BÖLÜM 1 TARİH, TEORİ ve ARAŞTIRMA STRATEJİLERİ.

... konulu sunumlar: "BÖLÜM 1 TARİH, TEORİ ve ARAŞTIRMA STRATEJİLERİ."— Sunum transkripti:

1

2 BÖLÜM 1 TARİH, TEORİ ve ARAŞTIRMA STRATEJİLERİ

3 Çocuk Gelişimi Alanı Çocuk gelişimi alanı nedir ve hangi faktörler çocuk gelişiminin genişlemesinde etkendir? Konunun Temel Sorusu 1

4 Çocuk Gelişimi Alanı Çocuk gelişimi, döllenmeden ergenliğe kadar insan yaşamındaki süreklilik ve değişimleri anlamaya çalışan alandır. Gelişimsel bilim olarak bilinen, yaşam boyu meydana gelen değişimleri inceleyen, geniş bir alanın parçasıdır.

5 Bilimsel merak ve çocukların yaşamlarını
Çocuk Gelişimi Alanı Bilimsel merak ve çocukların yaşamlarını iyileştirme amaçlı baskılar, çocuk gelişimi araştırmalarının gelişmesini sağlamıştır.

6 Çocuk Gelişimi Alanı

7 Çocuk Gelişimi Alanı Çocuk gelişimi alanını duyarlı ve yönetilebilir dönemlere ve alanlara nasıl ayırabiliriz? Konunun Temel Sorusu 2

8 Çocuk Gelişimi Alanı Gelişim genellikle fiziksel, bilişsel, sosyal ve
duygusal alanlara ayrılır. Bu alanlar, gerçekten farklı değildir; entegre ve bütünsel bir şekilde bir araya gelirler. Araştırmacılar genellikle aşağıdaki yaş dönemlerini kullanır:

9 Kullanılan Yaş Dönemleri
Doğum Öncesi (Döllenmeden Doğuma Kadar) Bebeklik Ve Yürüme Çağındaki Çocukluk (Doğumdan 2 Yaşa Kadar) Erken Çocukluk (2-6 Yaş) Orta Çocukluk (6-11 Yaş) Ergenlik (11-18 Yaş)

10 Çocuk Gelişimi Alanı Sanayileşmiş ülkelerde yetişkinliğe geçiş sürecindeki genç insanlar için araştırmacılar gelişmekte olan yetişkinlik adlı yaşları kapsayan yeni bir dönem oluşturdu.

11 Temel Kavramlar Çocuk gelişimi teorilerinin farklı duruş sergilediği üç temel konuyu tanımlayın. Konunun Temel Sorusu

12 Her çocuk gelişim teorisi üç temel konuda bir
Temel Kavramlar Her çocuk gelişim teorisi üç temel konuda bir duruş sergiler: (1) Gelişim sürekli bir süreç mi? yoksa belirli basamakları takip eden kesikli bir süreç midir?

13 Temel Kavramlar (2) Gelişim süreci bütün çocukları tanımlar mı ya da çocukların büyüdüğü koşullardan etkilenen farklı gelişim süreçleri var mıdır? (3) Gelişimi etkilemede genetik mi/ çevre mi daha etkilidir ve bireysel faklılıklar sabit mi ya da özellikler esnek midir?

14 Temel Kavramlar Yeni teoriler bu konularda dengeli bir duruş
sergiler ve çağdaş araştırmacılar, cevapların gelişim alanlarına göre değiştirileceğine hatta dirençle ilgili araştırmaların bireyler arasında bile değişebileceğine inanır.

15 Temel Kavramlar Kesikli gelişim
Belli zamanlarda dünya ile ilgili yeni anlayışların ve tepki biçimlerinin ortaya çıkması sürecidir. Kesikli gelişim

16 Temel Kavramlar Sürekli gelişim
Başlangıçta sahip olunan becerilere yavaş yavaş benzer becerilerin eklenme sürecidir. Sürekli gelişim

17

18 Tarihsel Temeller Modern çocuk gelişimi teorilerinin üzerindeki temel tarihsel etkileri tanımlayın. Konunun Temel Sorusu

19 Tarihsel Temeller Çocukluğun kendine özgü farklı bir dönem
olarak görülmesi 6. ve 15. yüzyıllar arasını kapsayan Orta Çağdan itibaren başlar. On altıncı- on yedinci yüzyıllarda Puritanların orijinal günah kavramı, çocukların sert bir felsefeyle yetiştirilmelerine yol açmıştır.

20 Tarihsel Temeller On yedinci yüzyılda Aydınlama ile birlikte, insan onuru ve saygıya yapılan vurgular, çocukluğun daha insanca görülmesine neden oldu.

21 Tarihsel Temeller Locke’un boş levha kavramı, 20. yüzyılın
davranışçılığına temel olurken Rousseau’nın çocuklar soylu vahşilerdir fikri basamak ve olgunlaşma kavramlarının habercisi olmuştur.

22 Tarihsel Temeller Darwin’in evrim teorisinin etkisiyle, on dokuz
ve yirminci yüzyıllarda, çocukları doğrudan gözleme çabaları başladı.

23 Tarihsel Temeller Takiben, Hall ve Gesell çocuklar hakkında tanımlayıcı bilgiler içeren normatif yaklaşımı büyük miktarda ortaya koydu.

24 Tarihsel Temeller Binet ve Simon ilk başarılı zekâ testini geliştirdi. Bu da gelişimde bireysel farklılıklara olan ilgiyi yarattı; çevre ve kalıtım tartışmalarını ateşledi.

25 Yirminci Yüzyılın Ortasındaki Teoriler
Modern çocuk gelişimi teorilerinin üzerindeki temel tarihsel etkileri tanımlayın. Konunun Temel Sorusu

26 Yirminci Yüzyılın Ortasındaki Teoriler
1930 ve 1940’larda, çocukların duygusal sorunlarını çözmek amacıyla psikiyatrist ve sosyal hizmet uzmanları psikoanalitik yaklaşıma yöneldiler.

27 Yirminci Yüzyılın Ortasındaki Teoriler
Freud’un Psikoseksüel teorisi, çocukların kişiliğin parçası olan id, ego ve süperegonun süreç boyunca entegre oldukları beş evreden geçtiklerini kabul eder.

28 Yirminci Yüzyılın Ortasındaki Teoriler
Erikson’un psikososyal teorisi kültüre özgü tutum ve becerilerin gelişimi ve üç yeni yetişkinlik evre vurgusuyla Freud’un teorisi üzerine inşa edilmiştir.

29 Yirminci Yüzyılın Ortasındaki Teoriler
Büyük katlılarına rağmen, psikoanalitik yaklaşım artık çocuk gelişimi araştırmalarında egemen değildir.

30 Yirminci Yüzyılın Ortasındaki Teoriler
Psikoanalitik yaklaşım önem kazanırken, objektif bilimi yaratma çabası olarak doğrudan gözlenebilir davranışlara olan vurgusuyla davranışçılık ortaya çıktı.

31 Yirminci Yüzyılın Ortasındaki Teoriler
B.F. Skinner’in edimsel koşullanma teorisi davranışın sıklığını artırırken ve azaltırken, ödül ve cezanın rolüne vurgu yaptı.

32 Yirminci Yüzyılın Ortasındaki Teoriler
Benzer diğer yaklaşım olan Albert Bandura’nın sosyal öğrenme kuramı, çocukların yeni tepkileri model alma yoluyla öğrendiklerini vurguladı.

33 Yirminci Yüzyılın Ortasındaki Teoriler
En yeni revize edilmiş sosyal-bilişsel yaklaşım olarak bilinen hali ise biliş ve düşüncenin çocukların taklit ve öğrenmelerindeki etkisine dikkat çekti.

34 Yirminci Yüzyılın Ortasındaki Teoriler
Davranışçılık ve sosyal öğrenme teorisi istenilen davranışları artırmak ve istenmeyen davranışları ortadan kaldırmak amacıyla davranış şekillendirme tekniklerini geliştirdi.

35 Yirminci Yüzyılın Ortasındaki Teoriler
Sosyal öğrenme teorisine göre, model alma yoluyla çocuklar birçok beceri kazanır. Annesinin davranışını gözleyerek ve taklit ederek, bu 19 aylık bebek önemli bir beceri kazanıyor.

36 Yirminci Yüzyılın Ortasındaki Teoriler
Piaget’in bilişsel gelişim teorisi, bebeklikte duyu motor hareketlerden başlayan ve ergenlikte soyut düşüncenin gelişimiyle sonuçlanan dört evreden, çocukların kendi bilgilerini aktif olarak ve yine kendileri yapılandırarak geçtiğini vurgular.

37 Yirminci Yüzyılın Ortasındaki Teoriler

38 Yirminci Yüzyılın Ortasındaki Teoriler
Piaget’in teorisi çocuklarda düşüncenin gelişimi üzerine birçok araştırmaya ve çocukların keşfederek öğrenmesini destekleyen bir çok eğitim programının geliştirilmesini sağlamıştır.

39 Yirminci Yüzyılın Ortasındaki Teoriler
Piaget’in duyumotor döneminde, bebekler hareket ederek öğrenirler. Bu 1 yaşındaki çocuk, çekiçle ksilofona vururken hareketlerinin objeleri etkilediğini ve objelerinde düzenli bir şekilde birbirlerini etkilediğini keşfeder.

40 Güncel Teoritik Bakış Açıları
Çocuk gelişimindeki yeni teorileri tanımlayın. Konunun Temel Sorusu

41 Güncel Teoritik Bakış Açıları
Bilgi İşleme, zihni tıpkı bir bilgisayar gibi karmaşık sembolleri maniple eden bir sistem olarak görür.

42 Güncel Teoritik Bakış Açıları
Köprü yapma problemini çözerken beş yaşında bir çocuğun izlediği adımların akış haritasında gösterilmesi

43 Güncel Teoritik Bakış Açıları
Bu yaklaşım, farklı yaşlardaki çocukların bir görev veya problemle karşılaştıklarında ne yaptıklarını açıklayan detaylı bilgiler sunarak araştırmacılara yardım etmiştir

44 Güncel Teoritik Bakış Açıları
Geçen otuz yıldır, gelişimsel bilişsel sinirbilim araştırmacıları beyindeki değişimler, çocuğun bilişinin gelişimi ve davranış örüntüleri arasındaki ilişkileri incelemeye başladı.

45 Güncel Teoritik Bakış Açıları
Bu araştırmalar, farklı yaşlardaki beyin hassasiyeti ve beyin kaynaklı öğrenme ve davranış problemlerinin aydınlanmasında ilerleme kaydetti.

46 Güncel Teoritik Bakış Açıları
Dört çağdaş yaklaşım, gelişimin bağlamına vurgu yapar. Uyum değeri ve evrimsel davranış öyküsüne vurgu yapan Etoloji, hassas dönem kavramına ilham vermiştir.

47 Güncel Teoritik Bakış Açıları
Bunlara ilave olarak yeni bir araştırma alanı olan evrimsel gelişim psikolojisi, zaman içinde değişen türlerin yeterliliklerinin uyumunu anlama arayışlarını geliştirmiştir.

48 Güncel Teoritik Bakış Açıları
Ekolojik sistem teorisi, çocuğu farklı düzeylerde çevreden etkilenen karmaşık bir sistem içinde gelişen birey olarak görür.

49 Güncel Teoritik Bakış Açıları
Mikrosistem, mesosistem, eksosistem ve makrosistem olarak adlandırılan bu düzeylerin çocuğun gelişimine büyük etkileri vardır. Kronosistem çocukların ve deneyimlerin dinamik ve değişen doğasını temsil eder.

50 Güncel Teoritik Bakış Açıları Ekolojik sistem teorisinde
çevre yapısı

51 Güncel Teoritik Bakış Açıları
Mikrosistem, çocuk ve yakın çevresiyle ilgilidir. Mesosistem yakın çevrenin arasındaki bağlantıları, eksosistem çocuğun dışında olan sosyal çevreyi, makrosistem ise değerler, kanunlar ve gelenekleri kapsar. Kronosistem (resimlendirilmemiş) özel bir bağlam değildir. Bunun yerine, çocuk gelişiminin dinamik ve sürekli değişen doğasını tanımlar.

52 Güncel Teoritik Bakış Açıları
Yeni bir grup teorisyen ise çocukların daha üst düzey işlevleri yapmak için davranışlarını değiştirme süreçlerini anlamaya çalışan dinamik sistem teorisini benimsedi.

53 Güncel Teoritik Bakış Açıları
Dinamik sistemin gelişim görüşü

54 Güncel Teoritik Bakış Açıları
Sistemin içindeki bir değişim, çocuğun davranışında yeniden düzenleme yapmasını tetikler, böylece farklı parçalar bir arada daha karmaşık ve etkili bir yolla çalışır.

55 Çocuk Gelişimi Teorilerinin Karşılaştırılması
Teorilerin gelişim temel konuları ile ilgili duruşlarını açıklayınız. Konunun Temel Sorusu

56 Çocuk Gelişimi Teorilerinin Karşılaştırılması
Çocuk gelişimi teorileri hangi gelişim alanına odaklandıkları, gelişimin nasıl oluştuğuyla ilgili görüşleri, güçlü ve zayıf yönleri bakımından çeşitlilik gösterir (Sayfa 30, Tablo 1.3’e bakınız).

57

58 Çocuk Gelişimi Teorilerinin Karşılaştırılması
Tablo 1.3’ü yansıdan net olarak inceleyemeyebilirsiniz. Bu durumda kitaptan yardım alabilirsiniz.

59 Çocuklarla ilgili bilgilerin toplandığı genel metotları tanımlayın.
Çocuk Çalışmaları Çocuklarla ilgili bilgilerin toplandığı genel metotları tanımlayın. Konunun Temel Sorusu

60 Çocuk Çalışmaları Günlük yaşamdan toplanan doğal gözlem,
araştırmacıya açıklamayı umduğu davranışları doğrudan görme imkanı verir. Tam tersine, yapılandırılmış gözlem, katılımcıların davranışları eşit şekilde gösterme imkanı buldukları laboratuvarlarda gerçekleşir.

61 Çocuk Çalışmaları Kişisel raporlar ise katılımcıların günlük
yaşamda olduğu gibi görüşlerini açıkladıkları klinik görüşme gibi esnek ve açık uçlu olur. Alternatif olarak, yapılandırılmış görüşme test ve anket gibi daha etkili tekniklerle araştırmacıya katılımcıların aktivite ve davranışlarını önceden belirleme imkanı verir.

62 Çocuk Çalışmaları

63 Çocuk Çalışmaları Vaka incelemesi, tek bir çocuk hakkında
derinlemesine bilgi toplamak amacıyla kullanılır. Gözlem, görüşme ve test gibi farklı kaynaklardan toplanan zengin bilgilerin birleştirilmesini içerir.

64 Çocuk Çalışmaları Araştırmacılar kültürleri karşılaştırmak için
gözlem ve kişisel raporları kullanır. Davranışın kültürel anlamını açığa çıkarmak için araştırmacılar etnografiye güvenir.

65 Çocuk Çalışmaları Korelasyon ve deneysel araştırma desenlerini güçlü ve sınırlı yönlerine göre karşılaştırın. Konunun Temel Sorusu 2

66 Çocuk Çalışmaları Korelasyon deseni, katılımcıların deyimlerini
etkilemeden, onların doğal koşulları içinde değişkenler arası ilişkileri inceler. Korelasyon katsayı değişkenler arası ilişkiyi tanımlar.

67

68 Çocuk Çalışmaları Deneysel desen, neden sonuç çıkarımlarına
izin verir. Araştırmacı, iki yada daha fazla deney koşuluna katılımcıları yerleştirerek bağımsız değişkene müdahale eder.

69 Çocuk Çalışmaları

70 Çocuk Çalışmaları Sonra, onların bağımlı değişkene olan etkisini inceler. Rasgele yerleştirme, deneysel araştırmanın doğruluğunu etkiler.

71 Çocuk Çalışmaları Alan desenleri ve doğal desenler ya da yarı
deneysel desenler, deneyleri doğal ortamda karşılaştırır; ama bu yaklaşımlar laboratuvar deneylerine göre daha az etkilidir.

72 Çocuk Çalışmaları Boylamsal araştırmalar, ön yargılı örneklem, seçici yıpranma ve cohort etkisi gibi sorunlar taşır. Kesitsel desen, farklı yaşlardaki bir grup çocuk ile aynı zaman dilimde çalışan, gelişimi araştırmak için verimli bir yoldur.

73

74 Çocuk Çalışmaları Farklı yıllarda doğmuş aynı yaş grubundaki
çocukların karşılaştırıldığı ardışık desen, de araştırmacı grup etkisinin olup olmadığını görebilir.

75 Çocuk Çalışmaları Mikrogenetik desen de araştırmacı gelişim
sürecini daha iyi anlamak amacıyla değişimleri oluştuğunda takip eder.

76

77 Çocuk Çalışmaları Araştırmacılar deneysel ve gelişimsel desenleri
birleştirdiğinde, gelişimde ki nedensel ilişkileri inceleyebilir.

78 Çocuklarla araştırma yaparken hangi etik sorunlar ortaya çıkar?
Çocuk Çalışmaları Çocuklarla araştırma yaparken hangi etik sorunlar ortaya çıkar? Konunun Temel Sorusu 3

79 Çocuk Çalışmaları 7 yaştan küçük çocuklar için araştırmacı ebeveyn izin formunun yanı sıra kurumsal izin formunu da almak zorundadır.

80 Çocuk Çalışmaları Çocuklarla yapılan araştırmada aldatmanın kullanılması risklidir; çünkü bu onların yetişkinlere olan güvenlerini olumsuz etkileyebilir.

81