1.3. Genel Sorumluluk Sigortaları. Bir toplum içinde yaşayan insanların, içinde yaşadıkları toplumun koyduğu koşul ve kuralları gereğince yerine getirmek.

... konulu sunumlar: "1.3. Genel Sorumluluk Sigortaları. Bir toplum içinde yaşayan insanların, içinde yaşadıkları toplumun koyduğu koşul ve kuralları gereğince yerine getirmek."— Sunum transkripti:

1 1.3. Genel Sorumluluk Sigortaları

2 Bir toplum içinde yaşayan insanların, içinde yaşadıkları toplumun koyduğu koşul ve kuralları gereğince yerine getirmek zorunda oldukları ve sayılamayacak kadar çok sorumlukları vardır. Bu sorumluluklar toplumsal yapının bir gereği olarak ortaya çıkarlar ve genellikle gelenek ve göreneklerle yazılı biçimde veya yasalarla yazılı bir biçimde düzenlenirler. Sorumluluk; toplumsal hayatın seyri içerisinde fertlerin etraflarına karşı olan yükümlülükleri ve eylemlerinin bir gereğidir. Esasen sorumluluk duygusu olmayan yani sorumsuz bir insan tasavvur edilemeyeceği gibi, sorumsuz bir toplum da düşünülemez.

3 Dinin, ahlakın, hukuki kuralların… sorumlulukları ve bunların sonuçlarını düzen altına aldıklarını biliyor ve düzenlemelerle iç içe yaşıyoruz. Toplumsal yapının gelişme düzeyi ile o toplumda yaşayan insanların taşıdıklar sorumluluklar arasında önemli bir ilişki vardır. Toplumsal gelişme bir taraftan insanların dünya görüşü ve kişinin yaşam felsefesinin değişme ve gelişmesiyle o toplumda yaşayan insanların bilinç düzeyinin yükselmesine, diğer yandan ise kullanılan teknolojilerin gelişmesine neden olur. Bunun sonucunda o toplumda yaşayan insanların sorumlulukları da kaçınılmaz bir biçimde artış gösterir.

4 Sorumluluk sigortalarının konusunu “üçüncü kişilere karşı sorumluklar” oluşturur. Gerçek veya tüzel kişilerin üçüncü kişilere karşı sorumlulukları genellikle günlük etkinlikleri sırasında, insanlar arası iletişim ve etkileşim soncunda doğarlar ve çağdaş toplumlarda sorumluluğun doğmasına neden olan olaylarla karşılaşma olasılığı yüksektir. Bu sorumluluklar kişilerin kusura dayalı bir eyleminden doğabileceği gibi, kusursuz davranışlarından da ortaya çıkabilirler. Sorumluluk sigortaları, kişilerin bu sorumluluklarını yerine getirilmeleri için gereksinim duyabilecekleri maddi olanakları teminat altına almaktadır.

5 Görülüyor ki sorumluluk sigortalarında risk “sorumluluk” tur. Sorumluluk sigortaları ile sigortalı “sorumluluğunu” kabul etmekte, ancak sorumluluğun neticesinde meydana gelecek zararı karşılama ve tazminat ödeme edimini sigortacıya devretmektedir. Diğer bir deyişle sorumluluk sigortası ile sigortalının zarar veya tazminat ödemesine konu davranışları, hile ve kasıt halleri hariç olmak üzere, kusurlu ve kusursuz sorumluluklarının maddi sonuçları, sigorta şirketince güvence altına alınmaktadır.

6 Sorumluluk sigortaları, sigortalıları ya da sigorta ettirenleri, üçüncü kişilere verilmiş bulunan zararlar sebebiyle temin etmektedir. Diğer bir söyleyişle, sebep olunan zararlara sigortacı yani sigorta şirketi muhatap olmaktadır. Açıkçası, bu sigortalarda üçüncü şahısların maruz kalacakları (maddi olsun-bedeni olsun) zararların sigortacı tarafından karşılanması söz konusudur. Sorumluluk sigortalarını zorunlu ve ihtiyari (isteğe bağlı) olmak üzere başlıca iki ana başlık altında toplamak olanaklıdır.

7 Türkiye’de mevcut yasal düzenlemelerle, bir kişinin “üçüncü kişilere” bilerek veya bilmeyerek verebileceği zararlara karşı üçüncü kişileri korumak amacıyla bazı sorumluluk sigortaları zorunlu hale getirilmiştir. Bu doğrultuda zarar gören kişilerin, zarar ve zıyanları belirli limitler içinde kalmak koşuluyla sigorta şirketleri tarafından karşılanacağı için güvence altına alınmış olmaktadır. Bunun yanında yasal bir zorunluluk olamamakla birlikte, sorumluluklarının bilincinde olan çağdaş kişiler sorumluklarının doğması durumunda, bu sorumluluklarını yerine getirirken maddi sıkıntıya düşmemek için yine sorumluluk sigortası yaptırmaktadırlar.

8 1.3.1. Zorunlu Sorumluk Sigortaları Sorumluluk sigortalarının bir uzantısı olarak doğan ve Dünya sigorta pazarlarında giderek büyük yer tutmaya başlayan “Zorunlu Sigortalar” Avrupa Ülkeleri’nde büyük bir gelişme göstermiştir. Avrupa Birliğine üye devletler Karayolları Motorlu Taşıt Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortaları dışında kalan alanlarda kendi zorunlu sigortalarını tespitte serbesttirler. Ülkemizde ise bu sigortalar sınırlı sayıda kalmıştır

9 AB ülkelerinde, tüketicilerin sorunlarının çözülmesine, zararlarının giderilmesine büyük katkısı olan tüketici birliklerinin kurulması ve bu birliklerin geniş çaplı organizasyonlar gerçekleştirmeleri ve giderek profesyonel meslek sahiplerinin iyi organize olmuş mesleki birlikler etrafında toplanmış bulunmaları, çabuk işleyen hukuk sistemlerinin geliştirilmiş olması, toplumun hak arama bilincine erişmiş bulunması, diğer tüm sigorta türlerinde olduğu gibi “Zorunlu Sigorta Türleri”nde de büyük gelişmelere neden olmuş ve bir çok sigorta türü yürürlüğe konulmuştur. Bunların başlıcaları aşağıda verilmiştir: 1. Motorlu Araç Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortası 2. Motorlu Araçlarla İlgili Mesleki Faaliyette Bulunanların Sorumluluk Sigortası 3. Yeşil Kart (Gren Card) Sigortaları 4. Tehlikeli Maddeler Zorunlu Sorumluluk Sigortası 5. Tüpgaz Zorunlu Sorumluluk 6. Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk 7. Özel Güvenlik Zorunlu Mali Sorumluluk 8. Zorunlu Sertifika Mali Sorumluluk

10 1.3.1.1. Motorlu Araç Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortası Yaygın ifadeyle “Trafik Sigortası” bir kişinin motorlu kara taşıt aracı ile üçüncü kişilerin malına veya bedenine verebileceği zararlara karşı güvence veren, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu gereğince zorunlu tutulan bir sorumluluk sigorta kategorisidir. Trafik sigortası ile sigortacı, motorlu aracın işletilmesi sırasında üçüncü şahısların bedeni veya maddi zarara uğraması sebebiyle, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na göre aracın işletenine düşen yasal sorumlulukları zorunlu sigorta limitlerine kadar teminat altına alır. Güvence limitleri araç türü ve kullanım tarzına göre Tarife ve Talimatla belirlenmiştir. 1.3.1.1.1. Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (Trafik Sigortası) Genel Şartları Sigortacı, poliçede tanımlanan motorlu aracın işletilmesi sırasında, bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermiş olmasından dolayı, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'na göre işletene düşen hukuki sorumluluğu, zorunlu sigorta limitlerine kadar temin eder.

11 Araca bağlı olarak çekilmekte olan römork veya yarı römorkların (hafif römorklar dahil) veya çekilen bir aracın sebebiyet vereceği zararlar çekicinin sigortası kapsamındadır. Ancak, insan taşımada kullanılan römorklar bunlar için poliçede özel şartları belirtilecek ek bir sorumluluk sigortası sağlanmış olması kaydıyla teminata dahil olur. Meydana gelen bir kazada zararın önlenmesi veya azaltılması amacıyla, sigorta ettirenin yapacağı makul ve zorunlu masraflar sigortacı tarafından karşılanır. Bu sigorta işletenin (sigorta ettirenin) haksız taleplere karşı savunmasını da temin eder. Bu sigorta Türkiye sınırları içinde geçerlidir.

12 Teminat Dışında Kalan Haller a) İşletilme halinde olmayan araçların sebep olacağı zararlar, b) İşleten tarafından ileri sürülecek tazminat talepleri, c) İşletenin eşinin, usul ve füruunun, kendisine evlat edinme ilişkisi ile bağlı olanların ve birlikte yaşadığı kardeşlerinin mallarına gelen zararlar nedeniyle ileri sürebilecekleri talepler, d) Zarar görenlerin beraberinde bulunan bagaj ve benzeri eşya dışında araçta veya römorklarda taşınan eşyanın uğrayacağı zararlardan dolayı işletene karşı ileri sürülecek talepler, e) Manevi tazminat talepleri. f) İşletenin, Karayolları Trafik Kanunu uyarınca eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilere karşı yöneltebileceği talepler, g) İşletenin aracına veya bu araç vasıtasıyla çekilen römorklara ve yarı römorklara veya çekilen araçlara gelecek zararlar nedeniyle ileri sürülecek talepler, h) Motorlu araçlarla ilgili mesleki faaliyetlerde bulunan teşebbüslere, gözetim, onarım, bakım, alım-satım, araçta değişiklik yapılması amacı ile veya benzeri bir amaçla bırakılan aracın sebep olacağı zararlara ilişkin her türlü talepler,

13 i) Aracın, yetkili makamların izniyle tertip olunan yarışlara katılması veya yarışlara katılan araçlara eşlik etmesi ile gösteride kullanılması sonucunda meydana gelecek zararlar, j) Çalınan veya gaspedilen araçların sebep oldukları ve Karayolları Trafik Kanunu'na göre işletenin sorumlu olmadığı zararlar ile aracın çalındığını veya gaspedildiğini bilerek binen kişilerin zarara uğramaları nedeniyle ileri sürülecek talepler ile çalan ve gaspeden kişilerin talepleri, k) Motorlu bisikletlerin kullanılmasından ileri gelen zararlar. l) 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör eylemlerinde ve bu eylemlerden doğan sabotajda kullanılan araçların neden olduğu ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununa göre işletenin sorumlu olmadığı zararlar ile aracın terör eylemlerinde kullanıldığını veya kullanılacağını bilerek binen kişilerin zarara uğramaları nedeniyle ileri sürecekleri talepler, aracı terör ve buna bağlı sabotaj eylemlerinde kullanan kişilerin talepleri. m) Dolaylı zararlar nedeniyle yöneltilecek tazminat talepleri.

14 1.3.1.2. Motorlu Araçlarla İlgili Mesleki Faaliyette Bulunanların Sorumluluk Sigortası Motorlu araçlarla ilgili mesleki faaliyetlerde bulunan kişi ya da kuruluşlar (otopark, servis istasyonu, galeriler) bu faaliyetleri yürütürlerken faaliyetlerinden kaynaklanan nedenler ile 3. şahıslara ait olan ve sorumlulukları altında bulunan araçlar ile bu araçların sahip ya da işletenlerine karşı ortaya çıkabilecek maddi ya da bedeni hukuki sorumlulukları bu poliçe ile teminat altına alınır. Sigorta ettirmeleri zorunludur. Motorlu araçlarla ilgili mesleki faaliyetlerde bulunan işletmeler ya da bu işler ile uğraşan kişiler için yapılması zorunlu olan bir sigorta türüdür. 1.3.1.3. Yeşil Kart (Gren Card) Sigortaları Bilindiği gibi Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası ve çokça kullanılan adıyla Trafik Sigortası Türkiye sınırları içinde geçerlidir. Türkiye’de olduğu gibi başka ülkelerde de motorlu araçlar için zorunlu mali sorumluluk sigortası yaptırma mecburiyeti vardır. Söz konusu bu sigortalar Türkiye’de olduğu gibi sadece o ülke sınırları içinde geçerlidir.

15 Bir ülkeden başka bir ülkeye gitmek zorunda kalan araç sahipleri, o ülke için geçerli olan bir trafik sigortası yaptırmak zorundadır. Bizde buna yeşil kart sigortası (green card insurance) denmektedir. Yeşil kart sistemi içindeki ülkelerin sigorta şirketleri kendi merkez bankalarından peşin transfer garantisi sağlayarak bir ortak havuz (pool) sistemi oluşturmuşlar ve kaza yapan yabancı plakalı araç sahibinin veya sürücüsünün mali sorumluluğu bu havuzdan o ülkenin para birimi ile ödenmekte ve daha sonra da kaza yapan aracın yeşil kart sigorta poliçesini tanzim eden ülkenin pool’ünden istenmektedir. Buna göre; yeşil kart sigortası yurt dışına çıkan motorlu aracın yaptırmak zorunda olduğu bir üçüncü şahıs sorumluluk sigortasıdır. Her ülkede uygulanmakta olan zorunlu trafik poliçesine paralel olarak başka bir ülkeye giden yabancının da muhakkak o ülkenin sorumluluk limitlerine kadar teminat alması gerekir.

16 Kısaca Yeşil Kart Sistemi; Sisteme dahil yabancı ülkelere taşıtlarıyla giden sürücülerin giriş yaptıkları ülkelerin sınırlarında ayrıca birer “Motorlu Taşıt Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortası” yaptırmak zorunda kalmamalarını, Bu sürücülerin verdikleri zararlardan dolayı da üçüncü şahısların mağdur olmamalarını sağlamak amacına yöneliktir. Yeşil Kart Sistemi’ne üye ülke sayısı dünya genelinde halen 39’dur. 1.3.1.4.Tehlikeli Maddeler Zorunlu Sorumluluk Sigortası Yanıcı, parlayıcı, patlayıcı maddeleri üreten, depolayan, nakleden ve satanların, mesleki faaliyetleri nedeniyle bu maddelerin doğrudan doğruya neden olabileceği olaylar sonucu kusurları olsun olmasın, üçüncü kişilerin uğrayacağı bedeni ve maddi zararlardan doğacak sorumluluklarını, poliçede yazılı limitler dahilinde teminat altına alır.

17 1.3.1.4.1. Tehlikeli Maddeler Zorunlu Sorumluluk Sigortası Genel Şartları "Tehlikeli Maddeler Sorumluluk Sigortası" bulunan bir işyerinde, kullanılmak üzere bulundurulan LPG tüpünün infilaki, gaz kaçırması, yangın çıkarması sonucu verilecek zararlar, Tüpgaz Sorumluluk Sigortası limitleri dahilinde sigortacısı tarafından tazmin edilir. Ancak, kullanılmak üzere bulundurulan tüpgazın neden olduğu kaza, işyerinde bulunan yanıcı, parlayıcı, patlayıcı maddelerin de zarar vermesine yol açarsa, tazminat ödemelerinde Tüpgaz Sorumluluk Sigortasına öncelik verilir; bu sigortanın limitlerinin yetersiz kalması halinde Tehlikeli Maddeler Sorumluluk Sigortası, limitleri dahilinde işlemeye başlar.

18 Hasara yol açan kazanın çıkış nedeninin yanıcı, yakıcı, parlayıcı, patlayıcı maddeler olması halinde öncelikle Tehlikeli Maddeler Sorumluluk Sigortası işlemeye başlar. Bu sigorta, sigortalının haksız taleplere karşı korunmasını temin eder. Ayrıca, bu sigorta ile ilgili olarak dava açılması halinde, sigorta poliçesinde kayıtlı limitlere kadar davanın takip ve idaresi sigortalıyla birlikte sigortacıya da ait olup, sigortalı sigortacının göstereceği avukata gereken vekaletnameyi vermek zorundadır.

19 Sigortacı dava masrafları ile avukatlık ücretlerini ödemekle yükümlüdür. Şu kadar ki hükmolunan tazminat sigorta bedelini aşarsa, sigortacı bu masrafları, sigorta bedelinin tazminata oranı dahilinde öder. Meydana gelen bir kazada zararın önlenmesi veya azaltılması amacıyla sigorta ettirenin ve/veya sigortalının yapacağı makul ve zaruri masraflar sigortacı tarafından karşılanır. Sigorta Dışında Kalan Haller a) Olaya kasten neden olan kişilerin zarar ve ziyan talepleri, b) Manevi tazminata ilişkin talepler, c) Sigortalının kendisinin uğrayacağı zarar ve ziyanlar, Sigortalıya vekalet akdi veya hizmet akdiyle ya da başka bir şekilde bağlı olarak çalışan kimselere gelen zarar ve ziyanlar, d) Savaş veya savaş niteliğindeki harekat, ihtilal, isyan, ayaklanma ve bunlardan doğan iç kargaşalıklar nedeniyle meydana gelen bütün zarar ve ziyan talepleri,

20 e) Herhangi bir nükleer yakıttan veya nükleer yakıtın yanması sonucu nükleer artıklardan veya bunlara atfedilen nedenlerden meydana gelen iyonlayıcı radyasyonlann veya radyoaktivite bulaşmalarının ve işverenin iştigal konusu içinde olsun veya olmasın bunların getirdiği askeri ve inzibati tedbirlerin neden olduğu bütün kayıp ve hasarlar. f) 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör eylemleri ve bu eylemlerden doğan sabotaj ile bunları önlemek ve etkilerini azaltmak amacıyla yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucunda meydana gelen zararlar.

21 1.3.1.5. Tüpgaz Zorunlu Sorumluluk Bu sigorta, likit petrol gazı (LPG) firmalarının kendi markaları altında doldurdukları veya doldurttukları ve yetkili bayileri aracılığıyla ya da doğrudan pazarladıkları tüplerin kullanılmak üzere bulunduruldukları yerlerde infilak etmesi, gaz kaçırması, yangın çıkarması sonucu (kusurları olsun veya olmasın) üçüncü kişilere vereceği bedeni ve maddi zararlara karşı sorumluluklarını belirli limitler içinde kalmak koşuluyla teminat altına alır. Hasara yol açan kazanın çıkış nedeninin yanıcı, yakıcı, parlayıcı, patlayıcı maddeler olması durumunda öncelikle tehlikeli maddeler sorumluluk sigortası işlemeye başlar.

22 1.3.1.5.1 Tüpgaz Zorunlu Sorumluluk Sigortası Genel Şartları Bu sigortayı, Likit Petrol Gazını (LPG) depolayan, tüplere dolduran, nakleden, bayileri vasıtasıyla veya doğrudan doğruya tüketiciye satan LPG Dağıtım Şirketleri, yaptırmak zorunda oldukları Tehlikeli Maddeler Sorumluluk Sigortasına ek olarak yaptıracaklardır. "Tehlikeli Maddeler Sorumluluk Sigortası" bulunan bir işyerinde, kullanılmak üzere bulundurulan LPG tüpünün infılaki, gaz kaçırması, yangın çıkarması sonucu verilecek zararlar, Tüpgaz Sorumluluk Sigortası limitleri dahilinde sigortacısı tarafından tazmin edilir.

23 Ancak, kullanılmak üzere bulundurulan tüpgazın neden olduğu kaza, işyerinde bulunan yanıcı, parlayıcı, patlayıcı maddelerin de zarar vermesine yol açarsa, tazminat ödemelerinde Tüpgaz Sorumluluk Sigortasına öncelik verilir; bu sigortanın limitlerinin yetersiz kalması halinde Tehlikeli Maddeler Sorumluluk Sigortası limitleri dahilinde işlemeye başlar. Hasara yol açan kazanın çıkış nedeninin yanıcı, yakıcı, parlayıcı, patlayıcı maddeler olması halinde öncelikle Tehlikeli Maddeler Sorumluluk Sigortası işlemeye başlar.

24 Bu sigorta, sigorta ettirenin haksız taleplere karşı korunmasını temin eder. Ayrıca, bu sigorta ile ilgili olarak dava açılması halinde, sigorta poliçesinde kayıtlı limitlere kadar davanın takip ve idaresi sigorta ettirenle birlikte sigortacıya da ait olup, sigorta ettiren sigortacının göstereceği avukata gereken vekaletnameyi vermek zorundadır. Sigortacı dava masrafları ile avukatlık ücretlerini ödemekle yükümlüdür. Şu kadar ki hükmolunan tazminat sigorta bedelini aşarsa, sigortacı bu masrafları, sigorta bedelinin tazminata oranı dahilinde öder. Meydana gelen bir kazada zararın önlenmesi veya azaltılması amacıyla sigorta ettirenin yapacağı makul ve zaruri masraflar sigortacı tarafından karşılanır. Zarar meydana geldiğinde sigorta ettirenin kusurlu olup olmadığına bakılmadan zarara uğrayan üçüncü şahısların tazminatı ödenir. Zararın LPG tüpünün takılması sırasında servis hatasından, kullanıcının kullanma hatasından, tüpün imalat hatasından, dolum hatasından, hortum, kelepçe, dedantör, cihaz, musluk hatalarından meydana gelmesi durumu değiştirmez, Sigorta Türkiye sınırları içinde geçerlidir.

25 Sigorta Dışında Kalan Haller a) Olaya kasden neden olan kişilerin zarar ve ziyan talepleri, b) Manevi tazminata ilişkin talepler; c) Sigorta ettirenin kendisinin uğrayacağı zarar ve ziyanlar, d) Savaş veya savaş niteliğindeki harekat, ihtilal, isyan, ayaklanma ve bunlardan doğan iç kargaşalıklar nedeniyle meydana gelen bütün zarar ve ziyan talepleri, e) Herhangi bir nükleer yakıttan veya nükleer yakıtın yanması sonucu nükleer artıklardan veya bunlara atfedilen nedenlerden meydana gelen iyonlayıcı radyasyonların veya radyoaktivite bulaşmalarının ve işverenin iştigal konusu içinde olsun veya olmasın bunların getirdiği askeri ve inzibati tedbirlerin neden olduğu bütün kayıp ve hasarlar (Bu bentte geçen yanma deyimi kendi kendini idame ettiren herhangi bir nükleer ayrışım olayını kapsayacaktır).

26 f) 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör eylemleri ve bu eylemlerden doğan sabotaj ile bunları önlemek ve etkilerini azaltmak amacıyla yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucunda meydana gelen zararlar. Tazminatın Kaldırılması veya Azaltılması Sonucunu Doğuran Haller Sigorta sözleşmesinden veya sigorta sözleşmesine ilişkin Kanun hükümlerinden doğan ve tazminat yükümlülüğünün kaldırılması veya miktarının azaltılması sonucunu doğuran haller zarar görene karşı ileri sürülemez. Ödemede bulunan sigortacı, sigorta sözleşmesine ve bu sözleşmeye ilişkin kanun hükümlerine göre, tazminatın kaldırılmasını veya azaltılmasını sağlayabileceği oranda sigorta ettirene rücu edebilir.

27 Sigorta ettirene başlıca şu nedenlerle rücu edilebilir: a)Tazminatı gerektiren olay, sigorta ettirenin veya eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin kasdi bir hareketi sonucunda meydana gelmiş ise, b)Tazminatı gerektiren olayın, bahsi geçen maddelerin çalınması veya gaspedilmesi sonucunda meydana gelmesi halinde, çalınma veya gaspedilme olayında sigortalı ettirenin kendisinin veya eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin kusurlu olduğu tesbit edilirse, Sigorta ettiren olay vukuunda 9. maddede belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmez ve bunun sonucu zarar ve ziyan miktarında bir artış olursa, sigortacı zarar görene tazminatı ödemekle beraber, bu artış için sigorta ettirene rücu edebilir.

28 1.3.1.6. Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Molalarda dahil olmak üzere motorlu taşıtta seyahat eden yolculara gelebilecek bedeni zararlar için taşımacının doğan sorumluklarını poliçede belirtilen limitlere kadar, teminat altına alır. Teminat limitleri ve primler Hazine Müsteşarlığınca belirlenip Resmi Gazetede yayımlandıktan sonra yürürlüğe girer. Tazminat ödemesinde öncelikli olarak bu sigorta devreye girer, daha sonra Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası ve varsa İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortası devreye girer. Sigorta şirketleri sigorta sözleşmesi ile birlikte Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliğince bastırılan Taşımacı Sorumluluk Sigortası Belgesini sigortalıya vermek zorundadırlar.

29 1.3.1.6.1. Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları Sigortanın Konusu Bu sigorta ile sigortacı, poliçede belirtilen motorlu taşıtta seyahat eden yolcuların, duraklamalar da dahil olmak üzere, kalkış noktasından varış noktasına kadar geçecek süre içinde meydana gelecek bir kaza sonucu bedeni zarara uğraması halinde, sigortalının 10.07.2003 tarih ve 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunundan doğan sorumluluğunu, poliçede yazılı sigorta tutarlarına kadar temin eder.

30 Sigortalının taşımayı zaruri haller hariç, 10.07.2003 tarih ve 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu ve ilgili yönetmelik hükümleri çerçevesinde yapması gerekir. Bu sigorta, sigortalının haksız taleplere karşı savunmasını da temin eder. Bu genel şartlarda geçen: Sigorta: Sigorta: Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortasını, Sigortalı: Sigortalı: 4925 sayılı Kanuna göre Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortasını yaptırmakla yükümlü olan sigorta ettiren, şehirlerarası ve/veya uluslararası taşımacıyı, Sigortacı: Sigortacı: Türkiye'de Karayolu Motorlu Araçlar Mali Sorumluluk Sigortası Branşı'nda ruhsatı bulunan ve bu sigorta ile sigortalının sorumluluğunu teminat altına alan sigorta şirketini,

31 Kaza: Kaza: Karayolu üzerinde hareket halinde olan bir veya birden fazla aracın karıştığı, ölüm, yaralanma ve maddi zararla sonuçlanmış olayı veya duraklamalar da dahil olmak üzere 4925 sayılı Kanuna göre taşımacının sorumluluğunu doğuran ve zarara neden olan olayı, Zarar: Zarar: Kaza sonucu yolcunun yaralanmasına, sakatlanmasına veya ölmesine neden olan bedeni zararları, Hak Sahibi - Zarar Gören: Hak Sahibi - Zarar Gören: Kaza sonucu, yaralanan veya sakatlanan yolcular ile ölen yolcunun desteğinden yoksun kalanları, Taşıma: Taşıma: Yolcunun kalkış noktasından varış noktasına götürülmesini, Taşımacı: Taşımacı: 4925 sayılı Kanunun 5 inci maddesine istinaden yetki belgesi alan ve kendi nam ve hesabına taşımayı bir ücret karşılığında üstlenen gerçek veya tüzel kişiyi, Kalkış Noktası: Kalkış Noktası: Yolcunun taşıta bindiği yeri, Varış Noktası: Varış Noktası: Yolcu biletinde gösterilen ve yolcunun götürülmek istendiği yeri, Yolcu: Yolcu: Taşıtı kullanan sürücü ile hizmetliler dışında, taşıtta bulunan yolcu biletli kişileri, Yolcu bileti: Yolcu bileti: Taşımacı ile yolcu arasında akdedilen, 4925 sayılı Kanuna ilişkin yönetmelikte belirtilen şartları ihtiva eden ve yolcuya verilmesi zorunlu olan belgeyi,

32 Şehirlerarası Taşıma: Şehirlerarası Taşıma: Herhangi bir ilin herhangi bir noktasından veya yerleşim biriminden başlayıp diğer bir ilin herhangi bir noktasında veya yerleşim biriminde biten taşımayı, Uluslararası Taşıma: Uluslararası Taşıma: Türkiye'den veya Türkiye'ye karayoluyla; Türkiye üzerinden karayoluyla transit, Türkiye'ye denizyolu, demiryolu ve havayolu ile gelip karayolundan üçüncü ülkelere yapılan taşımaları, Poliçe: Poliçe: 4925 sayılı Kanuna istinaden akdedilmiş olan sigorta sözleşmesi belgesini, ifade eder. 1.3.1.6.2. Kapsama Giren Teminat Türleri ve Üst Sınırları Sigortalının doğan sorumluluğunu karşılayan teminatlar aşağıda gösterilmiştir. Ölüm Teminatı: Ölüm Teminatı: Kaza, yolcunun kaza tarihinden itibaren iki sene içinde ölümüne sebebiyet verdiği takdirde, ölenin yardımından mahrum kalanların destekten yoksun kalma tazminatını karşılar. Sakatlık Teminatı: Sakatlık Teminatı: Kaza, yolcunun derhal veya kaza tarihinden itibaren iki sene zarfında geçici veya daimi surette sakatlanmasına sebebiyet verdiği takdirde, tıbbi tedavinin sona ermesi ve sakatlığın kesin olarak tespiti sonucunda saptanan sakatlanma tazminatını karşılar.

33 Tedavi Giderleri Teminatı: Tedavi Giderleri Teminatı: Kaza nedeniyle yaralanan yolcuların ilk yardım, muayene, kontrol veya bu yaralanmadan ötürü hastanede veya diğer yerlerdeki ayakta veya yatakta tedavi giderleri ile tedavinin gerektirdiği diğer giderleri karşılar. 1.3.1.6.3. Sorumluluğu Kaldıran veya Azaltan Haller Sigortalı, kendisinin veya eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilerin kusuru bulunmaksızın ve poliçede kayıtlı taşıttaki bir bozukluk kazayı etkilemiş olmaksızın, kazanın bir mücbir sebepten veya zarar görenin veya bir üçüncü kişinin ağır kusurundan ileri geldiğini ispat ederse sorumluluktan kurtulur. Sigortalı, yolcuların sağlıklı, rahat ve güvenli yolculuk yapmasını sağlayacak tedbirleri almakla yükümlüdür. Yolcular, taşımacı tarafından taşıma hizmetlerini tanzim için konulmuş usul ve esaslara uymak zorundadır. Kazanın oluşumunda zarar görenin kusuru var ise, bu kusur oranında ödenecek tazminattan indirim yapılabilir

34 1.3.1.6.4. Kapsam Dışında Kalan Haller a. a. Sigortalı tarafından ileri sürülecek tazminat talepleri, b. b. Sürücü, hizmetliler ve sigortalının eylemlerinden sorumlu tutulduğu diğer kişiler ile yolcu bileti olmayan kişilerin talepleri, c c. Yolcuların, beraberinde veya taşıtta veya römorkunda bulunan bagaj ile benzeri eşya ve taşınan diğer eşyanın uğrayacağı zararlara ilişkin talepleri dahil olmak üzere, her türlü maddi zararlara ilişkin talepleri ile manevi tazminat talepleri, d. d. Çalınma veya gaspedilme olayında taşıtın çalındığını veya gaspedildiğini bilerek taşıta binen kişilerin zarara uğramaları nedeniyle ileri sürecekleri talepler, çalan veya gaspeden kişilerin talepleri, e. e. Savaş, her türlü savaş olayları, istila, yabancı düşman hareketleri, çarpışma, (savaş ilan edilmiş olsun, olmasın) iç savaş, ihtilal, isyan, ayaklanma ve bunların gerektirdiği inzibati ve askeri hareketler, f. f. Nükleer, biyolojik ve kimyasal rizikoların ve bunların gerektirdiği askeri ve inzibati tedbirler,

35 g. g. Grevlere, lokavt edilmiş işçi hareketlerine, halk hareketlerine, kavgalara katılma, h. h. 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör eylemleri ve bu eylemlerden doğan sabotaj ile bunları önlemek ve etkilerini azaltmak amacıyla yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucunda meydana gelen zararlar, terör ve buna bağlı sabotaj eylemlerinde bulunanların talepleri, aracın terörist eylemlerde kullanıldığını veya kullanılacağını bilerek araca binen kişilerin zarara uğramaları nedeniyle ileri sürecekleri talepler, i. i. Cürüm ve cinayet işlemek veya bunlara teşebbüs, j. j. Tehlikede bulunan şahıs ve malları kurtarmak hali hariç, yolcunun kendisini bile bile ağır tehlikeye maruz bırakacak hareketlerde bulunması, k. k. Deprem, yanardağ püskürmesi, kar ağırlığı, sel ve su baskını, yer kayması, fırtına gibi doğal afetler. l. l. Dolaylı zararlar nedeniyle yöneltilecek tazminat talepleri.

36 1.3.1.6.5. Sigorta Kapsamına Girmeyen Taşıtlar Otomobille şehirlerarası ve/veya uluslararası taşımacılık yetki belgesi kapsamında yapılan taşımalar hariç olmak üzere, özel otomobillerle ve bunların römorklarıyla yapılan taşımalar, genel ve katma bütçeli dairelerle, il özel idareleri, belediyeler, üniversiteler ve kamu iktisadi teşebbüslerine ait otomobillerle yapılan taşımalar, Türk Silahlı Kuvvetlerine ait motorlu taşıt ve bunların römorkları ile yapılan taşımalar, lastik tekerlekli traktörlerle çekilen römorklarla yapılan taşımalar bu sigorta kapsamı dışındadır. 1.3.1.7. Özel Güvenlik Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortacı, sigorta ettiren tarafından istihdam edilen özel güvenlik görevlilerinin, özel güvenlik hizmetine dair mevzuat çerçevesindeki görevlerini yerine getirmeleri sırasında üçüncü şahıslara verecekleri zararları, sigorta poliçesinde belirtilen tutara kadar teminat altına alır.

37 1.3.1.7.1. Özel Güvenlik Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları Sigortanın Konusu Sigortacı, sigorta ettiren tarafından 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanuna istinaden istihdam ettikleri özel güvenlik görevlilerinin, özel güvenlik hizmetine dair mevzuat çerçevesindeki görevlerini yerine getirmeleri sırasında üçüncü şahıslara verecekleri zararları, sigorta poliçesinde belirtilen tutara kadar teminat altına alır. Bu sigorta, sigorta ettirenin, sigorta konusu olaylar sonucunda kendisine yöneltilebilecek haksız taleplere karşı savunmasını da temin eder. Bu Genel Şartlarda geçen : Sigorta: Sigorta: Özel güvenlik mali sorumluluk sigortasını,

38 Sigorta ettiren: Sigorta ettiren: İstihdam ettikleri özel güvenlik görevlilerinin üçüncü kişilere verecekleri zararların tazmini amacıyla, 5188 sayılı "Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun"a göre faaliyet izni almış olan ve aynı kanun uyarınca özel güvenlik mali sorumluluk sigortası yaptırmakla yükümlü olan özel hukuk kişileri ve özel güvenlik şirketlerini, Sigortacı: Sigortacı: Türkiye'de kaza sigortası branşında ruhsatı bulunan ve sigorta ettirenin 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanundan doğan sorumluluğunu, özel güvenlik mali sorumluluk sigortasıyla teminat altına alan sigorta şirketini, Zarar gören: Zarar gören: Zarara sebebiyet veren olay sonucu ölen, yaralanan, sakatlanan veya maddi zarara uğrayan üçüncü şahısları, Hak sahibi: Hak sahibi: Zarara sebebiyet veren olay sonucu ölenlerin desteğinden yoksun kalanları ifade eder. 1.3.1.7.2. Kapsama Giren Teminat Türleri Sigorta ettirenin doğan sorumluluğunu karşılayan teminatlar aşağıda belirtilmiştir.

39 Sakatlık teminatı: Sakatlık teminatı: Sakatlık teminatı, zarara sebebiyet veren olayın zarar görenin derhal veya olay tarihinden itibaren iki sene içinde geçici veya sürekli bir biçimde sakatlanmasına neden olması halinde, tıbbi tedavinin sona ermesi ve sakatlığın kesin olarak tespiti sonucunda saptanan sakatlanma tazminatını karşılar. Tedavi giderleri teminatı: Tedavi giderleri teminatı: Tedavi giderleri teminatı, zarara sebebiyet veren olay sonucunda zarar görenlerin; ilk yardım, muayene, kontrol veya yaralanmadan ötürü hastane veya benzeri diğer tedavi merkezlerindeki ayakta veya yatakta tedavi giderleri ile tedavinin gerektirdiği diğer giderleri karşılar. Maddi zarar teminatı: Maddi zarar teminatı: Maddi zarar teminatı, zarara sebebiyet veren olay nedeniyle zarar görenlerin taşınır ve taşınmaz mal varlıklarına gelebilecek zararları karşılar.

40 1.3.1.7.3. Sorumluluğu Kaldıran veya Azaltan Haller Sigorta ettiren, kendisinin veya eylemlerinden sorumlu tutulduğu özel güvenlik görevlilerinin kusuru bulunmaksızın, zararın meydana gelmemesi için hal ve şartların gerektirdiği bütün dikkat ve özeni gösterdiği veya bütün dikkat ve özeni göstermiş olsa dahi zarara sebebiyet veren olayın meydana gelmesini engelleyemeyeceğini (zarara sebebiyet veren olayın bir mücbir sebepten veya zarar görenin veya başka bir üçüncü kişinin ağır kusurundan ileri gelmesi) ispat ederse sorumluluktan kurtulur.

41 Zarara sebebiyet veren olayın meydana gelmesinde zarar görenin kusuru varsa, ödenecek tazminattan bu kusur oranında indirim yapılabilir. Bu sigorta Türkiye sınırları içinde geçerlidir. Sigorta ettirene ait kısa bilgileri, sigortacının unvanını ve açık adresini ve sigorta poliçesinde yer alan teminat tutarları ile sigorta süresini belirten bir levha, sigorta ettirenin merkezinde ve şubelerinde kolaylıkla görülebilecek bir yerde bulundurulur.

42 Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Sorumluluk sigortalarında risk sorumluluktur. B) Sorumluluk sigortalarının konusunu “üçüncü kişilere karşı sorumluluklar” oluşturur. C) Sorumluluk sigortaları sigortalıları yada sigorta ettirenleri üçüncü kişilere verilmiş zararlar sebebiyle temin etmektedir. D) Sorumluluk sigortaları kişilerin sorumluluklarını yerine getirmeleri için gereksinim duyabilecek maddi olanakları teminat altına almamaktadır.

43 Cevap: D

44 Aşağıdakilerden hangisi tehlikeli maddeler zorunlu sorumluluk sigortası dışında kalan hallerden değildir? A) Olaya kasten neden olan kişilerin zarar ve ziyan talepler. B) Sigortalının kendisinin uğrayacağı zarar ve ziyanlar. C) Manevi tazminata ilişkin talepler. D) poliçe özel şartlarında düzenlenecek sair teminat dışı haller.

45 Cevap: D

46 Aşağıdakilerden hangisi teminat dışında kalan hallerden değildir? A)İşletilme halinde olmayan araçların sebep olacağı zararlar. B)Savaş veya savaş niteliğindeki harekat, isyan, ayaklanma ve bunlardan doğan iç kargaşalıklar nedeniyle meydana gelen bütün zarar ve ziyan talepleri. C)Manevi tazminat talepleri. D)İşleten tarafından ileri sürülecek tazminat talepleri.

47 Cevap: B