İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ "Teknik Konular-1"

... konulu sunumlar: "İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ "Teknik Konular-1""— Sunum transkripti:

1 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ "Teknik Konular-1"
24-27 Haziran 2014 Uzm. Kürşat ZENCİR

2 TEKNİK KONULAR-1 1) Tanımlar 2) Risk Etmenleri Fiziksel Kimyasal
Psikososyal Ergonomik Biyolojik 3) Elle Kaldırma ve Taşıma 4) Güvenlik ve Sağlık İşaretleri 5) Kişisel Koruyucu Donanım

3 TANIMLAR-1 Sağlık : Yalnız hastalık ve sakatlığın olmama durumu değil, bedenen, ruhen ve sosyal yönden tam iyilik halinde olmaya Sağlık denir. Olay: Yaralanmaya, Sağlığın bozulmasına veya ölüme neden olan veya olabilecek potansiyele sahip işlere Olay denir. Ramak Kala Olay: Yaralanmaya, sağlığın bozulmasına veya ölüme sebep olmadan gerçekleşen olaydır.

4 KATKIDA BULUNAN NEDENLER
İŞ KAZASI NEDENLERİ Rahatsızlık Yaralanma Sakatlanma Ölüm DOĞRUDAN NEDENLER Güvensiz Hareketler Güvensiz Durumlar KATKIDA BULUNAN NEDENLER Güvenlik Yönetimi Performansı İşçinin Zihinsel Durumu İşçinin Fiziksel Durumu

5 Gereksiz hızlı çalışma Kişisel Koruyucular Kullanmama
Tehlikeli Hareketler: Emniyetsiz çalışma Gereksiz hızlı çalışma Kişisel Koruyucular Kullanmama Kızgınlık, şakalaşma,üzgünlük ile iş yapma video

6 Uygun olmayan koruyucular Yetersiz veya fazla aydınlatma
Tehlikeli Durumlar: Uygun olmayan koruyucular Yetersiz veya fazla aydınlatma Yetersiz havalandırma Emniyetsiz yapılmış aletler İş kazalarının % 88’i tehlikeli hareketlerden, %10’u tehlikeli durumlardan, %2’si kaçınılmaz ve sebebi bilinmeyen hareketlerden kaynaklanmaktadır.

7 GÜVENSİZ ÇALIŞMA

8 Kazalardan Korunma Metotları:
1. Mühendislik ve Revizyon Tehlikelerin tanımlanması ve Risklerin değerlendirilmesi 2. İkna ve Teşvik Eğitim çalışmaları ve Uyarı levhalarının kullanılması 3. Ergonomiden Yararlanma 4. Disiplin Kuralları

9

10

11 Tehlike:İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya işyerini etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyeline TEHLİKE denir. Risk: Belirli bir tehlikeli olayın meydana gelme olasılığı ile bu olayın sonuçlarının ortaya çıkardığı zarar veya hasarın şiddetinin bileşkesidir.

12 KATLANILABİLİR/KABUL EDİLEBİLİR RİSK:
Kuruluşun, yasal zorunluluklara ve kendi iş sağlığı ve güvenliği politikasına göre, kabul edebileceği düzeye indirilmiş risk.

13 RİSK ETMENLERİ (1-Fiziksel Risk Etmenleri)
Gürültü Titreşim Aydınlatma Termal Konfor Şartları Radyasyon Basınç Değişimleri Tozlar

14 RİSK ETMENLERİ (1-Fiziksel Risk Etmenleri)
Gürültü : Çalışanlar üzerinde Fizyolojik ve Psikolojik etkiler bırakan ve iş yerini olumsuz yönden etkileyen seslerdir. ortamlarda kalan veya yaşayan insanlarda: Ko Gürültülü ortamlarda kalan veya yaşayan insanlarda: nsantrasyon, dikkat ve reaksiyon kapasitesi zayıflar, Yorgunluk, uyku bozuklukları ve geç uyuma görülebilir, Merkezi sinir sistemi bozuklukları, baş ağrıları ve stresler olabilir, Metabolik ve hormonal bozukluklar da söz konusu olabili r. Video rültünün en önemli etkisi şüphesiz, n insanlaGürültülü ortamlarda kalan veya

15 RİSK ETMENLERİ (1-Fiziksel Risk Etmenleri)
Gürültünün en önemli etkisi şüphesiz, inki Yorgunluk, uyku bozuklukları ve geç uyuma görülebilir, Gürültünün en önemli etkisi şüphesiz, insanların işitme duyusu üzerindeki Merkezi sinir sistemi bozuklukları, baş ağrıları ve stresler olabilir, Metabolik ve hoGGürültünün en önemli etkisi şüphesiz, insanların işitme duyusu üzerindeki ürültünün en önemli etkisi şüphesiz, insanların işitme duyusu üzerindeki rmonaozukluklar da söz konusu olabilir. Ko Gürültülü ortamlarda kalan veya yaşayan insanlarda: nsantrasyon, dikkat ve reaksiyon kapasitesi zayıflar, Yorgunluk, uyku bozuklukları ve geç uyuma görülebilir, Gürültünün Zararları Gürültünün en önemli etkisi şüphesiz, insanların işitme duyusu üzerindeki işitme kayıplarıdır.. Gürültülü ortamlarda kalan veya yaşayan insanlarda: Konsantrasyon ve dikkat zayıflar, Yorgunluk, uyku bozuklukları ve geç uyuma görülebilir, Merkezi sinir sistemi bozuklukları baş ağrıları ve stresler olabilir, Metabolik ve hormonal bozukluklar da söz konusu olabilir.

16 Yer ve konumlara göre gürültü düzeyleri
Gürültü Düzeyi Yer ve Konum 0 dB İşitme eşiği 20 dB Sessiz bir orman 30 dB Fısıltı ile konuşma 40 dB Sessiz bir oda 50 dB Şehir içinde bir büro 60 dB Karşılıklı konuşma 80 dB Yüksek sesle konuşma 90 dB Kuvvetlice bağırma 140 dB Ağrı Eşiği

17 RİSK ETMENLERİ (1-Fiziksel Risk Etmenleri)
Titreşim:Mekanik bir sistemdeki salınım hareketlerine titreşim denir. Titreşim, araç, gereç ve makinelerin, çalışırken oluşturdukları salınım hareketleri sonucu meydana gelir. Çalışmakta olan ve iyi dengelenmemiş araç ve gereçler genellikle titreşim oluştururlar. Titreşim Etkileri: Baş Ağrısı Uzak Görme Bozukluğu video Sırt ve Boyun Kaslarında Sertlik Genel denge bozukluğu Sindirim Sistemi Rahatsızlıkları

18 RİSK ETMENLERİ (1-Fiziksel Risk Etmenleri)
Aydınlatma: Uygun aydınlatma seçilmeli. Termal Konfor Şartları: Çalışma ortamında, çalışanların büyük çoğunluğunun ısı, nem, hava akımı gibi iklim şartları açısından, gerek bedensel ve gerekse zihinsel faaliyetlerini sürdürürken, belli bir rahatlık içinde bulunulmasını ifade eder. Sıcaklık Nem Uygun Ortam Sıcaklığını Belirleyen Faktörler Hava Akım Hızı Yapılan işin niteliği Çalışanın fiziki ve ruhi yapısı Kişinin sağlık durumu Çalışma sırasındaki giyim durumu Çalışanın beslenme durumu

19 RİSK ETMENLERİ (1-Fiziksel Risk Etmenleri)
Radyasyon: Elektromanyetik dalgalar veya parçacıklar biçiminde enerji yayılımı ya da aktarımıdır. İyonize ve non-iyonize ışınlara Maruziyet zamanını azaltmak, Radyasyon kaynağı ile radyasyona maruz kalan kişi arasındaki mesafeyi arttırmak, Radyasyon kaynağını kapatmak (zırhlamak).

20 RİSK ETMENLERİ (1-Fiziksel Risk Etmenleri)
Basınç Değişimleri: Birim alana yapılan kuvvete basınç denir. Birimi: Bar veya Newton/cm2 dir. Kuvvetin tatbik edildiği her noktada bir basınç vardır. İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda basınç ise; normal hava basıncının (atmosfer basıncı) daha fazla veya daha az olması gereken veya olan işyerlerindeki basınçtır. Normal şartlarda hava basıncı 76 cm cıva basıncına eşittir.

21 RİSK ETMENLERİ (1-Fiziksel Risk Etmenleri)
Tozlar: 10 mikrondan büyük tozlar solunmaz. mikron arasındaki tozların bir kısmı tutulur . 0.5-5 mikron arası tozlar alveollere ulaşan en tehlikeli tozdur. 0.5 mikrondon küçük tozlar soluk alıp verme ile dışarı atılır. Fibrojenik Tozlar: Solunumla akciğerlere ulaşıp birikme sonucu akciğerlerde fonksiyonel bozukluk yapan tozlardır. İnert Tozlar: Solunumla akciğerlere ulaşmalarına rağmen akciğerlerde fonksiyonel bozukluk yapmayan tozlardır.

22 RİSK ETMENLERİ (2-Kimyasal Risk Etmenleri)
Vücuda Giriş Yolları SOLUNUM DERİ-CİLT SİNDİRİM

23 RİSK ETMENLERİ (2-Kimyasal Risk Etmenleri)
Kimyasalların Sağlığa Zararlarını Etkileyen Faktörler: Kimyasalın fiziksel ve kimyasal özellikleri Kimyasala maruz kalma şekli ve süresi Kimyasala maruz kalan kişinin fizyolojik özellikleri(yaş, cinsiyet, beslenme ve fizyolojik özel.) Kimyasalın kullanıldığı ortamın çevresel özellikleri

24 RİSK ETMENLERİ (2-Kimyasal Risk Etmenleri)
Kimyasalların Zararlı Etkileri Patlayıcı, Oksitleyici, Parlayıcı (alevlenebilir); Çok kolay parlayıcı Kolay parlayıcı, Parlayıcı, FİZİKSEL VE KİMYASAL ETKİLERİ

25 RİSK ETMENLERİ (2-Kimyasal Risk Etmenleri)
Kimyasalların Zararlı Etkileri 1-Toksik (Çok toksik,toksik,zararlı) maddeler: • Solunduğunda, • Deri yoluyla absorblandığında, • Ağız yoluyla yutulduğunda vücudun çeşitli organlarında birikerek meslek hastalıklarına sebep olabilen kimyasallardır. 2-Tahriş ediciler ve duyarlılaştırıcılar (Alerjenler): • Tahriş Ediciler • Kimyasal Yanıklar • Duyarlılaştırıcılar SAĞLIK ÜZERİNE ETKİLERİ

26 RİSK ETMENLERİ (2-Kimyasal Risk Etmenleri)
Kimyasalların Zararlı Etkileri Toksik Maddeler video Çok toksik, Toksik, Aşındırıcı, Tahriş edici, Duyarlılık veya alerjik tepkileri provoke eden, Kanserojen, Mutajen, Üreme için toksik, Teratojen, SAĞLIK ÜZERİNE ETKİLERİ

27 RİSK ETMENLERİ (2-Kimyasal Risk Etmenleri)
Kimyasalların Zararlı Etkileri ÇEVRE ÜZERİNE ETKİLERİ Canlı organizmalar için zehirli ve zararlı, Çevrede yok olmayıp kimyasal artıklar olarak kalıcı, Biyolojik anlamda birikim yapan kimyasallar

28 RİSK ETMENLERİ (2-Kimyasal Risk Etmenleri)
Alınması Gereken Önlemler Atık ve artıkların işyerinde en uygun şekilde, kullanılması, taşınması ve depolanması İkame yöntemi; Tehlikeli kimyasalı tehlikesiz veya az tehlikeli kimyasalla değiştirme MSDS(Malzeme Güvenlik Bilgi Formu) Yerel havalandırma sistemi yeterli ve uygun olmalı, Kimyasal maddelerle çalışan işçi sayısını en aza indirilmeli, Maruziyet süresi azaltılmalı, Kirlenen alanlar düzenli temizlemeli, Düzenli bakım yapılmalı Kişisel Koruyucu Donanım

29 RİSK ETMENLERİ (3-Psikososyal Risk Etmenleri)
ILO, Psikososyal Tehlikeleri: İş örgütlenmesi ve Yönetimi, Çalışanların Uzmanlığı ve gereksinimleri arasındaki Etkileşim temelinde tanımlamıştır.

30 RİSK ETMENLERİ (3-Psikososyal Risk Etmenleri)
Psikososyal Riskler, Örgütsel Rol Karar Serbestisi İş ortamında kişiler arasındaki ilişki İş- Ev çatışması olmak üzere incelenebilir.

31 RİSK ETMENLERİ (4-Ergonomik Risk Etmenleri)
İnsanı doğal yetenekleri içinde iş ortamına en uygun yerleştirmeyi amaçlayan bilim dalıdır. İşin insana insanın işe uyumunu araştıran bilim dalıdır. Bir İşin Ergonomik olmasının Şartları Yapılabilirlik Katlanabilirlik Kabul Edilebilirlik Hoşnutluk

32 RİSK ETMENLERİ (4-Ergonomik Risk Etmenleri)
Ergonomi 4 bilimsel temel üzerine kurulmuştur. Anatomi Psikoloji. Biomekani Fizyoloji Amacı: İş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması İş gücü kayılarının önlenmesi Yorulmanın ve iş stresinin azaltılması İş kazaları ve mesleki risklerin azaltılması Verimlilik ve kalitenin yükseltilmesi

33 RİSK ETMENLERİ (5-Biyolojik Risk Etmenleri)
Çalışma yaşamında Biyolojik Risk Etmenleri; Herhangi bir enfeksiyona,alerjiye veya zehirlenmeye neden olabilen mikroorganizmalar, hücre kültürleri ve parazitler akla gelir. Biyolojik Riskler : Tüm virüsler, bakteriler, mantarlar ve parazitleri kapsamaktadır.

34 RİSK ETMENLERİ (5-Biyolojik Risk Etmenleri)
Biyolojik bir etkenin sağlıklı kişide hastalığa yol açması İçin; Etkenin hasta etme yetisinin yüksekliğine Bulaşma yollarına Konakçı adı verilen kişinin duyarlığına Çevre etmenlerine bağlıdır.

35 ÇALIŞMA ORTAMINDAKİ RİSKLERİN ÇALIŞANLARIN SAĞLIK ve GÜVENLİĞİNE ETKİLERİ
Kayma, takılma ve benzeri nedenlerle düşme Yüksekten düşme Cisimlerin düşmesi Gürültü ve titreşim Uygun olmayan duruş ve çalışma şekilleri Radyasyon ve ultraviyole ışınlar Seyyar el aletlerin kullanımı

36 3-ELLE KALDIRMA VE TAŞIMA
Bireysel Risk Faktörleri: Çalışanın yapılacak işi yürütmeye fiziki yapısının uygun olmaması, Çalışanın uygun olmayan giysi, ayakkabı veya diğer kişisel eşyalar kullanması, Çalışanın yeterli ve uygun bilgi ve eğitime sahip olmaması, Sürekli yapılan kaldırma/ taşıma işlemleriyle kas ve iskelet sisteminin aşınması sonucunda ortaya çıkan rahatsızlıklar Elle Taşıma: Bir veya birden fazla çalışan tarafından Bir yükü kaldırmak, tutmak, yere koymak, itmek, çekmek, taşımak veya hareket ettirmek

37 3-ELLE KALDIRMA VE TAŞIMA
Bel ağrısı oluşumunu kolaylaştıran etkenler 'nun standartlarına göre bir kişinin taşıyabileceği en fazla yük 55 kg dır. 7-Video.avi Kişisel etkenler : Duruş bozuklukları, kondisyon yetmezliği, sırt ve bel kaslarının güçsüzlüğü, aşırı kilo ve sigara Fiziksel etkenler: Ağır kaldırma ve taşıma gibi ağır fiziksel zorlamalar, tekrarlamalı hareketler, titreşim Psikolojik etkenler: İşinden memnun olmama, iş baskısı, mobbing

38 3-ELLE KALDIRMA VE TAŞIMA
Güvenli Kaldırma Adımları 1) ) 3)

39 4-GÜVENLİK VE SAĞLIK İŞARETLERİ
Kullanım koşulları İşaret levhaları; Özel bir tehlike olan yerlerin ve tehlikeli cisimlerin hemen yakınına, Genel tehlike olan yerlerin girişine, görüş seviyesine uygun yükseklik ve konumda, iyi aydınlatılmış, erişimi kolay ve görünür . Doğal ışığın zayıf olduğu yerlerde yapay aydınlatma kullanılacaktır. İşaret levhasının gösterdiği durum ortadan kalktığında, işaret levhası da KALDIRILACAK.

40 Yeşil Kırmızı Mavi (1) Sarı Renk (1) Mavi: Anlamı veya Amacı
Talimat  ve Bilgi Kırmızı Yasak işareti Tehlikeli hareket veya davranış Tehlike alarmı Dur, kapat, düzeneği acil durdur, tahliye et Yangınla mücadele ekipmanı Ekipmanların yerinin gösterilmesi ve tanımlanması Sarı Uyarı işareti Dikkatli ol, önlem al, kontrol et Mavi (1) Zorunluluk işareti Özel bir davranış ya da eylem Kişisel koruyucu donanım kullan Yeşil Acil çıkış, ilk yardım işareti Kapılar, çıkış yerleri ve yolları, ekipman, tesisler Tehlike yok Normale dön (1) Mavi: (2) Parlak turuncu: Sadece dairevi bir şekil içinde kullanıldığında emniyet rengi olarak kabul edilir.  Emniyet işaretleri dışında sarı yerine kullanılabilir. Özellikle zayıf doğal görüş şartlarında floresan özellikli bu renk çok dikkat çekicidir.                                  

41 4-GÜVENLİK VE SAĞLIK İŞARETLERİ
Yasaklayıcı işaretler: Daire biçiminde, Beyaz zemin üzerine siyah piktogram, kırmızı çerçeve ve diyagonal çizgi Kırmızı kısımlar işaret alanının en az % 35’ini kapsayacaktır.

42 4-GÜVENLİK VE SAĞLIK İŞARETLERİ
Emredici işaretler: Daire biçiminde, Mavi zemin üzerine beyaz piktogram Mavi kısımlar işaret alanının en az % 50’sini kapsayacaktır. Gözlük Tak Baret Tak Eldiven Tak Maske Tak

43 4-GÜVENLİK VE SAĞLIK İŞARETLERİ
Acil çıkış ve ilkyardım işaretleri: Dikdörtgen veya kare biçiminde, Yeşil zemin üzerine beyaz piktogram Yeşil kısımlar işaret alanının en az % 50’sini kapsayacaktır Acil çıkış ve kaçış yolu Yönler (Yardımcı bilgi işareti) İlk Yardım Sedye Güvenlik duşu Göz duşu Acil yardım ve ilk yardım telefonu

44 4-GÜVENLİK VE SAĞLIK İŞARETLERİ
Yangınla mücadele işaretleri Dikdörtgen veya kare biçiminde, Kırmızı zemin üzerine beyaz piktogram kırmızı kısımlar işaret alanının en az % 50’sini kapsayacaktır Yangın Hortumu Yangın Merdiveni Yangın Söndürme Cihaz Acil Yangın Telefonu

45 Yangınla Mücadele İşaretleri Acil Kaçış ve İlkyardım İşaretleri
Yasaklayıcı İşaretler Uyarı İşaretleri Emredici İşaretler Tutuşabilir Patlayabilir Gözlük Kullan Baret Giy Sigara İçilmez Su İçilmez Ölüm Tehlikesi Eldiven Kullan Ateş Yakılmaz Girilmez Yangınla Mücadele İşaretleri Acil Kaçış ve İlkyardım İşaretleri

46 5-KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD)
Günümüzde sağlıklı ve güvenli çalışma ortamlarının sağlanması için Var olan riskleri kaynağında önleyerek, Çalışma ortam koşullarını düzenleyerek, Çalışanlara eğitim vererek, Kişisel koruyucular kullanarak gerçekleştirilmektedir.

47 5-KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD)
Kişiyi aynı anda bir ya da daha fazla ‘Muhtemel Risklere’ karşı korumak amacıyla imalatçı tarafından bir bütün haline getirilmiş birçok cihaz, alet veya malzemeden oluşmuş bir donanıma KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM denir. video

48 5-KİŞİSEL KORUYUCUDONANIM (KKD)
Özellikler İşyerinde var olan koşullara uygun olur. Kndisi ek risk oluşturmadan ilgili riski önlemeye uygun olur. Kullananın ergonomik gereksinimlerine ve sağlık durumuna uygun olur Gerekli ayarlamalar yapıldığında kullanana tam uyar. CE işareti ve Türkçe kullanım kılavuzu bulundurur.

49 5-KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD)
Kişisel Koruyucu Donanım Listesi Baş Koruyucuları Kulak Koruyucuları Göz ve Yüz Koruyucuları Solunum Sistemleri Koruyucuları El ve Kol Koruyucuları Ayak ve Bacak Koruyucuları Cilt Koruyucuları Gövde ve Karın Bölgesi Koruyucuları Vücut Koruyucuları

50 5-KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD)
1.Baş Koruyucuları 2.Kulak Koruyucuları

51 5-KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD)
3.Göz ve Yüz Koruyucuları 4.Solunum Sistemleri Koruyucuları

52 5-KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD)
5.El ve Kol Koruyucuları 6.Ayak ve Bacak Koruyucuları

53