GIDA VE KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

... konulu sunumlar: "GIDA VE KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ"— Sunum transkripti:

1 GIDA VE KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Ülkemizde Tavuk Hastalıkları Mücadele Stratejileri Ümit ZORAY Veteriner Hekim Yumurta Zirvesi Kasım 2015 Antalya

2 80 kuluçkahane İŞLETME SAYILARI 341 damızlık kanatlı işetmesi
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ İŞLETME SAYILARI 80 kuluçkahane 341 damızlık kanatlı işetmesi 2237 damızlık kümes Damızlık Kümeslerin toplam kapasitesi:

3 Ticari Etlik - İşletme Sayısı: 9.782 - Kümes Sayısı: 14.360
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ İŞLETME SAYILARI Ticari Etlik - İşletme Sayısı: 9.782 - Kümes Sayısı: - Kapasite: Ticari Yumurtacı - İşletme Sayısı: 1.046 - Kümes Sayısı: 3.141 - Kapasite:

4 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ MEVZUAT 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu Kuluçkahane ve Damızlık Kanatlı İşletmeleri Yönetmeliği Tavuk Vebası Hastalığına Karşı Korunma ve Mücadele Yönetmeliği

5 Yalancı Tavuk Vebası Hastalığına Karşı Korunma ve Mücadele Yönetmeliği
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ MEVZUAT Yalancı Tavuk Vebası Hastalığına Karşı Korunma ve Mücadele Yönetmeliği Kanatlı Tifosu ile Kanatlılarda Pullorum Hastalığına Karşı Korunma ve Mücadele Yönetmeliği Avian İnfluenza Acil Eylem Planı Biyogüvenlik Talimatı

6 Damızlık Kanatlı İşletmeleri ve Kuluçkahanelerin kurulması
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ ONAY Damızlık Kanatlı İşletmeleri ve Kuluçkahanelerin kurulması Belgelerin incelenmesi Denetim Faaliyet onay belgesi verilmesi

7 Salmonella Gallinarum Salmonella Pullorum Salmonella Enteritidis
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ SERTİFİKASYON Numune alımı Analizler Salmonella Gallinarum Salmonella Pullorum Salmonella Enteritidis Salmonella Typhimurium Mycoplasma Gallisepticum Mycoplasma Melagridis (Hindilerde) Sertifikanın verilmesi (6 ayda bir yenilenir)

8 Etkenlere rastlanması durumunda Kesim İtlaf İmha
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ YAPTIRIMLAR Etkenlere rastlanması durumunda Kesim İtlaf İmha Sadece ticari işletmelere satış

9 Kuluçkahaneye gelen damızlık yumurtalar Kuluçkahaneden çıkan civcivler
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ KANATLI VERİ TABANI Kuluçkahaneye gelen damızlık yumurtalar Kuluçkahaneden çıkan civcivler Kesime giden çıkma tavuklar Kesime giden broiler ve yumurtacı damızlıklar

10 İHBARI MECBURİ KANATLI HASTALIKLARI
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ İHBARI MECBURİ KANATLI HASTALIKLARI Avian influenza Newcastle Salmonella gallinarum Salmonella pullorum

11 16.10.2015 Tarihi İtibariyle Dünyadaki Durum
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ AVİAN İNFLUENZA Tarihi İtibariyle Dünyadaki Durum

12 AVİAN İNFLUENZA-GÖÇ YOLLARI
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ AVİAN İNFLUENZA-GÖÇ YOLLARI

13 Acil eylem planı hazırlandı Laboratuvar altyapıları güçlendirildi.
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ MÜCADELE ÇALIŞMALARI Acil eylem planı hazırlandı Laboratuvar altyapıları güçlendirildi. BSL-3 Laboratuvarları Yapımı BSL-2 Laboratuvarları Yapımı Yakma fırınlarının temini Mobil bilgi büfelerinin alımı Biyogüvenlik ekipmanlarının alımı

14 Tatbikatlar gerçek zamanlı olarak gerçekleştirilmektedir.
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ TATBİKATLAR Hastalığa hazırlıklı olmak amacıyla 2005 yılından bu yana düzenli olarak tatbikatlar yapılmıştır. Tatbikatlar gerçek zamanlı olarak gerçekleştirilmektedir. 2 veya 3 gün masabaşı 1 gün saha uygulaması 2015 yılında Malatya, Çorum ve Trabzon.

15 2008 yılında 14.07.2008 tarihli OIE arilik bildirimi
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ AVİAN İNFLUENZA 2008 yılında tarihli OIE arilik bildirimi İlk mihrak tarihinde Kastamonu Küre İkinci mihrak tarihinde Balıkesir Bandırma Üçüncü mihrak tarihinde Manisa Akhisar

16 Kastamonu Kürede 3 km’lik alanda 172 itlaf
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ AVİAN İNFLUENZA Kastamonu Kürede 3 km’lik alanda 172 itlaf Balıkesir Bandırma’da 10 km’lik alanda itlaf Manisa Akhisar’da işletmede itlaf itlaf

17 Son mihraktaki hastalık sönüşü: 15.05.2015
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ AVİAN İNFLUENZA Son mihraktaki hastalık sönüşü: Arilik statüsü alınan tarih: Arilik statüsü devam etmektedir.

18 EPİDEMİYOLOJİK DEĞERLENDİRME
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ EPİDEMİYOLOJİK DEĞERLENDİRME Bildirim yapılmaması Aktif survey yapılmaması Biyogüvenlikte yetersizlik Hayvan hareketleri

19 EPİDEMİYOLOJİK DEĞERLENDİRME
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ EPİDEMİYOLOJİK DEĞERLENDİRME Taşıma araçları, temizlik ve dezenfeksiyon Çıkma tavuk satışı Kanatlı pazarları Salma tavukçuluk işletmeleri

20 Yalancı Tavuk Vebası Hastalığına Karşı Korunma ve Mücadele Yönetmeliği
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ NEWCASTLE Yalancı Tavuk Vebası Hastalığına Karşı Korunma ve Mücadele Yönetmeliği İşletmede itlaf-imha Kordon Karantina Temizlik Dezenfeksiyon

21 ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ
__________________________________________________________ NEWCASTLE PROJESİ Afyon Başmakçı, Ankara Kazan, Balıkesir Bandırma, Bolu Dörtdivan, İzmir Kemalpaşa, Sakarya Kaynarca) Pilot Proje kapsamında; Köy kanatlıları kayıt altına alınacak, Köy kanatlıları aşılaması (ilk aşılamada , ikinci aşılamada köy kanatlısı) Birinci aşılama İnaktif-Kas içi, Canlı-Göze damla İkinci aşılama 6 ay sonra Üçüncü aşılama 6 ay sonra Survey

22 SALMONELLA GALLİNARUM VE PULLORUM
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ SALMONELLA GALLİNARUM VE PULLORUM Kanatlı Tifosu ile Kanatlılarda Pullorum Hastalığına Karşı Korunma ve Mücadele Yönetmeliği Ölü hayvanlar imha, şüpheli hayvanlar itlaf-imha Laboratuvar muayenesi 21 gün tekrar

23 SALMONELLA GALLİNARUM VE PULLORUM
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ SALMONELLA GALLİNARUM VE PULLORUM Son iki muayenenin menfi çıkması halinde sürü (-) Hastalıklı sürü damızlık kullanılmaz Damızlık ve kuluçkahanelerde tespit edilirse itlaf-imha

24 Hastalık Afyon, Ankara ve Konya’ da tespit edildi. Survey çalışması
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ ILT Hastalık Afyon, Ankara ve Konya’ da tespit edildi. Survey çalışması Çalışma sonucuna göre aşı ithalatı Gelen aşı miktarının artırılması için çalışma

25 Alınan ihbarların değerlendirilmesi,
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ SURVEY Aktif survey Avian influenza Newcastle Pasif klinik survey Alınan ihbarların değerlendirilmesi, Ticari kanatlılarda, işletme denetimleri sırasında izleme Köy kanatlılarında, köy ziyaretlerinde izleme

26 AKTİF AVİAN İNFLUENZA SURVEYİ
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ AKTİF AVİAN İNFLUENZA SURVEYİ Tüm ülkeyi kapsayacak şekilde planlandı. % 95 güven aralığında, en az bir pozitif vakayı tespit etmek üzere örnek büyüklüğü belirlendi. Beklenen prevelans % 0,5 olarak belirlendi. Her bir köy ve işletme bir epidemiyolojik ünite kabul edildi. Her bir epidemiyolojik üniteden 20 adet hayvandan olmak üzere 598 işletmeden kloakal ve tracheal swap örneği alındı.

27 AKTİF NEWCASTLE SURVEYİ
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ AKTİF NEWCASTLE SURVEYİ Tüm ülkeyi kapsayacak şekilde planlandı. % 95 güven aralığında, en az bir pozitif vakayı tespit etmek üzere örnek büyüklüğü belirlendi. Beklenen prevelans % 50 olarak belirlendi. Her bir köy ve işletme bir epidemiyolojik ünite kabul edildi. Her bir epidemiyolojik üniteden 20 adet hayvandan olmak üzere 160 işletmeden kloakal ve tracheal swap örneği alındı.

28 Ticari klinik survey (2014 yılında 5100 Sürü taranmıştır)
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ SURVEY Ticari klinik survey (2014 yılında 5100 Sürü taranmıştır) Örneklerin laboratuvarlarda analizi (2014 yılında 398 adet numune analiz edilmiştir) Bornova VKEM yürütülen proje (Sulak alanlardaki yabani hayvanlardan 350 numune alınmıştır)

29 BİYOGÜVENLİK TALİMATI-KAPSAM
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ BİYOGÜVENLİK TALİMATI-KAPSAM sayılı Genelge 350 adet ve üzeri ticari, Yeni Talimat organik yumurta ve et üretimi yapan kanatlı işletmeler dahil olmak üzere açık ve kapalı sistem tüm ticari işletmeleri, Kapalı sistem bakım ve besleme Açık sistem bakım ve besleme

30 BİYOGÜVENLİK TALİMATI
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ BİYOGÜVENLİK TALİMATI Talimat kapsamında boşalan her kümes 1 defa denetlenecek. Daha sonra en az % 10’u. Sonuç uygun değilse Kanatlı Veri Tabanından sürü kısıtlanacak. Uygunsa girişe müsaade edilecek.

31 ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ
__________________________________________________________ ÇIKMA TAVUK Çıkma tavukların kesimhaneye, itlaf ve imhası için rendering tesisine ya da ihracat amacıyla sevki, Çıkma tavuk kesen kesimhane bulunan İl Müdürlükleri, sevk edilen hayvan adedi ile kesilen hayvan adedini karşılaştırması, uyumsuzluk tespit etmesi halinde usulsüz sevkten dolayı yasal işlem,

32 VETERİNER HEKİM SORUMLULUKLARI
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ VETERİNER HEKİM SORUMLULUKLARI Kayıt doldurulması ve tutulmasından, Sağlıklı üretim yapılmasından, Kanatlı hayvan hastalıklarının yayılmasının engellenmesi ve toplum sağlığına zarar vermesini önleyecek doğru tedbirlerin alınmasından, İhbarı mecburi hastalık görüldüğünde bildirimden,

33 BİYOGÜVENLİK TALİMATI
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ BİYOGÜVENLİK TALİMATI Kapalı ve açık besicilikte kayıt tutmakla yükümlü, Kayıtlar 5 yıl süre ile saklanacak, Aşılama kayıtları, Günlük ölüm, yem ve su tüketimi, yumurta verimi, canlı ağırlık artışı kayıtları,

34 BİYOGÜVENLİK TALİMATI
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ BİYOGÜVENLİK TALİMATI Yem kayıtları, Veteriner ilaç kayıtları, Gıda imha tutanağı, Kesime Gönderilen Kanatlı Hayvanlara Ait Bilgi Formu,

35 BİYOGÜVENLİK TALİMATI
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ BİYOGÜVENLİK TALİMATI Hayvanların sevklerine ait belgeler, Ziyaretçi Kayıt Formu, Hastalık görülmesi durumunda hastalığa ait kayıtlar, Su analiz raporu, Kalıntı İzleme Programı kayıtları, Haşere mücadele kayıtları

36 BİYOGÜVENLİK TALİMATI
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ BİYOGÜVENLİK TALİMATI Açık ve kapalı sistem için ayrı ayrı belirlendi. Kapalı sistem için; İşletme alanında, Kümeslerde yapısal olarak, Personel ve ziyaretçilerin uyması gereken, Kemirgen kontrolü ve haşere mücadelesi, Altlık materyalinin işletmeye giriş ve çıkışında, Kümes boşaltıldıktan sonra temizlik ve dezenfeksiyon, Salgın hastalıkların önlenmesi ve kontrolü.

37 BİYOGÜVENLİK TALİMATI
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ BİYOGÜVENLİK TALİMATI Açık sistem için; İşletme alanında, Personel ve ziyaretçilerin uyması gereken, Kemirgen kontrolü ve haşere mücadelesi, Salgın hastalıkların önlenmesi ve kontrolü.

38 İŞLETMEYE YENİDEN HAYVAN KONMASI
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ İŞLETMEYE YENİDEN HAYVAN KONMASI İşletmeye hayvan konabilmesi için denetleme, Denetleme sonucu uygun değilse TURKVET sisteminde sürünün kısıtlanması ve hayvan sevkinin eksiklikler giderilene kadar engellenmesi, İki üretim arasındaki temizlik ve dezenfeksiyon süresi; (Sistem kısıtlıyor) Broiler için en az 10 gün, Yumurtacılar için en az 21 gün. Avian influenza haricinde herhangi bir ihbarı mecburi hastalık çıkması durumunda temizlik ve dezenfeksiyon süresi en az 21 gün olacaktır.

39 BİYOGÜVENLİK TALİMATI
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ BİYOGÜVENLİK TALİMATI İşletmede Avian influenza çıkması durumunda, Temizlik ve en az 2 defa dezenfeksiyon, İşletmelere biyogüvenlik açısında denetim, Denetim sonucu uygun ise hastalık sönüşünden 5 gün sonra kapasitenin en az % 1 olacak şekilde sentinel (duyarlı gözcü) hayvanlar konarak ve deneme üretimi yapılması,

40 BİYOGÜVENLİK TALİMATI
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ BİYOGÜVENLİK TALİMATI İşletmede Avian influenza çıkması durumunda, 21 gün sentinel hayvanların izlenmesi, Klinik muayene, Ölen tüm hayvanlar laboratuvarda incelenmesi, Süre sonunda hayvanlardan kan ve dışkı numune analizleri Hastalık sönüşünün yapılması ve analiz sonuçlarının da negatif olması durumunda işletmenin normal üretime geçirilmesi.

41 BİYOGÜVENLİK TALİMATI
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ BİYOGÜVENLİK TALİMATI tarihinden itibaren; Kanatlı hayvan nakil araçlarına Onay Belgesi, sürücülere ise Yeterlilik Belgesi düzenlenecek, Araçlar ticari etlik, yarka, çıkma, hindi gibi sınıflandırılarak Kanatlı Veri Tabanına, Araç sınıfının haricinde taşıma yapamayacak,

42 BİYOGÜVENLİK TALİMATI
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ BİYOGÜVENLİK TALİMATI Kayıt tutmayan işletmeler 500 TL, Gerekli bilgi ve belgeyi vermeyen ve denetimde gerekli kolaylığı göstermeyen işletme sahiplerine TL, Bulaşıcı hayvan hastalığı ya da sebebi belli olmayan hayvan ölümlerini bildirmeyen işletme sahiplerine, sorumlu veteriner hekimlere 500 TL,

43 BİYOGÜVENLİK TALİMATI
ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________ BİYOGÜVENLİK TALİMATI Kayıtsız olarak faaliyet gösteren işletmelere TL, Kayıtsız işletmelerdeki ürünler ile hayvanlar 5596 sayılı Kanun gereği itlaf ve imha, Çıkma tavukları sevk edildiği yerden başka bir yere götüren kişilere 5996 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi gereği yasal işlem, hayvanlar ise doğrudan kesime gönderilir.

44 BİYOGÜVENLİK TALİMATI
Denetimde; Kayıtlar Asgari teknik ve hijyenik şartlar 2014 yılında yaklaşık olarak denetlenen kümes sayısı: 8000 adet ÜLKEMİZDE TAVUK HASTALIKLARI MÜCADELE STRATEJİLERİ __________________________________________________________