CİRİT.

... konulu sunumlar: "CİRİT."— Sunum transkripti:

1 CİRİT

2 TARİHÇE Cirit, ağaçtan veya metalden yapılan bir mızrağın koşularak atılmasını içeren hafif bir atletizm sporu dalıdır, ilk kez Antik Çağda, Yunan Olimpiyatları’ndaki pentatlon yarışmalarında yapılmış, ilk uluslar arası yarışma 1896’da İsveç’te düzenlenmiştir. 1908’de modern olimpiyat oyunlarına dâhil edilmiştir. Cirit atma yarışlarına bayanlar 1932’de alınmıştır.

3 CİRİT ÇUBUĞU Cirit, metalden ve ağaçtan yapılır ve üç bölümden oluşur: Sivri uçlu metal başlık (ağırlığı 80 gr, uzunluğu cm), metal ya da tahtadan çubuk ve sicim (ip) sarılı tutma bölümü. Sicimin çapı erkeklerde mm, bayanlarda ise mm’dir. Çubuk olarak adlandırılan ikinci bölüm, tutma bölümünden arka uca doğru uzar ve incelir (erkeklerde cm, bayanlarda cm’dir). Ana kesit alındığında her yeri yuvarlaktır. Cirit'in uzunluğu erkeklerde cm, ağırlığı ise 800 gr’dır. Bayanlar arası karşılaşmalarda kullanılan cirit ise daha kısa ve hafiftir (uzunluğu cm, ağırlığı ise 600 gr). Cirit, nazik ağaçtan imal edildiği için soğuktan çabuk etkilenir. Kullanılmadığı zamanlarda cirit özel olarak hazırlanmış cirit masalarına dik olarak bırakılmalıdır

4 KURALLAR Cirit atma sporunda kurallar diğer atma sporlarına benzer. Yarışmacıların başta üç hakkı vardır. ilk sekizdekilerin üç hakkı daha olur. Bu atışların en uzağa olan yarışmacının bireysel derecesi olarak kaydedilir. Atışın geçerli olması için atletin belirli çizgeyi geçmemesi ve Cirit'in yerde ilk olarak ucunun temas etmesi şartı vardır. Cirit’in ucunun değdiği ilk nokta ile atış yapılan yerin arasındaki ölçü o atışın derecesi olur. Cirit atmanın Disk atma, çekiç atma gibi diğer atma sporlarından en büyük farklarından biri atletin koşarak son noktaya gelip atmasına izin verilmesidir.

5 CİRİT SAHASI Cirit atma sahası veya alanı diğer atma sporları olan çekiç, gülle ve disk atma sporlarından farklı olarak çember bir alan içinden atış yapılan bir atma sporu değildir. Atış alanı itibarı ile diğer üç atma sporundan ayrılmaktadır. Cirit atış alanı pist şeklinde olup 4 metre genişliğinde olan 30 metreden az olmayan ve 36,5 metreyi geçmeyen bir piste sahiptir. Bu pist alanı sporcunun belli bir mesafe koşarak bu sınırlar dışına çıkmadan cirit atışını yaptığı alandır. Çekiç, gülle ve disk atma sporları dönerek veya sabit bir şekilde atılırken cirit atma daha uzağa atabilmek için belirli bir mesafe koşarak atma özelliğine sahiptir. Atış alanı açısı

6 TEKNİK ANALİZ 1-Ciritin tutuluşu 2-Ciritin taşınması 3-Hız alma koşusu 4-Ciriti geriye götürme 5-Beş adım ritmi 6-Atış pozisyonu 7-Ayak değiştirme veya düşme: Bütün bu hareketlerin hepsi,3-5 veya 7 adım içinde yapıldığında , bu hareketlerin tümü “3-5-7 adımlama ritmi veya çapraz adım alma” diye adlandırılır.

7 1)CİRİTİN TUTULUŞU Cirit, atış kolu ile ortasında bulunan sargının arka kısmından tutulmaktadır. Böylece kuvvet aktarımı cirit in ağırlık noktasından başlar ve parmaklarda dengeli çekme hareketine yardımcı olur. Pratik uygulamada üç türlü tutuş şekli vardır. En yaygın tutuş şekli ise; cirit ağırlık merkezinin cm gerisinde, orta parmak ile baş parmak karşılıklı olarak tutulur. İşaret parmağı hafifçe değecek şekilde Cirit'i çevreler. Cirit başparmağın alt kısmından ve avuç içine değecek şekilde tutulur. Geri kalan iki parmak da hafif bir şekilde ciridi tutar. Diğer bir teknikte daha çok profesyonellerin kullandığı çengel tekniğidir. Cirit işaret ve orta parmak arasına yerleştirilir ve kalan iki parmaklada cirit kavranarak atış gerçekleştirilir.

8 2)CİRİTİN TAŞINMASI Cirit başın yanında ve alın yüksekliğinde ,ayrıca omuzun üzerinde ve omuza dik gelecek şekilde tutulur. Başlangıçta cirit sağ omuzun üst tarafında ve baş hizasının biraz üstünde taşınır. Bu durumda cirit ucu ya hafif şekilde yeri göstermeli, veya yere paralele yakın bir şekilde taşınarak ucu burunla aynı hizadadır. Kol dirsekten hafifçe bükülür. Başlangıç koşusunda ikinci işaretleme noktasına kadar taşıma aynıdır. Hiçbir şekilde kol sıçrama ve sallamaya maruz kalmamalıdır., buda kolun kaskatı tutulması değildir.

9 3)HIZ ALMA KOŞUSU Cirit'in geriye götürülmesi ile düzgün bir atış pozisyonuna gelme atış hareketinin doğru yapılmasında hız alma koşusunun çok önemli bir yeri vardır. Hız alma koşusu iki bölüme ayrılır. Birinci bölüm genellikle atıcının kütle/araç süratlenmesi bölümüdür. Toplam koşu mesafesinin 2/3 lük kısmını içermekte olup, iyi sporcularda yaklaşık olarak 20 metreyi bulur. İkinci bölüm ise ; kütle/araç sisteminin daha da süratlenmesini sağlar. Aynı zamanda , vücut bölümü hareketlerinin yardımı ile optimal bir atışın ön hazırlığı da kazanılır. Hız alma koşusu sonunda atıcının cirit i geriye götürmeye başlaması ile cirit in eli terk etmesine kadar geçen bölüm “3-5-7 adımlama ritmi” olarak tanımlanır.

10 4)CİRİTİ GERİYE GÖTÜRME
Cirit'in geriye götürülmesi , adımın ilk adımı ile başlar. Atıcılar , belli bir hız alma koşusundan sonra üç,beş,yedi adımlama işaretine atış kolunun ayağı ile bastıkları an , sol bacakla adım almaya geçerken cirit geriye gitmiş olmalıdır. Bazı atıcıların ise üç adım yaptığını görmekteyiz. Önemli olan , cirit i geriye götürülme hareketi belli bir ritim dahilinde yapılarak süratin artırılması engellenmemeli ve doğru hareketlerin bütünlük içinde yapılmasını sağlamak olmalıdır.

11 CİRİTİ GERİYE GÖTÜRME TEKNİKLERİ
1)İsveç Tekniği ile Ciridi Geriye Götürme: 1914 yılından beri bilinen ve uygulanan ciridi geriye götürme tekniğidir. Bu teknikte, bağ üzerinde tutulan cirit aynı doğrultuda geriye doğru götürülür. Bu yüzden, ciridin koşu sırasında oldukça yukarıda tutulması ve taşınması gerekir. Bu tür geriye götürme şekli, atış omzunun öne geçmemesini de sağlar. 2)Fin Tekniği İle Ciridi Geriye Götürme: Bu teknik, 1927 yılından beri uygulanmaktadır. Tekniğin en belirgin özelliği, ciridin geriye götürülme sırasında atış kolu ile atış omzunun rahat ve yumuşak bırakılmasına yardımcı olmasıdır. Bu tekniğe göre cirit geriye götürülmeden ciride kavis yaptırılarak, ön-aşağıya, sonra arka-yukarıya kaldırılarak cirit geriye götürülür. 3)Rus Tekniği İle Ciridi Geriye Götürme: Bu tür geriye götürme tekniğinin en belirgin özellikleri şöyle sıralanabilir. Baş yüksekliğinde tutulan cirit, önce yukarıya kaldırılarak atış kolu iyice gerilir. Daha sonra, gergin atış kolu ile cirit yukarıdan kavis yaptırılarak geriye doğru götürülür. Ciridi değişik geriye götürme şekillerinden dolayı, atış ritminde de değişik teknik varyasyonlar ortaya çıkmıştır. Örneğin: Fin tekniğini uygulayan atıcılar 7 adım ritmi ile atışa hazırlık yaparken, İsveç tekniğini tercih edenler ise 5 adım ritmine göre atış yapmaktadırlar. Son üç adımdaki ciridin tutuluş şekli, her üç ayrı tekniği uygulayan atıcılarda aynıdır. Örneğin: Atış kolları aşağıya yukarı gergin, avuç içi yukarıyı göstermekte ve cirit ucu göz yüksekliğinde bulunmaktadır.

12 5) ADIMLAMA RİTMİ Hız alma koşusu sonunda ,atıcının cirit i geriye götürmeye başlaması ile , cirit in eli terk ,etmesine kadar geçen bölüm, “3-5-7 adımlama ritmi” olarak adlandırılır.. beş adım ritminde , ilk birinci adım bu bölümün en uzun adımıdır. Bu adım alınırken etkili ve hafif bir sekme hareketi yapılır. İkinci adımda cirit in geriye götürülmesine devam edilir. Bu sırada atış pozisyonundaki gövdenin duruş şekline hazırlık yaptırılır. Gövdenin aldığı duruş şekli, atış pozisyonunda aldığı şekle yakın bir görünüm arz eder. İkinci adımın sonunda vücudun aldığı pozisyonda atış omuzu 90, kalçanın arkaya doğru döndürülmesi de derece olmalıdır. Üçüncü adımda , gövdenin şekli değiştirilmez. Süratlenmeyi artırmak için ayakların aktif olarak kısa zamanda yerle kontağı sağlanmalıdır. Dördüncü adım “çapraz adım” veya atışa hazırlık yapma adımı şeklinde adlandırılır. Bu adımda atıcı yere yakın bir adım alarak kendine en uygun düşen pozisyonuna gelmektedir . sağ ayak ya koşu yönüne yakın veya koşu yönüne derecelik bir açı yapacak şekilde yere basmalıdır.

13 6)ATIŞ POZİSYONU Bu bölümde araca(cirit) son süratlenme yapılır. Aşağı yukarı atış süratinin 2/3 ü bu bölümde kazanılmaktadır. Atış pozisyonu , sağ ayağın yere basması vücut ağırlık noktasının aynı bacak üzerinde bulunmasından sonra başlar. Sol bacağın ayağı yere dayaması ile de atıcının bütün sistemleri (kütle/araç) süratlenmeye geçirilir. Kalçanın harekete başlaması ile cirit in süratlenmeye geçiş kavisi aynı zaman içinde ve birbirine paralel gerçekleşmelidir.

14 7)AYAK DEĞİŞTİRME Ayak değiştirme cirit atışının en son ve aynı zamanda en önemli unsurlarından biridir. Bu pozisyonda atıcı atışını tamamladıktan sonra atışını frenlemek amacıyla atış yönüne doğru ileri bir hamle yapar ve bu esnada diğer ayağını öne getirmek suretiyle ayak değiştirir. Yani kısaca; atışını geçerli bir şekilde yapmış olur.

15 SAKINILACAK HUSUSLAR 1. Ciriti özellikle gergin kolla taşımak. 2. Son adımlarda yukarıya doğru sıçramak. 3. Omuzların ileriye dönük pozisyonda koşulması. 4. İki defa çapraz adım almak. 5. Gövdenin öne doğru eğilmesi ve kalçanın çökmesi. 6. Atış kolunun bükülmesi ve ciritin uçuş yolundan ayrılması. 7. Öndeki ayağın sola çok uzağa konulması. 8. Vücudun sağ tarafından ciritin atılmaması.

16 Helsinki (Finlandiya)
REKORLAR Rekorlar Cinsiyet Ülke İsim Yıl Atış/metre Dünya Rekoru Erkek Çek Cumhuriyeti Jan Zelenzny 1996 Jena (Almanya) 98,48 Bayan Küba Osleidys Menendez 2005 Helsinki (Finlandiya) 71,70 Olimpiyat Norveç Andreas Thorkildsen 2008 Pekin (Çin) 90,57 Oslieidys Menendez 2004 Atina (Yunanistan) 71,53 Türkiye Fatih Avan 2012 İzmir 85,60 Aysel Taş 2000 İzmir 56,90

17 Dünya Rekoru-Jan Zelenzny-1996-Jena/Almanya-98.48 m

18 Dünya Rekoru-Osleidys Menéndez-2005-Helsinki/Finlandiya-71,70 m