İŞ SÖZLEŞMESİ İş Sözleşmesinin Tanımı ve Unsurları Tanımı

... konulu sunumlar: "İŞ SÖZLEŞMESİ İş Sözleşmesinin Tanımı ve Unsurları Tanımı"— Sunum transkripti:

1 İŞ SÖZLEŞMESİ İş Sözleşmesinin Tanımı ve Unsurları Tanımı
İş Kanunu’nda iş sözleşmesi, bir tarafın (işçi) bağımlı olarak iş görmeyi, diğer tarafın (işveren) da ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan sözleşme olarak tanımlanmıştır. (İş K. m. 8/1)

2 İŞ SÖZLEŞMESİ İş sözleşmesi, Borçlar Kanunu’nda ise şu şekilde tanımlanmıştır; «Hizmet sözleşmesi, işçinin işverene bağımlı olarak belirli veya belirli olmayan süreyle iş görmeyi ve işverenin de ona zamana veya yapılan işe göre ücret ödemeyi üstlendiği sözleşmedir.» (BK m. 393/1)

3 İŞ SÖZLEŞMESİ Unsurları
İş Kanunu’nda yer alan tanıma göre iş sözleşmesi; İş Ücret Bağımlılık unsurlarından oluşan bir sözleşmedir.

4 İŞ SÖZLEŞMESİ İş İş sözleşmesinin konusu, herhangi bir işin görülmesidir. Bu bakımdan, iş sözleşmesinin konusu insan emeğidir. İş, karşı taraf için ekonomik değeri olan her türlü faaliyettir. Karşı taraf için ekonomik değer taşımayan bir faaliyet iş olarak kabul edilmez.

5 İŞ SÖZLEŞMESİ İşçi, iş sözleşmesi ile belirli veya belirsiz bir süre için çalışma yükümlülüğü altına girer. İş sözleşmesinin konusu olan iş yapma borcunun mutlaka işverene ait işyerinde ifa edilmesi gerekmemektedir.

6 İŞ SÖZLEŞMESİ Ücret Ücret, işçinin iş sözleşmesinden kaynaklanan iş görme borcu karşısında, işverenin ödemekle yükümlü olduğu karşılıktır. Ücret, para şeklinde olabileceği gibi, mal şeklinde de olabilir. Ancak, iş karşılığı ödenecek ücretin mutlaka para şeklinde olması gerekmektedir.

7 İŞ SÖZLEŞMESİ Bağımlılık
İş sözleşmesinde bağımlılık unsuru, işçinin işverenin otoritesi altında iş görmesi anlamına gelir. Bağımlılık unsuru, iş sözleşmesini, vekalet, eser gibi diğer iş görme sözleşmelerinden ayıran en önemli özelliktir.

8 İŞ SÖZLEŞMESİ 2. İş Sözleşmesinin Özellikleri
Özel hukuk sözleşmesi olması, Kişisel ilişki kurması, İki tarafa borç yüklemesi, Devamlı sözleşme olması, Bağımlı hukuki ilişki kurmasıdır.

9 İŞ SÖZLEŞMESİ Özel hukuk sözleşmesi olması
Esasında iş sözleşmesi, bir Borçlar Hukuku sözleşmesidir. İş sözleşmesi, sözleşme yapma ehliyetine sahip olan iki tarafın karşılıklı ve birbirine uygun serbest iradelerinin birleşmesi sonucu ortaya çıkan bir özel hukuk sözleşmesidir.

10 İŞ SÖZLEŞMESİ Kişisel ilişki kurması
İş sözleşmesinin konusu, işçinin emeğidir. Bu sebeple, işi görecek işçinin kişiliği önem kazanmaktadır. İş sözleşmesiyle sadakat, işçiyi gözetme ve eşit işlem yapma gibi borçların taraflara yüklenmesi, iş sözleşmesinin kişisel ilişki kurma özelliğini gösterir.

11 İŞ SÖZLEŞMESİ İki tarafa borç yüklemesi
İş sözleşmesi, iki tarafa borç yükleyen bir sözleşmedir. İş sözleşmesi ile işçi, iş görme; işveren de ücret ödeme borcu altına girer.

12 İŞ SÖZLEŞMESİ Devamlı sözleşme olması
İş sözleşmesinde ifade edilen işçinin iş görme borcu, kesintisiz bir fiil veya davranışla ifa edilen veya işçiyi devamlı bir uyma yükümlülüğü altında bırakan edimdir. İş ediminin sürekli ya da süreksiz olması, iş sözleşmesinin devamlılığına etki etmez.

13 İŞ SÖZLEŞMESİ Bağımlı hukuki ilişki kurması
İş sözleşmesi, tarafları arasında bağımlı hukuki ilişki kurar ve işçi iş görme borcunu işverene bağımlı olarak yerine getirir. İş sözleşmesinin bu niteliği, iş sözleşmesini diğer iş görme sözleşmelerinden ayırt etmeye yarayan temel özelliktir.

14 İŞ SÖZLEŞMESİ 3. İş Sözleşmesinin Türleri
Sürekli ve süreksiz iş sözleşmeleri Bir iş sözleşmesinin sürekli mi süreksiz mi olduğunu belirlemede kullanılan ölçüt, sözleşmeye konu olan işin sürekli veya süreksiz olmasıdır.

15 İŞ SÖZLEŞMESİ Sürekli bir işin tahmin edilenden kısa sürede bitirilmesi, o işin süreksiz hale gelmesine yol açmaz. Aynı şekilde süreksiz bir işin de beklenilenden uzun sürmesi o işi sürekli hale getirmez.

16 İŞ SÖZLEŞMESİ Belirli ve belirsiz süreli iş sözleşmeleri
İş sözleşmeleri kural olarak belirsiz sürelidir. İş sözleşmesinin tarafları, iş sözleşmesinin belirli bir süre için hüküm ifade edeceğini açık veya örtülü olarak kararlaştırmışlarsa, bu iş sözleşmesi belirli iş sözleşmesidir.

17 İŞ SÖZLEŞMESİ Belirli süreli iş sözleşmesiyle çalışan işçiler, ayrımı haklı kılan bir neden olmadıkça salt iş sözleşmesinin süreli olmasından dolayı belirsiz süreli iş sözleşmesiyle çalıştırılan emsal işçiye göre farklı işleme tâbi tutulamaz. (İş K. m. 12/1) İşveren buna aykırı davranırsa işçi, ayrımcılık tazminatı ve yoksun kaldığı hakları talep edebilir.

18 İŞ SÖZLEŞMESİ Tam ve Kısmi Süreli İş Sözleşmeleri
İş sözleşmeleri genellikle, kanunda belirtilen haftalık ve günlük çalışma sürelerinin tamamını bir işverene bağımlı olarak geçirmek üzere yapılır. Buna, tam süreli iş sözleşmesi adı verilir.

19 İŞ SÖZLEŞMESİ İşçinin normal haftalık çalışma süresinin, tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal işçiye göre önemli ölçüde daha az belirlenmesi durumunda sözleşme kısmî süreli iş sözleşmesidir. (İş K. m. 13/1)

20 İŞ SÖZLEŞMESİ Çağrı üzerine çalışmaya dayalı iş sözleşmeleri
Yazılı sözleşme ile işçinin yapmayı üstlendiği işle ilgili olarak kendisine ihtiyaç duyulması halinde iş görme ediminin yerine getirileceğinin kararlaştırıldığı iş ilişkisi, çağrı üzerine çalışmaya dayalı bir iş sözleşmesidir. (İş K. m. 14/1)

21 İŞ SÖZLEŞMESİ Deneme süreli iş sözleşmeleri
Tarafların, sözleşmeyi sürdürüp sürdürmeme kararını saklı tuttukları bir başlangıç süresini içeren sözleşmelere deneme süreli iş sözleşmeleri denir. Taraflarca iş sözleşmesine bir deneme kaydı konulduğunda, bunun süresi en çok iki ay olabilir.

22 İŞ SÖZLEŞMESİ Takım sözleşmesi ile oluşturulan iş sözleşmeleri
Birden çok işçinin meydana getirdiği bir takımı temsilen bu işçilerden birinin, takım kılavuzu sıfatıyla işverenle yaptığı sözleşmeye takım sözleşmesi denir. (İş K. m. 16/1)