Sunuyu indir
Sunum yükleniyor. Lütfen bekleyiniz
1
Doç. Dr. Mübariz YOLÇİYEV Melikşah Üniversitesi
Şirketler Hukuku Doç. Dr. Mübariz YOLÇİYEV Melikşah Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku ABD © myolcu
2
AŞ`nin Yönetim Kurulu I. Mevzuat TTK.m. 359-397
(TTK Şirketler kitabı, 4. kısım, 2. bölüm) Hukuki ve cezai sorumluluk (TTK Şirketler kitabı, 4. kısım, 11. bölüm, m ) Eşit işlem ilkesi (TTK.m.357) © myolcu
3
AŞ`nin Yönetim Kurulu II. Niteliği 1) Yasal ve zorunlu organ
Anonim şirketin, esas sözleşmeyle atanmış veya genel kurul tarafından seçilmiş, bir veya daha fazla kişiden oluşan bir yönetim kurulu bulunur (m.359/1). 2) Yönetim ve temsil orqanı Anonim şirket, yönetim kurulu tarafından yönetilir ve temsil olunur (m.365/1). © myolcu
4
AŞ`nin Yönetim Kurulu II. Niteliği 3) Süreklili organ
Niteliği gereği sürekli organ olması zorunludur. Yönetim kurulu ve kendisine bırakılan alanda yönetim, kanun ve esas sözleşme uyarınca genel kurulun yetkisinde bırakılmış bulunanlar dışında, şirketin işletme konusunun gerçekleştirilmesi için gerekli olan her çeşit iş ve işlemler hakkında karar almaya yetkilidir (m.374/1). © myolcu
5
AŞ`nin Yönetim Kurulu II. Niteliği 4) Kurul organ
TTK 4. kısım, 2. bölüm`ün bağlığı Yönetim Kuruludur TTK.m.359/1 Anonim şirketin, esas sözleşmeyle atanmış veya genel kurul tarafından seçilmiş, bir veya daha fazla kişiden oluşan bir yönetim kurulu bulunur. Toplantı esasına göre çalışma zorunda olması da ayrıca bir gerekçedir. © myolcu
6
AŞ`nin Yönetim Kurulu II. Niteliği
5) Bulunmaması sona erme (fesih) sebebidir Uzun süreden beri şirketin kanunen gerekli olan organlarından biri mevcut değilse veya genel kurul toplanamıyorsa, pay sahipleri, şirket alacaklıları veya GT Bakanlığının istemi üzerine, şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesi, yönetim kurulunu da dinleyerek şirketin durumunu kanuna uygun hâle getirmesi için bir süre belirler. Bu süre içinde durum düzeltilmezse, mahkeme şirketin feshine karar verir. (m.530/1) © myolcu
7
AŞ`nin Yönetim Kurulu III. YK`nun Oluşması
A. Üye sayı ve üyelik şartları a. Üye Sayı Genel Kural: Anonim şirketin, esas sözleşmeyle atanmış veya genel kurul tarafından seçilmiş, bir veya daha fazla kişiden oluşan bir yönetim kurulu bulunur (TTK.m.359/1). İstisnalar: SPK IV. N. 56 Sayılı Tebliğ (Kurumsal Yönetim İlkelerinin Belirlenmesine ve Uygulanmasına ilişkin) HAAŞ`lerde en az 5 kişiden oluşan YK`u olmalı Sigortacılk Kanunu m.4/1 Sigorta şirketleri ve reasürans şirketlerinin yönetim kurulları genel müdür dâhil 5 kişiden, denetçiler ise 2 kişiden az olamaz (SK.m.4/1). Bankacılık Kanunu ... genel müdür dahil 5 kişiden az olamaz (m.23/1). © myolcu
8
AŞ`nin Yönetim Kurulu A. Üye sayı ve üyelik şartları
b. Üyelik şartları Yönetim kurulu üyeliği için aranacak şartlar Kanunda ya da esas sözleşmede belirlenir. Kanunun ilk yayınlandığı halinde yönetim kurulu üyelerinden en az birinin Türk vatandaşı olması ve dörtten fazla üyeli yönetim kurullarında bir üyenin yüksek öğrenim görmüş olması şartı a ranıyordu. Bu iki şart kaldırılmıştır. Kanunda yer alan şartlar şöylece sıralanabilir: © myolcu
9
AŞ`nin Yönetim Kurulu A. Üye sayı ve üyelik şartları
b. Üyelik şartları Kanuni şartlar TTK`deki Şartlar Diğer Kanunlardaki şartlar Sigortacılık Bankacılık... ... Sözleşme ile getirilmiş şartlar © myolcu
10
AŞ`nin Yönetim Kurulu b. Üyelik şartları ba) TTK`daki Şartlar
1) Tam ehliyetli olma Yönetim kurulu üyelerinin ve tüzel kişi adına tescil edilecek gerçek kişinin tam ehliyetli olmaları şarttır (m.359/2). 2) Gerçek veya Tüzel kişi olmalı (2) Bir tüzel kişi yönetim kuruluna üye seçildiği takdirde, tüzel kişiyle birlikte, tüzel kişi adına, tüzel kişi tarafından belirlenen, sadece bir gerçek kişi de tescil ve ilan olunur; ayrıca, tescil ve ilanın yapılmış olduğu, şirketin internet sitesinde hemen açıklanır. Tüzel kişi adına sadece, bu tescil edilmiş kişi toplantılara katılıp oy kullanabilir (m359/2). 3) Seçilme engelleri bulunmamalı © myolcu
11
AŞ`nin Yönetim Kurulu 3) Seçilme engelleri bulunmamalı
3a) TTK`ya göre seçilme engeli sayılan haller 1) Üyenin iflasına karar verilmesi 2) Üyenin ehliyetinin kısıtlanması TTK.m.363/2 ve Gerekçesi YK`nun üyelerinden birinin iflasına karar verilir veya ehliyeti kısıtlanır ya da bir üye üyelik için gerekli kanuni şartları yahut esas sözleşmede öngörülen nitelikleri kaybederse, bu kişinin üyeliği, herhangi bir işleme gerek olmaksızın kendiliğinden sona erer.. 3b) Diğer Kanunlara göre, Devlet Memurları Kanunu.m.28/1 Memurlar, Türk Ticaret Kanununa göre (Tacir) veya (Esnaf) sayılmalarını gerektirecek bir faaliyette bulunamaz, ticaret ve sanayi müesseselerinde görev alamaz, ticari mümessil veya ticari vekil veya kollektif şirketlerde ortak veya komandit şirkette komandite ortak olamazlar (DMK.m.28/1). Görevli oldukları kurumların iştiraklerinde kurumlarını temsilen alacakları görevler hariç (DMK.m.28/1). © myolcu
12
AŞ`nin Yönetim Kurulu b. Üyelik şartları
bb) Sözleşme ile getirilen şartlar TTK.m.363/2 ve Gerekçesi YK`nun üyelerinden birinin iflasına karar verilir veya ehliyeti kısıtlanır ya da bir üye üyelik için gerekli kanuni şartları yahut esas sözleşmede öngörülen nitelikleri kaybederse, bu kişinin üyeliği, herhangi bir işleme gerek olmaksızın kendiliğinden sona erer.. Sözleşme ile değişik şartlar öngörülebilir Yeniden seçilme yasağı Şirket esas sözleşmesinde yönetim kurulu üyelerinin en çok 3 yıl görev yapacağı ve bu süre dolduktan sonra yeniden seçilemeyeceği açıkça hükme bağlanmışsa 3 yıl görev yapan üyenin yeniden üyeliğe seçilmesi yasaktır (m.362/1), © myolcu
13
AŞ`nin Yönetim Kurulu B. Üyelik sıfatının kazanılması
a) Esas sözleşme ile atanma Anonim şirketin, esas sözleşmeyle atanmış veya genel kurul tarafından seçilmiş, bir veya daha fazla kişiden oluşan bir yönetim kurulu bulunur (m.359/1). b) GK kararı ile seçilme © myolcu
14
AŞ`nin Yönetim Kurulu c) Kamu tüzel kişilerince üye atanması Atanması
Devlet, il özel idaresi, belediye ve köy ile diğer kamu tüzel kişilerinden birine, esas sözleşmede öngörülecek bir hükümle, pay sahibi olmasalar da, işletme konusu kamu hizmeti olan AŞ`lerin YK`larında temsilci bulundurmak hakkı verilebilir (TTK.m.334/1). Hak ve görevleri KTK`lerinin YK`daki temsilcileri, genel kurul tarafından seçilen üyelerin hak ve görevlerini haizdir (TTK.m. 334/3.c.1). Sorumluluk KTK`leri, şirket YK`daki temsilcilerinin bu sıfatla işledikleri fiillerden ve yaptıkları işlemlerden dolayı şirkete ve onun alacaklılarıyla pay sahiplerine karşı sorumludur (TTK.m. 334/3,c.2). Tüzel kişinin rücû hakkı saklıdır. (TTK.m. 334/3,c.3). © myolcu
15
AŞ`nin Yönetim Kurulu d) Belirli pay gruplarına, belirli paysahiplerine ve azlıkların üye seçme hakkı Kavram Belirli pay grupları, Belirli paysahipleri ve Azlıklar Seçme hakkın tanınması (1) Esas sözleşmede öngörülmek şartı ile, belirli pay gruplarına, özellik ve nitelikleriyle belirli bir grup oluşturan pay sahiplerine ve azlığa yönetim kurulunda temsil edilme hakkı tanınabilir (TTK.m.360/1,c.1). AHAŞ`lerdeki özel durum Bu şekilde tanınacak temsil edilme hakkı, halka açık anonim şirketlerde yönetim kurulu üye sayısının yarısını aşamaz (TTK.m.360/1,c.4). © myolcu
16
AŞ`nin Yönetim Kurulu e) Belirli pay gruplarına, belirli paysahiplerine ve azlıkların aday önerme hakkı Aday önerme hakkının tanınması Bu amaçla, yönetim kurulu üyelerinin, belirli bir grup oluşturan pay sahipleri, belirli pay grupları ve azlık arasından seçileceği esas sözleşmede öngörülebileceği gibi, esas sözleşmede yönetim kurulu üyeliği için aday önerme hakkı da tanınabilir (TTK.m.360/1,c.2). Seçilme zorunluluğu Genel kurul tarafından yönetim kurulu üyeliğine önerilen adayın veya hakkın tanındığı gruba ve azlığa mensup adayın haklı bir sebep bulunmadığı takdirde üye seçilmesi zorunludur (m.360/1,c.3). Not: 1) Bağımsız YK`u üyelerine ilişkin düzenlemeler saklıdır (m.360/1,c.son). 2) TTk.m.360`a göre YK`da temsil edilme hakkı tanınan paylar imtiyazlı sayılır (m.360/2). © myolcu
17
AŞ`nin Yönetim Kurulu B. Üyelik sıfatının kazanılması
f) Üyeliğin boşalması halinde YK`ca seçilme TTK.m.334`ün hükmü saklı kalmak üzere, herhangi bir sebeple bir üyelik boşalırsa, YK, kanuni şartları haiz birini, geçici olarak YK üyeliğine seçip ilk genel kurulun onayına sunar (m.363/1) Bu yolla seçilen üye, onaya sunulduğu GK toplantısına kadar görev yapar ve onaylanması hâlinde selefinin süresini tamamlar (m.363/1,c.2). Not: TTK.m.334 KTK`sinin YK`da temsilci bulundurma hakkını düzenlemektedir © myolcu
18
AŞ`nin Yönetim Kurulu C. Üyelik sıfatının sona ermesi
a) Sona erme nedenleri aa) İstifa (çekilme) İstifa eden (çekilen) üyenin görevi sona erer. İstifa, tek taraflı, varması gerekli, yenilik doğorucu bir haktır.. © myolcu
19
AŞ`nin Yönetim Kurulu a) Sona erme nedenleri
bb) Azil (görevden alınma) aaa) Genel olark Yönetim kurulu üyeleri, esas sözleşmeyle atanmış olsalar dahi, gündemde ilgili bir maddenin bulunması veya gündemde madde bulunmasa bile haklı bir sebebin varlığı halinde, genel kurul kararıyla her zaman görevden alınabilirler (m.364/1,c.1). Not: Belirli pay grupları, belirli paysahipleri ve azlık tarafından seçilmiş YK üyesinin GK`ca görevden alınabilmesine veya aksine bir düzenleme mevcut değildir. Kanımıca, haklı nedenler varsa bunlar da GK`ca görevden alınabilir, fakat yerlerine seçilecek olan yeni üyelerde yine aynı «qruplarca» seçilmelli bbb) Tüzel kişinin temsilcisinin görevden alması Yönetim kurulu üyesi olan tüzel kişi, kendi adına tescil edilmiş bulunan kişiyi her an değiştirebilir (m.364/1,c.2). © myolcu
20
AŞ`nin Yönetim Kurulu bb) Azil (görevden alınma)
ccc) Kamu Tüzel kişisinin temsilcisinin görevden alması Kamu tüzel kişilerinin şirketin yönetim kurulundaki temsilcisini ancak kendisi görevden alabilir ve yerine yenisini atayabilir. Zira TTK.m.364/2`ye göre, TTK.m. 334`ün hükmü (KTK) .... saklıdır (m.364/2). TTK.m.334/2`ye göre TTK.m.334/1`de yazılı şirketlerde pay sahibi olan kamu tüzel kişilerinin YK`daki temsilcileri, ancak bunlar tarafından görevden alınabilir . © myolcu
21
AŞ`nin Yönetim Kurulu a) Sona erme nedenleri
bb) Azil (görevden alınma) ddd) Görevden alma halinde tazminat hakkı ..... görevden alınan üyenin tazminat hakkı saklıdır (m.364/2). © myolcu
22
AŞ`nin Yönetim Kurulu a) Sona erme nedenleri
cc) Üyeliğin sozna ermesine neden sebebin oluşması Yukarıda değinildiği gibi üyeliğin sona ermesine neden olan sebep, hem de üyeliğin seçilmesine engel olan sebeptir (m.359/4). Bu sebep yukarıdaki isimler altında Kanunda veya esas sözleşmede düzenlenmiş olabilir. Gerekçe YK`nun üyelerinden birinin iflasına karar verilir veya ehliyeti kısıtlanır ya da bir üye üyelik için gerekli kanuni şartları yahut esas sözleşmede öngörülen nitelikleri kaybederse, bu kişinin üyeliği, herhangi bir işleme gerek olmaksızın kendiliğinden sona erer (m.363/2). © myolcu
23
AŞ`nin Yönetim Kurulu a) Sona erme nedenleri
dd) Görev Süresinin dolması Kural: Görevi sona eren üyenin tekrar aynı göreve atanması mümkündür. İstisna: Tekarar seçilme yasağıdır Şirket esas sözleşmesinde yönetim kurulu üyelerinin en çok üç yıl görev yapacağı ve bu süre dolduktan sonra yeniden seçilemeyeceği açıkça hükme bağlanmışsa 3 yıl görev yapan üyenin yeniden üyeliğe seçilmesi yasaktır (m.362/1), Not: Süre dolması nedeniyle görevin sona erdiği durumda genel kurulca yeni yönetim kurulu üyesi seçilinceye kadar süresi dolan üye göreve devam eder. © myolcu
24
AŞ`nin Yönetim Kurulu D. YK üyesinin görev süresi TTK.m.362
(1) YK`u üyeleri en çok üç yıl süreyle görev yapmak üzere seçilir. (2) TTK.m.334`ün hükmü saklıdır (KTK`lerin YK üyesi ataması durumu). Not: Üyeliğin boşalması seçilen üye, onaya sunulduğu GK toplantısına kadar görev yapar ve onaylanması hâlinde selefinin süresini tamamlar (m.363/1,c.2). © myolcu
25
AŞ`nin Yönetim Kurulu IV. YK`nun Yetki ve Görevleri Esas Kural
Anonim şirket, yönetim kurulu tarafından yönetilir ve temsil olunur (m365/1). 1) Yönetim yetki ve görevi 2) Temsil yeki ve görevi © myolcu
26
AŞ`nin Yönetim Kurulu A. Yönetim Yetki ve Görevi
1) Devredilemeyen yetki ve görevleri TTK.m.375 2) Devredilebilen yetki ve görevleri a) Şirket işlerini yürütmek yetki ve görevleri TTK.m.374 b) Ortaklarla şirket arasındaki ilişkileri düzenlemek yetki ve görevleri TTK`nin değişik hükümleri © myolcu
27
AŞ`nin Yönetim Kurulu 1) Devredilemeyen yetki ve görevler
a) Genel olarak YK`nun devredilemez ve vazgeçilemez görev ve yetkileri şunlardır (m.375/1): a) Şirketin üst düzeyde yönetimi ve bunlarla ilgili talimatların verilmesi. b) Şirket yönetim teşkilatının belirlenmesi. c) Muhasebe, finans denetimi ve şirketin yönetiminin gerektirdiği ölçüde, finansal planlama için gerekli düzenin kurulması. d) Müdürlerin ve aynı işleve sahip kişiler ile imza yetkisini haiz bulunanların atanmaları ve görevden alınmaları. e) Yönetimle görevli kişilerin, özellikle kanunlara, esas sözleşmeye, iç yönergelere ve yönetim kurulunun yazılı talimatlarına uygun hareket edip etmediklerinin üst gözetimi. f) Pay, yönetim kurulu karar ve genel kurul toplantı ve müzakere defterlerinin tutulması, yıllık faaliyet raporunun ve kurumsal yönetim açıklamasının düzenlenmesi ve genel kurula sunulması, genel kurul toplantılarının hazırlanması ve genel kurul kararlarının yürütülmesi. g) Borca batıklık durumunun varlığında mahkemeye bildirimde bulunulması. © myolcu
28
AŞ`nin Yönetim Kurulu 1) Devredilemeyen yetki ve görevler
b) Mali durumun bozulması halinde aa) GK`yı hemen toplantıya çağırmak ve bu GK`ya iyileştirici önlemleri sunmak yetki ve görevi Borca batık olma kavramı ve YK`nın görevi Son yıllık bilançodan, sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının yarısının zarar sebebiyle karşılıksız kaldığı anlaşılırsa, YK, genel kurulu hemen toplantıya çağırır ve bu genel kurula uygun gördüğü iyileştirici önlemleri sunar (m.376/1). GK`nın görevi Derhâl toplantıya çağrılan genel kurul, sermayenin 1/3`i ile yetinme veya sermayenin tamamlanmasına karar vermediği takdirde şirket kendiliğinden sona erer (m.376/2). © myolcu
29
AŞ`nin Yönetim Kurulu b) Mali durumun bozulması halinde
bb) Ara bilançonu çıkarıtma yetki ve görevi Şirketin borca batık durumda bulunduğu şüphesini uyandıran işaretler varsa, yönetim kurulu, aktiflerin hem işletmenin devamlılığı esasına göre hem de muhtemel satış fiyatları üzerinden bir ara bilanço çıkartır. (m.376/3,c.1). © myolcu
30
AŞ`nin Yönetim Kurulu b) Mali durumun bozulması halinde
cc) Şirketin iflasini isteme yetki ve görevi Bu (ara) bilançodan aktiflerin, şirket alacaklılarının alacaklarını karşılamaya yetmediğinin anlaşılması hâlinde, YK, bu durumu şirket merkezinin bulunduğu yer ATM`ye bildirir ve şirketin iflasını ister (m.376/3,c.2). Meğerki, iflas kararının verilmesinden önce, şirketin açığını karşılayacak ve borca batık durumunu ortadan kaldıracak tutardaki şirket borçlarının alacaklıları, alacaklarının sırasının diğer tüm alacaklıların sırasından sonraki sıraya konulmasını yazılı olarak kabul etmiş ve bu beyanın veya sözleşmenin yerindeliği, gerçekliği ve geçerliliği, yönetim kurulu tarafından iflas isteminin bildirileceği mahkemece atanan bilirkişilerce doğrulanmış olsun (m.376/3,c.4). Aksi hâlde mahkemeye bilirkişi incelemesi için yapılmış başvuru, iflas bildirimi olarak kabul olunur (m.376/3,c.4). © myolcu
31
AŞ`nin Yönetim Kurulu b) Mali durumun bozulması halinde
dd) AŞ`nin iflasının ertelenmesini isteme yetki ve görevi Yönetim kurulu veya herhangi bir alacaklı yeni nakit sermaye konulması dâhil nesnel ve gerçek kaynakları ve önlemleri gösteren bir iyileştirme projesini mahkemeye sunarak iflasın ertelenmesini isteyebilir (m.377/1). Bu hâlde İcra ve İflas Kanununun 179 ilâ 179/b maddeleri uygulanır (m.377/1,c.2) © myolcu
32
AŞ`nin Yönetim Kurulu 1) Devredilemeyen yetki ve görevler
c) Riskin erken saptanmasına ilişkin yetki ve görevi aa) Pay senetleri borsada işlem gören şirketlerde (1) Pay senetleri borsada işlem gören şirketlerde, yönetim kurulu, şirketin varlığını, gelişmesini ve devamını tehlikeye düşüren sebeplerin erken teşhisi, bunun için gerekli önlemler ile çarelerin uygulanması ve riskin yönetilmesi amacıyla, uzman bir komite kurmak, sistemi çalıştırmak ve geliştirmekle yükümlüdür (TTK.m.378/1.c.1). bb) Diğer şirketlerde Diğer şirketlerde bu komite denetçinin gerekli görüp bunu yönetim kuruluna yazılı olarak bildirmesi hâlinde derhâl kurulur ve ilk raporunu kurulmasını izleyen bir ayın sonunda verir (TTK.m.378/1.c.2). cc) Rapor Komite, yönetim kuruluna her iki ayda bir vereceği raporda durumu değerlendirir, varsa tehlikelere işaret eder, çareleri gösterir. Rapor denetçiye de yollanır (TTK.m.378/2). © myolcu
33
AŞ`nin Yönetim Kurulu 1) Devredilemeyen yetki ve görevler
d) Şirketin kendi paylarını iktisap veya rehin olarak kabul etmesine ilişkin YK`nun yetki ve görevi aa) Şirketin kendi paylarını iktisap veya rehin edemez kuralı TTK.m.379 (1) Bir şirket kendi paylarını, esas veya çıkarılmış sermayesinin 1/10`ni aşan veya bir işlem sonunda aşacak olan miktarda, ivazlı olarak iktisap ve rehin olarak kabul edemez. Bu hüküm, bir üçüncü kişinin kendi adına, ancak şirket hesabına iktisap ya da rehin olarak kabul ettiği paylar için de geçerlidir. Not: TTK.m.379`da yer alan hükümler, ana şirketin paylarının yavru şirket tarafından iktisabı hâlinde de uygulanır. Pay senetleri borsada işlem gören şirketler hakkında, Sermaye Piyasası Kurulu şeffaflık ilkeleri ile fiyata ilişkin kurallar yönünden gerekli düzenlemeleri yapar (m.379/5). © myolcu
34
AŞ`nin Yönetim Kurulu d) Şirketin kendi paylarını iktisap veya rehin olarak kabul etmesine ilişkin YK`nun yetki ve görevi bb) Şirketin kendi paylarını iktisap veya rehin edebilmesi için şartlar aaa) İktisap ve rehin için YK yetkilendirilmeli TTK.m.379 (2) Payların birinci fıkra hükmüne göre iktisap veya rehin olarak kabul edilebilmesi için, genel kurulun yönetim kurulunu yetkilendirmesi şarttır. En çok beş yıl için geçerli olacak bu yetkide, iktisap veya rehin olarak kabul edilecek payların itibarî değer sayıları belirtilerek toplam itibarî değerleriyle söz konusu edilecek paylara ödenebilecek bedelin alt ve üst sınırı gösterilir. Her izin talebinde yönetim kurulu kanuni şartların gerçekleştiğini belirtir. © myolcu
35
AŞ`nin Yönetim Kurulu bb) Şirketin kendi paylarını iktisap veya rehin edebilmesi için şartlar bbb) Bedellerinin tümü ödenmiş paylar iktisap edilebilir Yukarıdaki hükümler uyarınca, sadece, bedellerinin tümü ödenmiş bulunan paylar iktisap edilebilir (TTK.m.379/4). ccc) Sermayenin korunmasına ilişkin şart TTK.m.379/1 ve`daki şartlara ek olarak, iktisap edilecek payların bedelleri düşüldükten sonra, kalan şirket net aktifi, en az esas veya çıkarılmış sermaye ile kanun ve esas sözleşme uyarınca dağıtılmasına izin verilmeyen yedek akçelerin toplamı kadar olmalıdır (TTK.m.379/3). © myolcu
36
AŞ`nin Yönetim Kurulu A. Yönetim Yetki ve Görevi
2) Devredilebilr yetki ve görevler a) Şirket işlerini yürütmek Yönetim kurulu ve kendisine bırakılan alanda yönetim, kanun ve esas sözleşme uyarınca genel kurulun yetkisinde bırakılmış bulunanlar dışında, şirketin işletme konusunun gerçekleştirilmesi için gerekli olan her çeşit iş ve işlemler hakkında karar almaya yetkilidir (m.374). © myolcu
37
AŞ`nin Yönetim Kurulu 2) Devredilebilr yetki ve görevler
b) Ortaklarla şirket arasındaki ilişkileri düzenlemek aa) GK toplantılarına katılma bb) Kar payı almalarını temin etme cc) Ortakların GK`yı toplantıya davet etmesi Genel kurul, süresi dolmuş olsa bile, yönetim kurulu tarafından toplantıya çağrılabilir. Tasfiye memurları da, görevleri ile ilgili konular için, genel kurulu toplantıya çağırabilirler (m.410/1). Yönetim kurulunun, devamlı olarak toplanamaması, toplantı nisabının oluşmasına imkân bulunmaması veya mevcut olmaması durumlarında, mahkemenin izniyle, tek bir pay sahibi genel kurulu toplantıya çağırabilir. Mahkemenin kararı kesindir (m.410/2). © myolcu
38
AŞ`nin Yönetim Kurulu b) Ortaklarla şirket arasındaki ilişkileri düzenlemek dd) İç yönergenin hazırlanması İçeriği Bu iç yönerge şirketin yönetimini düzenler; bunun için gerekli olan görevleri, tanımlar, yerlerini gösterir, özellikle kimin kime bağlı ve bilgi sunmakla yükümlü olduğunu belirler (TTK.m.367/1,c.2). Yazılı bilgilendirme zorunluluğu Yönetim kurulu, istem üzerine pay sahiplerini ve korunmaya değer menfaatlerini ikna edici bir biçimde ortaya koyan alacaklıları, bu iç yönerge hakkında, yazılı olarak bilgilendirir (TTK.m.367/1,c.3). Yürürlüğe Konulması Anonim şirket yönetim kurulu, genel kurulun çalışma esas ve usullerine ilişkin kuralları içeren, GT Bakanlığı tarafından, asgari unsurları belirlenecek olan bir iç yönerge hazırlar ve genel kurulun onayından sonra yürürlüğe koyar (m.419/1). Tescili ve ilani Bu iç yönerge tescil ve ilan edilir (m.419/1). © myolcu
39
AŞ`nin Yönetim Kurulu b) Ortaklarla şirket arasındaki ilişkileri düzenlemek ee) Pay sahipliği değişikliğinde gerekeni yapmak ff) Esas sermaye artırılmasında rüçhan haklarını kullandırmak © myolcu
40
AŞ`nin Yönetim Kurulu 2) Devredilebilr yetki ve görevler
b) Ortaklarla şirket arasındaki ilişkileri düzenlemek ii) GK`nın toplantılarının düzenli şekilde yapılması için gereken hazırlıkların yapılması ve tedbirlerin alınması aaa) Şirketin finansal tablolarının hazırlanması bbb) Şirketin yıllık faaliyet raporunun hazırlanması © myolcu
41
AŞ`de Yönetim Kurulu aaa) Şirketin Finansal Tablolarnı Hazırlaması
1) Yetkili ve Görevli Olan Organ m.514/1 Yönetim kurulu, geçmiş hesap dönemine ait, Türkiye Muhasebe Standartlarında öngörülmüş bulunan finansal tablolarını, eklerini ve yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporunu, bilanço gününü izleyen hesap döneminin ilk 3 ayı içinde hazırlar ve genel kurula sunar. © myolcu
42
AŞ`de Yönetim Kurulu aaa) Şirketin Finansal Tablolarnı Hazırlaması
2) Dürüst resim ilkesi uygun hareket etemek m. 515 (1) Anonim şirketlerin finansal tabloları, Türkiye Muhasebe Standartlarına göre şirketin malvarlığını, borç ve yükümlülüklerini, öz kaynaklarını ve faaliyet sonuçlarını tam, anlaşılabilir, karşılaştırılabilir, ihtiyaçlara ve işletmenin niteliğine uygun bir şekilde; şeffaf ve güvenilir olarak; gerçeği dürüst, aynen ve aslına sadık surette yansıtacak şekilde çıkarılır. © myolcu
43
AŞ`de Yönetim Kurulu aaa) Şirketin Finansal Tablolarnı Hazırlaması
3) Şirketler Topluluğunun Konsolide finansal tablolar hazırlanırken Uygulanacak muhasebe standartları Konsolide finansal tabloları hazırlamakla yükümlü işletmeler ile konsolidasyon kapsamına giren işletmelerin belirlenmesinde ve ilgili diğer konularda Türkiye Muhasebe Standartları geçerlidir (m. 517/1). Konsolide finansal tablolar TTK.m.515`de öngörülen esas ve ilkelere göre çıkarılır(m. 517/2). © myolcu
44
AŞ`de Yönetim Kurulu aaa) Şirketin Finansal Tablolarnı Hazırlaması
7) Finans Şirketlerin finansal tabloları Bankalar ile diğer kredi kurumlarının, finansal kiralama ve faktöring gibi finansal şirketlerin, sigorta ve reasürans şirketlerinin, Sermaye Piyasası Kanunu kapsamındaki tüm kurumların finansal tabloları ile konsolide finansal tablolarına ilişkin olarak Türkiye Muhasebe Standartlarında ve Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunca belirlenmiş idari düzenlemelerde hüküm bulunmayan hâllerde, söz konusu alanları düzenlemek ve denetlemek üzere kurulan kurum, kurul ve kuruluşların özel kanunlarında yer alan hükümler uygulanır. (m.528/1). © myolcu
45
AŞ`de Yönetim Kurulu aaa) Şirketin Finansal Tablolarnı Hazırlaması
7) Finans Şirketlerin finansal tabloları Boşluk halinde Türkiye Muhasebe Standartlarında, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunca belirlenmiş finansal tablolara ilişkin idari düzenlemelerde ve özel kanunlarda hüküm bulunmayan hâllerde bu Kanun hükümleri uygulanır (m.528/2). © myolcu
46
AŞ`de Yönetim Kurulu aaa) Şirketin Finansal Tablolarnı Hazırlaması
8) Kooperatiflerin finansal tabloları Kooperatiflerin finansal tabloları ile konsolide finansal tablolarına ilişkin özel hükümler saklıdır (m.528/3). © myolcu
47
AŞ`nin Yönetim Kurulu bbb) Şirketin yıllık faaliyet raporunun hazırlanması 1) Yetki ve Görevli Organ Yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu, şirketin, o yıla ait faaliyetlerinin akışı ile her yönüyle finansal durumunu, doğru, eksiksiz, dolambaçsız, gerçeğe uygun ve dürüst bir şekilde yansıtır (m.516/1,c.1). Not: Topluluğa ilişkin yıllık faaliyet raporu ana şirketin yönetim kurulu tarafından TTK.m.516`ya göre düzenlenir (m.518). © myolcu
48
AŞ`nin Yönetim Kurulu bbb) Şirketin yıllık faaliyet raporunun hazırlanması 2. Raporun İçeriği a) Genel olarak Yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu, şirketin, o yıla ait faaliyetlerinin akışı ile her yönüyle finansal durumunu, doğru, eksiksiz, dolambaçsız, gerçeğe uygun ve dürüst bir şekilde yansıtır (m.516/1,c.1). Bu raporda finansal durum, finansal tablolara göre değerlendirilir (m.516/1,c.2). Raporda ayrıca, şirketin gelişmesine ve karşılaşması muhtemel risklere de açıkça işaret olunur (m.516/1,c.3). Bu konulara ilişkin YK`nun değerlendirmesi de raporda yer alır (m.516/1,c.4). © myolcu
49
AŞ`nin Yönetim Kurulu bbb) Şirketin yıllık faaliyet raporunun hazırlanması 2. Raporun İçeriği b) Ayrıca YK`nun faaliyet raporu ayrıca aşağıdaki hususları da içermelidir (m.516/2): a) Faaliyet yılının sona ermesinden sonra şirkette meydana gelen özel önem taşıyan olaylar. b) Şirketin araştırma ve geliştirme çalışmaları. c) YK`u üyeleri ile üst düzey yöneticilere ödenen ücret, prim, ikramiye gibi mali menfaatler, ödenekler, yolculuk, konaklama ve temsil giderleri, ayni ve nakdî imkânlar, sigortalar ve benzeri teminatlar. © myolcu
50
AŞ`nin Yönetim Kurulu bbb) Şirketin yıllık faaliyet raporunun hazırlanması 2. Raporun İçeriği c) İçeriğin Yöntemelikle düzenlenmesi Hem anonim şirketler hem de şirketler topluluğu bakımından, yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporunun zorunlu asgari içeriği, ayrıntılı olarak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından bir yönetmelikle düzenlenir (m.516/3). © myolcu
51
AŞ`de Yönetim Kurulu bbb) Şirketin yıllık faaliyet raporunun hazırlanması 3. İlan Yükümü Anonim şirketin ve topluluğun finansal tablolarını düzenlemekle yükümlü ana şirketin yönetim kurulu, bilanço gününden itibaren 6 ay içinde; finansal tabloları, yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporunu, kâr dağıtımına ilişkin genel kurul kararını, denetçinin TTK.m.403 uyarınca verdiği görüşü ve genel kurulun buna ilişkin kararını, TTSG`de ilan ettirir ve şirketin internet sitesine koyar (m.524/1,c.1). Bu belgelerin Gümrük ve Ticaret Bakanlığına verilmesine ilişkin hükümler saklıdır (m.524/1,c.1). © myolcu
52
AŞ`nin Yönetim Kurulu IV. Yetki ve Görevleri B. Temsil yeki ve görevi
1) Esas kural TTK.m.370/1 Esas sözleşmede aksi öngörülmemiş veya yönetim kurulu tek kişiden oluşmuyorsa temsil yetkisi çift imza ile kullanılmak üzere yönetim kuruluna aittir. © myolcu
53
AŞ`nin Yönetim Kurulu B. Temsil yeki ve görevi 2) Kapsamı TTK.m.371
(1) Temsile yetkili olanlar şirketin amacına ve işletme konusuna giren her tür işleri ve hukuki işlemleri, şirket adına yapabilir ve bunun için şirket unvanını kullanabilirler. Kanuna ve esas sözleşmeye aykırı işlemler dolayısıyla şirketin rücû hakkı saklıdır. (5) Temsile veya yönetime yetkili olanların, görevlerini yaptıkları sırada işledikleri haksız fiillerden şirket sorumludur. Şirketin rücû hakkı saklıdır. © myolcu
54
AŞ`nin Yönetim Kurulu B. Temsil yeki ve görevi
3) Temsil yetkisinin aşılmasının sonucu TTK.m.371 (2) Temsile yetkili olanların, üçüncü kişilerle, işletme konusu dışında yaptığı işlemler de şirketi bağlar; meğerki, üçüncü kişinin, işlemin işletme konusu dışında bulunduğunu bildiği veya durumun gereğinden, bilebilecek durumda bulunduğu ispat edilsin. Şirket esas sözleşmesinin ilan edilmiş olması, bu hususun ispatı açısından, tek başına yeterli delil değildir. (4) Temsile yetkili kişiler tarafından yapılan işlemin esas sözleşmeye veya genel kurul kararına aykırı olması, iyiniyet sahibi üçüncü kişilerin o işlemden dolayı şirkete başvurmalarına engel değildir. © myolcu
55
AŞ`nin Yönetim Kurulu B. Temsil yeki ve görevi
4) Temsil yetkisinin sınırlandırılması TTK.m.371 (3) Temsil yetkisinin sınırlandırılması, iyiniyet sahibi üçüncü kişilere karşı hüküm ifade etmez; ancak, temsil yetkisinin sadece merkezin veya bir şubenin işlerine özgülendiğine veya birlikte kullanılmasına ilişkin tescil ve ilan edilen sınırlamalar geçerlidir. © myolcu
56
AŞ`nin Yönetim Kurulu B. Temsil yeki ve görevi
5) Tek pay sahibiyle ilgili özel durum TTK.m.371 (6) Sözleşmenin yapılması sırasında, şirket tek pay sahibi tarafından ister temsil edilsin ister edilmesin, tek pay sahipli anonim şirketlerde, bu pay sahibi ile şirket arasındaki sözleşmenin geçerli olması sözleşmenin yazılı şekilde yapılmasına bağlıdır. Bu şart piyasa şartlarına göre günlük, önemsiz ve sıradan işlemlere ilişkin sözleşmelerde uygulanmaz. © myolcu
57
AŞ`nin Yönetim Kurulu B. Temsil yeki ve görevi 6) İmza şekli TTK.m.372
(1) Şirket adına imza yetkisini haiz kişiler şirketin unvanı altında imza atarlar. TTK.m.40/2`nin hükmü saklıdır. TTK.m.40/2 Şirket tarafından düzenlenecek belgelerde şirketin merkezi, sicile kayıtlı olduğu yer ve sicil numarası gösterilir. © myolcu
58
AŞ`nin Yönetim Kurulu B. Temsil yeki ve görevi 7) Tescil ve ilan
TTK.m.373 (1) Yönetim kurulu, temsile yetkili kişileri ve bunların temsil şekillerini gösterir kararının noterce onaylanmış suretini, tescil ve ilan edilmek üzere ticaret siciline verir. (2) Temsil yetkisinin ticaret sicilinde tescilinden sonra, ilgili kişilerin seçimine veya atanmalarına ilişkin herhangi bir hukuki sakatlık, şirket tarafından üçüncü kişilere, ancak sakatlığın bunlar tarafından bilindiğinin ispat edilmesi şartıyla ileri sürülebilir. © myolcu
59
AŞ`nin Yönetim Kurulu B. Temsil yeki ve görevi
8) Temsil yetkisinin devri TTK.m.370 (2) Yönetim kurulu, temsil yetkisini bir veya daha fazla (murahhas) üyeye veya müdür olarak üçüncü kişilere devredebilir. En az bir yönetim kurulu üyesinin temsil yetkisini haiz olması şarttır. © myolcu
60
AŞ`nin Yönetim Kurulu B. Temsil yeki ve görevi
9) Ticari mümessil, vekil ve diğer tacir yardımcıların atamsı TTK.m.368 (1) YK`u, ticari mümessil ve ticari vekiller atayabilir. TTK.m.371/7 ( T, 6552 S Kanun) YK, yukarıda belirtilen temsilciler dışında, temsile yetkili olmayan yönetim kurulu üyelerini veya şirkete hizmet akdi ile bağlı olanları sınırlı yetkiye sahip ticari vekil veya diğer tacir yardımcıları olarak atayabilir. Bu şekilde atanacak olanların görev ve yetkileri, 367 nci maddeye göre hazırlanacak iç yönergede açıkça belirlenir. Bu durumda iç yönergenin tescil ve ilanı zorunludur. İç yönerge ile ticari vekil ve diğer tacir yardımcıları atanamaz. Bu fıkra uyarınca yetkilendirilen ticari vekil veya diğer tacir yardımcıları da ticaret siciline tescil ve ilan edilir. Bu kişilerin, şirkete ve üçüncü kişilere verecekleri her tür zarardan dolayı yönetim kurulu müteselsilen sorumludur.” © myolcu
61
AŞ`nin Yönetim Kurulu V. YK`nun Yetki ve Görevlerinin Kullanma Usulleri A. Görev dağılımı 1) Başkan ve başkanvekili (1) Yönetim kurulu her yıl üyeleri arasından bir başkan ve bulunmadığı zamanlarda ona vekâlet etmek üzere, en az bir başkan vekili seçer (TTK.m.366/1,c.1). Esas sözleşmede, başkanın ve başkan vekilinin veya bunlardan birinin, GK tarafından seçilmesi öngörülebilir (TTK.m.366/1,c.2). 2) Komite ve komisyonların kurulması Yönetim kurulu, işlerin gidişini izlemek, kendisine sunulacak konularda rapor hazırlamak, kararlarını uygulatmak veya iç denetim amacıyla içlerinde YK`u üyelerinin de bulunabileceği komiteler ve komisyonlar kurabilir (TTK.m.366/2). İç Denetim Komitesi Diğer komiteler Riskin erken tespiti komitesi (TTK.m.378/1.c.1) © myolcu
62
AŞ`nin Yönetim Kurulu B. Yönetimin devri Yasal müsade
(1) Yönetim kurulu esas sözleşmeye konulacak bir hükümle, düzenleyeceği bir iç yönergeye göre, yönetimi (devredilebilir yetki ve görevlerini), kısmen veya tamamen bir veya birkaç yönetim kurulu üyesine (murahas üye) veya üçüncü kişiye (murahas müdür) devretmeye yetkili kılınabilir (m.367/1,c.1). Genel kanaat bu durumda surumluluk da devr edilmektedir... Not: Yönetim, devredilmediği takdirde, YK`nun tüm üyelerine aittir (TTK.m.367/2). © myolcu
63
AŞ`nin Yönetim Kurulu VI. YK`nun Toplantı ve Kararları A) Genel olarak
YK şirketin yönetimine dair kararlarını kural olarak kurul halinde alır. Bu nedenle, her üye, yapılacak toplantılara (şahsen) katılmak, toplantıda görüş beyan etmek, oy kullanmak hak ve yetkisine sahiptir; toplantılara katılmak aynı zamanda bir görevdir. Olağan ya da rutin yönetim işleri dışında YK`nun kurul halinde toplanarak karar alması gerekir. Örneğin, iç yönerge hazırlanması, yönetimin üye ya da üye dışındaki kimselere devri, şirket genel kurul toplantısının yapılmasına karar verme gibi. © myolcu
64
AŞ`nin Yönetim Kurulu B) Toplnatının çağırılması
YK, başkan ya da başkan vekilinin yapacağı davet ile toplanır. Üyelerden herhangi birisi de yazılı olarak, başkan ya da vekilinden toplantı çağrısı yapmasını isteyebilir (TTK m.392/7). Daveti yapan veya yaptıran, toplantının gündemini de belirler. Gündemde olmayan konularda karar alınabileceği gibi, gündeme sonradan madde de eklenebilir. © myolcu
65
AŞ`nin Yönetim Kurulu C) Toplantısız karar alama durmu a) Kural
Üyelerden hiçbiri toplantı yapılması isteminde bulunmadığı takdirde, YK kararları, kurul üyelerinden birinin belirli bir konuda yaptığı, karar şeklinde yazılmış önerisine, en az üye tam sayısının çoğunluğunun yazılı onayı alınmak suretiyle de verilebilir (TTK.m.390/4,c.1). b) Tüm üyelere duyuru yapılma şartı Aynı önerinin tüm yönetim kurulu üyelerine yapılmış olması bu yolla alınacak kararın geçerlilik şartıdır (TTK.m.390/4,c.2). c) Onayların karar defterine geçirilmesi şartı Onayların aynı kâğıtta bulunması şart değildir; ancak onay imzalarının bulunduğu kâğıtların tümünün yönetim kurulu karar defterine yapıştırılması veya kabul edenlerin imzalarını içeren bir karara dönüştürülüp karar defterine geçirilmesi kararın geçerliliği için gereklidir (TTK.m.390/4,c.3). d) Kararın imzalanması Kararların geçerliliği yazılıp imza edilmiş olmalarına bağlıdır (m.390/5). © myolcu
66
AŞ`nin Yönetim Kurulu D) Toplnatıya katılam ve oy kullanma
YK toplantılarında her bir üye, bir oy kullanma hakkına sahiptir. Oyun bizzat kullanılması gerekir; temsile izin verilmemiştir Yönetim kurulu üyeleri birbirlerini temsilen oy veremeyecekleri gibi, toplantılara vekil aracılığıyla da katılamazlar (m.390/2). Çekimser oy kullanılması mümkündür ve çekimser oy ret oyu sayılır. © myolcu
67
AŞ`nin Yönetim Kurulu E) Toplantı ve karar nisapları TTK.m.390
(1) Esas sözleşmede aksine ağırlaştırıcı bir hüküm bulunmadığı takdirde, yönetim kurulu üye tam sayısının çoğunluğu ile toplanır ve kararlarını toplantıda hazır bulunan üyelerin çoğunluğu ile alır. Bu kural yönetim kurulunun elektronik ortamda yapılması hâlinde de uygulanır. Not: Oylar eşit olduğu takdirde o konu gelecek toplantıya bırakılır. İkinci toplantıda da eşitlik olursa söz konusu öneri reddedilmiş sayılır (TTK.m.390/3). © myolcu
68
AŞ`nin Yönetim Kurulu VI. YK`nun Toplantı ve Kararları
F. YK`nun Kararların Sakatlığı a) Batıl kararları TTK.m.391 (1) YK`nun kararının batıl olduğunun tespiti mahkemeden istenebilir. Özellikle; a) Eşit işlem ilkesine aykırı olan, b) Anonim şirketin temel yapısına uymayan veya sermayenin korunması ilkesini gözetmeyen, c) Pay sahiplerinin, özellikle vazgeçilmez nitelikteki haklarını ihlal eden veya bunların kullanılmalarını kısıtlayan ya da güçleştiren, d) Diğer organların devredilemez yetkilerine giren ve bu yetkilerin devrine ilişkin, kararlar batıldır. © myolcu
69
AŞ`nin Yönetim Kurulu F. YK`nun Kararların Sakatlığı
b) İptal edilebilir kararları TTK`da açık hüküm yoktur... Sermaye Pitasası Kanunu .m.92/1, a,b Bu Kanuna tabi ihraççıların, kanuna, sermaye piyasası mevzuatına, esas sözleşme ve fon iç tüzüğü hükümlerine veya işletme maksat ve mevzuuna aykırı görülen durum ve işlemleri sebebiyle sermayenin veya mal varlığının azalmasına veya kaybına yol açtığının Kurulca tespit edilmesi hâlinde, Kurul; a) 6102 sayılı Kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla ilgililerden aykırılıkların giderilmesi için tedbir almasını ve öngörülen işlemleri yapmasını istemeye ve gerektiğinde durumu ilgili mercilere intikal ettirmeye, b) Bu durum ve işlemlerin hukuka aykırılığının Kurulca tespiti tarihinden itibaren 3 ay ve her hâlde durum ve işlemin vukuu tarihinden itibaren 3 yıl içinde iptal davası ve 5 yıl içinde butlan veya yokluğun tespiti davası açmaya, yetkilidir... © myolcu
70
AŞ`nin Yönetim Kurulu VII. YK üyelerinin hak ve yükümleri A) Hakları
1) Şahis hakları 2) Mali haklar © myolcu
71
AŞ`nin Yönetim Kurulu 1) Şahis hakları
1a) Bilgi alma ve inceleme hakkı a) Hakkın konusu ve niteliği Her yönetim kurulu üyesi şirketin tüm iş ve işlemleri hakkında bilgi isteyebilir, soru sorabilir, inceleme yapabilir (TTK.m.392/1,c.1). Yönetim kurulu üyesinin bu maddeden doğan hakları kısıtlanamaz, kaldırılamaz (TTK.m.392/6,c.1). Esas sözleşme ve yönetim kurulu, üyelerin bilgi alma ve inceleme haklarını genişletebilir (TTK.m.392/6,c.2). © myolcu
72
AŞ`nin Yönetim Kurulu 1a) Bilgi alma ve inceleme hakkı
b) YK toplantısında bilgi alma hakkı aa) Kural TTK.m.392/1,c.2 Bir üyenin istediği, herhangi bir defter, defter kaydı, sözleşme, yazışma veya belgenin yönetim kuruluna getirtilmesi, kurulca veya üyeler tarafından incelenmesi ve tartışılması ya da herhangi bir konu ile ilgili yöneticiden veya çalışandan bilgi alınması reddedilemez. Reddedilmişse TTK.m.392/4`ün hükmü uygulanır. © myolcu
73
AŞ`nin Yönetim Kurulu b) YK toplantısında bilgi alma hakkı
bb) Görevli kişi ve komitelerin YK toplantısında bilgi verme yükümü TTK.m.392/2 (2) Yönetim kurulu toplantılarında, yönetim kurulunun bütün üyeleri gibi, şirket yönetimiyle görevlendirilen kişiler ve komiteler de bilgi vermekle yükümlüdür. Bir üyenin bu konudaki istemi de reddedilemez; soruları cevapsız bırakılamaz. © myolcu
74
AŞ`nin Yönetim Kurulu 1a) Bilgi alma ve inceleme hakkı
c) YK toplantısı dışında bilgi alma hakkı aa) Üyenin Başkandan bilgi alması için izin isteme hakı aaa) Hak TTK.m.392/3 (3) Her yönetim kurulu üyesi, yönetim kurulu toplantıları dışında, yönetim kurulu başkanının izniyle, şirket yönetimiyle görevlendirilen kişilerden, işlerin gidişi ve belirli münferit işler hakkında bilgi alabilir ve görevinin yerine getirilebilmesi için gerekliyse, yönetim kurulu başkanından, şirket defterlerinin ve dosyalarının incelemesine sunulmasını isteyebilir. © myolcu
75
AŞ`nin Yönetim Kurulu aa) Üyenin Başkandan bilgi alması için izin isteme hakı bbb) YK Başkanı tarafından üyenin isteminin reddinin sonucu TTK.m.392/4 (4) Başkan bir üyenin, TTK.m.392/3`da öngörülen bilgi alma, soru sorma ve inceleme yapma istemini reddederse, konu 2 gün içinde yönetim kuruluna getirilir. Kurulun toplanmaması veya bu istemi reddetmesi hâlinde üye, şirketin merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesine başvurabilir. Mahkeme istemi dosya üzerinden inceleyip karara bağlayabilir, Mahkemenin kararı kesindir. © myolcu
76
AŞ`nin Yönetim Kurulu 1a) Bilgi alma ve inceleme hakkı
c) YK toplantısı dışında bilgi alma hakkı bb) YK Başkanı ile ilgili sınırlamlar TTK.m.392/5 (5) Yönetim kurulu başkanı, kurulun izni olmaksızın, yönetim kurulu toplantıları dışında bilgi alamaz, şirket defter ve dosyalarını inceleyemez. Yönetim kurulu başkanının bu isteminin reddedilmesi hâlinde başkan, TTK.m.392/4`e göre mahkemeye başvurabilir. © myolcu
77
AŞ`nin Yönetim Kurulu 1) Şahis hakları
1b) YK`nu toplantıya çağırmasını isteme hakkı Her yönetim kurulu üyesi başkandan, yönetim kurulunu toplantıya çağırmasını yazılı olarak isteyebilir (m.392/7). © myolcu
78
AŞ`nin Yönetim Kurulu 1) Şahis hakları
1c) Yönetim hakkının kullanılmasıyla ilgili tüm faaliyetlere katılmak hakkı YK`nu toplantısına katılmak, görüş bildirmek ve oy kullanmak Yönetim kurulu, kararlarını toplanarak alır. Her üye, yapılacak toplantılara katılmak, toplantıda görüş beyan etmek, oy kullanmak hak ve yetkisine sahiptir; toplantılara katılmak aynı zamanda bir görevdir. Yasak: (1) Yönetim kurulu üyesi, kendisinin şirket dışı kişisel menfaatiyle veya alt ve üst soyundan birinin ya da eşinin yahut üçüncü derece dâhil üçüncü dereceye kadar kan ve kayın hısımlarından birinin, kişisel ve şirket dışı menfaatiyle şirketin menfaatinin çatıştığı konulara ilişkin müzakerelere katılamaz (TTK.m.393/1). © myolcu
79
AŞ`nin Yönetim Kurulu 1) Şahis hakları
1d) Genel kurul kararlarının iptali için dava hakkı Yönetim kurulu üyeleri veya bireysel olarak herhangi bir üye sorumluluklarına yol açacaksa genel kurul kararlarına karşı iptal davası açabilecektir (TTK m.446). © myolcu
80
AŞ`nin Yönetim Kurulu A) Hakları 2) Mali hakları
Yönetim kurulu bu yönetim ve temsile dair yetki ve görevlerini yerine getirirken mesai ve çaba harcamakta ve zamanını şirket işlerine tahsis etmektedir. Bundan dolayı da onların bu emeklerine karşı çeşitli düzeylerde karşılıklar ödenmektedir. Yönetim kurulu üyelerine, tutarı esas sözleşmeyle veya genel kurul kararıyla belirlenmiş olmak şartıyla huzur hakkı, ücret, ikramiye, prim ve yıllık kârdan pay ödenebilir (m.394/1) . 2a) Huzur hakkı Huzur hakkı, YK`u üyelerinin her toplantı başına aldığı ücrettir. Miktarı ES`de gösterilmemiş ise GK tarafından belirlenir. © myolcu
81
AŞ`nin Yönetim Kurulu 2) Mali hakları 2b) Kazanç payları
Hakın düzenlenmesi m.511 (1) Yönetim kurulu üyelerine kazanç payları, sadece net kârdan ve ancak kanuni yedek akçe için belirli ayrım yapıldıktan ve pay sahiplerine ödenmiş sermayenin %5`i oranında veya esas sözleşmede öngörülen daha yüksek bir oranda kâr payı dağıtıldıktan sonra verilebilir. © myolcu
82
AŞ`nin Yönetim Kurulu 2b) Kazanç payları İade edilme yükümlülüğü
Genel olarak m.512 (1) Haksız yere ve kötüniyetle kâr payı veya hazırlık dönemi faizi alan pay sahipleri, bunları geri vermekle yükümlüdür. YK üyelerinin kazanç payları hakkında da aynı hüküm uygulanır. (2) Geri alma hakkı, paranın alındığı tarihten itibaren 5 yıl geçmekle zamanaşımına uğrar. © myolcu
83
AŞ`nin Yönetim Kurulu 2b) Kazanç payları İade edilme yükümlülüğü
İflas halinde m.513 (1) Şirketin iflası hâlinde, yönetim kurulu üyeleri şirket alacaklılarına karşı, iflasın açılmasından önceki son 3 yıl içinde kazanç payı veya başka bir ad altında hizmetlerine karşılık olarak aldıkları ve fakat uygun ücreti aşan ve bilanço uygun bir ücret miktarına göre tedbirli bir tarzda düzenlenmiş olsaydı ödenmemesi gereken paraları geri vermekle yükümlüdürler. (2) Sebepsiz zenginleşmeye ilişkin hükümler gereğince alınması mümkün olmayan paraların geri verilmesi yükümlülüğü yoktur. (3) Mahkeme, hâlin bütün gereklerini göz önünde bulundurarak takdir hakkını kullanır. © myolcu
84
AŞ`nin Yönetim Kurulu B) Yükümleri
1) Müzakereye katılma yasağıyla ilgili yükümü a) Yasak TTK.m.393 (1) Yönetim kurulu üyesi, kendisinin şirket dışı kişisel menfaatiyle veya alt ve üst soyundan birinin ya da eşinin yahut üçüncü derece dâhil üçüncü dereceye kadar kan ve kayın hısımlarından birinin, kişisel ve şirket dışı menfaatiyle şirketin menfaatinin çatıştığı konulara ilişkin müzakerelere katılamaz. Bu yasak, yönetim kurulu üyesinin müzakereye katılmamasının dürüstlük kuralının gereği olan durumlarda da uygulanır. Tereddüt uyandıran hâllerde, kararı yönetim kurulu verir. Bu oylamaya da ilgili üye katılamaz. Menfaat uyuşmazlığı yönetim kurulu tarafından bilinmiyor olsa bile, ilgili üye bunu açıklamak ve yasağa uymak zorundadır. Not: Müzakereye, yasak nedeniyle katılmamanın sebebi ve ilgili işlemler yönetim kurulu kararına yazılır (m.393/3). © myolcu
85
AŞ`nin Yönetim Kurulu 1) Müzakereye katılma yasağıyla ilgili yükümü
b) Sorumluluk TTK.m.393`e aykırı hareket eden yönetim kurulu üyesi ve menfaat çatışması nesnel olarak varken ve biliniyorken ilgili üyenin toplantıya katılmasına itiraz etmeyen üyeler ve söz konusu üyenin toplantıya katılması yönünde karar alan yönetim kurulu üyeleri bu sebeple şirketin uğradığı zararı tazminle yükümlüdürler (m.393/2). © myolcu
86
AŞ`nin Yönetim Kurulu B) Yükümleri
2) Yönetim hakkının kullanılmasıyla ilgili tüm faaliyetlere katılmakla yükümlülüğü Yönetim kurulu, kararlarını toplanarak alır. Her üye, yapılacak toplantılara katılmak, toplantıda görüş beyan etmek, oy kullanmak hak ve yetkisine sahiptir; toplantılara katılmak aynı zamanda bir görevdir. Yönetim şirketin iç işlerini, şirket ile pay sahipleri arasındaki ilişkileri ilgilendirdiğinden, icra yetkisine sahip olsun olmasın, tüm yönetim kurulu üyeleri, yönetim hakkının kullanılmasıyla ilgili tüm faaliyetlere katılmakla yükümlüdür. © myolcu
87
AŞ`nin Yönetim Kurulu B) Yükümleri 3) Özen ve bağlılık yükümlülüğü
a) Kural TTK.m.369 (1) Yönetim kurulu üyeleri ve yönetimle görevli üçüncü kişiler, görevlerini tedbirli bir yöneticinin özeniyle yerine getirmek ve şirketin menfaatlerini dürüstlük kurallarına uyarak gözetmek yükümlülüğü altındadırlar. (2) 203 ilâ 205 inci madde hükümleri saklıdır. © myolcu
88
AŞ`nin Yönetim Kurulu 3) Özen ve bağlılık yükümlülüğü TTK.m.203
(1) Bir ticaret şirketi bir sermaye şirketinin paylarının ve oy haklarının doğrudan veya dolaylı olarak %100`ne sahipse, hâkim şirketin YK, topluluğun belirlenmiş ve somut politikalarının gereği olmak şartıyla, kaybına sebep verebilecek sonuçlar doğurabilecek nitelik taşısalar bile, bağlı şirketin yönlendirilmesine ve yönetimine ilişkin talimat verebilir. Bağlı şirketin organları talimata uymak zorundadır. TTK.m.205 (1) Bağlı şirketin yönetim kurulu üyeleri, yöneticileri ve sorumlu tutulabilecek ilgililer, TTk.m. 203 ve 204 kapsamındaki talimatlara uymaları nedeniyle, şirkete ve pay sahiplerine karşı sorumlu tutulamazlar. © myolcu
89
AŞ`nin Yönetim Kurulu B) Yükümleri
4) Şirketle işlem yapmamaya ilişkin yüküm TTK.m.395 (1) Yönetim kurulu üyesi, genel kuruldan izin almadan, şirketle kendisi veya başkası adına herhangi bir işlem yapamaz; aksi hâlde, şirket yapılan işlemin batıl olduğunu ileri sürebilir. Diğer taraf böyle bir iddiada bulunamaz. © myolcu
90
AŞ`nin Yönetim Kurulu 5) Şirkete borçlanma yasağına ilişkin yüküm
a) Pay sahibi olmayan yönetim kurulu üyelerinin durumu aa) Nakit borçlanamaz Pay sahibi olmayan YK üyeleri ile YK`u üyelerinin pay sahibi olmayan TTK.m.393`te sayılan yakınları şirkete nakit borçlanamaz (TTK.m.395/2,c.1) . bb) Diğer yasaklar Bu kişiler için şirket kefalet, garanti ve teminat veremez, sorumluluk yüklenemez, bunların borçlarını devralamaz (TTK.m.395/2,c.2). cc) Sorumluluk Aksi hâlde, şirkete borçlanılan tutar için şirket alacaklıları bu kişileri, şirketin yükümlendirildiği tutarda şirket borçları için doğrudan takip edebilir (TTK.m.395/2,c.3). © myolcu
91
AŞ`nin Yönetim Kurulu b) Pay sahibi olan yönetim kurulu üyelerinin durumu TTK m. 358. Pay sahipleri, sermaye taahhüdünden doğan vadesi gelmiş borçlarını ifa etmedikçe ve şirketin serbest yedek akçelerle birlikte karı geçmiş yıl zararlarını karşılayacak düzeyde olmadıkça şirkete borçlanamazlar. Bu kurala aykırı borçlanma gerçekleştiğinde, borç veren şirket temsilcileri, TTK.m.562 gereği cezalandırılırlar. © myolcu
92
AŞ`nin Yönetim Kurulu 3) Şirkete borçlanma yasağına ilişkin yüküm
c) Şirketler topluluğunun durumu TTK.m.395/3 TTK.m.202`nin hükmü saklı kalmak şartıyla, şirketler topluluğuna dâhil şirketler birbirlerine kefil olabilir ve garanti verebilirler. © myolcu
93
AŞ`nin Yönetim Kurulu c) Şirketler topluluğunun durumu TTK.m.202/1,a
Hâkimiyetin hukuka aykırı kullanılması Hâkim şirket, hâkimiyetini bağlı şirketi kayba uğratacak şekilde kullanamaz. Özellikle bağlı şirketi, iş, varlık, fon, personel, alacak ve borç devri gibi hukuki işlemler yapmaya; kârını azaltmaya ya da aktarmaya; malvarlığını ayni veya kişisel nitelikte haklarla sınırlandırmaya; kefalet, garanti ve aval vermek gibi sorumluluklar yüklenmeye; ödemelerde bulunmaya; haklı bir sebep olmaksızın tesislerini yenilememek, yatırımlarını kısıtlamak, durdurmak gibi verimliliğini ya da faaliyetini olumsuz etkileyen kararlar veya önlemler almaya yahut gelişmesini sağlayacak önlemleri almaktan kaçınmaya yöneltemez; meğerki, kayıp, o faaliyet yılı içinde fiilen denkleştirilsin veya kaybın nasıl ve ne zaman denkleştirileceği belirtilmek suretiyle en geç o faaliyet yılı sonuna kadar, bağlı şirkete denk değerde bir istem hakkı tanınsın. © myolcu
94
AŞ`nin Yönetim Kurulu 5) Şirkete borçlanma yasağına ilişkin yüküm
c) Özel hükümler TTK.m.395/4 Not: (4) Bankacılık Kanununun özel hükümleri saklıdır. © myolcu
95
AŞ`nin Yönetim Kurulu 6) Rekabet yasağıyla ilgili yükümlülük a)Kural:
TTK.m.396 (1) Yönetim kurulu üyelerinden biri, genel kurulun iznini almaksızın, şirketin işletme konusuna giren ticari iş türünden bir işlemi kendi veya başkası hesabına yapamayacağı gibi, aynı tür ticari işlerle uğraşan bir şirkete sorumluluğu sınırsız ortak sıfatıyla da giremez. b) Sorumluluk TTK.m.396/1,c.2 Bu hükme aykırı harekette bulunan yönetim kurulu üyelerinden şirket tazminat istemekte veya tazminat yerine yapılan işlemi şirket adına yapılmış saymakta ve üçüncü kişiler hesabına yapılan sözleşmelerden doğan menfaatlerin şirkete ait olduğunu dava etmekte serbesttir. © myolcu
96
AŞ`nin Yönetim Kurulu 6) Rekabet yasağıyla ilgili yükümlülük
c) Hak sahibi TTK.m.396 (2) Bu haklardan birinin seçilmesi birinci fıkra hükmüne aykırı harekette bulunan üyenin dışındaki üyelere aittir. d) Zamanaşımı süresi (3) Bu haklar, söz konusu ticari işlemlerin yapıldığını veya yönetim kurulu üyesinin diğer bir şirkete girdiğini, diğer üyelerin öğrendikleri tarihten itibaren üç ay ve her hâlde bunların gerçekleşmesinden itibaren bir yıl geçince zamanaşımına uğrar. Not: (4) Yönetim kurulu üyelerinin sorumluluklarıyla ilgili hükümler saklıdır. © myolcu
97
AŞ`nin Yönetim Kurulu VI. YK üyelerinin sorumluluğu
A) Hukuki sorumluluk B) İdari sorumluluk C) Cezai sorumluluk Not: Geniş bilgi için AŞ`de Sorumluluk dosyasına bakınız © myolcu
98
AŞ`nin Yönetim Kurulu A) Hukuki sorumluluk
1) Şirketin tüzel kişisinin sorumlu olması Yönetim kurulunun şirketi temsilen yaptığı işlemlerden dolayı şirket tüzel kişiliği sorumlu olur (m.366; m.371). İşlerin görüldüğü esnada yönetim kurulunun işlediği haksız fiillerden de şirket tüzel kişiliği sorumludur (m.371/5). © myolcu
99
AŞ`nin Yönetim Kurulu A) Hukuki sorumluluk
2) TTK’da öngörülen sorumluluk halleri a) Belgelerin ve beyanların kanuna aykırı olması b) Sermaye hakkında yanlış beyanlar verme ve ödeme yetersizliğinin bilinmesine rağmen işlem yapmama c) Diğer biçimde yolsuzlukların yapılması d) İzinsiz halktan para toplaması e) Kurucuların, yöneticelerin, yasfiye memurlarının kanundan ve ES`den doğan yükümlülüklerini ihlali f) Görev ve yetkileri devredenlerin devralan kişilerin seçiminde makul derecede özen göstermemesi g) Denetçilerin kanuni görevlerinin yerine getirilmesinde kusurlu hareket etmesi © myolcu
100
AŞ`nin Yönetim Kurulu A) Hukuki sorumluluk
3) YK üyelerinin sorumluluğu a) Genel olarak Yönetim kurulu üyeleri eğer kusurlarıyla şirkete, pay sahiplerine veya şirket alacaklılarına zarar verirlerse bu kişilere karşı kendine özgü bir müteselsilen sorumlulukları cihetine gidilebilecektir. © myolcu
101
AŞ`nin Yönetim Kurulu 3) YK üyelerinin sorumluluğu
b) YK üyesinin sorumluluğunun sigortalanması TTK.m.361 (1) Yönetim kurulu üyelerinin, görevlerini yaparken kusurlarıyla şirkete verebilecekleri zarar, şirket sermayesinin %25`nin aşan bir bedelle sigorta ettirilmiş ve bu suretle şirket teminat altına alınmışsa, bu husus halka açık şirketlerde Sermaye Piyasası Kurulunun ve ayrıca pay senetleri borsada işlem görüyorsa borsanın bülteninde duyurulur ve kurumsal yönetim ilkelerine uygunluk değerlendirmesinde dikkate alınır. © myolcu
102
AŞ`nin Yönetim Kurulu A) Hukuki sorumluluk 4) YK üyelerinin ibrası
a) İbra kavramı İbra kararı menfi borç ikrarı (borçtan kurtarma) niteliğindedir. İbra, yapılan işlemlerin hukuka uygun olduğunun ve şirket açısından işin gereğine uygun olduğunun, genel kurul tarafından beyan edilmesidir. © myolcu
103
AŞ`nin Yönetim Kurulu 4) YK üyelerinin ibrası
b) İbra kararının alınması İbra kararı genel kurulca alınır Alınmış ibra kararı fakat, genel kurul kararıyla kaldırılamaz. İbraya ilişkin genel kurul kararının mahkemece iptali halinde ise ibra etki doğurmaz (m.558/2). © myolcu
104
AŞ`nin Yönetim Kurulu 4) YK üyelerinin ibrası c) İbra kararının etkisi
TTK.m.558 (2) Şirket genel kurulunun, sorumluluktan ibraya ilişkin kararı, ibranın kapsadığı açıklanan maddi olaylara ilişkin olarak, şirketin, ibraya olumlu oy veren ve ibra kararını bilerek payı iktisap etmiş olan pay sahiplerinin dava hakkını kaldırır. Diğer pay sahiplerinin dava hakları ibra tarihinden itibaren 6 ay geçmesiyle düşer. © myolcu
105
AŞ`nin Yönetim Kurulu 4) YK üyelerinin ibrası
d) Kuruluş ve sermaye artırımında ibraya ilişkin yasal engeller TTK.m.559 (1) Kurucuların, yönetim kurulu üyelerinin, denetçilerin, şirketin kuruluşundan ve sermaye artırımından doğan sorumlulukları, şirketin tescili tarihinden itibaren 4 yıl geçmedikçe sulh ve ibra yoluyla kaldırılamaz. Bu sürenin geçmesinden sonra da sulh ve ibra ancak genel kurulun onayıyla geçerlilik kazanır. Bununla beraber, esas sermayenin 1/10`ni, halka açık şirketlerde1/20`ni temsil eden pay sahipleri sulh ve ibranın onaylanmasına karşı iseler, sulh ve ibra genel kurulca onaylanmaz. © myolcu
106
Anonim Şirket YK TEŞEKKÜRLER © myolcu
Benzer bir sunumlar
© 2024 SlidePlayer.biz.tr Inc.
All rights reserved.