ANAKART, ROM BELLEK Anakart Nedir, ne işe yarar?

... konulu sunumlar: "ANAKART, ROM BELLEK Anakart Nedir, ne işe yarar?"— Sunum transkripti:

1 ANAKART, ROM BELLEK Anakart Nedir, ne işe yarar?
Anakart üzerinde ne tür cihazlar bulunur? Anakart üzerine ne tür bağlantılar yapıluır? Anakart veri yolları ve hızı neye göre değişir? İşlemci yongası nedir? ROM bellek ne için kullanılır? ROM bellek türleri ve üzerinde barındırdığı kodlar nelerdir? İşlemciye göre anakartlar nasıl ayrılır?

2 ANAKARTIN ÜZERİNDE NELER VAR?

3 İşlemci Yuvası İşlemcinin takıldığı alandır
İşlemci Yuvası İşlemcinin takıldığı alandır. İşlemcinin yanında yer alan bütün kapasitörler bütün güç sinyallerin işlemciye yönlendirilmesini sağlar. Ancak bazen üreticiler buraya daha çok yaklaşmakta ve ısınma probleminin çıkmasına sebep olmaktadır. RAM Yuvası INTEL ve AMD çift bellek erişimine olanak sağladığından bu yana bellek için ayrılmış 4 yuva bulunur bu en ucuz anakartlar da bile böyledir. Yuvalar için farklı renklendirmeler olsa da tam bir renk standardı belirlenmedi. ATX Bağlantı Bloğu USB portları harici sata bağlantıları, ağ, ses bağlantılarının yapıldığı bölumdur. PCI Express Yuvası Özellikle grafik işlemciler için geliştirilmiş PCI Express tüm modern grafik kartlarının temel aldığı teknolojidir. Sata Portlar Sata HDD'lerin bağlandığı noktadır ve anakartlar da en az4 sata portu vardır modern anakartlar da ise 8 taneye kadar çıktığı görülür. Raid ise artık standart olarak desteklenmektedir.

4 PCI Yuvaları Ses kartı, modem, TV kartı, uydu kartı vb
PCI Yuvaları Ses kartı, modem, TV kartı, uydu kartı vb. araçların bağlandığı noktadır. Disket Sürücü Bağlantı Portu  Bu porta ise disket sürücüler bağlanmaktadır. Son derece sınırlı bir transfer hızına sahiptir ve ergonomik olarak kullanışlı değildir. Yeni nesil PC'lerde artık bu slot kullanılmamaya başlanmıştır. Güç Bağlantı Portu  Kasada bulunan güç kaynağından anakarta gerekli olan gücü sağlamak için yapılacak bağlantıda kullanılacak olan porttur. Sağlam bir şekilde karta monteli olup kart için gerekli olan +5v -5v +12v güçleri buradan sağlanmaktadır.

5 1.) Klavye ve Mouse Portu: Bu portlar ile klavye ve mouse gibi aygıtlarımızı PC'ye bağlarız. Dışarıdan gireceğimiz bilgiler ve yapmak istediğimiz her şeyi kontrol eden bu iki aleti ana karta bağlayan yuva burasıdır. Bu aygıtlar ayrıca USB portu üzerinden de bağlanabilmektedir. 2.) Paralel Port: Eski bir iletişim birimidir ve yeni nesil bilgisayar ana kartlarında kullanılmamaya başlanmaktadır. Çok küçük veri transfer hızlarıyla (Baud rate) çalışmaktadırlar. 3.) Seri Port: RS232 olarak ta adlandırılabile bu port 'ta eski bir bağlantı arabirimidir ve yine paralele port gibi yeni nesil kartlarda kullanılmamaya başlanmaktadır. Seri portta veri transferi RX ve TX olarak adlandırılan iki bacak vasıtasıyla iletilmektedir.

6 4.) USB Portu: Yeni nesil iletişim teknolojisi olarak kullanılan USB 480Mbit/Saniye veri transfer hızına ulaşmaktadır. Bağlantı kablo sayısının az olması ve ergonomik bir bağlantı yapısıyla hemen hemen tüm aletler artık bu arabirimi desteklemektedirler. Bilgisayardaki USB port sayısı kasa önü ile birlikte genellikle 4 taneden fazladır. 5.) Ethernet Portu: Resimde gözüken en üstteki port RJ 45 olarak adlandırılan Ethernet portudur ve bilgisayarın ağ ile bağlantılı olmasını ve internete bağlanmasını sağlamaktadır.10 pinli olan bu konektör telefon kablosunun uç yapısına bezmektedir. 6.) Ses Portları: Bilgisayardaki sesli verileri işleyen ses kartının çıkış portlarıdır. Hoparlörler bu soketlere bağlanırlar. 5+1, gibi formatları destekleyen türleri bulunmaktadır.

7 ANAKART VERİ YOLLARI Anakart üzerindeki bileşenlerin birbirleriyle etkileşimlerini sağlar. Ses kartı, TV kartı, Ekran kartı, Ethernet kartı gibi birimleri slot şekliyle takmamızı sağlar. Input ve output (I/O) veri yolları vardır. Bilgisayarın dış dünyayla ve kullanıcısıyla iletişimini sağlayan tüm giriş/çıkışlar bu yolla yapılır. Klavye, fare, ses kartı, ekran kartı, modem, monitör, disk/disket sürücüleri bu yolla ana karta bağlanırlar.

8

9 VERİ YOLLARI ÇEŞİTLERİ
ISA: 1984 yılında geliştirilmiştir. Teoride saniyede 8 megabit transfer yapabilir. Günümüz ana kartlarında ISA veri yolu bulunmamaktadır. PCI:20-33 MHz hızında veri iletimi yapabilmektedir. Veri transfer hızı 133 megabittir. AGP: Ekran kartları için üretilmiş özel veri yollarıdır. AGP veri yoluna ekran kartından başka hiçbir kart takılamaz. Hızı 4 GHz ‘dir. Hızlandırılmış grafik portudur. PCI Express: Günümüzde kullanılan en hızlı veri yoludur. PCI veri yolunda kullanılan paralel veri iletimi yerine seri iletim kullanılan bir teknolojidir.

10 Yonga Seti (Chipset): Ana kartın beynini oluşturan entegre devrelerdir.Bunlara bilgisayarın trafik polisleri diyebiliriz. İşlemci, önbellek, sistem veri yolları, çevre birimleri kısaca bilgisayar içindeki her şey arasındaki veri akışını denetlerler. Günümüzde en yaygın yonga seti İntel ve AMD tarafından üretilmektedir. Bu firmalar sadece kendi mikro işlemcilerine uygun yonga seti üretmektedirler.

11 Kuzey Köprüsü: RAM, mikro işlemci ve ekran kartı arasındaki veri iletişimini düzenler. Güney Köprüsü: PIC veri yolları, portlar ve mikro işlemci arasındaki veri akışını düzenler.

12

13 Salt Okunur Bellek (Read Only Memory) – ROM
Üzerindeki verileri kalıcı ya da yarı kalıcı olarak saklayan rastgele erişimli belleklere ROM denir Bir program belleğe yüklendiğinde, üzerine başka bir veri yazılana ya da güç kesilene kadar bellekte kalır. Bazı uygulamalar içinse veriler hiç değişmez. Bilgisayar oyunları, hesap makineleri, mikro dalga fırınlar üzerindeki kontrol programları gibi değişmeyen programlar ROM üzerinde saklanır. ROM basit bir cihazdır. Bir kod çözücü, birkaç mantık kapısı ve veri çıkışlarından oluşur. Flipflop ya da kapasitörlere ihtiyaç duymadan çalışır. Yüksek hacimli uygulamalarda ROM'lar fabrikalarda programlanır. Buna alternatif olarak küçük uygulamalar ve prototipler için, içerikleri PROM yazıcı olarak bilinen ve kısmen ucuz olan cihazlar kullanılarak kullanıcı tarafından yazılabilen Programlanabilir ROMlar (PROM) kullanılır. Maalesef oyun endüstrisinin oluşmaya başladığı ilk dönemlerde, PROM yazıcıların PROMların içeriğini okuma kabiliyeti de vardı. Bu sayede oyunların korsan kopyaları yeni PROM'lara kaydediliyor, hatta içlerindeki veri deşifre edilerek karşı mühendislik için kullanılıyordu. PROM’lar programcıya kodunun sürekli olarak saklanması imkânını verse de, PROMların üzerine sadece bir kez yazılabilir. Silinebilir ROMlara (Erasable PROMs –EPROM) ise üzerlerindeki veri kızılötesi ışınlarla silinerek tekrar tekrar yazma işlemi yapılabilir. Elektrikle silinebilir PROMlarsa (Electrically Erasable PROMs –EEPROM) içeriklerinin elektrik gücüyle yazılıp silinebilmesine izin verirler. Günümüzde kullanılan flaş belleklerin çoğunda bu teknoloji kullanılmaktadır. EEPROMlar üzerine on binlerce kez veri yazma ve silme işlemi yapılabilir.

14

15 Rom Bellek Türleri ve Üzerinde Barındırdığı Kodlar
ROM BELLEK (Read Only Memory – Sadece Okunur Bellek) Bellek programların kalıcı olarak durduğu sadece okunabilen bellek tipidir. Veri sadece ROM bellekten elde edilebilir. Hiçbir bilgi ROM belleğe yazılamaz.

16

17 PROM (Programable Read Only Memory Programlanabilir Yalnızca okunur bellek)
PROM’un özellikleri temelde ROM’la aynıdır. Bir kez programlanır ve bir daha programı değiştirilemez ya da silinemez. Ancak Prom’un üstünlüğü yonganın fabrikada yapılırken programlanmak zorunda olmayışıdır.

18 EPROM (Erasable Programmable Read-Only Memory Silinebilir Yalnızca Okunur Bellek)
RAM’lerin elektrik kesildiğinde bilgileri koruyamaması ROM ve PROM’ların yalnızca bir kez programlanabilmeleri bazı uygulamalar için sorun yaratmıştır. Bu sorunların üstesinden gelmek için teknoloji devreye girmiş ve EPROM’lar ortaya çıkmıştır. EPROM programlayıcı aygıt yardımı ile bir EPROM defalarca programlanabilir, silinebilir. EPROM programlayıcı, EPROM’un üzerindeki kodlanmış programı mor ötesi ışınlar göndererek siler.

19 EEPROM (Electrically Erasable Read Only Memory Elektiksel olarak silinebilen programlanabilen Yalnızca okunur bellek) Bu bellek türünde bilgilerin yazılması için ve silinmesi için normal elektrik voltajı uygulanır. Diğer ROM türlerinde olduğu gibi içerdiği veriyi elektrik kesilse de saklar. Gene bütün ROM türlerinde olduğu gibi RAM bellek kadar hızlı değildir. Bu tür belleklerin bir kullanımın sınırı vardır. Bu tür bellekler üzerine bilgiler açılımı Temel Giriş/Çıkış sistemidir. Anakartımız üzerinde bir bellek yongası üzerinde yer alan bu yazılım, henüz sabit diskimize erişmeden bilgisayarımızın yapabileceklerini belirler. PC’ler BIOS, klavyeyi, monitör ekranındaki görüntüyü, disk ve disket sürücüleri, seri bağlantıları denetlemek ve donanımla ilgili pek çok işlevi yerine getirmek için gerekli kodları içerir.

20 İşlemciye göre anakart nasıl ayrılır ?
Intel ve AMD'nin hakim olduğu işlemci ve yonga seti pazarında, onlarca farklı model yer alıyor. İşlemcilerin, anakartla uyumlu olup olmadığı, anakartın üzerinde bulunan CPU soketi ile, işlemcinin soket yapısından anlaşılır. AMD, bu konuda daha kullanıcı dostu gözükürken, asıl karışıklık Intel modellerinde karşımıza çıkıyor. Intel'in neredeyse her işlemci serisi farklı bir soket yapısına sahip.

21 SABERTOOTH Z97 MARK 1 VS GIGABYTE 990FXA-D3

22 SABERTOOTH Z97 MARK 1 GIGABYTE 990FXA-D3
İşlemci : Intel® Socket 1150 for the 5th/New 4th/4th Generation Core™ i7/Core™ i5/Core™ i3/Pentium®/Celeron® İşlemci  Intel® 22 nm CPU'ları Destekler Intel® Turbo Boost Teknolojisini Destekler 2.0  * Intel ® Turbo Boost Teknolojisi 2.0 desteği CPU türüne bağlıdır. Yonga Seti : Intel® Z97 Bellek : 4 x DIMM, Max. 32GB, DDR3 1866/1600/1333 MHz ECC olmayan, Arabelleksiz Bellek * Çift Kanal Bellek Mimarisi  Intel® Extreme Memory Profile (XMP) Destekler İşlemci : AM3+ Soket:AMD AM3 Phenom™ II/AMD Athlon™ II işlemci desteği AMD AM3+ FX işlemci desteği Yongaseti : Kuzey Köprüsü : AMD 990FX Güney Köprüsü:AMD SB950 Bellek : 32 GB sistem belleğine kadar destek veren 4 x 1,5V DDR3 DIMM yuva *32bit Windows işletim sistemi sınırlamaları nedeniyle 4GB ve üzeri kapasitelerde bellek monte edildiğinde; gösterilen bellek değeri, 4GB'tan daha az olacaktır. Çift kanal bellek mimarisi DDR3 2000(O.C.)/1866/1600/1333/1066MHz bellek modül desteği SABERTOOTH Z97 MARK 1 GIGABYTE 990FXA-D3

23 SABERTOOTH Z97 MARK 1 GIGABYTE 990FXA-D3
Grafik : Integrated Graphics Processor- Intel® HD Graphics support Çoklu VGA çıkış desteği : HDMI/DisplayPort ports - Supports HDMI with max. resolution 4096 x 24 Hz / 2560 x 60 Hz - Supports DisplayPort with max. resolution 4096 x 24 Hz / 3840 x 60 Hz Maksimum paylaşılan bellek 512 MB Intel® desteği InTru™ 3D, Quick Sync Video, Clear Video HD Technology, Insider™ DP 1.2 Multi-Stream Transport compliant, supports DP 1.2 monitor daisy chain up to 3 displays Çoklu GPU Desteği : NVIDIA® Quad-GPU SLI™ Teknolojisini Destekler AMD Quad-GPU CrossFireX™ Teknolojisini Destekler Genişleme Yuvaları : 2 x PCIe 3.0/2.0 x16 (Single at x16, dual at x8/x8) 1 x PCIe 2.0 x16 (max at x4 mode, Siyah) *1 3 x PCIe x1 Çoklu Grafik Teknolojisi : 2-yollu AMD CrossFireX™ ve NVIDIA SLI™ Teknoloji desteği (PCIEX16_1, PCIEX16_2) Genişleme Yuvaları : 2 x PCI Express x16 yuvası, x16 modunda çalışır (PCIEX16_1, PCIEX16_2) * Eğer yalnızca tek bir PCI Express grafik kartı kullanılacaksa; optimum performans için bu kartı, PCIEX16_1 grafik yuvasına taktığınızdan emin olun. Eğer iki PCI Express grafik kartı kullanacaksanız, bunları, PCIEX16_1 ve PCIEX16_2 isimli yuvalara taktığınızdan emin olun. 2 x PCI Express x16 yuva, x4 modunda çalışır (PCIEX4_1, PCIEX4_2) 2 x PCI Express x1 yuva (Tüm PCI Express yuvalar, PCI Express 2.0 standartlarına uygundur.) 1 x PCI SABERTOOTH Z97 MARK 1 GIGABYTE 990FXA-D3

24 SABERTOOTH Z97 MARK 1 GIGABYTE 990FXA-D3
Depolama : Intel® Z97 chipset : 1 x SATA Express port, Siyahcompatible with 2 x SATA 6.0 Gb/s ports 4 x SATA 6Gb/s port(s), , with M key, type 2242/2260/2280 storage devices support (both SATA & PCIE mode) Raid Desteği 0, 1, 5, 10 Intel® Smart Response Teknolojisi, Intel® Rapid Start Teknolojisi, Intel® Smart Connect Teknolojisini Destekler *2 ASMedia® PCIe SATA kontrolcüsü : *3 2 x SATA 6Gb/s port(s), beigewith M key, type 2242/2260/2280 storage devices support (both SATA & PCIE mode) LAN : Intel® I218V, 1 x Gigabit LAN Kontrolcüsü(leri), Dual interconnect between the Integrated Media Access Controller (MAC) and Physical Layer (PHY) Realtek® 8111GR, 1 x Gigabit LAN Kontrolcüsü(leri) Dual Gigabit LAN kontrolcüsü az Enerji Tasarffu Yapan Ethernet (EEE) Depolama : Güney Köprüsü : 6 x SATA 6Gb/s bağlantı noktası, 6 adet SATA 6Gb/s sürücüsünün bağlanmasına olanak sağlar SATA RAID 0, RAID 1, RAID 5, RAID 10 ve JBOD desteği LAN : 1 x RTL8111E LAN Yongası (10/100/1000 Mbit) SABERTOOTH Z97 MARK 1 GIGABYTE 990FXA-D3

25 SABERTOOTH Z97 MARK 1 GIGABYTE 990FXA-D3
Ses : Realtek® ALC Kanal High Definition Audio CODEC  - Destekler : Jack-detection, Multi-streaming, Front Panel Jack-retasking - High quality 112 dB SNR stereo playback output (Line-out at rear) and 104 dB SNR recording input (Line-in) Ses Özelliği : - Absolute Pitch 192kHz/ 24-bit Gerçekçi BD Kayıpsız Ses - Arka panelde Optik S/PDIF çıkış(ları)  - BD Audio Layer Content Protection - Audio Shielding: Ensures precision analog/digital separation and greatly reduced multi-lateral interference - Dedicated audio PCB layers: Separate layers for left and right channels to guard the quality of the sensitive audio signals - Audio amplifier: Provides the highest-quality sound for headphone and speakers - Unique de-pop circuit: Reduces start-up popping noise to audio outputs Ses Desteği : HD Ses Desteği Realtek ALC889 codec (Kodlayıcı/Kod Çözücü) 2/4/5.1/7.1-kanal SPDIF Çıkış desteği SABERTOOTH Z97 MARK 1 GIGABYTE 990FXA-D3

26 SABERTOOTH Z97 MARK 1 GIGABYTE 990FXA-D3
USB Portları : Intel® Z97 chipset : 6 x USB 3.0/2.0 port(s) (2arka panelde, Mavi, 4 bord ortasında) ASMedia® USB 3.0 kontrolcüsü : 2 x USB 3.0/2.0 port(s) (2arka panelde, Mavi) Intel® Z97 chipset : 8 x USB 2.0/1.1 port(s) (4arka panelde, Siyah, 4 bord ortasında) USB : Güney Köprüsü: 14 x USB 2.0/1.1 bağlantı noktası (Arka panelde 8, anakart üzerinde 6 bağlantı noktası) 2 x Etron EJ168 chips: Arka panelde 2 adet USB 3.0/2.0 Bağlantı noktası. SABERTOOTH Z97 MARK 1 GIGABYTE 990FXA-D3