ÖRNEK Bir kolun perno üzerinde yataklandırılması şekildeki montaj resminde gösterilmiştir. Kol ile yan parçalar arasındaki boşluk 0,2…0,6 mm dir. b=16-0,1.

... konulu sunumlar: "ÖRNEK Bir kolun perno üzerinde yataklandırılması şekildeki montaj resminde gösterilmiştir. Kol ile yan parçalar arasındaki boşluk 0,2…0,6 mm dir. b=16-0,1."— Sunum transkripti:

1 ÖRNEK Bir kolun perno üzerinde yataklandırılması şekildeki montaj resminde gösterilmiştir. Kol ile yan parçalar arasındaki boşluk 0,2…0,6 mm dir. b=16-0,1 mm ve t=10+0,2 mm dir. Şekilde gösterilen “l” boyutunun nominal, maksimum ve minimum değerlerini bulunuz.

2

3 Bmax=lmax-(bmin+tmin)
0,6=lmax-(15,9+10) lmax=26,5mm Bmin=lmin-(bmax+tmax) 0,2=lmin-(16+10,2) lmin=26,4mm

4 DEÜ Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü
ÖRNEK 25h6 çaplı bir merkezleme cıvatası bir halat makarasının yataklanması için kullanılacaktır. Cıvata ve göbek deliği arasındaki geçme değerlerinin H8/e8 boşluklu geçmeninkine eşdeğer olması isteniyor. a) Şekildeki göbeğin ISO toleransını yaklaşık olarak belirleyin. b) Cıvatanın L boyutu L=500,1 mm ve cıvata başı altına yerleştirilen parçanın kalınlığı s=5±0,05 mm dir. Göbeğin yanal boşluğunun 0,2…0,6mm olması istendiğine göre göbeğin L genişliğinin adsal değerini ve ölçü sapmalarını belirleyin. DEÜ Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

5

6 DEÜ Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü
ÖRNEK DEÜ Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü Profil çapı d1=7±0.25 mm olan bir sızdırmazlık halkası (O-ring) yeterince sızdırmazlık sağlanabilmesi için profil çapının en fazla %10’u kadar sıkıştırılabilir. Aşırı gerilmelerden kaçınmak için ise çapının en fazla %20’si kadar sıkıştırılabilmektedir. D ölçüsünün ölçü toleranslarını belirleyiniz. (Dmax, Dmin)

7 Smax=2.δmax Smin=2.δmin -Smax=2. δmax =Dmin-(dmax+2.d1max ) -Smin=2. δmin =Dmax-(dmin+2.d1min ) δmax = (7+0,25).0,2= 1,45 mm δmin = (7-0,25).0,1= 0,685 mm

8 dmax=90-0,036=89,964 mm dmin=90-0,058=89,942 mm --2.1,45=Dmin-(89, ,25) -2.0,675=Dmax-(89, ,75)

9 DEÜ Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü
ÖRNEK Delik Mil Ölçüsünde ise bu nasıl bir geçmedir? Oluşan boşluk ve sıkılıkları hesaplayınız. DEÜ Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

10 Delik Mil 3 Sıfır çizgisi T=11 T=16 -11 -13 40K6/h5

11 DEÜ Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü
ÖRNEK Mil Delik Ölçüsünde ise bu nasıl bir geçmedir? Oluşan boşluk ve sıkılıkları hesaplayınız. DEÜ Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

12 Delik Mil Sıfır çizgisi T=16 -16 -25 T=25 -50 Smax=-50µm Smin=-9µm

13 DEÜ Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü
ÖRNEK 50 H7/r6; 50H7/f6; 50K6/h5 geçmelerinin geçme türleri ile maksimum ve minimum sıkılık değerlerini hesaplayınız. DEÜ Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü

14 ÖRNEK Bir makinada güçler R20/6 serisine göre kademelendirilmiştir. Bu makinanın 5 farklı tipi yapılacaktır. P=10 kW; n= 710 D/d; D1=800 mm başlangıç boyutları verildiğine göre diğer tipler için güç P, devir sayısı n ve D uzunluğu ne olmalıdır.

15 Güçler için Rn/2p =R20/6 ise n=20; p=3 tür.
P1=10kW n1=710 D/d D1=800 mm Güçler için Rn/2p =R20/6 ise n=20; p=3 tür. Aynı cetvelden devir sayısı için Rn/-p =R20/-3 Uzunluk için Rn/p =R20/3 olduğu bulunur. Başlangıç değerleri belli olduğu için R20 serisini kullanarak

16 Devir sayıları (n) için R20/-3 (710 500 355 250 180)
R20 serisi 1 1,12 1,25 1,4 1,6 1, ,24 2,5 2,8 3,15 3, , ,6 6,3 7, Güçler (P) için R20/6 ( ) Devir sayıları (n) için R20/-3 ( ) Uzunluklar (D) için R20/3 ( )

17 DEÜ Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü
Geometrik veya Mekanik Büyüklükler Ölçek Kademe Faktörü Seri Uzunluk fL=L1/L2 fn/p Rn/p Alan fA=A1/A2=fL2 fn/2p Rn/2p Hacim fV=V1/V2=fL3 fn/3p Rn/3p Kuvvet F fF=F1/F2=fL2 Gerilme  f=1/2=1 - Moment M fM=M1/M2=fL3 Alan Atalet Momenti I fJ=I1/I2=fL4 fn/4p Rn/4p Mukavemet Momenti W fW=W1/W2=fL3 Zaman t ft=t1/t2=fL Hız V fV=v1/v2=1 Devir sayısı n fn=n1/n2=1/fL fn/-p Rn/-p Güç P fP=P1/P2=fL2 Kütlesel Atalet Momenti J fJ=J1/J2=fL5 fn/5p Rn/5p DEÜ Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü