeretsiz olarak yemek, içmek ve cinsel ilişkide bulunmaktır. Yasakları ihlal etmek ise cezayı gerektirir. Onların merhamet duygularını geliştirir ve sağlıklarını korur. Oruç, nimetlerin kıymetini bilmeyi ve sabırlı olmayı öğretir. Farz, vacip ve nafile olarak üç grup olan orucu; hasta, yaşlı ve yolcu başka zamana erteleyebilirler. Oruç tutamayan yaşlılar ve iyileşmeleri mümkün olmayan hastalar her gün için bir fidye verirler. İslami bir terim olarak oruç; “tan yerinin ağarmasından güneşin batmasına kadar geçen süre içinde yemek, içmek ve cinsel ilişkiden uzak durmaktır.” İslam’ın beş temel esasından biri olan ramazan orucunu tutmak, akıllı ve ergenlik çağına gelmiş herkese farzdır. Oruç bir irade terbiyesidir. İnsanları kötülüklerden korur. HÜSEYİN SEYMEN SORGUNAİHL

ORUCUN ÇEŞİTLERİ 1- FARZ ORUÇ
Ramazan orucunun edası ve kazası farzdır Keffaret oruçlarının tutulması da farzdır. 2. VACİP ORUÇ Adak oruçları ile bozulan nafile orucun kaza edilmesi vaciptir. 3. SÜNNET ORUÇ Kameri aylardan Muharrem ayının 9-10 veya günlerinde oruç tutmak sünnettir. 4. MÜSTEHAP ORUÇ Kameri ayların günleri ile her haftanın Pazartesi ve Perşembe günleri, Şevval ayında 6 gün oruç tutmak müstehaptır. 5. MEKRUH ORUÇ İki türlü mekruh oruç vardır; a) Muharrem ayının sadece 10. günü, yalnız Cuma veya Cumartesi günleri oruç tutmak, iki orucu iftar etmeksizin birbirine eklemek veya senenin tamamını oruçlu geçirmek HELALE YAKIN MEKRUH’TUR. b) Ramazan bayramının birinci günü ile Kurban Bayramının 4 günü oruç tutmak HARAMA YAKIN MEKRUH’ TUR. HÜSEYİN SEYMEN SORGUNAİHL

HİNDUİZM, BUDİZM, CAYNİZM, SİHİZM VE ZERDÜŞTLÜK
ÜNİTE 6 - DİNLERDE İBADET VE İBADET YERLERİ ORUÇ HİNDUİZM, BUDİZM, CAYNİZM, SİHİZM VE ZERDÜŞTLÜK Oruç günümüzdeki biçimiyle sadece din adamları sınıfını ilgilendiren bir ibadettir. Caynizmde rahipler hayatları boyunca bitkisel besinlerle beslenirler. Kuşluk veya zeval vaktinde olmak üzere günde sadece bir öğün yemek yiyebilirler. Dilencilik, manevi arınma aracı olarak kabul edilir. Manastırlarda yaşayan Caynist rahipler bu geleneği yaşatırlar. Caynistler arka arkaya kırk gün oruç tutarlar. Zerdüştlerde bilinen şekilde bir oruç ibadeti yoktur. Onlarda oruç yerine fiil, düşünce ve konuşmada hataya düşmemeye dikkat etmek şeklinde bir uygulama vardır. Bu dinlerde de bazı yiyecek ve içeceklerden uzak durma ve perhiz niteliğinde oruç uygulamaları bulunmaktadır. Hinduizmde bazı oruçlar şunlardır: Adak oruçları: Arzu edilen bir işin olması amacıyla peş peşe on beş gün tutulur. Yıllık periyodik oruçlar: Her ayın birinci ve on beşinci günü tutulur. Sihizmde, yoga ve keffaret gibi ibadetler yoktur. Onlara göre Tanrı’nın adını anmak ve düşünmek yeterlidir. HÜSEYİN SEYMEN SORGUNAİHL

ÜNİTE 6 - DİNLERDE İBADET VE İBADET YERLERİ HAC “İnsanlar arasında haccı ilan et ki gerek yaya olarak gerekse nice uzak yoldan gelen yorgun argın develer üzerinde kendilerine ait birtakım yararları yakından görmeleri, Allah’ın kendilerine rızık olarak verdiği kurbanlık hayvanlar üzerine belli günlerde Allah’ın ismini anmaları, kurban kesmeleri için sana (Kâbe’ye) gelsinler. Artık ondan hem kendiniz yiyin hem de yoksula, fakire yedirin; sonra kirlerini gidersinler, adaklarını yerine getirsinler ve o eski evi tavaf etsinler.” Hac 27-29 Tevrat, bütün Yahudi erkeklerine yılda üç defa Kudüs’te Yahve’nin huzurunda bulunmayı emretmiştir. Bunlar Fısıh, Şavuot ve Sukkot bayramlarıydı. Günümüzde Yahudiler belli günlerde bu tür yerleri ziyaret eder, bu ziyaretlerin şans getireceğine, talihsizliklere iyi geleceğine inanırlar. Hac mahallerinde dua edilir, adaklar adanır, bazen de istekler kâğıda yazılıp bırakılır. Hristiyanlar Beytlehem’deki Hz. İsa’nın doğduğu mağara ve çarmıha gerildiği Golgota mevkii ziyaret yeri hâline gelmiştir. Kudüs’e yapılan haccın yanı sıra türbeleri, manastırı ziyaret de bir tür hacdır. Hristiyanlığın Anadolu’da da ziyaret yerleri vardır. Bu mekânlar Hristiyanlık tarihi ve önemli şahsiyetleriyle bağlantılıdır. Antakya bu yerlerden biridir. Diğer bir kutsal mekân da Efes’tir. Sihler aslında hacca karşı çıkmakla beraber dinsel merkezleri olan Amritsar’da bulunan kutsal Altın Tapınak, dünyadaki bütün Sihlerce ziyaret edilmektedir. Hinduizmde hac Benares’i ziyaret etmek ve Ganj Nehri’nde yıkanmak, ölümden sonra yeniden dünyaya gelişte daha mutlu olma ümidini vermektedir. Kutsal mekân kavramı ve bu tür yerlerin ziyareti, tarih boyunca bütün inançlarda mevcut olmuştur. Kutsal mekânları ziyaretin sebebi o mekânın kutsiyetinin bahşedebileceği maddi, manevi ve ahlâki faydaları elde etmektir. Hac bütün dinlerin tarihten günümüze, değişik şekillerde de olsa taşıdığı önemli ibadetlerden biridir. Budizm'de hac ziyareti, Buda’ya ait mekânlarla ondan kalanların bulunduğu yerlere yapılır. Bodhi Gaya Hindistan’da Budistlerin en önemli hac yeridir. HAC MERKEZLERİ İSLAM KABE (MEKKE) YAHUDİLİK AĞLAMA DUVARI (KUDÜS) HRİSTİYANLIK BEYTLEHEM KUDÜS ANTAKYA EFES HİNDUİZM BENARES GANJ NEHRİ BUDİZM BODHİ GAYA SİHİZM ALTIN TAPINAK HÜSEYİN SEYMEN SORGUNAİHL

HACCIN FARZLARI 2 ARAFATTA VAKFE YAPMAK 1 İHRAMA GİRMEK 3 KABE’Yİ TAVAF ETMEKTİR. HÜSEYİN SEYMEN SORGUNAİHL

HACCIN VACİPLERİ 2 MÜZDELİFEDE VAKFE YAPMAK 1 ŞEYTAN TAŞLAMAK 3 SA’Y YAPMAK 4 KURBAN KESMEK HÜSEYİN SEYMEN SORGUNAİHL

HAC İLE UMRE ARASINDAKİ FARKLAR İBADET TÜRÜ ZAMAN İHRAM TAVAF SAY HAC FARZ VAR VAR VAR VAR UMRE SÜNNET YOK VAR VAR VAR VAKFE MÜZDELİFE VAKFESİ TAŞ TOPLAMA ŞEYTAN TAŞLAMA KURBAN KESME HAC VAR VAR VAR VAR VAR UMRE YOK YOK YOK YOK YOK HÜSEYİN SEYMEN SORGUNAİHL

ÜNİTE 6 - DİNLERDE İBADET VE İBADET YERLERİ SADAKA Sadaka, Allah’ın rızasını kazanmak niyetiyle karşılıksız olarak fakir ve muhtaçlara yardım etme, iyilik ve ihsanda bulunmaktır. İslam dini ayet ve hadislerde sadaka vermeyi teşvik etmiştir. Müslümanlar zekât ve sadaka gibi ibadetlerle fakir ve muhtaçları gözetirler. Yahudilikte ilk dönemlerde sadakalar düzenli bir şekilde Beytü’l-Makdis’ in zekât sandığına ödenirdi. Daha sonraları bu durum terk edildi. Hristiyanlıkta da günümüzde uygulama değiştirilerek oruç günlerinde yemeklerini başkalarıyla paylaşmak şeklinde yerine getirilmektedir. HÜSEYİN SEYMEN SORGUNAİHL

İSLAMDA ZEKAT VERİLECEK MALLARIN ORANLARI
ZEKAT VERİLEN MALLAR KOYUN-KEÇİ SIĞIR-MANDA DEVE ALTIN, GÜMÜŞ, TİCARET MALLARI TOPRAK ÜRÜNLERİ ORAN 40’ DA 1 30’ DA 1 5 DEVEYE 1 KOYUN 10’ DA 1 HÜSEYİN SEYMEN SORGUNAİHL

ÜNİTE 6 - DİNLERDE İBADET VE İBADET YERLERİ KURBAN Kurban; tapınılan tabiatüstü varlık veya varlıklara yakınlaşma, şükran duygularını ifade etme, bir şey isteme ya da günahlara kefaret olması gibi niyetlerle sunulan varlık ve nesnelerdir. ZERDÜŞTLÜK ESKİ ÇİN DİNLERİNDE HİNDUİZM HRİSTİYANLIK YAHUDİLİK İSLAM İslam’a göre kurban, ibadet maksadıyla belli vakitte uygun şartları taşıyan hayvanı usulüne uygun olarak kesmeyi ve bu amaçla kesilen hayvanı ifade eder. Kurban kesmenin vakti, Kurban Bayramı’nın ilk üç günüdür. İslam’da bunun dışında adak ve akika gibi kurban çeşitleri de vardır. Kurban, insanları kurtuluşa götüren yollardan biridir. Budizm ve Caynizmde “Ahimsa” (Hiçbir canlıyı öldürmemek.) prensibi ve tenasüh inancı gereği canlılar kurban edilmemektedir. Hz. İsa’yı merkezîleştiren farklı bir kurban anlayışı geliştirilmiştir. İsa’nın, havarileriyle yediği son akşam yemeğinde dökülen kanının, insanları Tanrı ile barıştırdığına inanılmıştır. Hristiyanlar Hz. İsa’nın haç üzerindeki ölümünün tek başına yeterli ve diğer kurban sunma fiillerini faydasız kılan biricik kurban olduğu inancı kabul edilmiştir. Tanrılara ve ölen ataların ruhlarına onları memnun etmek ve ilâhî lutuflar elde etmek amacıyla evcil olan veya olmayan hayvanlar kurban edilir. Tanrı’ya bağlılığın bir işareti olarak ve onun lütuf ve affını elde etmek niyetiyle bazı hayvanların veya yiyeceklerin bir mezbaha üzerinde tamamen ya da kısmen yakılarak yok edilmesinden ibarettir. 70 yılında mabet Romalılar tarafından yıkıldıktan sonra Yahudiler kurban ibadetini askıya aldılar. Günümüzde Yahudiler arınmak için horoz ve tavuk kurban edip etlerini fakirlere dağıtırlar. Zerdüşt, hayvan kurbanını yasaklayarak Ahura Mazda’ya adak ve şükürler kurbanını telkin ettiyse de ölümünden sonra canlı kurban âdetine geri dönülmüştür. HÜSEYİN SEYMEN SORGUNAİHL

İSLAM’DA KURBAN ÇEŞİTLERİ
VACİP OLAN KURBAN Kurban Bayramında ve Hacda kesilen kurbanlar. Kurban Bayramının Günleri kesilebilir. ADAK KURBANI Kişinin bir işinin gerçekleşmesine bağlı olarak kesmeyi söz verdiği kurbandır. AKİKA KURBANI Çocuğun doğumunun ilk günlerinde Allah’ a bir şükran ifadesi olarak kesilen kurbandır. NAFİLE KURBAN Allah rızası için her hangi bir zamanda kesilen kurbandır. HÜSEYİN SEYMEN SORGUNAİHL

KURBANLIK HAYVANLAR KURBANLIK HAYVAN KOYUN-KEÇİ SIĞIR-MANDA DEVE YAŞI (EN AZ) 1 2 5 KAÇ KİŞİ KESEBİLİR 7 HÜSEYİN SEYMEN SORGUNAİHL

KUTSAL GÜN, GECELER VE BAYRAMLAR
ÜNİTE 6 - DİNLERDE İBADET VE İBADET YERLERİ KUTSAL GÜN, GECELER VE BAYRAMLAR İSLAM İslam’da iki bayram vardır. Bunlar, Ramazan ve Kurban Bayramlarıdır. Her dinin kutsal gün, gece ve bayramları vardır. İnananlar için bu kutsal vakitler önemli birer fırsat olarak kabul görülür. Çeşitli ibadet, kutlama ve anma törenleriyle en güzel şekilde değerlendirilir. Ramazan ayında oruç tutan Müslümanlar, bu ibadeti tamamlamış olmanın sevinciyle üç gün bayram yaparlar. Topluca kılınan bayram namazından sonra birbirleriyle bayramlaşırlar. Ramazan Bayramı’ndan iki ay on gün sonra Kurban Bayramı kutlanır. Hac ibadeti de bu bayramda yerine getirilir. Kurban Bayramı dört gün sürer. ADI REGAİB GECESİ MİRAÇ GECESİ BERAT GECESİ KADİR GECESİ MEVLİT KANDİLİ TARİHİ Üç ayların başlangıcı olan Recep ayının ilk Cuma gecesi kutlanır. Recep ayının 27. gecesi Miraç Kandilidir. Şaban ayının 15. gecesi Berat Kandili olarak kutlanır. Ramazan ayının 27. günü olma ihtimali yüksek görülen bir gecedir. Mevlit Kandili Rebiulevvel ayının 12. günüdür. ÖNEMİ Regaip kelimesi rağbet edilen, çok istenilen şeyler anlamına gelmektedir. Allah’ın rahmetinin mümin kullarına çokça bağışlandığı bir gecedir. Hz. Peygamber’in miraca çıkışının anısına kutlanan bir gecedir. Günahlardan kurtuluş, tövbe ve bağışlanma gecesidir. Ramazan ayının son on günü içerisinde gizli olan ancak Kadir Gecesi bin aydan daha hayırlı olarak kabul edilir. Kuran, bu gecede inmeye başlamış ve bu gecede tamamlanmıştır. Hz. Peygamberin doğumu anısına kutlanan bir kandilidir. HÜSEYİN SEYMEN SORGUNAİHL

KUTSAL GÜN, GECELER VE BAYRAMLAR YOM KİPUR, (KEFFARET GÜNÜ)
ÜNİTE 6 - DİNLERDE İBADET VE İBADET YERLERİ KUTSAL GÜN, GECELER VE BAYRAMLAR YAHUDİLİK KUTSAL GÜNLER DİNİ BAYRAMLAR ADI ROŞ - HAŞANA (YILBAŞI) YOM KİPUR, (KEFFARET GÜNÜ) FISIH ŞAVUOT SUKKOT: TARİHİ Eylül-ekim aylarında başlar, iki gün kutlanır. Roş-Haşana’nın ikinci gününden itibaren on gün sürer. Mart-nisan ayları arasında sekiz gün sürer Bu bayramın özelliği, bayram süresince mayalı yiyecek yenmemesidir. Tevrat’ın Tanrı tarafından Yahudilere verilişini kutlama bayramıdır. Eğlence yönü ağırlıklı bir bayramdır. Evlerinin bahçesine bir çadır kurarlar ve onu süslerler. Çadırlarda millî oyunlar oynarlar. ÖNEMİ Yahudi takvimine göre dinî yılbaşıdır. Bir yıllık kader bu yılbaşında belirlenir. İnsan kaderinin mühürlendiği kefaret günleridir. Yahudilerin Mısır’dan çıkışları anısına kutlanan bir hac bayramıdır. Haftalar Bayramı olarak da bilinen Şavuot, haziran-temmuz aylarında kutlanır. Yahudilerin Mısır’dan çıktıktan sonra kırk yıl çölde dolaşmaları anısına yapılan bir bayram olup sekiz gündür. HÜSEYİN SEYMEN SORGUNAİHL

ÜNİTE 6 - DİNLERDE İBADET VE İBADET YERLERİ KUTSAL GÜN, GECELER VE BAYRAMLAR HRİSTİYANLIK ADI NOEL PASKALYA TARİHİ Tanrı’nın oğlu olarak kabul edilen Hz. İsa’nın dünyaya gelişini, Ürdün Nehri’nde vaftiz oluşunu anmak için kutlanır. Katolik ve Protestanlar Noel’i 25 Aralık, Ortodokslar ise 6 Ocak tarihinde kutlarlar. Paskalya, Hz. İsa’nın diriliş günü olarak kutlanır. Baharda kutlanan Paskalya döneminin tarihi değişken olduğu için kesin tarih kilise yetkilileri tarafından her yıl yeniden belirlenir ÖNEMİ Hristiyanlar, Noel’de ayin yaparlar, ilahiler okurlar ve birbirlerine hediyeler verirler. Ayrıca bu bayramda, hastaneleri ve kimsesiz çocuk yuvalarını da ziyaret ederler. Noel ağacı ve Noel Baba, bu kutlamaların en önemli özelliklerindendir. Hristiyanlar, evlerini Noel ağaçlarıyla süslerler Hz. İsa’nın öldükten sonra dirilişi anısına kutlanan bir bayramdır. Bu bayramın öncesinde kırk günlük bir tövbe ve perhiz zamanı bulunmaktadır. HÜSEYİN SEYMEN SORGUNAİHL

ÜNİTE 6 - DİNLERDE İBADET VE İBADET YERLERİ KUTSAL GÜN, GECELER VE BAYRAMLAR HİNDUİZM BUDİZM Kutlanan pek çok bayram vardır. Bunların kutlanış şekli ve zamanı bölgeden bölgeye değişir. Günümüzde Hindistan hükümetince resmî tatil ilan edilen on altı bayram vardır. Birçok bayram ve festival vardır. Bunların bir kısmı dinî bayramlardır. Mesela aralık ayında Buda’nın aydınlanmaya ulaşması, şubatta ise Buda’nın Nirvana'ya ulaşması bayram olarak kutlanmaktadır. SİHİZM ŞİNTOİZM Nanak’ın doğum ve ölüm günleri gibi bazı kutsal günler vardır. Hindistan’da kutlanan çeşitli bayramlar da Sihler tarafından kutlanır. En büyük bayram, tanrıyı çağırmak ve ona hizmette bulunmak anlamında “Matcuri” dir. Genellikle bu bayramdan önce üç gün oruç tutulur. HÜSEYİN SEYMEN SORGUNAİHL

DİNLERDE İBADET YERLERİ
ÜNİTE 6 - DİNLERDE İBADET VE İBADET YERLERİ DİNLERDE İBADET YERLERİ Mabet, genelde bütün dinlerin ibadet mahallini ifade etmektedir. Dinin temel unsurlarından biri olan ibadet, genelde bir mekânda yapıldığı için mabetlere ihtiyaç duyulmuştur. Bütün dinlerin mabedi ifade eden kelime veya kavramları ve kendilerine has mabet anlayışları vardır. Mabetler ilk dönemlerdeki açık alanlardan basit ve küçük yapılara, zamanla büyük ve geniş binalara kadar gelen bir gelişme ve değişiklik arz etmektedir. İSLAM Mescitlerin ve camilerin, belirli fonksiyonlarına göre isimlendirilmiş bazı bölümleri vardır. Bunlar; mihrap, minber ve vaaz kürsüsüdür. Kâbe’den sonra İslâm’da ibadet yerleri için kullanılan ilk kelime mescittir. Bunun dışında musalla, namazgâh ve cami kelimeleri de Müslümanların ibadet yerini ifade etmek için kullanılır. Kuran-ı Kerim’e göre yeryüzündeki ilk ibadet yeri, Mekke’deki Kâbe’dir. Kâbe, aynı zamanda Müslümanların da kıblesidir. Namaz kıldırırken imamın durduğu yere mihrap, Ayrıca bazı camilerde müezzin mahfili, cemaate vaktinde yetişemeyenler için son cemaat yeri, sultanların inşa ettirdiği camilerde sultanların namaz kılmaları için ayrılan hünkâr mahfili bulunur. Ezan okunan minareler ve abdest alınan şadırvanlar da camileri tamamlayan yapılardır. Hutbe okunan yere minber, Vaaz verilen yere de vaaz kürsüsü denir. HÜSEYİN SEYMEN SORGUNAİHL

ÜNİTE 6 - DİNLERDE İBADET VE İBADET YERLERİ DİNLERDE İBADET YERLERİ YAHUDİLİK Sinagogların belli bir mimari yapı özelliği yoktur. Bölgeye göre yapı şekli değişiklik gösterir. Sinagogun, camilerde olduğu gibi, bir kutsallığı vardır. Sinagoglarda resim ve heykel bulunmaz. Çünkü, bunların bulunduğu yerde ibadet yasaktır. Sinagoga uygun kıyafetle ve baş örtülü olarak girilir. Başı açık olarak girmek, Tanrı’ya saygısızlık kabul edilir. Bunun için Yahudi erkekleri “kipa” denilen takke benzeri bir şey giyerler. Kadınlar da başlarını örterler. Yahudilikte en kutsal yer, Süleyman Mabedi’nin inşa edildiği Kudüs’tür. Kudüs’te İsrailoğullarının ortak ibadet merkezi olan Süleyman Mabedi, Hz. Süleyman tarafından inşa edilmiştir. Yahudilerin Romalılara karşı ayaklanıp yenilmeleri üzerine Romalılar tarafından mabet tamamen yıkılmıştır. Mabetten sadece Ağlama Duvarı da denilen batı duvarı günümüze kadar ulaşmıştır. Mabedin yıkılışının ardından onun yerini artık sinagoglar almıştır. HÜSEYİN SEYMEN SORGUNAİHL

ÜNİTE 6 - DİNLERDE İBADET VE İBADET YERLERİ DİNLERDE İBADET YERLERİ HRİSTİYANLIK Mihrap ile duvarlar, Hz. İsa ve azizlerin resim ve heykelleriyle süslüdür. Katolik mezhebine ait kiliselerin girişinde kutsal suyla dolu bir tas bulunur. Ayrıca, mihrabın iki yanında müzik korosu için ayrılmış yerler vardır. Hristiyan ibadet yerlerinde kadın, erkek ve çocuklar birlikte otururlar. İbadet yerlerinde başı örtme zorunluluğu yoktur. Hristiyanlığın başlangıçta bir ibadet yeri yoktu. Baskı nedeniyle ilk Hristiyanlar ibadetlerini gizli yerlerde yapıyorlardı. IV. yüzyılda Hristiyanlık, Romalılar tarafından serbest bırakılınca ibadet yerleri inşa edilmeye başladı. Hristiyanlığın başlıca ibadet yeri kilisedir. Bir piskoposluk bölgesinde kurulan ve çok sayıda görevlisi bulunan, sıradan bir kiliseden daha büyük olan binalara ise “katedral” adı verilir. Kilise ve katedrallerin birçok ortak özelliği vardır. Bu ibadet yerlerinin ana giriş kapısı, doğu tarafındadır. Girişin tam karşısında vaftiz, günah itirafı ve nikâh gibi törenlerin yapıldığı mihrap yer alır. Rahibin konuşma yaptığı vaaz kürsüsü de aynı bölümdedir. HÜSEYİN SEYMEN SORGUNAİHL

ÜNİTE 6 - DİNLERDE İBADET VE İBADET YERLERİ DİNLERDE İBADET YERLERİ BUDİZM CAYNİZM TAOİZM ŞİNTOİZM HİNDUİZM SİHİZM Sih inanç ve ibadetinin merkezi Amritsar’daki Altın Mabet’tir. Mabette sembol olarak Sihizmin kutsal kitabı Adi-Grant ile bir kılıç bulunur. Burası aynı zamanda bir sosyal kurumdur. Bu mabetlerde resim ve heykel bulunmaz. Mabetlerin açık büfe tarzı yemeklerinden her Sih yararlanır. Tao mabetlerinin avluları çok amaçlı salonlardan meydana gelir. Çin terminolojisinde Taoist dini binaları veya bina grupları için “kung” (manastır veya saray), “kuan” (manastır mabedi) ve “miao” (mabet) kelimeleri kullanılır. Sayısız tanrı ve tanrılaştırılmış kahraman tasvirlerini ihtiva eden Taoist mabetlerinin pek çoğu 1911 Devrimi’nden sonra tahrip edilmiştir. Budizm'de ibadet mekânı viharadır. Buda’nın heykellerinin bulunduğu yapılara ise “pagoda” denilmektedir. Pagodaların çoğunda cemaatle ibadet yapılmaz. Halkın mabetlerle ilişkisini canlı tutan esas unsur sadece ibadet olmayıp Buda ve diğer Budist azizlerinin buralarda muhafaza edilen hatıra eşyaları da ziyaret edilir. Hinduizmde ibadet ferdî olup pek çok evde ibadet için tahsis edilmiş özel bir oda veya bir köşe vardır. Mabetlerin esas kısmı, içine tanrının suret veya sembolünün konulduğu, “vimona” adı verilen kutsal mekândır. Hint mabetleri birer ziyaret (hac), günahlardan arınma ve dinî temizlik yeridir. Şintoizm’de ayin merkezi de olan tanrıların ikamet yerine, “jinja” veya “jinsa” (tanrıevi) denilmekte, ayrıca “miya” ismi de kullanılmaktadır. Sayıları bazen yüz binlerle ifade edilen mabetler genellikle yol kenarlarında, fabrika köşelerinde veya binalar blokunun tepesinde bulunan küçük ve sade ağaç yapılardır. Şintoizm'de en eski ve en meşhur mabet, milattan önce 4. yüzyılda İse’de Güneş Tanrıçası Amaterasu adına yapılmış olan millî mabettir. Caynist mabetlerinin genel planı; bir cümle kapısı, sıra sütunlar, mabedin ortasında bulunan geniş bir mekân veya açık avlu ve tasvirlere tahsis edilmiş kutsal mekân şeklindedir. Caynist mabetleri de bir ibadet mahalli olmaktan ziyade Tirthankaralara saygı gösterilen yerlerdir. HÜSEYİN SEYMEN SORGUNAİHL

HÜSEYİN SEYMEN SORGUNAİHL

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "HÜSEYİN SEYMEN SORGUNAİHL"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim

Giriş

Sosyal ağ üzerinden giriş yapmak:

HÜSEYİN SEYMEN SORGUNAİHL

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "HÜSEYİN SEYMEN SORGUNAİHL"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim