Enerji Piyasalarını Anlamak

... konulu sunumlar: "Enerji Piyasalarını Anlamak"— Sunum transkripti:

0 Lisansli ve Lisanssız GES Kurulumu Yatırımcıya Ne Kazandırıyor ?
İstanbul, Mayıs 2015 Orçun Başlak Proje Müdürü Fina Enerji Holding A.Ş.

1 Enerji Piyasalarını Anlamak
Epiaş, Pmum, Bist, Yekdem ve İkili Anlaşmaları Konumlandırmak Orçun Başlak - SolarBaba v1.1 – Hizmete Özel

2 Enerji Piyasalarını Anlamak
Elektrik üretilir ve üretildiği yere en yakın yerde tüketilir. Üretim İletim Tüketim (Fiziksel Akış) Lakin üretilen elektrik son tüketiciye ulaşmadan önce kağıt üzerinde çok uzun bir yolculuk yapar. Enerji Piyasaları Üretim Tüketim (Ticari Akış) Lisanslı ve Lisanssız GES yatırımlarında enerji sadece YEKDEM’e satılabilir. Üretim YEKDEM (Ticari Akış) Orçun Başlak - SolarBaba v1.1 – Hizmete Özel

3 Enerji Piyasalarını Anlamak
Kaynak : Rekabet Kurumu Orçun Başlak - SolarBaba v1.1 – Hizmete Özel

4 Şebeke Altyapıları ve 31 Mart
Yük tevzi, Dağınık üretim ve GES’lerin fiziksel entegrasyonu Orçun Başlak - SolarBaba v1.1 – Hizmete Özel

5 Şebeke Altyapıları ve 31 Mart
Orçun Başlak - SolarBaba v1.1 – Hizmete Özel

6 Şebeke Altyapıları ve 31 Mart
Şebeke akışı dizayn itibariyle büyük güç üretiminden küçüğe doğrudur. Yenilenebilir enerji kaynakları ile artık «Dağınık» sistemler ön plana çıkmıştır. Dağınık sistemler dağınık yükleri üstlenerek şebekeleri rahatlatırlar İletimde oluşan kayıpların önüne geçerler. Kaynak : Wikipedia Orçun Başlak - SolarBaba v1.1 – Hizmete Özel

7 Rekabetçi Piyasa ve Sürdürülebilirlik
LCOE, Enerji piyasası fiyatları, yatırım maliyetleri Orçun Başlak - SolarBaba v1.1 – Hizmete Özel

8 Rekabetçi Piyasa ve Sürdürülebilirlik
Türk lirası geçtiğimiz bir yılda çok değer kaybetmiştir. Petrol fiyatlarının düşmesi ile konvansiyonel kaynakların üretim maliyeti de düşmüştür. Bu sebeple düşen piyasa fiyatlarını yükselen USD ile oranlarsak 2015 başından itibaren USD bazlı Elektrik Enerjisi piyasa fiyatlarında ciddi bir kırılım söz konusudur. Piyasa fiyatı ile teşvik fiyatı arasındaki fark açılmaya başlamıştır. Bu devletin YEKDEM için daha fazla kaynak ayırması demektir ve sürdürülebilirlikten uzaklaştırır. Orçun Başlak - SolarBaba v1.1 – Hizmete Özel

9 Rekabetçi Piyasa ve Sürdürülebilirlik
GES yatırım maliyetleri de ciddi bir düşüşe sahne olmuştur. Başta fotovoltaik modüllerin ve eviricilerin fiyatları olmak üzere yatırım maliyetleri oldukça düşmüştür. Diğer ürün gruplarının oluşturduğu BoS ürünleri zaten doygunluğa ulaşan piyasaların ürünleri olduğu için fazla bir düşüş yaşamamıştır. Kaynak : NREL Orçun Başlak - SolarBaba v1.1 – Hizmete Özel

10 Lisanslı ve Lisanssız Yatırımların Farkı
Trafo kapasiteleri, Katkı Payları, Yarışmalar, Epdk, Yegm Orçun Başlak - SolarBaba v1.1 – Hizmete Özel

11 Lisanslı ve Lisanssız Yatırımların Farkı
Lisanslı GES Lisanssız GES Bürokrasi Katkı Payı ödenmesi gerekiyor Kapasite ihalesi İletimden bağlantı (Yasal zeminde) Yekdem’e satış Yekdem sonrası satış lisansı Bürokrasi Trafo kapasitesi ile sınırlı Dağıtım şirketi ile süreç ilerliyor. Dağıtımdan bağlantı Yekdem’e satış. Yekdem sonrası daha kesinleşmedi Daha hızlı gerçekleşen bir yatırım EPDK Lisanssız GES’ler ile ilgili kamuoyu duyurusunda bulunmuş ve Lisanssız GES yatırımlarına herhangi bir kısıt getirmeyeceğini ve destekleyeceğini belirtmiştir. Ayrıca EPDK yeni mevzuat düzenlemesinde Lisanssız GES’lere 10. yılın bitimine 6 ay kala başvurularına müteakip «Lisans» verilmesi hususunda taslak yönetmelik hazırlamıştır. Orçun Başlak - SolarBaba v1.1 – Hizmete Özel

12 Lisanslı ve Lisanssız GES Yatırımı Sürecinde Finansal Senaryolar
DSCR, Kredibilite, Fizibilite, Riskler Orçun Başlak - SolarBaba v1.1 – Hizmete Özel

13 Lisanslı ve Lisanssız GES Yatırımı Sürecinde Finansal Senaryolar
Lisanssız Yatırımı Fizibilite Çalışması 1650 MWh/Yıl üretim baz alınarak hesaplanmıştır. EURUSD’de daralan makas ve EUR bazlı yatırım maliyetlerinin hızla düşüşü USD bazlı teşviği olan Lisanssız GES yatırımlarını «ÇOK» karlı hale getirmiştir. Orçun Başlak - SolarBaba v1.1 – Hizmete Özel

14 Lisanslı ve Lisanssız GES Yatırımı Sürecinde Finansal Senaryolar
1650 MWh/Yıl üretim baz alınarak hesaplanmıştır. Lisanslı yatırımlarda USD bazlı borçlanma yoluna gidilmesi durumda sistemde geri dönüş sağlanamamakta ilk 3 yıl yatırımcı tarafından ek likidite sağlanması gerekmektedir. Orçun Başlak - SolarBaba v1.1 – Hizmete Özel

15 Lisanslı ve Lisanssız GES Yatırımı Sürecinde Finansal Senaryolar
Lisanslı GES yatırımlarında TRL bazlı borçlanma yoluna gidilerek USD’nin artışına oynanabilir. Bu senaryoda yıllık %11 TRL bazlı faiz ödemesi ile ortalama yıllık %6.5 USD eskalasyonu elde edilirse sistem YEKDEM kapsamında kendini ödeyebilmektedir. Yine ilk 3 yıl nakit enjeksiyonu gerekecektir. Belki bazılarınız için paranızı USD bazlı faize yatırmak bu durum karşısında daha tercih edilebilir olur. Orçun Başlak - SolarBaba v1.1 – Hizmete Özel

16 Özetle; Türkiye’de Güneş’in önü açık !
Orçun Başlak - SolarBaba v1.1 – Hizmete Özel

17 Teşekkürler Orçun Başlak - SolarBaba v1.1 – Hizmete Özel