Hızlı Tüketim Ürünleri

... konulu sunumlar: "Hızlı Tüketim Ürünleri"— Sunum transkripti:

1 Hızlı Tüketim Ürünleri
Rekabet Koşulları ve Politikaları Fast Moving Consumer Goods Aydın Çelen, Rekabet Uzmanı Tarkan Erdoğan, Rekabet Uzmanı Erol Taymaz, ODTÜ Ekonomi Bölümü

2 Konular Amaç Pazarın yapısı Rekabetci stratejiler Rekabet politikaları
Fiyatlar Perakendeci-tedarikci ilişkileri Rekabet politikaları Sektörün geleceği

3 Amaç Hızlı tüketim malları, hanehalkı tarafından alınarak kısa sürede tüketilen ürünleri kapsamaktadır (gıda, kişisel bakım ürünleri, temizlik ürünleri, vb). Bu çalışmada, sözkonusu ürünlerin tüketiciye ulaştığı farklı perakende kanallarındaki rekabet koşulları ve perakendecilerle üreticiler arasındaki rekabetçi davranışlar incelenmiştir.

4 Pazarın yapısı Tarım/hayvancılık/balıkçılık 61/32 MD
Tüketim malları imalatı (tedarik) 53/10 MD Toptan ticaret 28/5 MD Perakende ticaret 32/7 MD Hızlı Tüketim Malları tüketimi 77 MD Oteller/lokantalar 16/7 MD

5 Pazarın yapısı Hızlı tüketim malları perakende pazarı
Pazarın büyüklüğü: 32 milyar dolar GSYİH’ya katkısı: 7 milyar dolar İşyeri sayısı: 280 bin Çalışan sayısı: 580 bin (230 bin ücretli çalışan)

6 Pazarın yapısı Perakende sektöründe yoğunlaşma düşük: CR4 oranı 2000 yılında %10,8; 2001 yılında %11,5 Tedarikte, bazı sektörlerde, yoğunlaşma oranı yüksek: CR4 oranı %50’den fazla olan belli başlı sektörler: alkollü ve alkolsüz içecekler, çikolata ve şekerlemeler, tütün ürünleri ve temizlik malzemeleri.

7 Yasal düzenlemeler

8 Teşvikler ve kayıtdışı
Hipermarketler ve alışveriş merkezleri 2002 yılı itibariyle yatırım teşviği kapsamından çıkarılmıştır. Kayıtdışı faaliyetlerin pazar payı Perakende sektöründe % 30 Tedarik sektöründe % 20

9 Yeni firmalar Yabancı sermaye yatırımları: yılları arasında yılda ortalama 60 yabancı firma giriş yapmıştır. Hazine Müşteşarlığı verilerine göre, perakende ticaret seviyesinde 6 adet yabancı firma faaliyet göstermektedir. BİM, CarrefourSA, Dia, Real, Metro Ankara ve Metro Bakırköy yılında da Tesco Kipa’yı alarak Türkiye perakende pazarına girmiştir.

10 Zincir marketler 1990’lı yılların ilk yarısında zincir marketler özellikle AB ve C1 tüketici gruplarında büyüyerek önemli pazar payları elde etmişlerdir yıllarında ise sözkonusu büyük zincir marketlerin pazar paylarının stabilize olduğu görülmektedir. Ancak, yerel zincirler ve indirim mağazası formatında olan BİM, geleneksel perakende kanallarından (bakkal, büfe gibi) pazar payı almıştır.

11 Zincir marketler

12 Rekabetci stratejiler
Fiyat davranışları Fiyat düzeyi Fiyat farklılaştırması Perakende-tedarikci ilişkileri Özel markalar (private label)

13 Fiyat davranışları

14 Fiyat farklılaştırması

15 Perakende-tedarikci ilişkileri
Perakendecilerin uygulamaları Maliyet-altı (zararına) satışlar Rafa konma ücreti Raf konum ücreti (gondol, palet, vb) Reklamlara katılım ücreti Münhasırlık

16 Perakende-tedarikçi ilişkileri
Tedarikçilerin (iskonto) uygulamaları Miktar Ödeme vadesi Ürün sayısı Raf alanı Münhasırlık

17 Özel markalar Özel markaların gelişimi Perakendeciler Tedarikçiler
Küçük Büyük (zincir marketler) Tedarikçiler Büyük

18 Rekabet politikaları Maliyet-altı satışlar (15)
Ayrımcı uygulamalar (6) Birleşmeler (11) Dikey-kısıtlamalar Frito-Lay İstanbul Gıda Toptancı Tüccarları Derneği/Besler, Eczacıbaşı Procter & Gamble, Marsa Kraft Jacobs, Sezginler, Unilever ve Ülker

19 Sektörün geleceği Hipermarket/süpermarket Yabancı firmalar
Özel markalar Ev-dışı tüketim biçimleri Yeni ürünler Rekabet politikaları

20 Teşekkürler...