İ ŞLETMEDE KULLANILAN TAŞITLARA İ L İ ŞK İ N G İ DERLER İ N GEL İ R VERG İ S İ MÜKELLEFLER İ AÇISINDAN DE Ğ ERLEND İ R İ LMES İ (SATIN ALMA-K İ RALAMA.

... konulu sunumlar: "İ ŞLETMEDE KULLANILAN TAŞITLARA İ L İ ŞK İ N G İ DERLER İ N GEL İ R VERG İ S İ MÜKELLEFLER İ AÇISINDAN DE Ğ ERLEND İ R İ LMES İ (SATIN ALMA-K İ RALAMA."— Sunum transkripti:

1 İ ŞLETMEDE KULLANILAN TAŞITLARA İ L İ ŞK İ N G İ DERLER İ N GEL İ R VERG İ S İ MÜKELLEFLER İ AÇISINDAN DE Ğ ERLEND İ R İ LMES İ (SATIN ALMA-K İ RALAMA KARŞILAŞTIRMASI) EJDER ARICI Adana 2011

2 Serbest piyasa ekonomisinde rekabetin hız kazandığı günümüzde doğru ve etkin rekabet stratejileri kurumlar için hayati önem taşımaktadır. Etkin bir rekabet maliyetlerin minumum düzeye indirgenmesi ile ancak mümkün olacaktır. Günümüzde enflasyonun düşmesi ile birlikte işletmelerin kar marjlarında meydana gelen azalış maliyetlerde yeni arayışlar ve kaynakların etkin kullanımını daha önemli hale getirmiştir. İşletmelerin en önemli gider kalemlerinden olan araç maliyetlerinin satın alma ile mi yoksa kiralama ile mi maksimum fayda sağlayacağı konusu işletme içi karar vericiler için her zaman araştırma konusu olmuştur. Özellikle son yıllarda gelişmeye başlayan oto kiralama şirketlerinden binek oto kiralamanın mükellefler açısından avantajlı olup olmadığını vergi kanunları çerçevesinde irdelenmesi gerekmektedir. Her iki durumda da mükellefler açısından hangisinin daha avantajlı olduğunun tespiti gerekmektedir. GİRİŞ

3 GİRİŞ Bu bağlamda işletmelerin araç ihtiyaçlarının satın alma ile şirket envanterinde aktifleştirilmesi durumunda yükleneceği yük ve kiralama durumunda katlanacağı yük incelenmelidir. Araç alımı ile ödenen vergisel yükümlülükler ile diğer yükümlülük kalemleri ile kiralama durumundaki masraflar maliyetler açısından ele alınacaktır.

4 GİRİŞ Türk Ticaret Kanunu’na göre mükelleflerin basiretli bir iş adamı gibi hareket etmeleri gerekmektedir. TTK’da yer alan bu gereklilik, klasik iktisat teorisi'nde; kendisine maksimum fayda sağlayan seçenegini tercih eden, rasyonel davranan ve kendi çıkarlarını düşünmesi gereken ekonomik insan modeli’nin kanunda karşılık bulmuş halidir. İşletmeler de, sadece iktisadi işlemlerinde değil, mali nitelikli işlemlerinde de optimist bir şekilde davranmalıdırlar. Kazancın artması, maliyetlerinin ve giderlerinin ise azaltılması için gereken önlemleri uygulamak bu varsayımın gereğidir. Günümüzde seçilen doğru metodlarla mükellefler mali açıdan önemli miktarlarda finansman kaynağı sağlayabilmektedir.

5 BİNEK OTOLARLA İLGİLİ GİDERLER A- VERGİLER -Özel Tüketim Vergisi -Katma Değer Vergisi -Motorlu Taşıtlar Vergisi B- DİĞER GİDERLER - Zorunlu Mali Sorumluluk ve Kasko Sigortası -Ekzos Emisyon ve Muayene Ücretleri -Kredi Faizleri -Bakım Onarım Giderleri -Amortisman Giderleri

6 VERGİLER Özel Tüketim Vergisi 4760 sayılı özel tüketim vergisi kanununun 1/b maddesinde belirtildiği üzere 1600 cm³ motor hacmine sahip binek otoları %37 oranında ÖTV’ye tabidirler. İster herhangi bir mükellef olsun, isterse oto kiralama faaliyetiyle iştigal eden bir mükellef olsun, yeni bir araç satın aldığı zaman alış bedeli üzerinden %37 oranında ÖTV ödemesi gerekmektedir. Yine Vergi Usul Kanunu’nun 270/2. maddesinde belirtildiği üzere; oto kiralama faaliyeti yada başka bir faaliyet icra eden mükellefler, taşıt alırken ödemiş oldukları özel tüketim vergisini maliyet bedeline eklemek ya da genel giderler arasında göstermekte serbest bırakılmışlardır.

7 VERGİLER Katma Değer Vergisi 3065 sayılı KDV’nin 1/1. maddesinde her türlü mal yada hizmet tesliminin KDV’ye tabi olduğu belirtilmiştir. Dolayısıyla otomobil satışları da %18 oranında KDV’ye tabidir. Bilindiği üzere Katma Değer Vergisi indirim mekanizması üzerine kurulu bir vergidir. Ancak Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 30/b maddesinde belirtildiği üzere, “faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere işletmelere ait binek otomobillerinin alış vesikalarında gösterilen katma değer vergisi”nin mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirilemeyeceği açıklanmıştır. Aynı Kanun’un 58. maddesinde, “mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisi ile mükellefçe indirilebilecek katma değer vergisi, gelir ve kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider olarak kabul edilemez” hükmü yer almaktadır.

8 VERGİLER Mükellefçe indirilebilecek KDV gider olarak kabul edilemeyeceğine göre; mükellefçe indirilemeyen “faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere işletmelere ait binek otomobillerinin alış vesikalarında gösterilen katma değer vergisi” gider olarak kaydedilebilir. Ancak binek otolarda indirilemeyen KDV konusunda özel tüketim vergisindeki gibi doğrudan bir düzenleme olmamakla birlikte, muhtelif Maliye Bakanlığı özelgelerinde maliyete eklenip amortisman yoluyla giderleştirmek ya da doğrudan gider hesaplarına aktarmak suretiyle gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde dikkate alınabileceği belirtilmiştir.

9 VERGİLER Motorlu Taşıtlar Vergisi 197 sayılı motorlu taşıtlar vergisi kanununun 1/a maddesinde; Karayolları Trafik Kanununa göre trafik şube veya bürolarına kayıt ve tescil edilmiş bulunan motorlu kara taşıtlarının vergiye tabi olduğu belirtilmiştir. Kanunun 5. maddesinde vergileme ölçüleri belirtilmiştir. Mükellefler her yıl ocak ve temmuz aylarında iki eşit taksitte ödemiş oldukları vergileri gider olarak yazabilecekler midir? Konu ile ilgili olarak Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu’nun 14. maddesinde; “Bu Kanun’a bağlı (I), (III) ve (IV) sayılı tarifelerde yer alan taşıtlardan (Ticari maksatla kullanılan uçak ve helikopterler ile taşıt kiralama faaliyeti ile uğraşan işletmelerin bu amaçla kiraya verdikleri hariç) alınan vergi ve cezalar ile gecikme zamları gelir ve kurumlar vergilerinin matrahlarının tespitinde gider olarak kabul edilmez. ”Denilmektedir. Dolayısıyla binek otolara ilişkin ödenen motorlu taşıtlar vergileri gelir ve kurumlar vergilerinin matrahlarının tespitinde gider olarak kabul edilmeyecek, kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınacaktır.

10 DİĞER GİDERLER Zorunlu Mali Sorumluluk ve Kasko Sigortasının Gider Yazılması Sigorta masraflarının ticari kazançtan indirilebilmesine ilişkin olarak yasalarda açık bir düzenleme bulunmamaktadır. Ancak, gelir vergisi kanununun 40/1. maddesinde; ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin, ticari kazancın tespitinde indirilecek giderler arasında sayılmıştır. Bilindiği üzere herhangi bir otomobilin işletmede kullanıldığı iddiasıyla sigorta masraflarının gider kaydedilmesi mümkün olmayıp ancak, işletmenin aktifine kayıtlı olması ile mümkündür. Dolayısıyla hem oto kiralama işi yapan mükellefler hem de başkaca faaliyetler icra eden mükellefler yapmış oldukları sigorta masraflarını doğrudan gider yazabileceklerdir.

11 DİĞER GİDERLER Ekzos Emisyon ve Muayene Ücretleri Bilindiği üzere yakın zamana kadar ekzos emisyon ölçümleri Çevre İl Müdürlükleri’ne ait iktisadi işletmeler tarafından yapılmaktaydı. Bahsi geçen iktisadi işletmeler yapmış oldukları hizmet karşılığında fatura düzenlemekteydiler. Ancak son yıllarda Çevre İl Müdürlükleri artık bu hizmeti özel kurum yada şahıslara yetki vererek yaptırmaktadırlar. Her iki durumda da mükellefler tarafından yapılan bu giderler gelir vergisi kanununun 40/1. maddesine göre ticari kazancın tespitinde gider olarak dikkate alabilmektedirler. Öte yandan binek otomobiller yaşına göre belli aralıklarla fenni muayeneye tabi tutulması gerektirmektedir. Bu muayeneler için ödenen harçlar da GVK’nın 40/6. maddesine göre ticari kazancın tespitinde gerek oto kiralama işi yapan mükellefler gerekse de başka bir faaliyet icra eden mükellefler tarafından gider olarak kazançtan indirilebilecektir.

12 DİĞER GİDERLER Kredi Faizleri Maliyeti Son yıllarda düşen kredi faizleri nedeniyle mükellefler araçlarını peşin yerine kredi yoluyla da alabilmektedirler. Pekala kredi faizleri nasıl giderleştirilecektir. Konu ile ilgili olarak 163 ve 334 seri numaralı VUK genel tebliğleri yayımlanmıştır. 334 nolu tebliğ 163 nolu tebliğe ilaveler yapmaktadır.163 nolu tebliğ 2 bent halinde olup 1. ve 2. bendi aşağıda belirtildiği gibidir. 1-Yatırımların finansmanında kullanılan kredilerle ilgili faizlerin kuruluş dönemine ait olanların sabit kıymetle birlikte amortisman yoluyla itfa edilmek üzere yatırım maliyetine eklenmesi gerekmekte, işletme dönemine ait olanların ise, ilgili bulundukları yıllarda doğrudan gider yazılması ya da maliyete intikal ettirilmek suretiyle amortismana tabi tutulması, 2- Döviz kredisi kullanılarak yurt dışından sabit kıymet ithal edilmesi sırasında veya sonradan bu kıymetlere ilişkin borç taksitlerinin değerlemesi dolayısıyla ortaya çıkan kur farklarından, sabit kıymetin iktisap edildiği dönem sonuna kadar olanları, kıymetin maliyetine eklenmesi zorunlu bulunmakta, aynı kıymetlerle ilgili olarak söz konusu dönemden sonra ortaya çıkan kur farklarının ise, ait oldukları yıllarda doğrudan gider yazılması ya da maliyete intikal ettirilerek amortisman konusu yapılması mümkündür.

13 DİĞER GİDERLER Bakım Onarım Giderlerinde Uygulama Gelir Vergisi Kanunu’nun 40/5.maddesinde; “Kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dahil olan ve işte kullanılan taşıtların giderleri” safi kazancın tespitinde indirilecek giderler arasında sayılmıştır. Yasa maddesi gereği işletmenin aktifinde kayıtlı olmak ve işte kullanılmak şartıyla binek otolarla ilgili yapılan her türlü tamir ve bakım masrafları gider olarak yazılabilecektir. Eğer binek oto işletme tarafından kiralanmış ise, yapılan sözleşmeye göre bu masrafları oto kiralama şirketi yada kiracı mükellef karşılayabilmektedir. Ancak uygulamada bu masrafları genellikle oto kiralama şirketleri üstlenmektedirler.

14 Amortisman Giderlerinin İşleyişi Gelir Vergisi Kanunu’nun 40/7. maddesine göre “Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ayrılan amortismanlar” safi kazancın tespit edilebilmesi için indirilebilecek giderler arasında sayılmıştır. Vergi usul kanunun 315. maddesi ve 333 seri numaralı VUK genel tebliğine göre binek otoların faydalı ömürleri 5 yıl, amortisman oranları da %20’dir. Öte yandan binek otomobillerde kıst amortisman uygulaması sözkonusu olup, bu husus VUK’un 320. maddesinde; Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları binek otomobilleri hariç olmak üzere, işletmelere ait binek otomobillerinin aktife girdiği hesap dönemi için ay kesri tam ay sayılmak suretiyle kalan ay süresi kadar amortisman ayrılır. Amortisman ayrılmayan süreye isabet eden bakiye değer, itfa süresinin son yılında tamamen yok edilir.”Şeklinde düzenlenmiştir. DİĞER GİDERLER

15 BİNEK OTOMOBİLLERİN SATIN ALINMASI DURUMU Faaliyet konusu binek otomobillerin kiralanması olmayan bir mükellef, yeni bir oto alması durumunda karşılaştığı maliyetleri ve bu maliyetlerin gider yazılıp yazılmadığını, eğer gider yazılabiliyorsa mükellefe sağladığı avantaj ve dezavantajları incelemeliyiz. Bir otomobil bayiinden aldığımız fiyata göre A aracının anahtar teslim fiyatı 38.000,00.-TL’dir. Bu aracın 01.01.2011 tarihinde tamamının 24 ay vadeli banka kredili olarak satın alındığını kabul edelim. Bankanın Aralık/2011 itibariyle uygulamış oldukları ticari taşıt kredisi faiz oranı 1,74’ olsun. Bu faiz oranı ile 2011 yılında 6.775,22.-TL, 2012 yılında ise 2.616,99.-TL faiz tahakkuk etmektedir. Bu işlemlere ilişkin muhasebe kayıtları aşağıda belirtildiği gibi olmalıdır.

16 ––––––––––––––01.01.2011––––––––––– 102-Bankalar 38.000 300-Banka Kredileri 38.000 (Kredi kullanımın kaydı) –––––––––––––––––/––––––––––––––––– ––––––––––––––01.01.2011––––––––––– 254-Taşıtlar 23.506,12 770-Genel Yönetim Giderleri 14.493,88 -ÖTV 8,697,27 -KDV 5.796,61 102-Bankalar 38.000 (Binek otonun alış kaydı ve ÖTV ile KDV’nin doğrudan gider yazılması) –––––––––––––––––/––––––––––––––––– BİNEK OTOMOBİLLERİN SATIN ALINMASI DURUMU

17 2011 yılı içerisinde yapılan kayıt –––––––––––––––––/––––––––––––––––– 780-Finansman Giderleri 6.775,22 300-Banka Kredileri 6.775,22 ( Faiz ödemelerinin kaydı) –––––––––––––––––/––––––––––––––––– ––––––––––––31.12.2011–––––––––––––– 254-Taşıtlar 6.775,22 780-Finansman Giderleri 6.775,22 (Finansman giderlerinin maliyete eklenmesi) –––––––––––––––––/––––––––––––––––– BİNEK OTOMOBİLLERİN SATIN ALINMASI DURUMU

18 Binek Otonun Sigorta Masrafları Sigorta şirketlerinden aldığımız bilgiye göre bu aracımızın zorunlu trafik sigorta bedeli yıllık 200,00.-TL, kasko bedeli ise 1500,00.-TL’dir. Muhasebe kaydı aşağıda belirtildiği gibi olmalıdır. –––––––––––––––––/––––––––––––––––– 770-Genel Yönetim Giderleri 1.700,00 -Zorunlu sigorta 200,00 -Kasko Sigortası 1.500,00 100-Kasa 1.700,00 (1. yıla ait sigorta giderleri) –––––––––––––––––/––––––––––––––––– BİNEK OTOMOBİLLERİN SATIN ALINMASI DURUMU

19 Binek Otonun Bakım Onarım Masrafları Yetkili servisten alınan bilgiye göre aracın her 15.000 km’de bakım gerektirdiği ve her bir bakımın da ortalama olarak 300,00.-TL’ye mal olduğu belirtilmiştir. Aracımızın bir yılda ortalama 100.000 km yol katettiğini farz edersek 2.000,00.-TL yıllık bakım onarım maliyeti ortaya çıkmaktadır. Ayrıca, alınan yola göre 100.000 km’de aracımız en az iki defa lastiklerini değiştirmesi gerekir ki; bunun için de ortalama 800.00.-TL maliyet çıkmaktadır. İlgili muhasebe kayıtları aşağıda belirtildiği gibi olmalıdır. –––––––––––––––––/––––––––––––––––– 770-Genel Yönetim Giderleri 2.800,00 -Bakım Onarım gideri 2.000,00 -Lastik Gideri 800,00 191-İndirilecek KDV 504,00 100-Kasa 3.304,00 (1. yıla ait bakım onarım giderleri) –––––––––––––––––/––––––––––––––––– BİNEK OTOMOBİLLERİN SATIN ALINMASI DURUMU

20 Binek Otonun MTV Masrafları Aracımızın 2011 yılındaki motorlu taşıtlar vergisi tutarı 524,00.-TL’dir bu gidere ilişkin muhasebe kaydı aşağıda belirtildiği gibidir. –––––––––––––––––/––––––––––––––––– 770-Genel Yönetim Giderleri 524,00 770.01-KKEG 524,00 102-Bankalar 524,00 (Motorlu taşıtlar vergisinin bankadan ödenmesi) –––––––––––––––––/––––––––––––––––– BİNEK OTOMOBİLLERİN SATIN ALINMASI DURUMU

21 Binek Otonun 1. yıl Sonunda Ayrılan Amortismanları Yukarıda açıklandığı üzere binek otomobilimizin maliyeti, 1. yılda ödenen kredi faizleri ile birlikte 30.281.34.-TL olmaktadır. Binek otomobillerin faydalı ömrü 5 yıl olduğu için 2011 yılında %20 oranında 6.056,27.-TL tutarında amortisman ayrılması gerekmektedir. Muhasebe kaydı da aşağıda belirtildiği gibi olmalıdır. ––––––––––––––31.12.2011––––––––––– 770-Genel Yönetim Giderleri 6.056,27 257-Birikmiş Amortisman 6.056,27 (2011 yılı Amortismanının ayrılması) –––––––––––––––––/––––––––––––––––– Yukarıda yapılan açıklamalara göre 01.01.2011 tarihinde alınan ve anahtar teslim bedeli 38.000,00.-TL olan binek otomobilin 2011 yılı içerisindeki giderleri toplam 25.574,15.-TL’dir. Ancak bu giderlerden 524,00.-TL değerindeki MTV Kanunen kabul edilmeyen gider olduğundan matraha ilave edilmesi gerekir. BİNEK OTOMOBİLLERİN SATIN ALINMASI DURUMU

22 İkinci Yıl Ödenen Kredi Faizleri ve Diğer Giderlerin Muhasebeleştirilmesi Aracımızı 2 yıl vadeli banka kredisi ile aldığımızı farz etmiştik. Mükellefler ödemiş oldukları kredi faizlerinin tamamını 2. yılda doğrudan gider yazabilecekleridir. Bizim örneğimizde de 2. yılda ödenecek kredi faizi tutarı 2.616,99.-TL’dir. Örneğimize göre 2. yılda yapılacak giderler ve muhasebe kayıtları aşağıda belirtildiği gibidir. 2012 yılı içerisinde yapılan kayıt –––––––––––––––––/––––––––––––––––– 780-Finansman Giderleri 2.616,99 300-Banka Kredileri 2.616,99 (Faiz ödemelerinin kaydı) –––––––––––––––––31.12.2012–––––––––– 770-Genel Yönetim Giderleri 2.616,99 780-Finansman Giderleri 2.616,99 (Finansman giderleri 2. ve sonraki yıllarda doğrudan gider yazılabilir.) –––––––––––––––––/––––––––––––––––– BİNEK OTOMOBİLLERİN SATIN ALINMASI DURUMU

23 –––––––––––––––––/––––––––––––––––– 770-Genel Yönetim Giderleri 560,00 770.01-KKEG 560,00 102-Bankalar 560,00 (2012 yılı Motorlu taşıtlar vergisinin bankadan ödenmesi) –––––––––––––––––/––––––––––––––––– –––––––––––––––––/––––––––––––––––– 770-Genel Yönetim Giderleri 1.700,00 -Zorunlu sigorta 200,00 -Kasko Sigortası 1500,00 100-Kasa 1.700,00 (2012 yılı sigorta giderlerinin bankadan ödenmesi) –––––––––––––––––/––––––––––––––––– –––––––––––––––––/––––––––––––––––– 770-Genel Yönetim Giderleri 2.800,00 -Bakım Onarım gideri 2.000,00 -Lastik Gideri 800,00 191-İndirilecek KDV 504,00 100-Kasa 3.304,00 (2012 yılı bakım onarım giderlerinin kasadan ödenmesi) –––––––––––––––––/––––––––––––––––– BİNEK OTOMOBİLLERİN SATIN ALINMASI DURUMU

24 ––––––––––––––31.12.2012–––––––––––– 770-Genel Yönetim Giderleri 6.056,27 257-Birikmiş Amortisman 6.056,27 (2012 yılı Amortismanının ayrılması) –––––––––––––––––/––––––––––––––––– 30.281,34.-TL maliyet bedelli aracını 31.12.2012’de bugün itibariyle 2 yaşında aynı model bir aracın değeri ile 23.000,00.-TL’ye sattığını farz edersek, aşağıdaki şekilde muhasebe kaydı yapacaktır. ––––––––––––––31.12.2012–––––––––––– 100-KASA 23.000,00 257-Birikmiş Amortisman 12.112,54 254-Taşıtlar 30.281,34 391-Hesaplanan KDV 230,00 649-DİĞ. OLAĞ. GEL. VE KÂRLAR 4.601,20 (01.01.2011 tarihinde alınan Binek otonun 2. yıl sonunda satışı) –––––––––––––––––/––––––––––––––––– BİNEK OTOMOBİLLERİN SATIN ALINMASI DURUMU

25 Binek otomobil için 2012 yılında yapılan giderler ise 13.733,00.-TL değerindedir. Ancak bu giderlerden 560,00.-TL tutarında olan MTV ise KKEG olduğu için 2012 yılı Kurumlar vergisi matrahına ilave edilmelidir. Dolayısıyla ikinci yılda giderleştirilebilecek olan tutar 13.173,00.-TL’dir. Ayrıca otomobilin satılması dolayısıyla da 4.601,20.-TL gelir elde edilmektedir. 2 yıllık süre içerisinde satın alınan aracın işletme için maliyeti; 1. yılda 25.574,15.-TL, 2. yılda 13.733,00.-TL. TOPLAM : 39.307,15.-TL. BİNEK OTOMOBİLLERİN SATIN ALINMASI DURUMU

26 BİNEK OTOMOBİLLERİN KİRALANMASI E ğ er aynı araç kiralanmış olsaydı aylık 1.250,00.-TL+ KDV şeklinde kiralanacaktı. yıllık maliyeti de 15.000,00.-TL + 2.700,00.-TL KDV, iki yıllık maliyeti ise 30.000,00.-TL+5.400,00.-TL olacaktı. KDV’leri de indirim konusu yapılabilecektir. Kiralamaya ilişkin muhasebe kaydı aşa ğ ıda belirtildi ğ i gibi olmalıdır. –––––––––––––––––31.12.2011–––––––––––––––– 770-Genel Yönetim Giderleri 15.000,00 191- İ ndirilecek KDV 2.700,00 100-Kasa 17.700,00 (Kiralama için 1. yılda yapılacak kayıt) –––––––––––––––––/––––––––––––––––– –––––––––––––––––31.12.2012–––––––––––––––– 770-Genel Yönetim Giderleri 15.000,00 191- İ ndirilecek KDV 2.700,00 100-Kasa 17.700,00 (Kiralama için 2. yılda yapılacak kayıt) –––––––––––––––––/–––––––––––––––––

27 2 yıllık süre içerisinde kiralanan aracın işletme için maliyeti; 1. yılda 15.000,00.-TL, 2. yılda 15.000,00.-TL. TOPLAM : 30.000,00.-TL. BİNEK OTOMOBİLLERİN KİRALANMASI

28 KARŞILAŞTIRMA Vergiler dahil anahtar teslim fiyatı 38.000,00.-TL olan binek otomobilin tamamı banka kredili olarak 01.01.2011 tarihinde alınması durumunda mükellefler; 1. yılda 25.574,15.-TL, 2. yılda 13.733.00-TL, gider yapmaktadırlar. Bu giderler içerisinde yer alan ve 1. yılda 524, 2. yılda 560,00.-TL olarak ödenen MTV’ler Kanunen kabul edilmeyen gider olduğu için matraha dahil edilmesi gerekmektedir. Aracımızın mükellefler tarafından satın alınması durumunda iki yıllık zaman zarfında toplam 39.307,15.-TL gider yapılmış, bu giderlerden 1.084,00.-TL’si KKEG olduğu için matraha ilave edilmesi gerekmektedir. Yine 2. yılın sonunda aracımızın satılması nedeniyle oluşan 4.601,20.-TL’de gelir olarak mükelleflerin kazançlarına ilave edilmelidir.

29 Mükellefler aynı aracı satın almayıp kiralama yolunu seçerlerse aylık olarak 1.250,00.-TL+KDV bedel ödeyeceklerdir. Yıllık olarak 15.000,00.- TL+ 2.700,00.-TL ödeyeceklerdir. İki yıllık olarak ta 30.000,00.-TL + 5.400,00.-TL KDV ödeyeceklerdir. KARŞILAŞTIRMA

30 SONUÇ Örneğimizde de görüldüğü üzere iki yıllık zaman zarfında kiralamanın maliyetinin daha düşük olduğu görülmektedir. Öte yandan kiralama durumunda iki yıllık zaman zarfı içerisinde 5.400,00.-TL KDV ödemesi söz konusu olacaktır. Ancak ödenen KDV’ler indirim konusu yapılabilecektir. Hemen belirtmeliyiz ki; KDV beyanlarında ödenecek KDV’si bulunmayan mükellefler açısından kiralama sonucu yüklenilen KDV’nin indirim konusu yapılabiliyor olması bir avantaj oluşturmayacak, aksine dezavantaj oluşturacaktır.

31 Yapılan açıklamalar göstermektedir ki; rakamsal bazda değerlendirildiği zaman binek otomobilin kiralanmasının mükellefler açısından daha avantajlı olduğu anlaşılıyor. Burda satın alınan araç maliyeti hesaplamasında satın alınan aracın minimum masraflarını dikkate alınmıştır Alınan aracın daha üst sınıf araç olması durumunda bu masraflar daha da artabilir. Kiralama durumunda aracın kaza yada arıza yapması durumunda yeni araç temin edilebilecek olması, araçların tamir bakım ile sevk ve idaresine işletmenin ayrıca zaman harcamayacak olması kiralamanın cazip tarafı olarak karşımıza çıkmaktadır. Mükellefler bütün bu durumları göz önünde bulundurarak işletmeleri için uygun olanına karar vermelidirler. Ancak işetmeler için araç kiralamak, hem vergisel açıdan hem de uğraşılması gereken birçok resmi muameleden kurtulabilme açısından daha avantajlı bir yöntemdir. SONUÇ

32

33