Modül 2: Su Bütçesi, Baskılar ve Etkiler, Önemli Su Yönetimi Konuları, İzleme, Karakterizasyon Raporu Yüzey suları izleme Biyolojik boyut Yannick Pochon.

... konulu sunumlar: "Modül 2: Su Bütçesi, Baskılar ve Etkiler, Önemli Su Yönetimi Konuları, İzleme, Karakterizasyon Raporu Yüzey suları izleme Biyolojik boyut Yannick Pochon."— Sunum transkripti:

1 Modül 2: Su Bütçesi, Baskılar ve Etkiler, Önemli Su Yönetimi Konuları, İzleme, Karakterizasyon Raporu Yüzey suları izleme Biyolojik boyut Yannick Pochon Antalya

2 İçerik 1. Giriş 2. Türkiye’de yüzey suları için izleme
Türkiye’deki mevcut izleme ağları 2. Türkiye’de yüzey suları için izleme Farklı SÇD izleme tipleri ve ilgili biyolojik parametreler Türkiye’den örnekler 3. Biyolojik boyut Genel biyolojik elemanlar Makro-omurgasızlar Makrofitler Fitobentoslar Makro-algler Angiospermler Balıklar

3 1. Giriş Bu sunumda, Türkiye’deki mevcut izleme ağlarının genel görünümü ve SÇD’nin izleme gereklilikllerinden sonra biyolojik izlemeye odaklanacağız.

4 Su Yönetimi Genel Müdürlüğü
Türkiye’de Potansiyel Olarak SÇD İle İlgili Olabilecek İzleme Çalışmaları ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Su Yönetimi Genel Müdürlüğü Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü GIDA; TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI Tarım Reformu Genel Müdürlüğü Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI Tabiat Varlıklarını Korunma Genel Müdürlüğü Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü SAĞLIK BAKANLIĞI Türkiye Halk Sağlığı Kurumu

5 Türkiye’de Potansiyel Olarak SÇD İle İlgili Olabilecek İzleme Çalışmaları

6 2. Türkiye’de yüzey sularının izlenmesi, biyoloji odaklı

7 2.a Farklı izleme tipleri

8 İzleme Programları İYİ DURUM SÇD Art.4 12/2015 Art.15 3/2005 Rapor
3/2007 Rapor Art.15 3/2010 Rapor Art.3 12/2003 Aktarılma Art.8 12/2006 Monitoring programme 12/2009 Önlem programları Art.11 Art.8 12/2012 Ortak yaklaşım İzleme programları Art.24 2000 SÇD 2000 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Art.6 12/2004 Korunan alanların kaydı Art.5 NHB’nin sınıflandırılması Art.13 12/2009 NHYP Son tarih ve hedefler Art.9 12/2010 Ücretlendirme politikası 2021 2027

9 İzleme İle İlgili Grafikler

10 İzleme İle İlgili Grafikler

11 REFERANS alanlarla ilgili çalışma
İzleme programları 2005 REFERANS alanlarla ilgili çalışma Ek operasyonlar İçme suyu direktifi, nitrat, Kentsel Atık Sular, kabuklular ve yüzme suyu, kuş, habitat, kaydedilmiş nehir ve çaylar. Protected zone register İyi şartların tanımı Etkilenmemiş ya da çok az etkilenmiş alanlar İyi ve Çok iyi koşullar arasındaki sınırları tanımlar Sadece yüzey suyu Tüm su tutma alanlarının operasyonunu temsil eden alanlar ağı Gözetim 2007 Araştırmacı izleme Kazara kirlilik, az bilgi olan kaynağın kötüleşmesi 2009 Hedefelere ulaşamamış Kurumlar Operasyonel Çevresel bozulmalar ve eylemlerin etkinliğinin izlenmesi 2009 Yüzey suyu

12 Referans İzleme Ağı Referans durum, düşük seviyede fiziko-kimyasal, hidro-morfolojik ve biyolojik değişimin olduğu ve endüstri, kentleşme ve yoğun tarım yüzünden çok az baskı görmüş olan güncel ya da geçmiş durumdur. Antropojenik baskılar nedeniyle, su kütleleri üzerinden oluşan küçük değişikliklere hiç etkisi yoksa ya da çok az etkisi varsa izin verilir. Referans izleme ağını oluşturmanın amacı, biyolojik kalite elemanları için tipe özgü referans değerlerin oluşturulması içindir. Referans durum, Ekolojik Kalite Oranı’nın bulunmasında kullanılır. Referans ağ, referans değerlerin biyolojik örneklem aracılığıyla hesaplanacağı, referans durumda olan su kütlelerinden oluşan bir izleme ağıdır. Referans izleme ağındaki su kütleleri, referans alanlar onaylanana ve su kütlelerindeki referans durum tespit edilenene kadar, diğer izleme ağlarına göre daha sık izlenirler.

13 Referans İzleme Ağı Bazı biyolojik kalite elemanları, bazı tip baskılar akarşı hassas değildir. Dolayısıyla alanın referans durumu sadece bir biyolojik kalite elemanına uygulanabilir. Örneğin, fitoplanktonlar akış ve alıkonma zamanını etkilemeyen fiziksel değişimlere karşı hassas değildir. Dolayısıyla, nehir kıyısı bozulmuş bir alan fitoplanktonlar için referans alan olabilir fakat doğal bir kıyı ihtiyacı olan diğer biyolojik elemanlar için olamaz. Ayrıca, Ayrıca, neredeyse doğal olan ve makro-omurgasızlar ve makrofitler için uygun bir referans alan olan memba alanı, göç eden balıkların geçişini engelleyen bir fiziksel değişim varsa balıklar için bir referans alan olamaz. Bu nedenle, farklı biyolojik kalite elemanları için kullanılan referans izleme ağıları da farklı olabilir.

14 Referans Koşullar, Fransa
Saha kampanyaları Modelleme ve paleo-rökonstrüksiyon Uzman değerlendirmesi Uzun süreli takibin sağlanması Nehirler/Çaylar 422 referans alan

15 Referans İzleme Ağı, TR Kriter Eğik değer Kapsam Birim Yapay %0,80
Memba su tutma alanı % Yoğun tarım %20 Akış düzenlemesi Uzman değerlendirme Havza Evet/Hayır Fiziko-kimyasal Oksijen yoğunluğu %50 ile %120 arası Alan pH 6 ile 9 arası -log10[H]+ BOD <6 mg/l Nitrat <10 Amonyak <1 Toplam fosfat <0,4 Endüstriyel Diğer baskılar Tablo 12: Referans alanları tanımlayan kriterlerin özeti

16 Referans İzleme Ağı, TR No Su Kütlesi Kodu Su Kütlesi Adı Tip Refernas İzleme Noktasının Kodu BMN49 Aşağı İkizdere 1 NA1E2R1J2 RİBMN01 BMN47 Yukarı İkizdere 1- Karlıçay Creek (on the bridge) NA1E2R2J1 RİBMN02 BMN27 Yukarı Akçay 5 NA2D1Y2E2R 1J1 RİBMN03 BMN48 Yukarı İkizdere 2 NA1E2R1J1 RİBMN04 BMN15 Çaykavuştu 2 NA1E2R2J2 RİBMN05 BMN32 Yukarı Çine 3 NA2D1Y2E2R 2J2 RİBMN06 BMN14 Çaykavuştu 1 RİBMN07 BMKS01 Dilek Yarımadası günay kıyıları - askeri bölge civarı KSAS2T3 RİBKS01 Tablo: Büyük Menderes havzasındaki referans su kütleleri ve izleme noktaları

17 Gözetim Gözetimsel izleme, SÇD kapsamında havzadaki suyun statüsüyle ilgili genel bir bakış verir. Gözetimsel izleme, doğal nedenlerle ve antropojenik aktiviteler sonucu yüzey sularının su kalitesi ile ilgili uzun dönemli değişimler için veri sağlar. Gözetimsel izleme en azından her altı yılda bir gerçekleştirilir. Gözetimsel izleme kapsamında, tüm biyolojik, hidromorfolojik ve fiziko-kimyasal elemanlar, havzaya deşarj edilen öncelikli maddeler ve havzaya önemli miktarlarda deşarj edilen kirleticilerin izleme noktalarında en az yılda bir kez izlenmesi gerekir.

18 Gözetim Ocak 2007’den beri genel su statüsü ve havzadaki değişim eğilimleri 2009’un sonlarında yayınlanan SDAGElere kapsamında yüzey suları üzerinde 2057 kalite istasyonu yeraltı suları üzerinde 1785 kalite istasyonu yeraltı sularının miktarının izlendiği 1685 istasyon

19 Türkiye’de Gözetim Türkiye’deki mevcut koşullar altında, SÇD kriterleri kapsamında tanımlanan su kütlelerinin statüsü ile ilgili yeterli bilginin olmadığı açıktır. Bu nedenle, gözetimsel izleme programlarının tasarımı sırasında, havzanın temsil edilmesine azami önem verilmiştir. Verilerin olmaması nedeniyle, gözetimsel izleme ağının, başlangıçta kapsamlı olarak oluşturulması ve ardından su statüsü ile ilgili yeterli veri sağlandığında kapsamının daraltılmasına karar verilmiştir.

20 Türkiye’de Gözetim

21 Türkiye’de Gözetim Hidromorfolojik parametreler
Parametre tipi Parametre grubu Parametre Nehir Göl Geçiş Kıyı Gözetimsel İzleme (Gİ) Biyoloji Makro-omurgasızlar Yılda 2 kez, 6 yılda 1 X Makrofitler N/A Diatomeler Makro algler Angiospermler Balıklar Fitoplanktonlar Fiziko-kimyasal Klorofil a Yılda 4 kez, 6 yılda 1 Hidromorfolojik Hidromorfolojik parametreler Devamlılık Yılda bir kez, 6 yılda 1 Hidroloji Sürekli Aylık Morfoloji Gelgit rejimi  X Mikrobiyoloji Mikrobiyolojik parametreler Toplam koliform Dışkısal koliform

22 Operasyonel İzleme Operasyonel izlemenin amacı, SÇD’ye uygun çevresel hedefleri tutturamama riski altında olan su kütlelerinin tanımlanması için gerekli olan verinin toplanmasıdır. Operasyonel izleme, önlem programlarının uygulandığı su kütlelerinin statülerindeki değişimin değerlendirilmesi için de kullanılır.

23 Operasyonel İzleme Operasyonel izleme kapsamında, su kütlesini etkileyen baskıya karşı en hassas durumda olan biyolojik ve hidromorfolojik kalite elemanları, havzaya değarjı yapılan tüm öncelikli maddeler ve havzaya önemli ölçüde deşarjı yapılan diğer tüm kirleticilerin izlenmesi gerekir. Bu parametrelerin izlenmesi, statünün bozulup bozulmadığı (artan baskı sonucu) ve bu baskıların azaltılması için alınan önlemlerin etkin olup olmadığını ortaya koyacaktır. Örneğin, eğer organik kirleticiler nehir için önemli bir baskı nedeniyse, bentik omurgasızlar baskının en hassas ve uygun indikatörleri olacaktır. Dolayısıyla, diğer baskılar tarafından etkilenen su kütlelerinde sucul flora ve balık popülasyonunu izlemenin gereği yoktur.

24 Operasyonel 2015’e kadar iyi statü elde edemeyecek tüm suların izlenmesi Gelişmelerin izlenmesi Sadece iyi statü için risk oluşturan parametreleri 2007 ve 2009 arasında oluşturulmuş Yüzey sularında 4618 kalite istasyonu Yeraltı sularında 1446

25 Türkiye’deki Operasyonel Ağlar

26 Türkiye’deki Operasyonel Ağlar
Parametre tipi Parametre grubu Parametre Nehir Göl Geçiş Kıyı Oİ1 Standart fiziko-kimyasal Oİ2 Nutrientler Oİ3 Ağır metal standart listesi Oİ4 Pestisit standart listesi Oİ5 Tarım Oİ6 Kentsel atık su Oİ7 Tekstil endüstrisi Oİ8 Deri Sanayi Oİ9 Gıda sanayi Oİ10 termik santral Oİ11 metal sanayi Oİ12 madencilik Oİ13endistriyel zon Oİ14 hidromorfolojik baskılar Biyoloji Makro-omurgasızlar Yılda 2 kez, 6 yılda 1 x Makrofitler N/A Diatomeler Makro algler Angiospermler Balıklar Fitoplanktonlar Her yıl 2 kez Fiziko-kimyasal Klorofil a Her yıl 4 kez Hidromorfolojik Hidromorfolojik parametreler Devamlılık Yılda bir kez, 6 yılda 1 Hidroloji Sürekli Aylık Morfoloji Gelgit rejimi Mikro-biyoloji Mikrobiyolojik parametreler Toplam koliform Dışkısal koliform

27 3. Biyolojik izleme, yöntemler ve indeksler

28 Genel Boyut Su kalitesi izleme sistemleri geleneksel olarak fiziksel ve kimyasal parametrelere dayanır. Ancak, zamanla, bu parametrelerin su kalitesinin statüsünü sadece örneklerin alındığı zamana bağlı olarak verir ve su kalitesini daha kesin bir biçimde değerlendirmek için sucul organizmaların da izlenmesi gerektiği alnaşılmıştır. Sucul ekosistemin bir parçası olan organizmalar, habitatlarındaki her tür değişimi, sayılarındaki, görünüşlerindeki ve bazı türler için göç paternlerindeki değişimle kolaylıkla ortaya koyabiliryorlar. Belli bir nehir, göl, geçiş suyu, kıyı suyundaki balıklar, makro-omurgasızlar, algler ve bitkilerin, varlıkları, bollukları, yapıları ve bazı türler için göç paternleri o su kütlesinin su kalitesi için en sağlam bilgiyi sağlarlar.

29 Tüm Biyolojik Boyutlar
Direktife göre, ekolojik statü, fitoplankton, makrofit, fitobentos, bentik makro-omurgasızlar ve balıkların da dahil olduğu biyolojik kalite elemanları kullanılarak değerlendirilmelidir. Ek olarak, su kütlesinin fiziksel, kimyasal ve hidromorfolojik özellikleri de destekleyici elemanlar olarak kullanılmalıdır.

30 Fauna Bozulmasına Hassas Olarak Geliştirilmiş Endeksler
SÇD öncesi

31 Türkiye’deki Tüm Biyolojik Boyutlar
“Türkiye’de Su Kalitesi Ekolojik Değerlerlendirme Sisteminin Kurulması” projesi Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından başlatılmıştır. Bu proje kapsamında, her bir biyolojik kalite parametresi için, tipe özgü referans koşullar, biyolojik indeksler, sınıf sınırlarının geliştirilmesi planlanmıştır. Proje, ile 2016 yılları arasında uygulanacaktır. Bu projeyi takiben tüm Türkiye için yöntemler belirlenebilecektir. Bu sunum kapsamında, buradan sonra verilecek yöntem ve indeksler, AB Üye Ülkelerinde oluşturulmuş ve denenmiştir ya da “Su Kalitesi İzleme Kapasite Geliştirme” başlıklı Eşleştirme Projesi kapsamında geliştirilmiştir.

32 Makro-omurgasızlar Hidrosistemlerde çok fazla sayıdadırlar ve karakteristikleri ve ekoloji çok iyi bilinir. Su kalitesi ve mesolojik koşullar ile ilgili bilgi verirler Makroomurgasızların kirlilik yoğunluğuyla farklı hassasiyetleri Kıyaslamak için faydalıdır Veriler ulusal ölçekte 1992’den bu yana toplanmaktadır

33 Makro-omurgasızlar Baskılar:
Omurgasızlar organik ve genel bozulmanın indikatörleridir. Çevresel baskılara yanıtları diğer biyolojik elementlere kıyasla daha iyi anlaşılır. Hemen tüm baskıların değerlendirilmesinde faydalıdırlar. Örneklem : Ne zaman: İlkbahar ve Sonbahar Nerede: Nehirler -nehir boyunca tüm mikrohabitatlarda (vejetasyon, iri taşlar, kumul alanlar, nehrin kıyı ve ortasında). Göller: göl kıyısı (bitkli örtüsü olan, çıplak) boyunca ve göl yatağında (derin, sığ) farklı habitatlar Geçiş suları: yumuşak (kumul/çamurlu) dip sedimanları ve sert sedimanlar Kıyı suları: tercihen yumuşak (kumul/çamurlu) dip sedimanları

34 Makro-omurgasızlar Sampling:

35 Makro-omurgasızlar Geçici indeksler için öneri: Nehirler:
Akdeniz Coğrafi İnterkalibrasyon Grubu (GIG)’nun Interkalibrasyon Ortak Metrik İndeksi (ICMi) Göller: Multimetrik Makro-omurgasız Bütünleşik İndeks (Multimetric Macroinvertebrate Integrity Index for Flanders – MMIF) Göl Mokroomurgasız Bütünleşik İndeks (Lake Macroinvertebrate Integrity Index – LMII) Geçiş suları: Omurgasız Kalite İndeksi (Invertebrate Quality Index (IQI) multi-metric index) Kıyı suları: Akdeniz ve Karadeniz GIG Interkalibrasyon Metrik indeksleri (Mediterranean and Black Sea GIG intercalibration metrics like Bentix, AMBI, M-AMBI or Shannon- Weaver indices)

36 Makrofit İzleme Sucul damarlı bitkiler, stonewort’lar (Characeae), briyofitler ve makro-algler de dahil olmak üzere çıplak gözle görülebilen, büyük su bitkileri HELOFİT - tipik olarak sınır ya da bataklık alanlarda yetişen, kökleri suyun altında yapraklı suyun üzerinde bitkiler AMFİFİTLER - hem helofitler ile aynı alanda yaşayan hem de hidrofitler gibi suda yaşayan bitkilerdir HİDROFİTLER - genellikle suyun altında köklenmiş yüzen ya da sudan kısmen çıkan ya da tamamen suda yüzen bitkiler

37 Makrofit İzleme Baskılar:
Makrofitler, nutrient fazlalığı, nehir akışındaki bozulmalar ve morfolojik koşullardaki değişimlerle iligli iyi indikatörlerdir. Makrofitler ayrıca diğer baskı ve baskı kombinasyonlarına da duyarlı olarak bilinirler. Örneklem : Ne zaman: Nehirler: ilkbahar sonu ve sonbahar başı Göller: Mayıs ve Ağustos arasında Nerede: Nehirler: örneklem alanlarının sayısı ve lokasyonu kaydedilcek florayı temsil ediyor olmalıdır. Göller: kuşak kesitleri, temsiliyet

38 Makrofit İzleme

39 Makrofit İzleme Geçici indeks önerileri: Nehirler: Göller:
IBMR (Indice Biologique Macrophytique en Rivière) Akdeniz’de pek çok ülke tarafından kabul edilmiş ve Faz II İnterkalibrasyon’da kullanılmaktadır. Göller: Akdeniz’dei üye ülkelerde, göl mikrofitleri için interkalibrasyon çalışması yoktur. WISER Projesi, ICM-LM tropik indeks ve Ellenberg indeksi

40 Fitobentos İzleme Diatomeler tek hücreli alglerdir.
Algler arasında onları özel klan bazı özellikleri vardır. Bu özellikler silisli hücre duvarı (frustule), bazı özel fotosentetik pigmentlerin varlığı ve bazı ürünleri (yağ ve krizolaminarin gibi) depolayabilme özellikleri vardır.

41 Fitobentos İzleme Baskılar: Örneklem :
Ötrofikasyon, asidifikasyon, nehir dinamikleri ve verimi ile ilgili iyi birer indikatördürler. Nehir su statüsünün sınıflandırılmasında, makro- omurgasızlardan sonra en iyi ikinci biyolojik parametre olarak bilinirler. Örneklem : Ne zaman: büyüme dönemi Nerede: Nehirler ve Göller: Su kütlesinin iyi yansıtlmalı Üç farklı yüzey: 1. iri taşlar, çakıl taşları ve büyük kayalar 2. makrofitler 3. yapay alt tabakalar

42 Fitobentos İzleme

43 Fitobentos İzleme Geçici indeks önerileri: Nehirler: Göller:
Akdeniz GIG interkalibrasyon ortak indeksi (Mediterranean GIG intercalibration common metric index-ICM) Diatomeleri kullanarak su kalitesinin değerlendirilmesi için OMNIDIA. Bu yazılım, 17 farklı diatome indeksi içerir (IDAP/5, EPI-D/4, IBD/7, SHE/7, SID/4, TID/4, WAT/100, IPS/5, SLA/4, DES/5, L&M/5, IDG/5, CEE/10, LOBO/4, IDP/4, DI-CH/4, TDI/100) Göller: ?

44 Makroalg İzleme Sadece geçiş suları ve kıyı suları içindir.
Deniz yosunu bir makroskopik, çokhücreli, deniz algidir ve deniz dibine yakın (bentik) ortamda yaşar. Bunlar bazı kırmızı, kahverengi ve yeşil algleri içerir. Deniz yosunları ayrıca, kullanım alanlarına göre (gıda, ilaç, [2] gübre, filtrasyon, endüstriyel, vb.) de sınıflandırılabilirler. Deniz yosunu ile ilgili çalışmalar Fikoloji olarak adlandırılır.

45 Makroalg İzleme Baskılar:
Makroalgler, nutrientler, toksik maddeler ve bozulma gibi genel baskı elemanlarının indikatör kalite elemanlarıdır. Örneklem : Ne zaman: tercihen Nisan ile Eylül arası (bu aylar da dahil olmak üzere), böylece daha küçük alglerşe ilgili de güçlü ve tekrarlanabilir araştırmaar yapılabilir. Nerede: Örneklem alanı büyük kayalardansa ana kayalardan oluşmalıdır ya da hareketli alt tabaka ve kaya havuzları, kaya yarıkları, mağaralar ve sarkıtlar gibi farklı alt-habitatlar barındırmalıdır. Bir örneklem alanı, tüm bahar gelgitlerini yaşamalıdır.

46 Makroalg İzleme

47 Makroalg İzleme Geçici indeks önerileri: Kıyı suları: Geçiş suları:
EEI (Ekolojik Değerlendirme İndeksi - Ecological Evaluation Index) CARLIT (Kartografi Litoral ve Yukarı Sub-litoral Kayalık Kıyı Toplulukları - Cartography of Littoral and Upper Sublittoral Rocky Shore Communities) Geçiş suları: EEI (Ekolojik Değerlendirme İndeksi - Ecological Evaluation Index) ve MaQI (Makrofit Kalite İndeksi - Macrophyte Quality İndex) Akdeniz GIG’de kullanılan interkalibrasyon çalışmalarıdır.

48 Angiosperm İzleme Sadece geçiş suları ve kıyı sularında
Deniz angiospermlerinin iki ana grubu tuz bataklığı bitkileri ve deniz çayırlarıdır Deniz börülcesi

49 Angiosperm İzleme Baskılar: Örneklem :
Angiospermler, kıyı ve geçiş sularında çevresel ve insani baskılar, nutrien koşulları, morfolojik baskılar, fiziksel bozulmalar ve hidrolojik değişimler için iyi birer indikatördür. Örneklem : Ne zaman: büyüme mevsimi Nerede: Deniz çayırları için, örneklem alanları, su kütlesinin gelgit bölgesinde bozulmuş ve bozulmamış bölümleri temsil ediyor olmalıdır.

50 Angiosperm İzleme

51 Geçici indeks önerileri:
Angiosperm İzleme Geçici indeks önerileri: Kıyı suları ve Geçiş suları: PREI (Posidonia oceanica Hızlı ve Kolay (Rapid Easy) Indeks) POMI (Posidonia oceanica Multivaryete (Multivariete) Indeksi) Akdeniz GIG’de kullanılan iki indekstir.

52 Balık İzleme Tüm hidrosistem ile ilgili entegre bilgi
Balıklar besin zincirinin en üst basamağındadır Daha uzun zaman dilimleri kapsamında hassasiyet gösterirler Ancak önemli örneklem kaynakalrına ihtiyaç vardır Kıyı suları için değil! Bayağı levrek

53 Balık İzleme Baskılar:
Balıklar üzerinde potansiyel baskı oluşturabilecek etkenler , kirletici kaynaklar, egzotik türlerin çokluğu, aşırı avlanma ve hidromorfolojik koşulların değişmesidir. Örneklem : Ne zaman: Nehirler: Yüksek dağlardaki nehirler için Ağustos ve Ekim arası, yüksek mineral içeriği olan sular için Haziran ve Ağustos arası ve düşük mineral içeriği olan sular için Eylül ve Kasım arası. Göller: Sıcak su balıkları için Nisan - Temmuz, soğuk su balıkları için Aralık-Mart arası Geçiş suları: İlkbaharda (Mayıs-Haziran) ve sonbaharda (Eylül-Ekim). Örneklem zamanınlamasında gelgit zamanları kontrol edilmelidir. Nerede: Nehirler: Memba ve mansap alanları, baskı elemanlarının bulunduğu alanlar ve nehir kollarının kesişim noktaları Göller: Gölü temsil eden alanlar, batimetri haritalarında tanımlanmış farklı derinlikler ve gölün priz ve dip savak noktaları Geçiş suları: deniz ve nehrin birleştiği nokta, geçiş sularının denize doğru tarafları ve gelgit aralığında geçiş suyunun nehir kenarına (acısu) doğru.

54 Balık İzleme

55 Balık İzleme Geçici indeks önerileri:
Nehirlerde, göllerde ve geçiş sularında balık izleme için Akdeniz GIG’de interkalibrasyon çalışmaları henüz tamamlanmamıştır. Ancak, balıkların izleme sonuçlarının değerlendirmesinde sıkça kullanılan bazı biyolojik ölçübirimleri vardır. IBIMED ve F_IBIP Akdeniz GIG’da kullanılan iki nehir balık ölçübirimidir. Ayrıca EFI (Avrupa Balık İndeksi - European Fish Index) Tuna GIG’da kullanılır. TFCI (Geçiş Balıkları Sınıflandırma İndeksi - Transitional Fish Classification Index) ise geçiş suları için kullanılan bir başka indekstir.

56 Çok teşekkür ederim