FİNANSAL SİSTEM Bir ekonomi de fonları talep edenler fonları arz edenler bunlar arasındaki fon akımlarını düzenleyen kurumlar fon akımını sağlayan araç.

... konulu sunumlar: "FİNANSAL SİSTEM Bir ekonomi de fonları talep edenler fonları arz edenler bunlar arasındaki fon akımlarını düzenleyen kurumlar fon akımını sağlayan araç."— Sunum transkripti:

1

2 FİNANSAL SİSTEM Bir ekonomi de fonları talep edenler fonları arz edenler bunlar arasındaki fon akımlarını düzenleyen kurumlar fon akımını sağlayan araç ve gereçler piyasanın işleyişini düzenleyen hukuki ve idari kurallar oluşturur.

3 FİNANSAL PİYASALAR Fon arz edenlerle talep edenlerin bir araya geldiği ve karşılıklı değişimin meydana geldiği yerlerdir. Fon Sunanlar Devlet,İşletmeler, Bireyler Finansal Piyasalar Fon akımı finansal Hizmetler, gelir, finansal hakların akışı Fon Kullananlar Devlet,İşletmeler, Bireyler

4 PİYASANIN UNSURLARI Alım satıma konu olan ekonomik değer
Satıcı Alıcı

5 ALIM SATIMA KONU OLAN EKONOMİK DEĞERE GÖRE PİYASALAR
FİNANSAL PİYASALAR Fonları talep edenler ile fonları arz edenlerin fon akımlarını sağlayan araç ve gereçlerin karşılaştığı piyasalardır. REEL PİYASALAR Mal ve hizmet arz ve talebinin karşılaştığı piyasalardır.

6 FİNANSAL PİYASA TÜRLERİ
FON ARZ VE TALEP SÜRESİNE GÖRE PİYASANIN ÖRGÜTLENME BİÇİMİNE GÖRE PİYASADA İŞLEM GÖREN FİNANSAL VARLIĞIN İŞLEM DURUMUNA GÖRE PİYASANIN YÖRESEL OLUP OLMADIĞINA GÖRE PİYASADA İŞLEM GÖREN FİNANSAL VARLIKLARIN TÜRÜNE GÖRE

7 FON ARZ VE TALEP SÜRESİNE GÖRE FİNANSAL PİYASALAR
PARA PİYASALARI Bir yıla kadar süreli fon arz ve talebinin karşılaştığı piyasalardır. FON ARZ VE TALEP SÜRESİNE GÖRE FİNANSAL PİYASALAR SERMAYE PİYASALARI Bir yıldan daha uzun süreli orta ve uzun vadeli fon arz ve talebinin karşılaştığı piyasalardır.

8 PİYASANIN ÖRGÜTLENME BİÇİMİNE GÖRE FİNANSAL PİYASALAR
ÖRGÜTLENMİŞ PİYASALAR Fonların el değiştirdiği finansal varlık alım satımlarının yapıldığı kapalı bir mekânın bulunduğu belirli ilke ve kurallara bağlı olarak işlemlerin yapılığı piyasalardır. ÖRGÜTLENMEMİŞ PİYASALAR Fonların el değiştireceği ya da finansal varlık alım ve satımının yapılacağı belirli bir mekânın bulunmaması durumunda oluşan piyasalara denir.

9 PİYASADA İŞLEM GÖREN FİNANSAL VARLIĞIN İŞLEM DURUMUNA GÖRE
BİRİNCİL PİYASALAR Özel ya da kamu kurumlarının fon sağlamak amacıyla menkul kıymetlerini ilk kez ihraç ettikleri ve fon arz edenlerle karşılaştıkları piyasalardır. Menkul kıymetler ilk defa bu piyasalarda alınıp satılarak işlem görürler. İKİNCİL PİYASALAR Daha önce işlem görmüş finansal varlıkların tekrar işlem gördükleri piyasalardır. İkincil piyasaların en önemli kurumları menkul kıymetler borsaları ve finansal aracı kuruluşlarıdır. PİYASADA İŞLEM GÖREN FİNANSAL VARLIĞIN İŞLEM DURUMUNA GÖRE

10 PİYASADA İŞLEM GÖREN FİNANSAL VARLIĞIN İŞLEM DURUMUNA GÖRE
DÖRDÜNCÜL PİYASALAR Menkul kıymetlerin aracısız alınıp satılmasıyla oluşan piyasadır. ÜÇÜNCÜL PİYASALAR Borsaya kote edilmiş menkul kıymetlerin borsa dışında alınıp satılmasıyla oluşan piyasadır. PİYASADA İŞLEM GÖREN FİNANSAL VARLIĞIN İŞLEM DURUMUNA GÖRE

11 PİYASANIN YÖRESEL OLUP OLMADIĞINA GÖRE
ULUSLAR ARASI PİYASALAR Bir ülkede değil başka ülkelerde çıkartılmış ülkelerde alım ve satımının yapıldığı piyasalardır. ULUSAL PİYASALAR Finansal piyasaların alım ve satımında belirli bir bölgeyle sınırlı olmaması tüm ülkeyi kapsaması durumunda oluşan piyasalardır. PİYASANIN YÖRESEL OLUP OLMADIĞINA GÖRE YÖRESEL PİYASALAR Yalnızca belirli bir yöreye ait menkul kıymetlerin alım ve satımının yapıldığı piyasalardır.

12 PİYASADA İŞLEM GÖREN FİNANSAL VARLIKLARIN TÜRÜNE GÖRE
HİSSE SENEDİ PİYASALARI DEVLET TAHVİLLERİ PİYASALARI ÖZEL SEKTÖR TAHVİLLERİ PİYASALARI PİYASADA İŞLEM GÖREN FİNANSAL VARLIKLARIN TÜRÜNE GÖRE TÜREV FİNANSAL VARLIK PİYASALARI

13

14 SERMAYE PİYASALARININ GELİŞİMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER • Ekonomide tasarruf düzeyinin yüksek olması • Özel ya da kamu işletmelerinin uzun süreli fonlara ihtiyaç duyması • Menkul değerlere yatırım yapılmasına uygun ortamın olması • Çok sayıda halka açık anonim ortaklıkların olması • Sermaye piyasasında aracılık yapacak aracı kurumların gelişmiş olması, • Halka açıklanacak bilgileri izleyecek onaylayacak yatırım analizleri yapabilecek kişi ve kurumların olması • Sermaye piyasasının güven açıklık ve kararlılık içinde çalışmasını sağlayacak yasal düzenlemelerin olması

15 SERMAYE PİYASASININ ETKİNLİĞİNİ ARTIRAN KOŞULLAR • Piyasada riski yüksek olan menkul değerlerin getirisi yüksek riski düşük olanların getirisi düşük olmalıdır. • Piyasada bilgi akışı hızlı ve kesintisiz olmalıdır. Yatırımcılar doğru bilgiye kısa sürede ve düşük maliyetle ulaşabilmelidir. • Piyasada işlem maliyetleri düşük olmadır. • Piyasada yatırımcılar rasyonel hareket etmelidirler

16 6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu hükümleri çerçevesinde İstanbul Altın Borsası ile İstanbul Menkul Kıymetler Borsasının tüzel kişiliklerinin sona ermesi ve yeni bir borsanın kurulması sonucunda, Borsa İstanbul A.Ş tarihinde faaliyete geçmiştir.

17 PİYASALARI PAY PİYASASI BORÇLANMA ARAÇLARI PİYASASI
GELİŞEN İŞLETMELER PİYASASI VADELİ İŞLEM ve OPSİYON PİYASASI  KIYMETLİ MADENLER VE KIYMETLİ TAŞLAR PİYASASI

18 Boğa Piyasası” (bull market) Gelecek hakkındaki iyimserliği belirtir.
“Boğa”lar, piyasanın yükseleceği beklentisi içindedirler. Bu düşünceye sahip kişiler, piyasa yükselmeden, ellerinde yeterli para bulunmasa bile bir yere borçlanıp, hisse senedi satın alır, daha sonra da yüksek fiyattan satarlar. Bu terimin kökeninin boğaların boynuzları ile her şeyi yukarı kaldırması olduğu inancı yaygındır. Ayı piyasası” (bear market) piyasanın genel olarak gelecek hakkında karamsar olduğunu ve düşüş beklendiğini belirtir. “Ayıyı yakalamadan derisini satmak” (To sell a bear’s skin before one has caught the bear) deyiminin “ayı piyasası” teriminin kökeni olduğu rivayeti vardır. Bu beklentiye sahip olan kişilerin risk alma dereceleri yüksekse, sahip oldukları hisse senetlerini daha sonra düşük fiyattan geri alma beklentisiyle satarlar. Bu işlemde amaç, satış ile alış fiyatları arasındaki pozitif farktan kâr elde etmektir.

19 PAY PİYASASI( ) Farklı sektörlerden şirketlerin payları, rüçhan hakkı kuponları, borsa yatırım fonları, varantlar ve sertifikalar işlem görmektedir. Borsa İstanbul Pay Piyasası yerli ve yabancı yatırımcılar için likit, şeffaf ve güvenli yatırım ortamı sağlamaktadır. 1. Seans 09:15-12:30 2. Seans 14:00-17:40

20 PİYASALARDAKİ- PAZARLAR
PAY PİYASASI Ulusal Pazar Kurumsal Ürünler Pazarı İkinci Ulusal Pazar Gözaltı Pazarı  Birincil Piyasa Toptan Satışlar Pazarı 

21 BORÇLANMA ARAÇLARI PİYASASI
Sermaye piyasası mevzuatında “Nitelikli Yatırımcı” olarak tanımlanan yatırımcılar tarafından satın alınabilecek sermaye piyasası araçlarının ihraç işlemlerinin (birinci el) gerçekleştirildiği Nitelikli Yatırımcıya İhraç Pazarı ve ikinci el sabit getirili menkul kıymet işlemlerinin gerçekleştirildiği Kesin Alım-Satım, Repo-Ters Repo, Menkul Kıymet Tercihli Repo ve Bankalararası Repo Ters Repo Pazarları ile Pay Piyasası’nda işlem gören, BIST 30 Endeksi’ne dâhil paylardan Borsa Başkanlığı tarafından uygun görülen payların işleme konu olduğu Pay Senedi Repo Pazarı ile Türkiye Cumhuriyeti Hazinesi tarafından ihraç edilen ve Borsa kotunda bulunan dış borçlanma araçlarının işlem gördüğü Uluslararası Tahvil Pazarı’ndan oluşmaktadır.

22 Nitelikli Yatırımcı ifade eder.
Yerli ve yabancı kolektif yatırım kuruluşları, aracı kurumlar, bankalar, sigorta şirketleri, portföy yönetim şirketleri, konut ve varlık finansmanı fonları, ipotek finansmanı kuruluşları, varlık kiralama şirketleri, varlık yönetim şirketleri, emekli ve yardım sandıkları, vakıflar, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesi uyarınca kurulmuş olan sandıklar ve kamuya yararlı dernekler, kamu kurumları, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu gibi uluslararası kuruluşlar ile nitelikleri itibarıyla bu kurumlara benzer olduğu Kurulca kabul edilecek diğer kurumsal yatırımcılar ve sermaye piyasası araçlarının ihraç tarihi itibarıyla en az iki milyon TL tutarında Türk ve/veya yabancı para ve sermaye piyasası aracına sahip olan gerçek veya tüzel kişileri ile sermaye piyasası faaliyetleri ileri düzey lisansı ve türev araçları lisansına sahip kişileri, ifade eder.

23 PİYASALARI- PAZARLARI
BORÇLANMA ARAÇLARI PİYASASI Kesin Alım Satım Pazarı Repo - Ters Repo Pazarı Bankalararası Repo - Ters Repo Pazarı Menkul Kıymet Tercihli Repo Pazarı Pay Senedi Repo Pazarı Nitelikli Yatırımcıya İhraç Pazarı Uluslararası Tahvil Pazarı

24 GELİŞEN İŞLETMELER PİYASASI (GİP)(23) Borsa kotasyon şartlarını sağlayamayan gelişme ve büyüme potansiyeline sahip, şirketlerin sermaye piyasalarından fon sağlamak amacıyla ihraç edecekleri menkul kıymetlerin işlem görebileceği şeffaf ve düzenli bir ortam yaratmak amacıyla Borsa İstanbul bünyesinde ayrı bir piyasa olarak kurulmuştur. 

25 VADELİ İŞLEM ve OPSİYON PİYASASI (VİOP)
Yerli ve yabancı yatırımcıların ülkemizde türev ürünlere yatırım yapabilmesi, Türk finans piyasalarının gelişmiş finansal piyasalar ile bütünleşmesi ve Borsa’nın geniş yelpazede ürünlere yatırım yapılabilecek bir finansal süpermarkete dönüşmesi amacı doğrultusunda vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerini işleme açarak yatırımcıların kullanımına sunduğu piyasalardır.

26 PİYASALARI- PAZARLARI
VADELİ İŞLEM ve OPSİYON PİYASASI (VİOP) Ana Pazar Özel Emir Pazarı Özel Emir İlan Pazarı Döviz Vadeli İşlem Ana Pazarı Döviz Opsiyon Ana Pazarı Elektrik Vadeli İşlem Ana Pazarı Emtia Vadeli İşlem Ana Pazarı Endeks Opsiyon Ana Pazarı Endeks Vadeli İşlem Ana Pazarı Kıymetli Madenler Vadeli İşlem Ana Pazarı Pay Opsiyon Ana Pazarı Pay Vadeli İşlem Ana Pazarı Yabancı Endeksler Vadeli İşlem Ana Pazarı

27 KIYMETLİ MADENLER VE KIYMETLİ TAŞLAR PİYASASI (KMKTP)
tarihinde faaliyete geçen Borsa İstanbul A.Ş.’de Kıymetli maden ve kıymetli taş işlemleri İstanbul Altın Borsası yerine Borsa İstanbul A.Ş. bünyesinde kurulan Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasası Bölümü tarafından yürütülmeye başlanmıştır.

28 PİYASALARI- PAZARLARI
ALT PİYASALARI KIYMETLİ MADENLER VE KIYMETLİ TAŞLAR PİYASASI 1.Kıymetli Madenler Piyasası (KMP) 2.Kıymetli Madenler Ödünç Piyasası (KMÖP ) 3.Elmas ve Kıymetli Taş Piyasası (EKTP)

29