ÜCRET YÖNETİMİ 10. HAFTA.

... konulu sunumlar: "ÜCRET YÖNETİMİ 10. HAFTA."— Sunum transkripti:

1 ÜCRET YÖNETİMİ 10. HAFTA

2 Ücret İktisadi anlamda, çalışanların üretimden aldığı paydır.
İşletme yönünden üretim gideridir. Personel yönünden gelir anlamı taşır.

3 Ücretin örgüt açısından önemi
Temel üretim gideridir. Güdüleme ve verimlilik aracıdır. Kurumun toplumsal imajını etkiler. Aday personel birikimi yaratır. Personeli elde tutmayı sağlar.

4 Ücretin işgören açısından önemi
İşgörenlerin biricik gelir kaynağıdır. İşgörenin ve bağımlılarının yaşam standardını belirler. İşgörenin saygınlığını ortaya koyar. İşgörenin toplumsal statüsünü belirler.

5 Ücretin Sendika açısından önemi
Sendikalar üyelerinin refah düzeyini arttırmak için toplu pazarlık görüşmelerinde bulunarak üyelerinin daha fazla gelir elde etmelerini sağlamaya çalışırlar.

6 Ücretin toplumsal açısından önemi
Ücretler toplumda geçerli olan yaşam standardını ve refah düzeyini belirlemeye yardımcı olur. Yüksek ücret düzeyi işgörenin satın alma gücüne ve dolayısıyla toplumun ekonomisine ve genel refah düzeyine katkıda bulunur. Ödenen ücretlerin yıllık toplamı emek kesiminin milli gelirdeki payını gösterir. Ulusal gelirin sosyal sınıflar arasında dağılış biçimini, yani, toplumda sosyal adaletin gerçekleştirilme derecesini belirler.

7 PARASAL ÖDEMELERİN UNSURLARI
Temel ücret: işgörenlere yapılacak parasal ödemelerin önceden belirlenmiş işin niteliğine veya değerine, pozisyonuna, kişiye veya zamana göre belirlenmesini öngörmektedir. Temel ücret çalışanların aldığı toplam ücret gelirinin ana unsurunu oluşturmaktadır. Durumsal ücret: işletmeler temel ücret yanında çalışanlarının göstermiş oldukları performanslarıyla doğrudan ilişkili parasal ödemeleri de tercih ederler.

8 PARASAL ÖDEMELERİN UNSURLARI
Sosyal yardım ve hizmetler: kamu ve özel sektörde çoğu örgüt çalışanlarına dolaylı nitelikte çok sayıda dışsal ödül sağlamaktadır. Dolaylı ödemeler şeklinde adlandırılan bu ödüller genellikle nakit para şeklinde olmayıp maddi değere sahip yardım ve hizmetlerdir.

9 BİREYSEL ÜCRETİN BELİRLEYİCİLERİ
Cari piyasa ücret düzeyi: dış rekabet ya da cari piyasa ücret düzeyi örgütün ücret düzeyini rakip örgütlerin ücret düzeyiyle karşılaştırmayı yansıtır. Ücret ödeme erki: işgücü piyasasında veya endüstride yürürlükte bulunan ücret düzeyine oranla bir örgütteki genel ücret düzeyini daha fazla etkileyen faktördür. Yani firmanın mali durumuyla ilgili bir kavramdır.

10 BİREYSEL ÜCRETİN BELİRLEYİCİLERİ
Yaşam standardı: yeterli bir refah düzeyinde yaşamak, bir ücretli ve ailesi için ne kadara mal oluyorsa ona göre ücret belirlemektir. Bu sorunun yanıtını ülkemizde Türkiye istatistik kurumunun yayınladığı tüketici fiyat endeksleri kullanarak verilmektedir. Pazarlık gücü: işgörenler işverenleriyle toplu pazarlıkta bulunmak amacıyla bir sendika çatısı altında örgütlenirse sendika üyesi olmayanlara göre daha fazla ücret elde ederler.

11 BİREYSEL ÜCRETİN BELİRLEYİCİLERİ
Yasal sınırlamalar: işverenler ülke yönetimlerinin yasal çerçevesinde ücretlere yaptığı müdahalelere göre davranmak zorundadır. Toplum: işgörenlere ödenen ücretler çoğu kez bir firmanın mal ve hizmetlerinin fiyatlandırılmasını etkiler. İş gerekleri: bir örgütte işin başka bir işe göre nispi değerini belirlemek amacıyla işin zorluk dereceleriyle ilgili çeşitli ölçütler kullanmaktadır. Bir örgütte işlerin nispi önemine göre işgörenlere ödeme yapmasına içsel eşitlik denir.

12 Bireysel ücretin başlıca belirleyicileri
İş fiyatlandırma Örgüt İşgücü piyasası İş analizi işgören

13 Ücret artışları Örgütler bazen yaşam standardı ve enflasyona göre çalışanların lehinde ücret artışı yapabilirler. Bazen de örgütün karlılık durumundaki iyileşmeler sonucuna göre artış olabilir. Bunun dışında performanslarındaki iyileşme oranında artış yapabilirler. Bunlar: Liyakat artışları (performansa dayalı ücret) Terfiye ilişkin artışlar Genel ayarlamalar Otomatik ilerleme

14 Liyakat artışları: işgörenlere dönemsel olarak performansa göre yapılan ücret zammıdır.
Terfiye ilişkin artışlar: Terfi, bireyin örgüt içinde daha yüksek düzeyde bir pozisyona ilerlemesidir. Genel ayarlamalar: performansa bakılmaksızın tüm iş görenlere işletmenin karlılık durumuna ve genel ekonomik koşullara göre ücret artışı sağlanmasıdır. Otomatik ayarlama: performansa bakılmaksızın her yıl belirli bir tarihte otomatik olarak tüm iş görenlere ücret artışının sağlanmasıdır.

15 Ücretleme amaçları İşgörenleri elde tutmak, İşgörenleri güdülemek,
Çalışmaya istekli aday personel birikimi yaratmak, Maliyetleri denetim altına almak.

16 Ücretleme ilkeleri Eşit işe eşit ücret ilkesi, Dengeli ücret ilkesi,
Piyasa ücretleriyle karşılaştırma, Yükselmeye paralel artış ilkesi, Nesnellik ve açıklık ilkesi, Uzlaşım ilkesi.

17 Eşit işe eşit ücret nasıl sağlanır ?
Ücretlemede en önemli konulardan birisi eşit işe eşit ücret vermedir; ücret adaleti işlere ödenen ücretler arasındaki farklılıkların, işlerin göreceli değerleriyle uyumlu olması anlamına gelir. Eşit işe eşit ücret ilkesini gerçekleştirmek için ne yapılmalıdır ?

18 Eşitliğin iki yönü

19 İşletme ücret eğrisinin çizimi
İşletme ücret eğrisi, işlerin değeri ile ücretler arasındaki uyumu görsel olarak ortaya koyar. Ücret grafiğinde işin değeri (puan) yatay eksende, ücretler ise dikey eksende gösterilir.

20 Ücret eğrisinin çizim yöntemleri
Göz kararı serbest çizim Yaklaşık yöntem İstatistik yöntem

21 Ücret eğrisini çiziniz.
İŞLER PUANLAR ÜCRET Bulaşıkcı 200 650 Depo Mem. 250 750 Ayniyat Mem. 300 İdari Sekreter 350 900 Hemşire 400 1000 Eczacı 450 1300 Başhemşire 500 1200 Pratisyen Hekim 550 1400 Uzman Hekim 600 1600 Başhekim 1800

22 Üçret dağılım diyagramı

23 Ücret eğrisi

24 İşletme içinde ücret adaletinin sağlanması, tek başına ücret tespiti için yeterli midir ?

25 Kurum dışı ücret adaleti nasıl sağlanır ?
Kurum dışı ücret adaleti, piyasa ücret araştırmasıyla olanaklıdır. Piyasa ücret araştırması, benzer kurumlarda ödenen ücretler hakkında bilgi toplanması sürecidir.

26 Ücret karşılaştırmaları
Piyasa ücret araştırması sonucunda elde edilen veriler, bir grafik üstünde gösterilerek işletmenin piyasadaki konumu hakkında sonuçlar çıkartılır

27 Üç catering işletmesinin ücretleri
PUANLAR H (A) H (B) H (C) 150 750 1000 1200 200 850 1100 1300 250 950 1400 300 1050 1500 350 1150 1600 400 1250 1700 450 1350 1800 500 1450 1900 550 1550 2000 600 1650 2100

28 Düzeltilmemiş ücretler

29 Ücret düzeltmeleri Piyasa ücretleriyle, işletmede işgörenlere ödenen ücretlerin karşılaştırılarak, ücretlerin piyasa ücretleriyle uyumlu olmasının sağlanmasıdır. İşletmenin finansal gücü Yönetim politikası İşgücü piyasası (emek arz talebi) Rakiplerin stratejileri ve politikaları

30 Düzeltilmiş ücretler

31 Örnek üçret tablosu

32 Yasal incelemeler Ücret belirlerken, uygulanan yasaları incelemek gereklidir. Örneğin hiç kimse asgari ücret düzeyinin altında çalıştırılamaz.