Çözüm Odaklı Kısa Süreli Psikolojik Danışma

... konulu sunumlar: "Çözüm Odaklı Kısa Süreli Psikolojik Danışma"— Sunum transkripti:

1 Çözüm Odaklı Kısa Süreli Psikolojik Danışma
Onur Özmen, Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi Free Powerpoint Templates

2 Hangisi daha pragmatiktir?
Neden Çözüm Odaklı ve Kısa Süreli? Diğer yaklaşımlardan farklı ne söylüyor? Sorun vs. Çözüm Hangisi daha pragmatiktir?

3 Yaklaşımın Temel İlkeleri Nelerdir?
Belirgin bir yoğunluğu sürdürme (Çözüm üzerine odaklanma) Süreyi bilinçli bir şekilde kullanma (Kısa sürede etkililik) Tanımlanmış somut amaçlar Şu andaki stres ve belirtiler üzerine odaklanma İlk etapta hemen bir değerlendirme ve yapma ve bu değerlendirmeyi terapi ile bütünleştirme

4 Yaklaşımın Temel İlkeleri Nelerdir?
Sağlanan ilerlemeyi sık sık gözden geçirme ve etkili olmayan müdahalelerden vazgeçme Danışman-danışan arasında sürekli aktif bir iletişim Duyguların ifade edilmesine fırsat tanıyan bir ortam oluşturma Terapi tekniklerini pratik ve eklektik bir şekilde uygulama

5 Temel Varsayımı Nedir? Temelde herkesin, sorunlarına çözüm olabilecek gerekli becerilere sahip olduğu varsayımına dayanır Sorun üzerine konuşmaktan çok çözüm üzerine konuşmak Bu anlamda danışanın sorunu nasıl tanımladığı önemlidir, yani dilini değiştirmeye odaklanılır Odağı değiştirmek çözüme yardımcı olur

6 Temel Varsayımı Nedir? Elde edilmek istenen amaçlara odaklanılmalıdır
Amaçlar gelecek ile ilgilidir bu nedenle geçmişe değil bugüne ve geleceğe odaklanılmalıdır Sorun, çözümden bağımsızdır, bu nedenle çözüm için sorunun nedenini bilmek zorunlu değildir Her birey kendine özgü olduğu için, çözüm de bireye özgü olacaktır

7 Temel Varsayımı Nedir? Pek çok çözüm yolu vardır, dolayısıyla tek bir çözüm yolunu irdelemektense olası bütün çözümler keşfedilmeye çalışılmalıdır En basit ve en somut yaklaşım çözümü netleştirmeyi sağlar İnsanlar hemen düzelebilirler, dolayısıyla kısa sürede danışan çözüm yolları için çaba göstermelidir Değişim kaçınılmazdır ve her zaman sorunun çözümüne yönelik nadir bir durum vardır

8 Temel Varsayımı Nedir? Bireye çözüme ulaşmada güçsüz yönler değil güçlü yönleri daha iyi rehberlik eder Küçük bir değişiklik, daha önemli ve büyük değişimlere neden olur Aslında danışmandan çok danışan kendisinin uzmanıdır; dolayısıyla en iyi çözümü yine o biliyordur

9 Üç Temel Kural Bozulmamışsa Onarma
İşleyen çözüm yollarına başvurmada ısrarcı ol İşlemeyen çözüm yollarına başvurmama, farklı çözüm yolları deneme Kısacası işleyen çözüm yollarını daha fazla uygula

10 Danışmada Amaç Nedir? Danışanı sorun üzerinde konuşmaktan çok çözüm üzerinde konuşmaya teşvik etmek, İşleyen veya gelecekte işleyebileceği olası olan çözümler üzerinde olabildiğince hızlı bir şekilde odaklanılmasını sağlamak

11 Net bir amaç oluşturmak önemlidir; peki
İyi belirlenmiş bir amacın özellikleri nelerdir? Sınırları bellidir Danışana çekicidir, onu motive eder Belirgin ve somut davranışlar şeklinde tanımlanır Erişilebilir ve gerçekçidir Çaba göstermeyi gerektirir Birşeylerin sonu değil birşeylerin başlangıcı olarak tanımlanır

12 Net bir amaç oluşturmak önemlidir; peki
İyi belirlenmiş bir amacın özellikleri nelerdir? Danışmada dört farklı şekilde amaç ortaya çıkabilir; Olumlu amaç: Notlarımı yükseltmek istiyorum Olumsuz amaç: Kötü notlar istemiyorum Zarar verici amaç: Artık okula gelmek istemiyorum Bilmiyorum amaçları: Eğer soruları yardımıyla belirsizlik netleştirilebilir

13 Danışma Süreci Nasıldır?
Dört aşamadan oluşur: Sorunu betimleme Amaç oluşturma Nadir durumları keşfetme Çözüm için müdahale stratejilerini kullanma (Amigoluk, zihinsel harita, mayın tarlasının temizlenmesi) Danışanın gelişimini değerlendirme (Derecelendirme)

14 Danışman-Danışan İlişkisi Nasıldır?
Üç farklı ilişki tipi tanımlanmıştır: Müşteri tipi ilişki Şikayetçi tipi ilişki Misafir tipi ilişki

15 Süreçte kullanılan teknikler nelerdir?
Kristal top tekniği Sorun çözüldüğünde sen ve diğer kişiler için durum ne olacak? İlk oturum görevini formüle etme Bugün buradan ayrıldıktan sonra hafta boyunca devam ettirmek istediğin eylemlere ilişkin gözlemlerde bulun

16 Süreçte kullanılan teknikler nelerdir?
Oturum öncesinde değişmeye dikkat çeken sorular Danışanlar genellikle randevu aldıkları zaman ile danışmaya geldikleri zaman arasındaki sürede birtakım olumlu değişimler olduğunu söylerler. Sende böyle bir durum oldu mu? İstisna soruları Sorunun olmadığı anı düşünebiliyor musun? O zaman ne yapıyordun?

17 Süreçte kullanılan teknikler nelerdir?
Mucize Soru Bu akşam uyuduğunda bir mucizenin gerçekleşeceğini ve burada dile getirdiğin sorunun çözüldüğünü varsay. Uyandığında bu sorunun çözülmüş olduğuna dair ne gibi belirtiler olacak?

18 Süreçte kullanılan teknikler nelerdir?
Derecelendirme Soruları Sorun derecelendirme: 1 senin için en kötü olan bir zamana karşılık gelirken, 10 sorunun hiç olmadığı bir zamana karşılık gelmektedir. Sen bu ölçeğin şu anda neresindesin? Çözüm derelendirme: 1 çözüme ilişkin çok az bir fikre sahip olduğunu belirtirken, 10 düzelmek ve iyileşmek için etkin bir şekilde çaba gösterdiğini temsil etmektedir? Şu anda bu derecelendirmenin neresindesin?

19 Süreçte kullanılan teknikler nelerdir?
Başaçıkma soruları Şimdiye kadar neyi yararlı buldun? Şimdiye kadar neleri denedin? Kabus (Karabasan) sorusu Bu gece uyurken kabus gördüğünü düşün. Bu kabusta seni buraya getiren sorun daha da kötü bir hal almış. Uyandığında bu kabusa ilişkin neler dikkatini çekerdi?

20 Süreçte kullanılan teknikler nelerdir?
İltifat etme Doğrudan iltifat: Bunu düşünmüş olduğun için çok zeki olmalısın Dolaylı iltifat: Evdekilerin bu denli rahat olmalarını nasıl sağlayabildin? Ev ödevi İşleyen bir çözüm yolunu daha çok uygulamaya ya da işlemeyen çözüm yolunu değiştirmeye yönelik, mantıklı ve makul olmalıdır

21 Süreçte kullanılan teknikler nelerdir?
Süreçte kullanılan dil önemlidir. Danışanın kullandığı olumsuz yüklemeleri değiştirmesi teşvik edilmelidir. Örneğin; Çocuğundan ‘olgunlaşmamış’ olarak söz eden bir ebeveyne danışman ‘geç gelişen bir çocuk’ olarak tepki verebilir