Dünyayı tehdit eden zehir SİGARA

... konulu sunumlar: "Dünyayı tehdit eden zehir SİGARA"— Sunum transkripti:

1 Dünyayı tehdit eden zehir SİGARA

2 Sigaradaki zehirler Aseton (Boya sökücü) Nikotin (Böcek öldürücü)
Karbon monoksit (egzozlardaki zehirli gaz) Hidrojen siyanür (Gaz odalarında insan öldürmek için kullanılmış.) Toluidin (Kanser yapıcı madde) Arsenik (Fare zehiri) DDT (Haşarat öldürücü) Benzpiren (kanser yapıcı), Fenol

3 Kalp ve damar hastalıkları
Kalp krizini belirgin artırır. Kalp-damar hastalık-larına bağlı ölümlerin 1/3’ünün sebebi sigaradır (Türk Kardioloji Derneği)

4 Damar sistemine zararları
İnsan vücudunda km kan damarı mevcut. Sigara; Damar tıkanıklığı Kangren oluşturur.

5 Solunum sistemi

6 Solunum sistemine zararları
Sigara; Bronşit Amfizem Sık enfeksiyon Astım Akciğer kanseri, yapar

7 Solunum yolu tüycükleri
Bir nefes sigara, solunum yolundaki tüycükleri 2 saat felç ediyor

8

9 Akciğer kanseri İçmeyenlerde %0.1 Bir paket/gün %44.
İki paket ve fazla %72. Akciğer kanseri tanısı konulduğunda Beklenen yaşam süresi ortalama 4 aydır.

10

11

12 Gırtlak kanseri Günde 25 tane sigara, içmeyen insanlar göre, 30 kat daha fazla gırtlak kanserine neden olur. (konuşma ve solunum zorluğu)

13 Dudak ve Ağız içi Kanserleri

14 Diğer kanserler Göğüs Kanseri - %75 daha fazla risk.
Rahim Kanseri - 4 kat daha fazla risk. Prostat Kanseri - %40 neden sigara kullanımı. Boğaz Kanseri - %80'inde etken sigara. Mide Kanseri - 2 kat daha fazla risk Karaciğer Kanseri - %80'inde etken sigara. Yemek Borusu Kanseri

15 Önemli bir zarar Erkeklerde iktidarsızlık ve kısırlık
Kadınlarda erken menopoz ve kısırlık Çiftlerden sadece birinin sigara içmesi, çocuk olmaması riskini 3 kat arttırır.

16 Sigara katlediyor İçilen her sigara insan ömründen 11 dakika götürüyor. Dünyada sigara yüzünden her 8 saniyede bir insan yaşamını yitiriyor. Dünya sağlık örgütü (WHO); sigara alışkanlığının, dünyanın en büyük sağlık sorunu olduğunu ilan etmiştir.

17 Kadınlara zararı Cilt kırışıklarına neden olur.Derinin görünümü çok erken bozulur.

18 Beyne zararı Felç, ileri yaşta bunama (Alzheimer) görülür.
Her nefeste, 50 bin beyin hücresinin ölümüne sebep olur.

19 Pasif içicilik Sigara dumanı, her yıl binlerce sigara içmeyen kişinin ölümüne neden olmaktadır.

20 İçmeyenin suçu ne Sigara içen birisinin, çevresindekileri akciğer kanseri yapmaya hakkı var mı?

21 Pasif içiciler (çocuklar)
Akciğerleri tam gelişmemiştir. Yetişkinlerden hızlı nefes alıp verirler. Boğaz enfeksiyonları, bronşit sık görülür.

22 Pasif içiciler (çocuklar)
Günde 1 paket sigara içilen evde, çocuk 5-10 adet sigara içmiş gibidir. Sigara içen anne-baba bilmeden kendi çocuğunun ömründen 5 ile 10 yıl arası bir süreyi öldürebilmektedir.

23 Çocuklara zararı Çocukların; Ağız mukozasına Akciğerlerine
Gırtlak bölgesine oldukça fazla zarar verir.

24

25 Gebelikte sigara Düşük oranını Doğumsal anomali riskini
Anne karnındaki   ve yeni doğan   bebekte; ölüm oranını yükseltir. Ayrıca eksik kilolu ve zeka geriliği olan bebek doğurma oranını artırır

26 Zehirden, ikram olmaz Böyle bir zehiri,evlerinizde bulundurmayınız.
Misafirlere zehir ikram etmek bize yakışmaz. Kendimiz içmiyorsak ve misafire ikram etmek için evlerimizde sigara bulunduruyorsak derhal onları layık oldukları yere,çöp kutusuna atalım.

27 Zehirden, ikram olmaz Misafire sigara ikram etmek, her nefes sigara çekişinde adet beyin hücresini öldürmesi için ona baskı yapmak demektir. Yine misafirinize ikram ettiğiniz bir sigara,o arkadaşınızın solunum yolu tüycüklerini 2 saat felç eder,ömründen 11 dakika götürür.

28 Sigara hissettirmeden öldürür
İçilen her sigara insan ömründen 11 dakika götürüyor. Dünyada sigara yüzünden her 8 saniyede bir insan yaşamını yitiriyor. Dünya sağlık örgütü (WHO); sigara alışkanlığının, dünyanın en büyük sağlık sorunu olduğunu ilan etmiştir.

29 Sigara ile ilgili istatistikler
Trafik terörü yılda 8-9 bin insanımızın , Sigara terörü yılda 100 bin insanımızın, hayatına mal olmaktadır. Eğer önlem alınmazsa önümüzdeki 20 yılda bu sayı ’e çıkacaktır

30 Sigara satışı: Sigara üreticilerine yaklaşık 200 milyar dolarlık bir gelir sağlıyor ve tabii bu parayı paylaşan dev sigara şirketleri, her yıl biraz daha devleşiyor

31 Para kimden çıkıyor 1993 yılında; Dünya Bankası, sigaradan kaynaklanan hastalıkların dünya ekonomisine yılda net 200 milyar dolar kaybettirdiğini ortaya çıkardı. Ne yazık ki, bu paranın yarısı gelişmekte olan ülkelerden çıkıyor.

32 Sonraki durak: Gelişmekte olan ülkeler
Avrupa ülkelerinde başlayan anti-sigara kampanyalarıyla, çok uluslu sigara şirketleri ciddi bir pazar kaybıyla karşılaştı ve buna bağlı olarak satışlarını gelişmekte olan ülkelere yönlendirdiler İleri ülkelerde, sigara reklamları yasaklanmış durumda ve aleyhlerine açılan yüksek tazminatlı davalar, sigara üreticilerini yıldırmaya devam ediyor.

33 Gelişmekte olan ülkelerde
Kanunlar yetersiz veya uygulanmıyor. Sigara reklamlarına karşı hiçbir kanun yok veya zorlayıcı değil. Asya kıtasının nüfusu, tüm dünya nüfusunun %60'ını oluşturuyor ve tütün endüstrisini yeni tüketici arayışında kendine çekiyor.

34 Türkiye’de Sigara içme oranı %45-50
Sigaraya yapılan bir aylık harcama Sağlık Bakanlığı’nın bir yıllık bütçesinden fazla. arasında; ileri dünya ülkelerinde sigara tüketimi %10 azalırken, az gelişmiş ülkelerde sigara tüketimi %67 artış gösterdi.

35 Geri kalmış ülkelerde Doktorların da büyük bir kısmının sigara içiyor olması, sigara karşıtı çalışmaların inandırıcılığını azaltıyor. Politikacılar, sanatçılar, doktorlar, öğretmenler ya da imamlar gibi topluma örnek olan kişilerin sigara içmesi ne yazık ki, insanlara çok kötü örnek oluyor.

36 Kadın ve sigara Sigaraya alışan bayanlar, sonunda kendilerini duvarları sigara olan bir hapishanede bulurlar.Ve sigara içmeme özgürlük-lerini kaybederler.

37 Bir başka pazar; Kadın tiryakiler
Sigara endüstrisi, kadınları ele geçirmek için, özellikle kadınlara yönelik sigara markaları üretmektedir. “Hafif" (Light) veya mentollü etiketlemeler tüketicileri yanıltıyor ve sağlığa verdiği zararları azaltıyormuş gibi gösteriyorlar.

38 21 Kasım; Sigarasız kadın günü
Dünya sağlık örgütü, ülkeleri, kadın ve genç kızlardaki sigara salgınına karşı acil önlem alınması yönünde uyarmaktadır.

39 Sigaraya başlama nedenleri
Gençler arasında “arkadaş etkisi” Büyükleri taklit etmek, Kendini bağımsız hissetmek, Kendisini büyümüş görmek Başkaldırmak

40 Gençler ve özenti Sigaraya 10-18 yaşlarında özenti ile başlanır.
Çocukların, anne-babalarının, öğretmenlerinin, abi ve ablalarının sigara içiyor olması Kendisine her fırsatta küçükler sigara içmez denilmesi “ büyüyünce sigaraya başla demektir.” Çocuğunuzun sigaraya başlamamasını istiyorsanız kendiniz sigara içmeyeceksiniz.

41 Sigara bırakılabilir Sigarayı bırakmak zor değildir.
Sadece Amerika Birleşik Devletlerinde son 25 yılda 50 milyon kişi sigarayı bırakmıştır. Bu rakam Türkiye nüfusuna yakındır. Sigara ne kadar erken bırakılırsa kişiye verdiği zarar o kadar az olur.

42 Sigara bırakılabilir Sigarayı bırakma yolları Başarı oran.
Aniden bırakma % 81.5 Azaltarak bırakma % 5.7 Hipnoz % 1.6 Düşük nikotinli sigara % 1.5 Nikotinli sakız % 1.4 Özel sigara filtreleri % 0.5 Psikolojik tedavi % 0.1

43 Sigara bırakılabilir Sigarayı bıraktıktan sonra en tehlikeli dönem ilk 2-3 aydır.Sigarayı bırakanların %88’i ilk 58 gün içinde yeniden başlamaktadır. Arkadaş desteği al. Arkadaşlarına dikkat et! Seni her zaman iyiliğe davet ediyorsa gerçek iyi arkadaş odur. Ondan ayrılma.

44 58 günlük süre içinde 1.Sigarayı hatırlatan ortamlardan ve durumlardan kaçınmak.Arkadaşlarınıza size sigara ikram etmelerini kesinlikle yasaklayınız. 2.Sigara,kibrit ve çakmakları el altından uzaklaştırın. 3.Egzersize başlayın. 4.Alkolden uzak durun. Çünkü alkol sigara arzusunu depreştirir. 5.Sigaraya harcamadığınız parayla kendinize ve ailenize hediye alın.

45 6.Sigara kokusu kalmaması için elbisenizi temizletin.
7.Her öğün sonrası dişlerinizi düzenli fırçalayın. 8.Eğer mümkünse sigarayı bırakmak için yakın çevrenizden bir grup oluşturun. 9.Arkadaşlarınız önerilerinize kulak tıkarlar veya alay ederlerse daha da hırslanın. Katiyen kararınızı değiştirmeyin.

46 Tek bir sigara içebilir miyim?
Kesinlikle hayır. Sigarayı bıraktıktan yıllar sonra dahi olsa bir tek sigara içilmesi halinde kolaylıkla tiryakiliğe dönülebilmektedir. Bu nedenle sigara tiryakiliğinden kurtulmuş olan bir kişinin kesinlikle bir daha sigara içmemesi gerekir.

47 Sigaradan kurtulunca :
20 dk sonra tansiyon ve nabız normale döner. 8 saat sonra vücut kendini yenilemeye başlar. Karbon monoksit yani egzoz gazı seviyesi normale düşer. Kan oksijeni normal düzeye çıkar. 24 saat sonra kalp krizi riski azalmaya başlar. 5 yıl sonra yarıya düşer.

48 48 saat sonra nikotin artık vücutta saptanmaz, duyu organları iyi çalışmaya başlar. Tat ve koku duyusu düzelir. Cilt kendini yeniler. 72 saat sonra solunum yolları gevşediği için nefes almak kolaylaşır, akciğer kapasitesi artar, solunum rahatlar, vücut enerjisi artar.

49 2 hafta sonra efor kapasitesi % 30 artar (Yürüme, merdiven çıkma gibi)
1 - 9 ay içinde akciğer hücreleri yenilenir. Akciğer hastalıkları riski azalır. Öksürük, nefes darlığı düzelir. 5 yıl sonra ağız, boğaz, yemek borusu kanserleri riski %50 azalır. Öyleyse hemen bırakın. BU 5 YILI DAHA DA ARTIRMAYIN 5. Yılda kalp krizi riski sigara içenlerin yarısına iner 10.yılda akciğer kanseri riski sigara içenlerin riskinin yarısına iner Kalp krizi riski hiç sigara içmemiş biri ile eşit olur.

50 Sigarasız bir yaşam dileğiyle

51 ALKOL ve ZARARLARI Alt başlık buraya

52 Alkol Nedir? Alkollü içkilerin aktif maddesi etil alkoldür.
Meyve ve tahılda ki karbonhidratların maya hücreleriyle etkileşmesiyle oluşur.

53

54 Alkol oranları: Bira % 4-6 Şarap, şampanya %7-15 Damıtılmışlar
(viski, rom, cin) %40-95

55 beyin ağız karaciğer mide kan dolaşımı İnce b.

56 Nasıl etki eder ? Eter gibi etkiler, beyni uykuya sokar.
Kalp hızı ve solunum sayısını azaltır. Doz arttıkça zehirlenme, sedasyon, bilinç kaybı, ölüm görülebilir.

57 Mide ve bağırsaklar Tahriş eder, kusmaya sebep olur.
Midede ki asit miktarı artar. Gastrit, ülser, kanama sebebidir.

58 Karaciğer Beyinin kullandığı glukoz seviyesini ayarlar.
Alkol kullanımı varsa aksama olur, beyinin glukoz ihtiyacı ihmal edilir.

59 Karaciğere zararları Yağlanma. Alkolik hepatit. Siroz.
Sarılık, halsizlik, iştah kaybı, bulantı-kusma yapar. Siroz. KC hücreleri tahrip olur, yerini sert bir doku alır. Her on alkolikten birinde gelişir ve 5 sene içinde ölümle sonuçlanır.

60 Kalp ve damar sistemine zararları
Tansiyon yükselir. Kalp genişler. Kalp kasları zayıflar. Enfarktüs riski artar

61 Hormonal sistem Erkekte Kadında Testis Overler infertilite
Erken menopoz Menstrüel düzensizlikler

62 Alkol ve Kanser Ağız boşluğu Yemek borusu Meme

63 Alkol ve sigara Bir arada kullanıldıklarında kanser riski ayrı ayrı kullanımlarından daha çok artar. 1 + 1 > 2 The American Cancer Society

64 Dünya sağlık örgütü (WHO) (30 ülke)
Cinayetlerin % 85’i. Boşanmaların % 80’i. Irza tecavüzlerin % 50’si. Trafik kazalarının % 61’i. Eşlerini dövenlerin % 70’i. Alkolle alakalıdır.

65 Ülkemizde İşlenen suçların % 66’sı. Trafik kazalarının % 60’ı
alkolle alakalıdır.

66 Sürücülere etkileri Küçük dozlarda sabırsız ve haddini bilmez olur.
Refleksler ve muhakeme yavaşlar Aşırı kendine güven gelir ve kişi kendini kusursuz zanneder. Mesafe tahmini bozulur.

67 Sürücülere etkileri Ölme ve öldürme isteği veya ölüme meydan okuma ortaya çıkabilir. Özellikle gençlerde kan-alkol seviyesi düşükte olsa, aynı seviyede ki yaşlılara oranla kaza yapma riski daha yüksektir.

68 Kadın ve alkol daha zor uzaklaştırılır. Bu nedenle karaciğer hasarı ve diğer problemler kadınlarda daha sık görülür. Bağımlılık daha çabuk gelişir. Üreme ve cinsiyet ile ilgili fonksiyonlarda bozulmalar olur. Ninth Special Report to US Congress on Alcohol and Health, 6/97, p. 306).

69 Kadın ve Alkol Kadın alkoliklerde suça maruziyet, kaza ve ölüm oranı daha fazladır. (Journal of the American Medical Association) Menstrüel bozukluk ve düşük oranı alkol tüketimi ile artmaktadır. Günde bir kadeh içenlerde meme kanseri riski %30 artmaktadır. (New England Journal of Medicine, Vol. 337, No. 24, 12/11/97, p. 1711)

70 Fetal Alkol Sendromu(FAS)
Ana rahminde ve doğum sonrası gelişme geriliği. Zeka geriliği. Davranış bozuklukları. Yüz de şekil bozuklukları Küçük çene İnce üst dudak Yüzde yassılaşma

71 Fetal Alkol Sendromu(FAS)
Alkole maruz kalmış yeni doğanlar, diğer bebeklerden 3 kat daha uzun süre hastanede kalırlar. (National Center on Addiction & Substance Use at Columbia University)

72 Bira Alkoliklerin %80’inin içki alışkanlıkları 15 yaş civarında bira ile başlamıştır. Kanser sebebi olan Nitrozamin içerir. Pramidon’da NA içeriyordu. Orta miktar bira = 70 pramidon tb. Günde 1 şişe içenlerde pankreas kanseri riski 3 kat artar. (Int.J. Cancer) Erkekte 6., kadında 7. Sıklıkta Teşhisten 5 yıl sonra %95 ölümle sonuçlanıyor

73 Genç ve bira Biracıya verilen teşvikler.
70’li senelerde meşrubat statüsü (okul,kışla kantinleri, kahvehane) Reklam serbestliği

74 Alkol ve genç Buluğ çağında, kendilerine bağımlılık yapan maddelerin zararları hakkında anne-babaları tarafından bilgi verilen gençlerde, kullanım %42 oranında azalmaktadır. Liseli öğrenciler arasında yapılmış bir çalışmada, erkeklerin %40’ı alkollü bir kız arkadaşını ilişkiye zorlamanın normal olduğunu söylemiş. 6. Sınıf öğrencileri arasında arkadaşların bira ve sigara kullanımı için birbirlerine baskı yaptığı görülmüş.

75 uyuşturucu (madde bağımlılığı)

76 uyuşturucu nedir Hayatın sürdürülmesi için gerekli olmadıkları halde, keyif verici özellikleri nedeni ile kullanılan ve kullananlarda bedensel ve ruhsal zararlara yol açan maddelere uyuşturucu maddeler diyoruz.

77 DSÖ- 8 ana grup Opyat tipi: morfin, kodein, eroin, metadon Alkol tipi:
Kokain tipi: Esrar tipi: marihuana, haşhaş Uyarıcı tipı: ilaçlar Hallüsinojen tipi: Solunan çözücü tipi: genel anestezikler, endüstriyel tüketim malzemeleri Tütün tipi:

78 Uyuşturucu maddelerin suça etkisi
alkol %52 alkol + uyuşturucu % 63.5 birden çok uyuşturucu %36 esrar %32 eroin %27 hap %19

79 İbret alınmalı

80 İlk suç işleme yaşı 9-15 %8 16-20 %25 21-25 %21 26-30 %18 31-35 %13
9-15 %8 %25 %21 %18 %13 35 ve üstü %14

81 liselerde uyuşturucu esrarı deniyor %53 ara sıra kullanıyor %22
esrarı sürekli kullanıyor %8.5 eroini denemiş %10 eroini sürekli kullanıyor %4 Kokain deniyor %8.8 Kokain sürekli kullanıyor %4

82 İlk kullanım nedeni arkadaş gurubuyla %83 merak %28

83 Arkadaş zehiri

84 Uyuşturucu ve gençlik Başlangıç en sık 18-25 yaş Geçiş maddeleri
sigara(65 kat esrar) esrar(104 kat kokain) Ergenlik dönemi(AMATEM)

85 Risk faktörleri Aile Sosyal Kişilik Rol modelleri Genetik faktörler
Beklenti

86 Aile risk faktörleri Desteğin az olması Madde kullanımı
Alkol kullanımına toleranslı yaklaşım Ebeveynin tutarsız tutumları Aktivitelerine ilgisizlik Başarının ödüllendirilmeyişi, suçluluk duygusu uyandırmak Çevrenin gerçekçi olmayan beklentileri (çok başarı beklenmesi ve mevcut başarının takdir edilmeyişi)

87 Sosyal risk faktörleri
Yaşam stresleri (göç, işsizlik vs) Madde kullanan arkadaş grupları içinde olmak Düşük okul başarısı Düşük sosyoekonomik düzey Okul döneminde çalışma Cinsel ya da fiziksel taciz yaşama

88 Erken belirtiler Aileden uzaklaşma Okul başarısızlığı Aşırı sinirlilik
Yalan söylemesi, evden eşya kayıpları Yeni arkadaşlar edinme Yorgunluk belirtileri, kilo kaybı

89 ÖNLEME YOLLARI Aileye düşen görevler Medyaya düşen görevler
Devlete düşen görevler

90 Aileye düşen görevler Örnek insan olma (alkol,sigara)
Ana-babalarının birbirlerine olan tutum ve davranışları Sorumluluk, bağımsızlık, özgüven duygusunu verebilmek Sınırsız hoşgörü Kesin olarak belirlenmeyen sınır ve sorumluluklar

91 16 yaşından küçükse Daha fazla zaman ayırmalı
Aile içi yaşantıda değişiklik yapılmalı Onun sorumluluk ve yükümlülüklerini üstlenmek yerine, ona durumdan kendisinin sorumlu olduğunu anlatmalısınız İzinlerde ( örneğin; serbest zaman sürelerinde) belirli kısıtlamalar olmalı Sevgi ve yakınlığınızı devam ettirmelisiniz Olumlu davranışlarını destekleyip ona cesaret vermeye çalışmalısınız

92 16 yaşından büyükse ve Söylenenlere hiç kulak asmıyorsa,
Sizi sadece ihtiyaç halinde kullanmakla yetiniyorsa, Hiçbir yardımı kabul etmiyor ve yapılan tavsiyeleri hiç dikkate almıyorsa, maddi ve manevi sorumluluğu gencin kendisine bırakmalı sabırlı olmalı, sorumluluklar yavaş yavaş verilmelidir sitem etmeden diyaloğa devam edilmelidir. Boş vakitlerini değerlendirmeye, spora, sanatsal çalışmalara yönlendirmeliyiz.

93 gençlerimizin dikkat edecekleri noktalar
Gençler sevgiyi ve mutluluğu kendi yuvalarında aramalıdırlar. Arkadaş gurubu. Boş zamanları değerlendirme. Bu yaşlarda kişilik icabı, gelecek için her an problem oluşturabilecek hareketlere girilebilir. Gençler bu hususu daima göz önünde tutmalı büyüklerin uyarılarını dikkate almalıdırlar.

94 Uyuşturucu Kültürü İçki uyuşturucu, kumar, şans oyunları, sapıklıklar, fuhuş evden kaçma gibi faaliyetlerin tümünü besleyen, ortaya çıkaran ortama denir. Bu kültürün filizlendiği birahane, pub, diskotek, kahvehane, kumarhane, meyhane ve benzeri yerlerden uzak durmalıdır. Bira ve "alkolsüz" denilen bira, alkolizm ve uyuşturucu batağının başlangıç basamağıdır.

95 Uyuşturucuya Alıştırma Yöntemleri
Arkadaş tuzağı Okul önlerindeki satıcılar

96 Arkadaşına dikkat et

97 Madde Kullanımının Nedenleri
Bilgisizlik: tehlikeden habersiz ve bu sebeple konuyu hafife almak. Özenti:  özenti sergilemede en önemli payın medyaya ait olduğu rahatlıkla söylenebilir. Bira-bahane:  diskotek ve diğer eğlenme yerleri. Bunlar beyaz ölüm değirmeninin çarkları ve tuzaklarıdır. Giren büyük ihtimalle öğütülür. Gurup baskıları: kötü arkadaş. Merak:  denerim, bırakırım düşüncesi. Moda: çevreye uyma havası.

98 Arkadaş çok önemli Arkadaş çevresinde kabul görmek
İlk temas, satıcı vasıtası ile değil bilakis arkadaş çevresiyle.

99 Sigarayla başladı

100 Gençlerimizi koruyalım