Uluslararası Sistem Çocuk Hakları Hukuku.

... konulu sunumlar: "Uluslararası Sistem Çocuk Hakları Hukuku."— Sunum transkripti:

1 Uluslararası Sistem Çocuk Hakları Hukuku

2 Ne konuşacağız? Uluslararası İnsan Hakları Hukuku Sistemine Genel Bakış Birleşmiş Milletler Avrupa Stratejik Davalama Açısından Önemleri

3 Uluslararası İnsan Hakları Hukuku Sistemi
BM BMGK BMÇHS BMEPİ AK AİHM ASHK AvrupaBirligi ADÖ ADİHK ADİHM MERCOSUR AfrikaBirliği AfroKom AfroK AfroM Birleşmiş Milletler Avrupa Afrika Amerika Asya Arap

4 Birleşmiş Milletler 193 üyeli, Türkiye üyesi – 1945
Ana organlar - Genel Kurul, Güvenlik Kurulu, Ekonomik ve Sosyal Konsey, Sekreterya, Uluslararası Adalet Divanı BM Sistemi - 30 ilişkili kurum – İnsan Hakları Konseyi (Genel Kurul), UNICEF, İHYKO, vb İnsan hakları standartlarını belirler (sözleşmeler, kurallar, vb) İnsan hakları sözleşmelerinin uygulanmasının sağlanması (özel prosedürler, evrensel periodik inceleme, düzenli oturumlar)

5 Birleşmiş Milletler Genel Kurul Kararları
Güvenlik Konseryi kararları – yasa düzeyinde uygulama zorunluluğu – özellikle silahlı çatışma durumlarında Çocukların öldürülmesi ya da sakatlama Çocuk asker kullanma ya da göreve alma Okullara ve hastanelere saldırı Çocuklara tecavüz ve diğer cinsel şiddet Çocuk kaçırma Çocuklara insani yardımın ulaştırılmasını engelleme

6 Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi - Genel Kurulun bir alt organıdır Oturumlar ve özel oturumlar Çocuk hakları yıllık oturumu Özel prosedürler Sözleşme organları – BM Çocuk Hakları Komitesi gibi Evrensel periodic inceleme

7 Birleşmiş Milletler Özel prosedürler – BM Şartı – 41 alanda tematik
Çocuk satışı, pornografisi, fuhuşu, köleliğin yeni formları, insan ticareti Eğitim, Sağlık, Beslenme, Ev Keyfi gözaltı, Kaybetme, yargısız infaz Ifade, toplanma Engelliler İş sektörü… Acil bir durumu raporlayıp bunun incelenmesi istenebilir Acil israrlı başvuru Ülke ziyaretinde görüşme yapılabilir (izne tabi) Yıllık rapor Açık bilgi çağrısı yapıldığında bu çağrıya kısa bilgi notu gönderilebilir

8 Birleşmiş Milletler STK etkisi STK etkisi Devlet raporunu hazirlar ve sunar Komite devlete sorunlarla ilgili sorular sorar Devlet yazili yanit verir Yapici dialog kurulur – dogrudan görüsme Komite sonuç gözlemlerini sunar Sonuç gözlemlerinin uygulanmasi için takip yapilir Komiteler – Sözlemelerin parçası – bireysel başvuru Ekonomik Sosyal Haklar (ECOSOC) Medeni ve Siyasi Haklar Etnik Ayrımcılığı Sonlandırma Kadına karşı Ayrımcılığı Sonlandırma İşkenceye karşı Göçmen işçiler Engelliler Zorla kaybedilmeler STK etkisi

9 Birleşmiş Milletler BM Çocuk Hakları Komitesi Sözleşmenin parçası
Sadece ÇHS’ye, protokollerine ve Bireysel Başvuru Hakkı İhtiyari Protokolü’ne taraf devletler’den gelen bireysel başvurular BM Çocuk Hakları Komitesi tarafından incelenebilir; Sadece ÇHS’de garanti altına alınmış yasal hakların ihlali incelenebilir; Ulusal hak arama yollarının tümü tüketildiğinde ve başka bir uluslararası yasal hak arama yoluna başvurulmadı durumlarda BM Çocuk Hakları Komitesi’ne bireysel başvuru yapılabilir; Bir ya da daha fazla çocuk hakkın ihlali ile ilgili başvuru yapabilir; Üçüncü şahıslar ya da tüzel kişiler (STKlar gibi) çocukların bilgilendirilmiş onayı bulunmadan çocuklar adında başvuru yapamazlar; Üçüncü şahıslar ya da tüzel kişiler (STKlar gibi) çocuğun ya da çocukların yüksek yararına hareket ettiklerini kanıtlayabilirlerse çocuklar adına başvuru yapabilirler. Birleşmiş Milletler BM Çocuk Hakları Komitesi Sözleşmenin parçası ÇHS ve üç protokolünün uygulamalarını izler – 5 yıllık Genel yorumlar STK ve çocuk katılımı Üçüncü protocol: bireysel başvuru hakkı

10 Birleşmiş Milletler Evrensel Periodik İnceleme
Devletler arası değerlendirme Tavsiyeler Kabul ya da red 4 yıllık aralar, iki yılda bir ara değerlendirme STK katılımı

11 Avrupa Konseyi 47 üyeli, Türkiye üyesi – 1949
Ana organlar – Parlementerler Meclisi, Bölgesel ve Yerel İdareler Meclisi, Sekreterya Temel yasa – İnsan Hakları ve Temel Özgürlükler Avrupa Sözleşmesi İnsan hakları standartları belirler (sözleşmeler, kurallar, vb) İnsan hakları standartlarının uygulanmasını sağlama (Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Sosyal Haklar Komitesi, İskenceyi Önleme Komitesi, İnsan Hakları Komiseri, vb)

12 Avrupa Konseyi - Sistem
İnsan hakları Korunması Teşfik edilmesi Hayata geçirilmesi Demokratikleşme Yönetişim Sürdürülebilir demokrasi Hukukun Üstünlüğü Adalet Ortak standartlar ve politikalar Hukukun üstüğnlüğüne tehditler AİHM AKPMeclisi BakanlarKom İÖKom HSEğitimP AKPmeclisi Yerel yönetimler Gençlik, eğitim, kültür… Adaletin etkililiği ve zamandalığı İHKomiseri Irkçılık, insan ticareti, çocuk, kadın Roma LGBTI Hukuk yoluyla demokrasi Veri güvenliği Internet Düşünce ve medya Sosyal çeşitlilik, içerme, kültür, spor, nefret söylemi, demokrasi eğitimi Sosyal Komite Sosyal Güvenlik Halk sağlığı Bioetik, tıbbın kalitesi Yolsuzluk, para aklama, terörizm, sibersuçlar, tıbbi malzemelerdesahtecilik, madde kullanımı

13 Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi
Çocukların Cinsel Sömürü ve İstismardan Korunması Sözleşmesi Çocuk Haklarının Uygulanması Sözleşmesi Evlilik Dışı Doğan Çocukların Yasal Durumu Sözleşmesi Evlat Edinme Sözleşmesi Kadına karşı Şiddet ve Ev içi Şiddetin Önlenmesi Sözleşmesi vb Kararlar: İnsan Hakları ve Temel Özgürlükler Avrupa Sözleşmesi ve protokolleri üzerinden Bağlayıcı Avrupa Konseyi Parlementerler Meclisi izler Bakanlar Komitesi yargıçları seçer, mahkeme komiteye raporlar BMÇHS ve çocukları ilgilendiren AK Sözleşmeleri

14 Avrupa Sosyal Haklar Komitesi
Doğum öncesi koruma Aile hakkı Çocuğun yasal statüsü Kanunla ihtilafa düşen çocuk Sağlık Şiddetten korunma Eğitim Çocuk emeğinin sömürüsü Göçmen çocuklar Sözleşmenin parçası Kararlar: Avrupa Sosyal Şartı ve protokolleri üzerinden (toplu şikayet) Bağlayıcı Komite uygulamayı izler Bakanlar Komitesi’ne raporlar Çocuk hakları ile ilgili maddeler

15 Uluslararası İnsan Hakları Hukuku Sistemi
Yasal koruma yükümlülüğü Yasaları uyumla hale getirme Yasayı mahkemelerde ve diğer yasal çözüm mekanizmalarında kullanma Yasanın uygulanmasını kolluk ve diğer kamu yönetimi birimleriyle sağlama

16 Uluslararası stratejik davalama etkisi
Uluslararası mahkeme ve benzeri mekanizmalarda çıkan kararların uygulanma zorunluluğu Ülkelerin izlenmeye alınması Ülkelerin bu konuda yaptıkları yasal ya da kurumsal değişiklikler Sürekli eğitimler