Tek veya karışık canlı mikroorganizma

... konulu sunumlar: "Tek veya karışık canlı mikroorganizma"— Sunum transkripti:

1 FOS - MOS - GOS Frukto Oligosakkarit Mannan Oligosakkarit Galakto Oligosakkarit

2 Tek veya karışık canlı mikroorganizma
Probiyotik nedir? İntestinal mikroflorasının gelişimini teşvik Ağızda, sindirim sisteminde, üst solunum yollarında ya da üregenital kanallarda yararlı etki Tek veya karışık canlı mikroorganizma

3 Prebiyotik nedir? Bağırsak florasının düzenlenmesinde probiyotikleri tamamlayan bir diğer mekanizma da prebiyotiklerdir. İntestinal florada bulunan bir tür veya sınırlı sayıdaki birkaç tür mikroorganizmanın çoğalmasını ve/veya aktivitesini seçici olarak aktive ederek konağın sağlığını olumlu yönde etkileyebilen oligosakkarit yapısında sindirilemeyen besin bileşenleri olarak tanımlanmaktadır. Prebiyotikler florayı yararlı bakterilerin (Lactobacillus spp. ve Bifidobacterium spp.) lehine değiştirmekte Salmonella, Listeria ve Escherichia coli gibi zararlı patojenlerinde gelişimini sınırlandırmaktadır (Burr ve Gatlin 2005)

4 Mannan Oligosakkarit (MOS) Nedir?
Ekmek mayası Saccharomyces cerevisiae Çapraz bağlar içeren doğal selülozik yapı Doğal şeker kaynağı (polisakkarit)

5 Mannan Oligosakkarit (MOS) Elde edilişi
Saccharomyces cerevisiae maya hücresinin hücre duvarının 1/3’ünü Mannan oligosakkarit (MOS) oluşturmaktadır.

6 MOS’un Etki Mekanizması
Maya hücre duvarının üst katmanlarında Bakteriler için özgün yapışma yüzeyi Bağırsak duvarının optimal kalınlıkta olması Besin maddelerinin emilimini ve yararlanışını artar MOS katkılı yemlerde Broiler’da İleum’da bulunan villusların korunması ve gelişmesi. (Firon vd., 1983; Bailey vd., 1991; Line vd., 1998; Santin vd., 2001; Patterson ve Burkholder, 2003).

7 MOS’un Etki Mekanizması
Villus boyunu arttırma Salmonella, ve E. coli gibi patojenlere karşı dayanıklılık Yararlı bakteriler için de bir besin maddesi gibi gelişimlerini arttırıcı etki

8 MOS’un Etki Mekanizması
Yeme katılmaları halinde; Yapısındaki terminal mannoz birimleri patojen bakterilerin fimbriae olarak bilinen ve lektin* içeren, ince bağırsaklara tutunma bölgeleriyle kuvvetli bağlar oluşturma MOS patojen bakteriler için bir tuzak görevi görür ve lektinlere daha önce tutunup onları bloke eder. *Lektin: bazı spesifik polisakkaritlerle [örneğin bazı bitişik hücre yüzeylerinin dışındaki şeker ya da glikoprotein yapıları] hızlıca birleşebilen bir protein sınıfı.

9 E.coli’nin maya hücresi duvarındaki MOS ile birleşmesi
Yeast Cell Wall E.coli Karbonhidrat yapısındaki maya hücre zarı E. Coli için tuzak görevi görür.

10 MOS’un Etki Mekanizması
Laktobasiller için uygun besi ortamı oluşturma ve yararlı bakteri populasyonunun gelişmesine yardımcı Buna bağlı olarak; pH düzeyini düşürerek patojen bakterilerin çoğalmasını engeller.

11 MOS’un Etki Mekanizması
Mannanoligosakkaritlerin immun yanıtı arttırıcı etkisi olduğu bilinmekle beraber etki mekanizması tam olarak açıklığa kavuşmamıştır. Oligosakkaritlerin yemlere ilavesiyle glukan ve mannanların komplement sistemini aktive ettiği ve makrofaj gibi fagositik hücrelerin ve immunglobulinlerin (Ig) etkinliğini artırarak antijenlerin hızla temizlenmesi sağlanmaktadır.

12 MOS’un Etki Mekanizması
MOS ve laktuloz* ilavesinin antikor düzeyini arttırdığı ve galaktosil-laktoz ilavesinin fekal bakteri sayısını azalttığı bildirilmektedir. *Laktuloz: Galaktoz ve fruktozdan meydana gelmiş bir disakkarit olan laktuloz, gıda sanayiinde özellikle fırıncılık ve süt ürünleriyle, çeşitli içeceklerde ve bazı özel gıdaların üretiminde kullanılmaktadır. Ayrıca bu madde Bifidobakterler için önemli bir gelişme faktörü olması nedeniyle, özellikle çocukların beslenmesinde büyük önem taşır. KOCAOĞLU GÜÇLÜ B., KARA K. , Ruminant Beslemede Alternatif Yem Katkı Maddelerinin Kullanımı:1. Probiyotik, Prebiyotik ve Enzim, Erciyes Üniv Vet Fak Derg 6(1) 65-75, 2009

13 Yapılan Çalışmalar Ateş M. ‘nin yaptığı bir çalışma da; MOS, yemlerdeki mikotoksinleri (aflatoksin gibi) bağlayıp bağırsak epitellerinden emilimini engellediği öne sürülmüştür. Böylece mikotoksinlerin ruminant ve kanatlı hayvan ürünlerinde kalıntı bırakmasının ve hayvanlardaki toksik etkisinin önüne geçildiği bildirilmiştir. % 0,125 düzeyinde MOS; aflatoksinlerin % 80’ inin bağlanıp dışkıyla atıldığı bildirilmiştir. ATEŞ M. , TİCARİ YEME MANNAN OLİGOSAKKARİT (MOS) VE VİTAMİN B12 İLAVESİYLE SAZAN (Cyprinus carpio L. 1758) VE SABUT (Tor grypus H. 1843) BALIKLARINDA BÜYÜME PERFORMANSI, VÜCUT KOMPOZİSYONU, BAGIRSAK VE KARACİGER HİSTOLOJİSİNE ETKİSİ İLE SABUT (Tor grypus H. 1843) BALIGININ KÜLTÜRE ALINMA OLANAKLARI, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi,Ankara,2009

14 Frukto Oligosakkarit (FOS) Nedir?
Frukto–oligosakkaritler  kısa  zincirli  fruktoz  moleküllerinin  β–(2‐1)  glikozitik  bağlarla birleşmesinden  oluşmuştur. FOS içerisindeki toplam fruktoz monomeri sayısı 2 ile 35 arasında değişmektedir.

15 Fos’lar Nasıl Elde Edilir?
FOS’ lar Aurebasidium pullulans ve Aspergillus niger gibi mantarlardan üretilen fructosyltransferaz enzimi aracılığıyla, sükrozdan sentezlenerek elde edilirler. (Sangeetha ve ark., 2004; Shin ve ark.,2004) FOS’ lar  soğan,  enginar,  sarımsak,  hindiba,  şeker pancarı, pirinç,  arpa,  pırasa  bulunmaktadır. Swanson KS., Christine MG., Elizabeth AF., Laura LB.,Healy HP., Dawson KA., Merchen NR., Fahey CG.,2002. Supplemental Fructo‐oligosaccharides and Mannan‐oligosaccharides influence immune function, ileal and total tract nutrient digestibilities, microbial populations and concentrations of protein catabolites in the large bowel of dogs. American Society Nutr. Sci., 132, 980‐989.)

16 Fos’un Etki Mekanizması
Frukto‐oligosakkarit  gibi  oligosakkaritler  de tek mideli hayvanlarda  ve  insanlarda  intestinal sistemin üst  kısımlarından hidrolize  olmadan,  absorbe edilmeden  kolon  ve  sekuma geçerler.  Burada Bifidobakteria  ve  Laktobacillus  gibi faydalı bakteriler tarafından  hidrolize  edilerek,  hayvanlar  ve  insanlar için faydalı olan uçucu yağ asitleri ile organik asitleri üretirler. Oluşan bu uçucu yağ asitleri ve organik asitler bağırsak pH’ını düşürür. (Perin ve ark., 2001; Mikkelsen ve ark., 2003; Berg  ve  ark.,  2005). 

17 Fos’un Etki Mekanizması
Bu  asitler  bağırsak  pH’sını  düşürerek  faydalı  bakterilerin  üremesi  için  uygun ortamın oluşması ve E.coli, Salmonella’yla  Clostridium Perfiringens gibi patojen mikroorganizmaların üremelerinin engellenmelerine yardım olurlar. (Fleming ve ark., 2004) Faydalı bakterilerin sayısının artmasıyla  ince  bağırsaklarda  emilim  yüzey  alanı genişlemekte  ve  enzim  aktivitesi  artarak  besin maddelerinin sindirimi artabilmektedir. (Sawage, 1991; Williams ve ark., 1991).

18 Fos ‘un Mineral Biyoyararlılığı
%10 FOS veya inülin eklenmiş diyetle beslenen sıçanlarda Ca, Mg ve Fe dengesinin güçlendiği saptanmıştır. Benzer olarak post-menopozal kadınlarda yapılan bir diğer çalışmada sentetik fruktanlar ile zenginleştirilmiş diyetin laktoz ile zenginleştirilmiş diyete göre Ca, Mg ve P emilimini daha fazla artırdığı saptanmıştır. Bu çalışmada mineral emiliminin artmasını açıklayan birkaç mekanizma öne sürülmüştür.

19 Yapılan Çalışmlar Su ürünlerinde yaygın olarak kullanılan prebiyotiklerden olan fruktooligosakkarit (FOS) in su ürünleri yetiştiriciliğinde kullanımlarının kültürü yapılan balıkların tür ve yaş ayrımı olmaksızın yemden yararlanma, canlı ağırlık kazancı, yaşama oranı ve büyüme performansında artışa, immün sistem üzerinde olumlu etkilere sebep olduğu belirlenmiştir. ALAK, G., ATAMANALP,M. , Su Ürünleri Yetiştiriciliğinde Probiyotik ve Prebiyotik Kullanımı, YYÜ TAR BİL DERG(YYU J AGR SCI), 22(1): 62-68

20 Yapılan Çalışmalar Yapılan çalışmalarda; prebiyotik karşımlar ağızdan beslenmeye bağırsakların toleransını arttırmada da kullanılabildiği için, Prematüre bebek mamalarına frukto- ve galaktooligosakkarit eklenmesi ile bifidobakterilerin çoğalmasını uyararak, yumuşak ve sık dışkılama sağladığı görülmüştür. Marini A, Negretti F, Boehm G, et al. Pro- and prebiotics administration in preterm infants: colonization and influence on faecal flora. Acta Paediatr Suppl 2003; 91: Moro GE, Mosca F, Miniello V, et al. Effects of a new mixture of prebiotics on faecal flora and stools in term infants. Acta Paediatr Suppl 2003; 91:

21 Galaktooligosakkarit (GOS) nedir?
Galakto-oligosakkarit laktozdan elde edilen süt kaynaklı bir prebiyotiktir. SEÇKİN A.K. , BALADURA E., Süt ve Süt Ürünlerinin Fonksiyonel Özellikleri, C.B.Ü. Fen Bilimleri Dergisi, 7.1 (2011) 27–38

22 GOS Üretimi GOS’ler glikoz ve galaktoz ünitelerinden meydana gelmiş şekerler olup, kimyasal/ enzimatik hidrolizle ya da sentezle ve mikroorganizmalar tarafından üretilebilmektedirler. Aspergillus oryzae‘dan elde edilen beta-galaktosidaz enzimiyle D-laktozdan üretilebilir. İnsan vücudunda, sadece belli bir kısmı sindirilebilir ve genelde ince bağırsakta sindirilemez. Diğer bir taraftan hayvan sütünde bulunan laktozun Streptococcus thermophilus ya da Lactobacillus bulgaricus’ın ürettiği β-galaktosidazla aracılığı ile de en azından % 15’i galaktooligosakkarite dönüşür. Aykut U., Temiz H. Dervişoğlu M., ; Galaktosidaz’ın Transgalaktosilasyon Yönü ve Galaktooligosakkarit Sentezi, Türkiye 10. Gıda Kongresi; Mayıs 2008, Erzurum

23 GOS Etki Mekanizması Bifdidojenik etki
Galakto-oligosakkarit bebeklerde bifidobakteri ve laktobasili gelişimini kolaylaştırmaktadır. Bebeğin patojen bakterilere karşı anne sütüyle beslenmesi halinde yüksek miktarlarda bulunan galaktoo­ligosakkarit yapısındaki karbonhidratlar (prebi­yotikler) kolondaki bakteriler tarafından par­çalanır ve böylece açığa çıkan enerji ile bu bakterilerden sadece çocuğa o yaşta gerekli olanlar, başta bifi­dobakter ve laktobasillus gurubu bakteriler hızla çoğalmaya başlarlar. YAĞCI R. V. , PROBİYOTİKLER ve PREBİYOTİKLER NİÇİN ÖNEMLİ? ,Derg 2013;27(Ek 2):

24 GOS Etki Mekanizması Kolonda asit ortam oluşturmak:
Kolona ulaşan galaktooligosakkaritleri (prebiyotikleri) parçalayan probiyotik bakteriler fermantasyona neden olurlar. pH düşer ve normalde 6-9 olan barsak pH’sı 5-6 arasına düşünce birçok patojen, örneğin Klebsiella, Clostridium difficile gibi bakteriler bu pH’da yaşayamazlar. YAĞCI R. V. , PROBİYOTİKLER ve PREBİYOTİKLER NİÇİN ÖNEMLİ? ,Derg 2013;27(Ek 2):

25 GOS’un kullanım alanları
Başta bebek mamaları olmak üzere FOS ve GOS'ler; süt ürünleri, soslar, çorbalar, kahvaltı gevrekleri, içecekler, atıştırmalık yiyecekler, dondurmalar, unlu mamuller, hayvan yemi ve şeker ikamesi olarak da kullanılmaktadır.

26 Yapılan Çalışmalar Turgay Coşkun’un yaptığı bir çalışmada deney hayvanlarından elde olunan sonuçlar inülin, oligofruktoz, gluko-oligosakkarit ve galakto-oligosakkaritlerin özellikle kalsiyum ve magnezyum emilimini arttırdığına işaret etmektedir. Bu sonuçların insanlar için genellenmesinde dikkatli olunmalıdır. Coşgun T., Pro-, Pre- ve Sinbiyotikler, Peer-Reviewed "Turkish Pediatric Journal" Published Continuously Since 1958 (Abstracts in English)

27 Dinlediğiniz için TEŞEKKÜRLER…

28 Kaynaklar Coşgun T., Pro-, Pre- ve Sinbiyotikler, Peer-Reviewed "Turkish Pediatric Journal" Published Continuously Since 1958 (Abstracts in English) YAĞCI R. V. , PROBİYOTİKLER ve PREBİYOTİKLER NİÇİN ÖNEMLİ? ,Derg 2013;27(Ek 2): Aykut U., Temiz H. Dervişoğlu M., ; Galaktosidaz’ın Transgalaktosilasyon Yönü ve Galaktooligosakkarit Sentezi, Türkiye 10. Gıda Kongresi; Mayıs 2008, Erzurum SEÇKİN A.K. , BALADURA E., Süt ve Süt Ürünlerinin Fonksiyonel Özellikleri, C.B.Ü. Fen Bilimleri Dergisi, 7.1 (2011) 27–38 (Perin ve ark., 2001; Mikkelsen ve ark., 2003; Berg  ve  ark.,  2005).  Swanson KS., Christine MG., Elizabeth AF., Laura LB.,Healy HP., Dawson KA., Merchen NR., Fahey CG.,2002. Supplemental Fructo‐oligosaccharides and Mannan‐oligosaccharides influence immune function, ileal and total tract nutrient digestibilities, microbial populations and concentrations of protein catabolites in the large bowel of dogs. American Society Nutr. Sci., 132, 980‐989.) KOCAOĞLU GÜÇLÜ B., KARA K. , Ruminant Beslemede Alternatif Yem Katkı Maddelerinin Kullanımı:1. Probiyotik, Prebiyotik ve Enzim, Erciyes Üniv Vet Fak Derg 6(1) 65-75, 2009 ATEŞ M. , TİCARİ YEME MANNAN OLİGOSAKKARİT (MOS) VE VİTAMİN B12 İLAVESİYLE SAZAN (Cyprinus carpio L. 1758) VE SABUT (Tor grypus H. 1843) BALIKLARINDA BÜYÜME PERFORMANSI, VÜCUT KOMPOZİSYONU, BAGIRSAK VE KARACİGER HİSTOLOJİSİNE ETKİSİ İLE SABUT (Tor grypus H. 1843) BALIGININ KÜLTÜRE ALINMA OLANAKLARI, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi,Ankara,2009