G Ü R Ü L T Ü www.onceguvenlik.com.

... konulu sunumlar: "G Ü R Ü L T Ü www.onceguvenlik.com."— Sunum transkripti:

1 G Ü R Ü L T Ü

2 Meslek Hastalıkları Grupları
A - Kimyasal maddelerle ortaya çıkan meslek hastalıkları B - Mesleki cilt hastalıkları C – Pnömokonyozlar ve diğer solunum sistemi hastalıkları E - Fiziksel etkenlerle olan meslek hastalıkları

3 Gürültünün sebep olduğu işitme kayıpları da fiziksel etkenlerle
Endüstride; Gürültünün sebep olduğu işitme kayıpları da fiziksel etkenlerle olan meslek hastalıkları grubuna giren bir meslek hastalığıdır.

4 GÜRÜLTÜ ZARARLARININ MESLEK HASTALIĞI SAYILABİLMESİ İÇİN;
GÜRÜLTÜLÜ İŞ’TE EN AZ İKİ YIL, GÜRÜLTÜ ŞİDDETİ SÜREKLİ OLARAK 85 dB’ in ÜSTÜNDE OLAN İŞLERDE EN AZ 30 GÜN, ÇALIŞMIŞ OLMAKSI GEREKİR.

5 İSTENMEYEN VE RAHATSIZ
GÜRÜLTÜ, GENEL OLARAK İSTENMEYEN VE RAHATSIZ EDEN SES OLARAK TANIMLANIR.

6 YÖNDE ETKİLEYEN SESLER OLARAK
ENDÜSTRİDEKİ GÜRÜLTÜ İSE; İŞYERLERİNDE ÇALIŞANLARIN ÜZERİNDE FİZYOLOJİK ETKİLER BIRAKAN VE İŞ VERİMİNİ OLUMSUZ YÖNDE ETKİLEYEN SESLER OLARAK TANIMLAYABİLİRİZ.

7 dalgalanmaların kulaktaki etkisinden ileri gelen fiziksel bir duygu
Ses; Hava basıncındaki dalgalanmaların kulaktaki etkisinden ileri gelen fiziksel bir duygu olarak da tanımlanabilir.

8

9 V = f x  f x T = 1 Dalga Boyu () Dalganın yayılma hızı f = Frekans
T= Periyot Genlik V = f x  f x T = 1

10 www.onceguvenlik.com GENÇ VE SAĞLIKLI BİR KULAK 20 Hz. İLE
20000 Hz. FREKANSLAR ARASINDAKİ SESLERE UYUM SAĞLAR YANİ BU ARALIKTAKİ SESLERİ DUYABİLİR. YİNE, GENÇ VE SAĞLIKLI BİR KULAK 20 μPa ŞİDDETİNDEKİ SES İLE 200 Pa ŞİDDETİNDEKİ SESLERİ SAĞLIKLI OLARAK DUYABİLİR.

11 GÜRÜLTÜNÜN SEBEP OLDUĞU
İŞİTME KAYBI TİPLERİ İLETİM TİPİ İŞİTME KAYBI, - ALGI TİPİ İŞİTME KAYBI. İletim tipi işitme kaybı, kulak zarında ve orta kulak kemiklerinde meydana gelen kayıplardır. Algı tipi işitme kaybı iç kulakta duyma hücrelerinde meydana gelen kayıplardır.

12 KALICI İŞİTME KAYBININ HİÇ BİR ŞEKİLDE TEDAVİSİ MÜMKÜN DEĞİLDİR.
Noise damage occurs HERE

13 İŞİTME KAYBINA ETKİ EDEN FAKTÖRLER
1 - GÜRÜLTÜYÜ MEYDANA GETİREN SESİN ŞİDDETİ, 2 - GÜRÜLTÜYÜ MEYDANA GETİREN SESİN FREKANS DAĞILIMI, 3 - GÜRÜLTÜDEN ETKİLENME SÜRESİ, 4 - GÜRÜLTÜYE KARŞI KİŞİSEL DUYARLILIK, 5 - GÜRÜLTÜYE MARUZ KALAN KİŞİNİN YAŞI, 6 - GÜRÜLTÜYE MARUZ KALAN KİŞİNİN CİNSİYETİ.

14 YER VE KONUMLARA GÖRE GÜRÜLTÜ DÜZEYLERİ
GÜRÜLTÜ DÜZEYİ YER VE KONUM 0 dB İşitme eşiği 20 dB Sessiz bir orman 30 dB Fısıltı ile konuşma 40 dB Sessiz bir oda 50 dB Şehir içinde bir büro 60 dB Karşılıklı konuşma 70 dB Dikey matkap 80 dB Yüksek sesle konuşma 90 dB Kuvvetlice bağırma 100 dB Dokuma salonları 110 dB Havalı çekiç, Ağaç işleri 120 dB Bilyeli değirmen dB Uçakların yanı 140 dB Ağrı Eşiği

15 Gürültü şiddeti desibel olarak ölçülür.
Basınç olarak işitme aralığı çok çok geniş olması nedeniyle, desibel ölçü birimi kullanılır. Her 3 dB’lik artışda, ses iki kat artar. Her 10 dB’lik artışta, ses on kat artar.

16 ÖRNEKLER 2 dB + 2 dB = 5 dB 3 dB + 3 dB = 6 dB 4 dB + 4 dB = 7 dB

17 SES DÜZEYLERİ YÜKSEK DÜZEYDEKİ SESE
BİRDEN FAZLA GÜRÜLTÜ KAYNAĞININ BULUNDUĞU ORTAMLARDA SES DÜZEYLERİ YÜKSEK DÜZEYDEKİ SESE ARASINDAKİ FARK (dB) EKLENECEK MİKTAR (dB)

18 Ölçme Skalaları A skalası İnsan kulağının işitmelerinde B scale
Telefon şirketlerince kullanılır C scale Tüm seslerde kullanılır

19

20 Konsantrasyon, dikkat ve reaksiyon kapasitesi zayıflayabilir.
GÜRÜLTÜNÜN İŞİTME KAYBI DIŞINDAKİ PSİKOLOJİK ETKİLERİ ( 1 ) GÜRÜLTÜLÜ ORTAMLARDA KALAN VEYA YAŞAYAN İNSANLARDA Konsantrasyon, dikkat ve reaksiyon kapasitesi zayıflayabilir. Yorgunluk, uyku bozuklukları ve geç uyuma halleri görülebilir. Merkezi sinir sistemi bozuklukları, baş ağrıları ve stresler görülebilir. Metobolik ve hormonel bozukluklar görülebilir.

21 Kan basıncı (tansiyon) yükselmesi görülebilir.
GÜRÜLTÜNÜN İŞİTME KAYBI DIŞINDAKİ PSİKOLOJİK ETKİLERİ ( 2 ) BİRDEN BİRE ŞİDDETLİ BİR GÜRÜLTÜNÜN ETKİSİNDE KALINDIĞINDA Kan basıncı (tansiyon) yükselmesi görülebilir. Kan dolaşımı bozukluğu görülebilir. Solunum hızı değişmesi ve Terlemenin artması gibi hususlar görülebilir.

22 GÜRÜLTÜNÜN İŞİTME KAYBI DIŞINDAKİ PSİKOLOJİK ETKİLERİ (3)
GÜRÜLTÜ AYRICA Konuşurken bağırma, Sinirli olma hali, Karşılıklı anlaşma zorluğu, Kişiler arasındaki ilişkilerde olumsuzluklar ve İş kazalarının artmasında etkin rol oynar.

23 dB Mahmut ÇANDIR YIL 83 , 92 ve 97 dB(A)’lık gürültü düzeylerinde, gürültüye maruz kalan kişilerin 4000 Hz sabit frekanslı gürültüdeki işitme kayıplarının yıllara göre dağılımı

24 dB Mahmut ÇANDIR Frekans (Hz.) 92 dB(A) sabit şiddette ve değişken frekanslı gürültüye maruz kalan kişilerde işitme kayıplarının yıllara göre dağılımı

25 HİÇ BİR ÖNLEM ALINMAKSIZIN GÜRÜLTÜ DÜZEYLERİNE GÖRE GÜNDE EN FAZLA ÇALIŞILABİLECEK SÜRELER
GÜRÜLTÜ DÜZEYİ GÜNLÜK ÇALIŞMA SÜRESİ 90 dB(A)’ dan az Süresiz dB(A) Saat 92 dB(A) 95 dB(A) 97 dB(A) 100 dB(A) 102 dB(A) ,5 105 dB(A) 110 dB(A) 115 dB(A) 115 dB(A)’ dan çok Çalışılamaz

26 GÜRÜLTÜDEN MEYDANA GELEN İŞİTME KAYBININ KESİN TANISI İÇİN
1 - Odyometrik test yapılmalı, değerlendirmede 40 yaşından sonraki her yaş için 0.5 dB(A) düşme fizyolojik olarak hesaplanmalıdır. 2 - İşyerindeki gürültü düzeyi ölçülmeli ve işitme kaybına sebep olacak düzeyde gürültünün olduğu saptanmalıdır. 3 - İşe girişte ve periyodik muayenelerde çekilmiş odyogramlardan da yararlanılmalıdır. 4 - İşitme zorluğuna sebep olan diğer etkenler giderilmelidir. 5 - Geçici işitme kayıpları bertaraf edilmelidir.

27 GÜRÜLTÜDEN KORUNMA YÖNTEMLERİ ( 1 )
A – TEKNİK KORUNMA a) GÜRÜLTÜ KAYNAĞINDA ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER 1 – Kullanılan makinelerin, gürültü düzeyi düşük makineler ile değiştirilmesi, 2 – Gürültü düzeyi yüksek olarak yapılan işlemin, daha az gürültü gerektiren işlemle değiştirilmesi, 3 – Gürültü kaynağının ayrı bir bölmeye alınması. b) GÜRÜLTÜLÜ ORTAMDA ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER: 1 – Makinelerin yerleştirildiği zeminde, gürültüye ve titreşime karşı yeterli önlemlerin alınması, 2 – Gürültü kaynağı ile gürültüye maruz kalan kişi arasına gürültüyü önleyici engel koymak, 3 – Gürültü kaynağı ile gürültüye maruz kalan kişi arasındaki mesafeyi artırmak, 4 – Sesin geçebileceği ve yansıyabileceği duvar, tavan, taban gibi yerleri ses emici malzeme ile kaplamak.

28 GÜRÜLTÜDEN KORUNMA YÖNTEMLERİ
( 2 ) c) GÜRÜLTÜNÜN ETKİSİNE MARUZ KALAN KİŞİDE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER: 1 – Gürültüye maruz kalan kişinin, sese karşı iyi izole edilmiş bir bölme içine alınması, 2 – Gürültülü ortamdaki çalışma süresinin kısaltılması, 3 – Gürültüye karşı etkin kişisel koruyucu kullanmak.

29 GÜRÜLTÜDEN KORUNMA YÖNTEMLERİ ( 3 )
B – TIBBİ KORUNMA 1 – Gürültülü işlerde çalışacakların işe girişlerinde odyogramları alınmalı ve sağlıklı olanlar çalıştırılmalıdır. İş kazalarının önlenmesinde, kesin denilebilecek, yeterli önlem alınabiliniyorsa, gürültülü işlerde doğuştan sağır ve dilsizlerin çalıştırılması da düşünülebilir. 2 – Gürültülü işlerde çalışanların, her altı ayda bir odyogramları alınmalı ve işitme kaybı görülenlerde, gerekli tedbirler alınmalıdır.

30 CİNSİ AZALTMA DERECESİ
KULAK KORUYUCULARININ GÜRÜLTÜ ENGELLEME DEĞERLERİ CİNSİ AZALTMA DERECESİ PAMUK dB PARAFİNLİ PAMUK dB CAM PAMUĞU 7, dB KULAK TIKACI dB KULAKLIK dB

31 ALIŞTIRMA PROGRAMLARI
KULAKLIKLARININ ALIŞTIRMA PROGRAMLARI SABAH ÖĞLEDEN SONRA 1 . GÜN ½ Saat ½ Saat 2 . GÜN 1 Saat 1 Saat 3 . GÜN 2 Saat 2 Saat 4 . GÜN 3 Saat 3 Saat 5 . GÜN Tüm vardiya süresince

32 En yüksek ses basıncı (Ppeak)
C - frekans ağırlıklı anlık gürültü basıncının maksimum değeri

33 Günlük gürültü maruziyet düzeyi (LEX,8h)(dB(A) re.20 µPa)
Sekiz saatlik iş günü için, anlık darbeli gürültünün de dahil olduğu bütün gürültü maruziyet düzeylerinin zaman ağırlıklı ortalaması. Haftalık gürültü maruziyet düzeyi Günlük gürültü maruziyet düzeylerinin sekiz saatlik beş iş gününden oluşan bir hafta için zaman ağırlıklı ortalaması.

34 Yönetmeliğin uygulanması bakımından, günlük gürültü maruziyet düzeyleri;
En yüksek ses basıncı yönünden tanımlanmıştır. Maruziyet sınır değeri ve Maruziyet etkin değerleri

35 Maruziyet sınır değeri
LEX,8h=87dB(A) ve Ppeak=200 Pai En yüksek maruziyet etkin değeri LEX,8h=85dB(A) ve Ppeak= 140 Paii En düşük maruziyet etkin değeri LEX,8h = 80dB(A) ve Ppeak= 112 Paiii

36 Yönetmelik Dip Not : 140 dB (C) ile ilgili olarak 20 µPa
(ii) : 137 dB (C) ile ilgili olarak 20 µPa (iii) : 135 dB (C) ile ilgili olarak 20 µPa

37 LEX,8h=87dB(A) ve Ppeak=200 Pai
140 dB (C) ile ilgili olarak 20 µPa L (dB)=20 log P / Po (gürültü şiddeti) P=200 Pa ve Po=20 µPa ise L (dB(C)) = 140 dB(C) LEX,8h=85dB(A) ve Ppeak= 140 Paii 137 dB (C) ile ilgili olarak 20 µPa LEX,8h = 80dB(A) ve Ppeak= 112 Paiii 135 dB (C) ile ilgili olarak 20 µPa

38

39

40 Zararlı gürültü kaynaklarını tespit ediniz.
ÖZET Zararlı gürültü kaynaklarını tespit ediniz. Gürültüye maruziyetin önlenmesinde idari ve mühendislik kontrollerini kullanınız. Yüksek gürültülü alanlarda bulunan ikaz işaretlerine riayet et. Kulak koruyucularınıtam anlamı ile kullan. Hearing is one of your basic human senses and must be protected. Unwanted or unpleasant levels of sounds is called noise and can damage your ability to hear. Potentially damaging noise can be found both on and off the job and you must protect yourself in both situations. Protect you hearing, once its gone it cannot be replaced.

41

42 HEARING CONSERVATION Quite Room: 30 dBA Bulldozer: 85dBA
Normal City Noises: 65 dBA Normal Conversation: 50 dBA Artillery/Good Rock Band: 120 dBA

43

44

45