ERGONOMİYE GİRİŞ ERGONOMİ.

... konulu sunumlar: "ERGONOMİYE GİRİŞ ERGONOMİ."— Sunum transkripti:

1 ERGONOMİYE GİRİŞ ERGONOMİ

2 ÖĞRENME HEDEFLERİ Bu konuyu çalıştıktan sonra:
 Temel kavramlar hakkında bilgi sahibi olacak Temel kavramları tanımlayabilecek, Kavramların temel özelliklerini ayırt edebileceksiniz.

3 İÇİNDEKİLER Kavramsal Çerçeve Bilimsel Bir Dal Olarak Ergonomi
Ergonomik Yaklaşımın Gereği Ergonomi Tanımı Ergonominin Kapsamı Ergonominin Tarihçesi Ergonominin Dünyadaki Gelişimi Ergonominin Türkiye’deki Gelişimi

4 ERGONOMİ İnsanların yaşam gereksinmelerini karşılayabilmek için bir iş edinmeleri gereği büyük ölçüde istismar edilerek, zaman zaman istemedikleri ya da kendilerini rahatsız eden ortamlarda yaşamak veya çalışmak zorunda kalmışlardır. Bunun sonucunda da insanlar ile yaşadıkları ve özellikle çalıştıkları çevre ile uyumsuzlukları ortaya çıkmaya başlamıştır. Bunun yanında insanın fiziksel yetenek ve kapasitelerine göre olan tasarımların iş verimini de artırabileceği de görülmeye başlanmıştır. Bunun yanında insanın fiziksel yetenek ve kapasitelerine göre olan tasarımların iş verimini de artırabileceği de görülmeye başlanmıştır. İnsan faktörünü yıpratmamak, onun gittikçe gelişen makine ve yöntemler karşısında yetersiz kalmasını önlemek için insan yetenek ve özelliklerini belirleyerek bunlardan en iyi şekilde yararlanma yönlü çalışmalar başlamıştır. Ergonomik yaklaşım olarak adlandıracağımız bu çalışmalar yoluyla insan ve çalışma ortamı arasındaki ilişki bilimsel inceleme konusu olmuştur. Önceleri sadece çalışma ortamları için düşünülen ergonomik yaklaşımlar insanların bulunduğu tüm ortamları kapsayacak şekilde yaygınlaşmıştır

5 ERGONOMİ Bu bağlamda ergonomiyi tanımlayacak olursak;
Ergonomi; “insanların anatomik özelliklerini, antropometrik karakteristiklerini, fizyolojik kapasite ve toleranslarını göz önünde tutarak endüstriyel iş ortamındaki tüm faktörlerin etkisi ile oluşabilecek, organik ve psikososyal stresler karşısında sistem verimliliği ve insan-makine çevre uyumunun temel yasalarını ortaya koymaya çalışan, çok disiplinli bir araştırma ve geliştirme alanıdır”. Diğer yandan, ergonomi; esas olarak insan kullanımına yönelik tasarım, çalışma ve yaşama koşullarının optimal hale getirilmesini amaçlayan uygulamalar bütünüdür. Ergonomi iş, ürün tasarımı, ev yaşamı ve dinlenme dönemi etkinlikleri ve bunlara yönelik üretimle ilgili olarak çevre ile kişinin etkileşimi olarak tanımlanabilir. Bilgi kanalları Olarak Ergonomi

6 ERGONOMİNİN AMAÇLARI Ergonomistler çalışma ve yaşama ortamındaki stresi ve insanın bu stresle baş edebilme çabalarını ya da uyumunu sağlayacak önlemleri araştırır. Kısacası hayatın insan üzerindeki zorlayıcı ve olumsuz etkilerinin ortadan kaldırılması ya da sınırlandırılmasına yönelik bütün çabalar ergonomi alanına girer. Chapanis göre; insan faktörleri verimli, güvenli, rahat ve etkili bir insan kullanımı sağlamak amacıyla araç, gereç, makine, sistem, iş, çalışma akışı ve düzeni ve çevreler tasarımlamak amacıyla insan davranışı, yetenekleri, kısıtlılıkları ve diğer karakteristikleri ile ilgili bilgileri araştırır ve uygular. Bu çerçevede Ergonomi biliminin amaçlarına bakıldığında ; 1. İnsanlar tarafından kullanılan araç gereç ve düzeneklerin kullanım etkinliğinin artırılması, 2. Günlük hayatta karşılaşılan insan kullanımına ve etkileşimine açık olan her şeyin insana uygun tasarımıyla, a. İnsan performansının artması b. İnsan güvenliğinin sağlanması c. İnsan sağlığının korunması ve iyileştirilmesi d. İnsan mutluluğunun ve doyumunun sağlanması amaçlanır.

7 ERGONOMİNİN AMAÇLARI Ergonomi, insanların makineler ile çeşitli iş ve çevre koşullarına ilişkin bedensel ve psikolojik özelliklerini, eğilimlerini, yeteneklerini ve sınırlılıklarını araştırır. Elde ettiği veriler ile geliştirdiği ilkeleri makinelerin, üretim sistemlerinin, iş ve çevre koşullarının tasarımına ve düzenlenmesine uygular. Temel amacı, çalışma ortamında insan öğesinin güvenliğini, verimliliğini arttırmak ve iş koşullarını iyileştirmektir. Üretim sistemleri tasarımı ve işletiminde ergonomik faktörler göz önüne alınmadığında, karşılaşılabilecek olumsuz durumları şu şekilde sıralayabiliriz:  ● Çıktı(verim) azalır, ● Kayıp zamanlar artar, ● Devamsızlıklar ve işten ayrılmalar artar, ● İşle ilgili hatalar artar, ● İş kalitesi düşer, ● Çalışanların fiziksel ve psikolojik sağlık sorunları ortaya çıkar.

8 ERGONOMİNİN KAPSAMI Ergonominin kapsamında yer alan temel bilgi alanları: Antropometri: Antropometri bilimi, bireyler veya gruplar arasında, anatomi, coğrafi bölge ve meslek grupları gibi çeşitli faktörlerden kaynaklanan farklılıkları ve benzerlikleri saptayarak daha geniş bir insan kitlesine uygun tasarımlar yapma imkânı sağlar. Bu tasarımlar için belirlediği vücut ölçüleri arasında, vücut hareketsiz ve belirli bir standart pozisyondayken alınan yapısal vücut ölçüleri ve vücut hareket halindeyken alınan fonksiyonel vücut ölçüleri bulunur. Çalışma araçları ve çalışma ortamının insanın vücut ölçüleriyle uyuşumunun sağlanmasını amaçlar. Fizyoloji: Çalışma ortamı ve çalışma metotlarının insan bünyesini en az etkilemesini ve insan bünyesine elverişli çevre şartlarını sağlamayı amaçlar. Psikoloji: Çalışma ortamında renk, şekil, düzen gibi psikolojik rahatlık sağlayıcı düzenlemeler yoluyla çalışana hoş bir ortam yaratmayı amaçlar. Enformasyon: Çalışan kişiye lüzumlu bilgileri, akustik, optik vb. yollardan kolayca aktarılabilecek şekilde işyerinin şekillendirilmesiyle ilgilenir. Organizasyon: Dinlenme, iş değişimi, iş öğretimi, adil ücretlendirme ile çalışan insanın işten etkilenmesini azaltmak amaçlanır. İş Güvenliği: Her türlü araç ve donanım ile çalışma ortamının, çalışanın sağlığına yönelik tehlike oluşmayacak şekilde tasarlanmasını amaçlar. Bu çerçevede ergonomik çalışmaların iki boyutu ortaya çıkmaktadır: ●İnsan ve fiziksel çevresi arasındaki etkileşimin bilimsel olarak incelenmesi, ●Konuyla ilgili araştırma sonuçlarının çevrenin tasarımı ve düzenlenmesi amacıyla uygulanmasıdır.

9 ERGONOMİNİN KAPSAMI Anatomi Antropometri Endüstri mühendisliği
Ortopedi Biyomekanik Biyo-mühendislik Fizyoloji İş fizyolojisi Sistem mühendisliği Tıp Endüstriyel hijyen Güvenlik mühendisliği Psikoloji Yönetim Askeri (savaş) müh. Sosyoloji Çalışma ilişkileri Bilgisayar destekli Tasarım (CAD)

10 ERGONOMİK ÇALIŞMALARIN SINIFLANDIRILMASI
Fiziksel Ergonomi Organizasyonel ve Yönetimsel Ergonomi Bilişsel Ergonomi •Fiziksel çevrenin Tasarımı Gürültü Titreşim Aydınlatma Isıtma havalandırma Kimyasal zararlılar •Sağlık ve Güvenlik Tasarımı Yaralanma riski ve kontrol El ile taşıma Koruyucu araç-gereç • Performans Modelleme •Vücut konumunun incelenmesi •Uzanma mesafesi (kol ve eller) •Mühendislik Antropometrisi •Robotlu sistemlerde insanın incelenmesi •Ekran önü çalışmasında tasarım •Çalışanların katılımı Teknoloji yönetimi ve organizasyonel değişim • İş programlama • Performans modelleme •Toplam Kalite Yönetimi •Sosyo-teknik organizasyon tasarımı • Proje yönetimi • Yönetim değişimi •Bilgisayar destekli yönetim • Bakımda insan öğesi •Yönerge ve standartlar • Katılımcı Ergonomi • Makro Ergonomi •İnsan hatası •Enformasyon sistemlerinin tasarımı ve kullanımı • Göstergelerin tasarımı. •Yetenek kazanma ve kazanılanların korunması • Personel eğitimi •Karar destek elemanları • Zeki sistemler •Performans modelleme •Analizlerin sınıflandırılması •Test ve muayene •İnsan gücü planlama ve programlama • Zihinsel yük ve yüklenme • Altık (kapalı) gerçek

11 ERGONOMİK ÇALIŞMALARIN SINIFLANDIRILMASI
Ergonomik çalışmalar Fiziksel ergonomi, Bilişsel Ergonomi Organizasyonel ve Yönetimsel Ergonomi Çağdaş teknolojik gelişmelere paralel olarak ergonominin uğraşı alanı zenginleşmiş, sadece endüstri mühendisliği alanında değil inşaat, mimarlık, makine ve elektronik mühendisliği, endüstriyel tasarım, tıp, uygulamalı psikoloji, davranış bilimleri, organizasyon teorisi vb. alanlarda da bulgularından yararlanılan bir alan haline gelmiştir. İnsanın çevresinden sezgi ve bilgi yoluyla elde ettiği bilgiyi işlemesi ve bir tepki oluşturmasına yönelik süreçler bilişsel olarak adlandırılır. Bilişsel faaliyetler düşünme, problem çözme ve karar verme fonksiyonlarını içerirler.

12 ERGONOMİNİN TARİHÇESİ
Bilişsel ergonomi, II. Dünya savaşı sırasındaki pilotların hatalarının analiz edilmesinden sonra ortaya çıkan fiziksel ergonominin aksine ergonominin bilişsel psikoloji ile kesiştiği bir uygulama alanıdır. Bilişsel ergonomi, zihinsel kavrama ve algılama doğrultusunda çalışanların bilgiyle, araçla ve çevreyle nasıl etkileşim içerisine girdikleriyle ilgilenerek sistemlerin tasarım ve düzenlemesine yardımcı olmaktadır ve hatalar en aza indirgenmektedir. Bu çerçevede, çalışanların verimliliğinin artması, etkili kullanım için insan-makine etkileşimi ve bilgisayar kullanıcıları tarafından hissedilen zorlukların ortadan kaldırılması, uygulama ve ara yüz tasarımı gibi alanlarda bilişsel ergonomiden yararlanılmaktadır.

13 ERGONOMİNİN TARİHÇESİ
Bilimsel yönetimin öncüsü olan Taylor, çalıştığı fabrikada verimi arttırmak için incelemeler yaparak bazı kurallar geliştirmiştir. Taylor, eğer bir insan herhangi bir işi tam gücünü ve yeteneklerini kullanarak yaparsa işin veriminin artacağını, böylelikle söz konusu işin ne kadar zamanda yapılabileceğinin saptanacağını ve belli işler için zaman ve hareket biçimi bakımından standartların geliştirilebileceği düşüncesini savunmuştur. Bu düşünce temelinde Taylor, işgücü verimini arttırmak için çalışanın kullandığı araç ve gereçte bir takım değişiklikler yapmış, işe uygun işçi seçmenin, çalışanı iş başında eğitmenin, verimli işçiye daha fazla ücret ödemenin yararları üzerinde durmuştur. Ancak Taylor, yaptığı çalışma ve denemelerinde insan faktörüne yeterince eğilmediği, çalışanların psikolojik yönünü göz önüne almadığı, tüm çalışmalarını verimlilik ve kâr amacına yönelttiği için eleştirilmiştir. Daha sonraları ergonominin gelişimi konusunda Frank F.Gilbreth ve psikolog eşit Lillian Gilbreth görülmektedir yılında Gilbreth’ler özellikle hareket analizleri konusunda çalışmalarda bulunarak, bir işin en az yorgunluk ve en kısa zamanda yapılabilmesi için bir dizi kurallar geliştirmişlerdir. Ergonominin çekirdeğini oluşturan ve günümüzde hareket ekonomisi kuralları olarak bilinen bu kurallar daha sonraları geliştirilerek Ralph M.Barnes tarafından 3 grup ve toplam 22 kural olarak yayınlanmıştır.

14 ERGONOMİNİN TARİHÇESİ
Ergonomi ile ilgili olarak öncü çalışmalara bakıldığında, Gilbreth’ler tarafından ameliyatlarda cerrahların çalışma biçimine ilişkin geliştirilen öneri tipik bir ergonomi uygulamasıdır. O zamana kadar cerrahların ameliyat sırasında kullanacakları aletleri kendilerinin alet tepsisi içerisinden seçmelerinin en az ameliyatın kendisi kadar süre aldığını belirleyen Gilbret’ler bunun yerine cerrahın istediği aleti söylemesini ve ameliyat hemşiresi tarafından kendisine verilmesi, uygulamasını getirmişlerdir. Böylece cerrahın vakit kaybetmesi önlendiği gibi, hasta üzerindeki dikkatinin de dağılmaması sağlanmış olmaktadır.

15 ERGONOMİNİN TARİHÇESİ
KİŞİLER KATKILARI Frederick Winslow TAYLOR Bilimsel yönetim ilkeleri, ayrıklık ilkesi, zaman etüdü, metot analizi, Frank B. GILBRETH Standartlar, planlama ve kontrol, hareket ve mikro-hareket etüdü, inşaat planlaması, Lillian M. GILBRETH Yorgunluk etüdleri, iş ortamında insan faktörü, işgücü seçimi ve eğitimi Henry L. GANNT Gannt şemaları, teşvikli ücret sistemleri insancıl yaklaşım, işgücü eğitimi Carl G.BARTH Matematiksel analiz, sürgülü hesap cetveli, tezgah devir ve besleme hızları, endüstriyel danışmanlık Harrington EMERSON Verimlilik ilkeleri, demiryolu ulaştırmasında verimlilik, denetim yöntemleri Morris L.COOKE Eğitim ve kamu hizmetlerinde bilimsel yönetimin uygulanması

16 ERGONOMİNİN TARİHÇESİ
Frank Gilbreth’in ergonomi ile ilgili olarak geliştirmiş olduğu hususlar: Duvar örücülerini kullandıkları yöntemleri geliştirmekle uğraşmıştır Sürekli olarak, yaptığı işin nasıl daha iyi olabileceği konusuna odaklanmıştır. Bir işçinin 1 saatte ördüğü tuğla sayısını yaklaşık %200’lük artışla 120’den 350’ye çıkarmıştır. Dakikanın 1/2.000 zamanına kadar kayıt yapabilen mikro kronometreyi icat etmiş ve film endüstrisine kazandırmıştır. Gilbreth’lar kendilerini verimliliğe adamışlardır (zamanı verimli kullanmak) Basketbolcuların, fizikçilerin, ev hanımlarının, işçilerin hareketlerini analiz etmişlerdir Hareketi analiz etme 19.yüzyılda Amerika’da sanayi devriminin bir parçası olmuştur Fabrikaların geliştirilmesinde Gilbreth’ların rolü verimlilik artışını sağlamak olmuştur Amaçları 2 bölümden oluşmaktadır: 1.Verimlilik artışı için işçilerin aralıksız çalışmalarını sağlamak 2.Ne türlü yorgunluklarla başa çıktıklarını ortaya çıkarabilmek

17 BİLİMSEL DİSİPLİN OLARAK ERGONOMİ
Ergonominin bir bilimsel disiplin olarak ortaya çıkışının ise, 1945 ve 1960 yılları arasında olduğu görülmektedir. İkinci Dünya Savaşı sonrasında Amerikan Silahlı Kuvvetlerinde ve bazı sivil kuruluşlarda mühendislik psikolojisi çalışmaları başlatılmıştır. 1949 yılında bugünkü adı Ergonomi Derneği (Ergonomics Society) olan Ergonomi Araştırma Konseyi İngiltere de kurulmuştur ve bu alandaki ilk kitap dernek tarafından yayınlanmıştır. 1957 yılında ise dernek “Ergonomics” başlığı ile süreli bir yayını başlatmış, aynı yıl ABD de İnsan Faktörleri Derneği (Human Factors Society) kurulmuştur yılında ise Uluslararası Ergonomi Derneği kurulmuş ve çeşitli ülkelerdeki benzer kuruluşlarla ortak çalışmalar yapılmıştır

18 BİLİMSEL DİSİPLİN OLARAK ERGONOMİ
Ergonominin Avrupa'daki gelişimi ABD'den farklılıklar göstermiştir. Ergonomik çalışmalar, ABD'de modern uçaklar ve silah sistemlerinin işleticilerinin duyu, algılama, karar verme kontrol yeteneklerini uygun tasarlanması problemine yönelik olarak başlamıştır. Yapılan çalışmalar 1950'lere kadar silahlı kuvvetler ve kamu desteğinde yürütülmüştür. Daha sonraları ve sivil alanlarda uygulamalar başlamış, özellikle tüketim mallarının tasarımı ve güvenliğinde ergonomik tasarımlara gidilmiştir. Deneysel psikologlar, ABD'de konunun geliştirilmesinde önemli görevler üstlenmişlerdir. Avrupa da ise, ergonomik çalışmalar öncelikle endüstride karşılaşılan ağır çalışma koşullarının yol açtığı fizyolojik problemlerin çözümüne yönelmiştir. Avrupa içerisinde, İngiltere'de ise uygulamaların başlangıcını II. Dünya savaşının yol açtığı askeri problemler oluşturmuştur. yılları askeri projeler ve uzay çalışmalarının da etkisiyle ergonominin hızla geliştiği bir dönem olmuştur yılları arasında bilgisayar kullanımının artması, ergonomik tasarımların bu alana yönelmesine yol açmıştır. Öte yandan insan kullanımına uygun olmayan ürünlerin, kullananlarda yol açtığı hasar ve zararlar nedeniyle konunun hukuki yönleri de gündeme gelmiştir sonrasında ise çalışanların ve bu sistemlerden yararlananların sağlığını korumak, tehlikelerden uzak tutmak, çalışma hayatının kalitesini arttırmak yönünde kanuni zorunluluklar getirilmeye başlanmıştır.

19 BİLİMSEL DİSİPLİN OLARAK ERGONOMİ
Ergonomi bilim alanının ilk adımları uygulamalı psikoloji uzmanların­ca atılmıştır. Munsterberg’in 1913 yılında yayınladığı «Endüstriyel Etkinliklerde Psikoloji» yapıtı, bu konuda öncü bir eser olmuştur yılında ise Cambridge Üniversitesinde ilk «Deneysel Psikoloji Laboratuarı» kurulmuştur. Birinci Dünya Savaşı ardından İngiltere’de bir «Yorgunluk Araştırmaları Kurulu» oluşturulmuş ve «Ulusal Endüstri Psikolojisi Enstitüsü»nün kurulmasına kadar, adı geçen kurul, deneysel çalışmaları ve uygulamalı araştırmaları desteklemiştir. İkinci Dünya Savaşında, savaşan ülkeler, pek çok yeni harp silah ve araçlarını hizmete sokmuş fakat, makinelerin yetenekleri abartılarak, insan-makine sistemleri düşüncesi önemsenmediğinden, savaş suresince, insan ya da makine hataları nedeni ile pek çok kişi hayatını kaybetmiştir. Konunun derinliğine incelenmesi sonucunda da «GELİŞTİRİLECEK HER TÜRLÜ ARAÇ VE GERECİN TASARIMİNDA İNSAN FAKTORUNUN DİKKATE ALINMASI» nın ne derece önemli olduğu anlaşılmıştır.

20 BİLİMSEL DİSİPLİN OLARAK ERGONOMİ
Savaşın ardından İngiltere’de Oxford Medical Research Unit ile Cambridge Applied Psychology Unit kurulmuştur. Amerika Birleşik Dev­letleri’nde de. «Dayton Aeromodical Laboratory Psychology Branch» kurularak çeşitli araştırmalar başlatılmıştır. İngiliz Kara Kuvvetleri aynı tarihlerde, kendi gereksinimlerine göre ayrıca örgütlenmiştir. Bu kuruluşlarda insan ve iş psikolojisi yaklaşımlarından çok insan-makine ara kesiti sorunları dile getirilmiş ve araştırmalar bu yöne kaymıştır. İngiltere’de bu gelişmeler olurken, ABD Hava Kuvvetlerinden Fitts ve Deniz Araştırmaları Bürosu’ndan Taylor, 1940’larda yaptıkları araştırmalar ile, araç-gereç ve malzeme tasarımlarına önemli yenilikler getirmişlerdir. ABD’de John Hopkins, Tafts ve Princeton Üniversitelerinin de katkıları ile yapılan benzer çalışmalar önceleri, «İnsan mühendisliği» adı altında top­lanmış, daha sonra «İnsan Faktörü Mühendisliği» deyimi kullanılmaya başlanmıştır. Son zamanlarda ise ABD kaynakları sadece «İnsan Faktörü» ismini kullanmaktadırlar.

21 DÜĞMELER VE GÖSTERGELER ERGONOMİSİ ÇAĞI
Aynı süreç içinde, İngiliz Silahlı Kuvvetleri, daha çok ekipman tasarımlarına önem vermiş ve bu amaçla bir araştırmalar komitesi kurmuştur. Deniz Kuvvetlerinde de «Applied Research Unit» ile yakın ilişkiler içinde çalışan bir «Operasyon Etkinlikleri Komitesi» teşkil edilmiştir. Aynı tarihlerde Kara Kuvvetleri Komutanlığınca «Army Operation Research Group» kurulmuş ve Hava Kuvvetlerinde ise benzer çalışmaları «Farbourg Air Force Institute of Aviation Medicine» üstlenmiştir. Bu dönemler, ergonomi tarihinde «Knobs and Dials Ergonomics Era» (Düğmeler ve Göstergeler Ergonomisi Çağı) olarak anımsanır. 1940’lara kadar yapılan çalışmaların dağınık oluşu çeşitli güçlükler yarattığından, 1949’da Oxford Üniversitesinde ve Murrel’in başkanlığında bir toplantı yapılmış, Anatomi, antropoloji, fizyoloji, psikoloji, mühendislik bilimleri, tasarımcılar gibi, çeşitli uzmanlık alanlarından gelen araştırmacılar ile yapılan bu toplantıda ERGONOMİ terimi önerildi.

22 DÜĞMELER VE GÖSTERGELER ERGONOMİSİ ÇAĞI
Bu arada tüm uzmanlar arasında köklü bir işbirliği kararı da desteklendi. Yunanca’da İŞ (Ergo) ve YASALAR (Namos) kelimelerinden üretilen bu yeni isim ile, İŞ YAŞAMI VE İŞ GÖRMENİN DOĞAL YASALARINI İLGİ ALANIN­DA GÖREN TÜM MESLEK ADAMLARININ ÇABALARINI TEK BİR BAŞLIK ALTINDA TOPLAMAK OLANAĞI DOĞMUŞTUR. ABD’de Human Factors Engineering, İsveç’te Biotechnology, İngiltere’de Applied Psychology ve Almanya’da da Arbeit Physiology gibi ilgi alanlarını ve farklı yaklaşımları içine alan ve ayrıca; Industrial Psychology, Work Study, Human Biodynamics gibi uğraş alanlarını da çatısı altında toplayabilen bir bilimsel yaklaşım da böylece doğmuştur.

23 DÜĞMELER VE GÖSTERGELER ERGONOMİSİ ÇAĞI
1949’dan bu yana, ergonomi biliminin gelişmesi farklı boyutlara ulaşmıştır. İlk zamanlar, ekipman tasarımı araştırmalarında sadece uygulamalı psikoloji yaklaşımının yeterli olmayacağı görülerek, çok disiplinli bir kapsam benimsenmiştir. 0 zamana kadar genellikle düğmeler, kontrol düzenekleri, göstergeler, makine boyutları ve paneller gibi konularla uğraşılırken, Oxford toplantısından sonra konu, daha geniş bir perspektif içinde ele alınmaya başlanmıştır. Bunu gerçekleştirmede ilk adım ise «Ergonomics Research Council» (Ergonomi Araştırmaları Konseyi’nin kurulması olmuştur. Bu kuruluşun çalışmaları uluslararası bir işbirliğini de amaçladığı halde, böyle bir birleşme ancak 1961 yılında Stockholm’de yapılan ulusla­rarası bir toplantıda gerçekleştirilebilmiştir. Bu toplantı vesilesiyle “International Ergonomics Society” kurulmuş ve merkezi İngiltere’de bulunan bu uluslararası cemiyetin önemli bir birleştirici etkisi olmuştur.

24 DÜĞMELER VE GÖSTERGELER ERGONOMİSİ ÇAĞI
-Türkiye’de konu oldukça yeni sayılır. Ergonomi fikri, dolaylı biçimde de olsa, ilkönce Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nde “Ziraatta Canlı Kuvvet Kaynakları” kürsüsünün kurulması ile konu edilmeye başlanmıştır yılına kadar bu kürsüde genellikle mekanik kuvvet kaynakları üzerinde çalışılmış ve Süleyman Kadayıfçılar’ın başlattığı bu çalışmalar Dinçer’in “İnsan Emeği ve Ziraattaki Prodüktivitesi”, “Çalışma Şekli ve Kas Yorgunluğu” yapıtları ile insan faktörü konusunu da uğraş alanı içine almıştır. Öte yandan, ergonomi, 1970’li yıllarda çeşitli üniversitelerde eğitim programlarına alınmış ve Çalışma Bakanlığı ve Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) nın işbirliği ile modern bir İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Merkezi kurulması için çalışmalara başlanmıştır.

25 DÜĞMELER VE GÖSTERGELER ERGONOMİSİ ÇAĞI
Ergonomi kavramı ilk kez 1976 yılında Milli Prodüktivite Merkezince düzenlenen bir seminerde kapsamlı olarak ele alınmıştır. Daha sonraları Dokuz Eylül Üniversitesi ve Alman Kültür Merkezi’nin işbirliği ile 1984 ve 1986 yıllarında Uluslararası Ergonomi Sempozyum’ları, Milli Prodüktivite Merkezi’nin 1987 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi ile yardımlaşarak yaptığı I. Ulusal Ergonomi Kongresi ve Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB)’nın düzenlediği sempozyum ve kongreler ile ergonomi görüşü iş dünyasına tanıtılmıştır. Farklı kurum ve kuruluşlarca yapılan çalışmalar, üniversitelerde yapılan araştırmalar ve düzenlenen toplantılar, ülkemizde ergonomi konusunda yaygın bir bilinçlenme olduğunu göstermektedir yılında sonuncusu olmak üzere ulusal düzeyde toplam 21 ergonomi kongresi düzenlenmiş ve iş dünyası ile akademik kuruluşlardan gelen uygulayıcı ve araştırmacılar çok sayıda bildiri sunmuşlardır yılında ise çalışmaların uluslararası boyutta tartışılmasını sağlayacak 1. Uluslararası Uygulamalı Ergonomi Kongresi, İstanbul’da toplanmıştır

26 ERGONOMİNİN TÜRKİYE’DEKİ GELİŞİMİ
Ergonominin gelişiminde Milli Prodüktivite Merkezi’nin (MPM) önemli katkıları olmuştur. Kurumca düzenlenen “ergonomi”, “işyerlerinde fiziksel ortamın iyileştirilmesi”, “endüstri mühendisliğinin işletmelere katkısı” gibi seminerlerde, ergonomi düşüncesinin vurgulanması yanı sıra, MPM uzmanlarından G. İncir tarafından hazırlanarak, Kurumca yayınlanan “ ve kitapları da yararlı kaynaklar olarak, kısır olan ergonomi literatürüne öncülük etmişlerdir. Yine MPM tarafından basılmış (1992) Türkiye’de en kapsamlı kitabı yayınlanmıştır. Son yıllarda E. Gönen (1988), A.E. Özkul ve A.S. Anagün (1996), A. Sabancı (1999), B.Ali Su (2001) ve F.C.Babalık (2005) tarafından yazılmış kitapları da alandaki önemli boşlukları doldurendüstriyel işyerlerinde çevre koşullarının etkileri (1976)” “ergonomi (1980)” N. Erkan tarafından “Ergonomi” “iş ve işgücü planlaması” “ergonomi” “sağlık boyutuyla ergonomi” kitabı da ergonominin uygulama alanları ile ilgili çeşitli konuları içermektedir. acak niteliktedir. Ç.Güler’in editörlüğünde (2004) yayınlanan Yine bu çerçevede, Milli Prodüktivite Merkezi 1987 yılında, İstanbul Teknik Üniversitesi işbirliği ile ilk ulusal ergonomi kongresinin toplanmasına katkılarda bulunmuştur.

27 ERGONOMİNİN TÜRKİYE’DEKİ GELİŞİMİ
Bu tarihten sonra, her iki yılda bir düzenlenen “Ergonomi Kongrelerine” İTÜ (3), ÇÜ (2), DEÜ (2), ODTU (1), AÜ (1), PAÜ (1), UÜ (1), GAÜ (1) EÜ (1) ve KTÜ(1) Üniversitelerinin önemli bilimsel katkıları olmuştur. Sonuncusu 2015 yılında (Isparta) Süleyman Demirel Üniversitesi tarafından düzenlenmiştir.

28 ÖZET İnsanların yaşam gereksinmelerini karşılayabilmek için bir iş edinmeleri gereği büyük ölçüde istismar edilerek, zaman zaman istemedikleri ya da kendilerini rahatsız eden ortamlarda yaşamak veya çalışmak zorunda kalmışlardır. Bunun sonucunda da insanlar ile yaşadıkları ve özellikle çalıştıkları çevre ile uyumsuzlukları ortaya çıkmaya başlamıştır. Bunun yanında insanın fiziksel yetenek ve kapasitelerine göre olan tasarımların iş verimini de artırabileceği de görülmeye başlanmıştır. İnsan faktörünü yıpratmamak, onun gittikçe gelişen makine ve yöntemler karşısında yetersiz kalmasını önlemek için insan yetenek ve özelliklerini belirleyerek bunlardan en iyi şekilde yararlanma yönlü çalışmalar başlamıştır. Ergonomik yaklaşım olarak adlandıracağımız bu çalışmalar yoluyla insan ve çalışma ortamı arasındaki ilişki bilimsel inceleme konusu olmuştur. Önceleri sadece çalışma ortamları için düşünülen ergonomik yaklaşımlar insanların bulunduğu tüm ortamları kapsayacak şekilde yaygınlaşmıştır.

29 ÖZET Günümüzde insan ile çalışma ve yaşama ortamları arasındaki uyumun sağlanması problemi ERGONOMİ olarak adlandırılan bir bilimsel dalı ortaya çıkmıştır. Disiplinlerarası bir dal olan ergonomi Yunanca kökenli ERGO (iş, çalışma) ve NOMOS (doğal yasa-kural) kelimelerinin birleşmesinden meydana gelir ve iş yasası ya da çalışmanın doğal yasası (kuralları) olarak ifade edilebilir. Ergonomi kapsamındaki çalışmalar farklı ülkelerde farklı terimlerle adlandırılmaktadır. Amerika Birleşik Devletlerinde İnsan Faktörleri Mühendisliği terimi kullanılırken, Avrupa ve diğer ülkelerde Ergonomi terimi tercih edilmektedir. İnsan Mühendisliği, Mühendislik Psikolojisi, İş Fizyolojisi karşılaşılan terimler arasındadır. Ülkemizde önceleri İş Bilim olarak adlandırılan disiplin daha sonraları Ergonomi olarak kabul görmüştür.

30 ÖZET Ergonominin Avrupa'daki gelişimi ABD'den farklılıklar göstermiştir. Ergonomik çalışmalar, ABD'de modern uçaklar ve silah sistemlerinin işleticilerinin duyu, algılama, karar verme kontrol yeteneklerini uygun tasarlanması problemine yönelik olarak başlamıştır. Yapılan çalışmalar 1950'lere kadar silahlı kuvvetler ve kamu desteğinde yürütülmüştür. Daha sonraları ve sivil alanlarda uygulamalar başlamış, özellikle tüketim mallarının tasarımı ve güvenliğinde ergonomik tasarımlara gidilmiştir. Türkiye’de konu oldukça yeni sayılır. Ergonomi fikri, dolaylı biçimde de olsa, ilkönce Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nde “Ziraatta Canlı Kuvvet Kaynakları” kürsüsünün kurulması ile konu edilmeye başlanmıştır yılına kadar bu kürsüde genellikle mekanik kuvvet kaynakları üzerinde çalışılmış ve Süleyman Kadayıfçılar’ın başlattığı bu çalışmalar Dinçer’in “İnsan Emeği ve Ziraattaki Prodüktivitesi”, “Çalışma Şekli ve Kas Yorgunluğu” yapıtları ile insan faktörü konusunu da uğraş alanı içine almıştır.