BLM619 Bilgisayar Ağları ve Uygulamaları

... konulu sunumlar: "BLM619 Bilgisayar Ağları ve Uygulamaları"— Sunum transkripti:

1 BLM619 Bilgisayar Ağları ve Uygulamaları
OSI AĞ KATMANI (NETWORK LAYER) Trakya Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Sınmaz Ketenci :49

2 İÇERİK OSI Referans Modeli OSI Referans Modeli Ağ Katmanı
IPv4 Protokolü ve Başlık Yapısı IPv4 Adresleme Yapısı IPv6 Protokolü ve Başlık Yapısı IPv6 Adresleme Yapısı Yönlendirme ve Yönlendiriciler Yönlendirme Tabloları Dinamik Yönlendirme Protokolleri :49

3 OSI REFERANS MODELİ ISO tarafından geliştirilmiştir.
Ağ protokollerinin tasarımı konusunda bir yol gösterici olarak kullanılır. 7 farklı katmandan oluşur ve her katmana özgü protokol veri birimleri(PDU) bulunmaktadır. Bir referans modelidir, ağ protokollerinin işlevlerini nasıl yerine getireceğini tanımlamaz. Günümüzde kullanılan ağ uygulamalarının birçoğunun işlevleri ise TCP/IP protokol modeli katmanları ile birebir eşleşmektedir. :49

4 OSI REFERANS MODELİ ve TCP/IP PROTOKOL MODELİ
:49

5 OSI REFERANS MODELİ AĞ KATMANI
OSI Referans Modeli’nin 3. katmanı olarak, veri bağı(data link) ve taşıma(transport) katmanları arasında yer alır. Uçtan uca veri iletimini sağlayan servisleri içeririr. Ağ katmanı dört farklı süreç içermektedir: adresleme, sarma(encapsulation) yönlendirme(routing) ve Decapsülasyon Bu katmana özgü PDU’lar paket ismini alır. :49

6 OSI REFERANS MODELİ AĞ KATMANI GÖREVLERİ
Ağ katmanı protokollerinin asıl görevi uçtan uca iletimi sağlamaktır. Ağ katmanında veri göndermeden önce herhangi bir bağlantı kurulumu ya da hedefin erişilebilirlik kontrolü yapılmaz. Ağ katmanında paketlerin karşı tarafa güvenli bir şekilde gönderildiğinin kontrolünü yapılmaz. OSI Referans Modelinde hata ve verinin hedefe ulaşıp ulaşmadığı kontrolleri diğer katmanlara bırakılmıştır. :49

7 OSI REFERANS MODELİ AĞ KATMANI ADRESLEMESİ
3. Katmandaki süreçlerden adresleme ile uçtan uca iletişimi sağlayacak kimlik bilgisi sağlanır. 3. Katman adresleme yapısı kullanılan ağ katmanı protokolüne özgü bir biçimde tanımlanmalıdır. Ağ katmanı protokollerinden bazıları IPv4, IPv6, IPX, AppleTalk ve CLNS/DECNet’tir. Günümüzde yaygın olarak IPv4 ve IPv6 protokolleri kullanılmaktadır. :49

8 IPv4 IPv4 adreslemesi 32 bit olup toplam 4,294,467,295 (2^32) adres sunmaktadır. IPv4 başlığı taşıma katmanı PDU’sun önüne eklenerek ağ katmanı PDU’su olan paket adını alır. IPv4 başlık yapısı :49

9 IPv4 ADRESLEME YAPISI IPv4 adresi, hiyerarşik yapısı ile aynı ağdaki kullanıcılar için ortak olan IPv4 adresi ağ bölümü ve her bir kullanıcı için tek olan kullanıcı(host)bölümünden oluşur. :49

10 IPv6 IPv6 adreslemesi 128 bit olup toplam 3.4 x 10^38 adres sunmaktadır. Adreslerin daha kısa gösterilebilmeleri için IPv4’teki gibi 10’luk sistemde değil 16’lık(hexadecimal) sistemde yazılmaktadırlar. Örnek bir IPv6 adresi aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. :49

11 IPv4 ve IPv6 BAŞLIK YAPISININ KARŞILAŞTIRILMASI
:49

12 YÖNLENDİRME ve YÖNLENDİRİCİLER
Bir yerel alan ağındaki kullanıcılara/cihazlara ortak ağ adreslemesine sahip adreslerin atanması ile 3. Katmanda yerel alan ağları tanımlanmış olur. Farklı yerel alan ağları arasında iletişimin sağlanabilmesi için yerel alan ağının çıkış noktasında trafiğin uygun bir şekilde hedefe ağa yönlendirilmesi gerekmektedir. Yönlendirme işlemini en az bir arayüzü ile yerel alan ağına, farklı bir arayüzü ile dış ağa erişim sağlayan yönlendirici(router) cihazları yapmaktadır. :49

13 YÖNLENDİRME ve YÖNLENDİRİCİLER
Yönlendirici cihazlarının temel görevi aldıkları her bir paketin hedef 3. Katman adresine göre en iyi yolu belirlemek ve paketleri hedefi doğrultusunda iletmektir. Her yönlendirici en iyi yolun belirlenmesinde kendi üzerinde tuttuğu yönlendirme tablosunu kullanır. :49

14 YÖNLENDİRME TABLOLARI
Yönlendirme tabloları, hedef ağlar ve bu ağlara erişim yollarını tanımlayan bilgiler içerir. Yönlendiriciler aldıkları paketleri yönlendirme tablolarındaki rotalar doğrultusunda, doğrudan hedefine ya da hedefine iletilmek üzere başka bir yönlendiriciye gönderebilirler. Eğer yönlendiricilerin aldıkları paketlerin hedef 3. Katman adresleri yönlendirme tablosundaki rota ile eşleşmez ise yönlendiriciler bu paketleri çöpe atarlar. :49

15 YÖNLENDİRME TABLOLARI
Yönlendirme tablosunda, doğrudan bağlı rotalar, statik rotalar ve dinamik rotalar olmak üzere 3 tipte rota bulunmaktadır. Doğrudan bağlı rotalar Doğrudan bağlı olmayan uzak rotalar Statik Rotalar Dinamik Rotalar :49

16 YÖNLENDİRME TABLOSU :49

17 DİNAMİK YÖNLENDİRME PROTOKOLLERİ
Mevcut ağların sayıları ve durumları zaman içerisinde değişebilmektedir. Bu değişikliklerin ağ yöneticilerinin tarafından el ile kısa sürede ve doğru bir biçimde yönlendiricilere girilmesi mümkün değildir. Yönlendiriciler arasında dinamik yönelendirme protokolleri kullanılarak yönlendirme tablolarının sürekli güncel tutulması sağlanmaktadır. :49

18 DİNAMİK YÖNLENDİRME PROTOKOLLERİ
Dinamik yönlendirme protokolleri iki ana başlıkta incelenir. İç ağ geçidi(IGP) dinamik yönlendirme protokolleri Dış ağ geçidi(EGP) dinamik yönlendirme protokolleri Büyük ağlar içerisinde Büyük özel ağlar içerisinde genellikle IGP protokolleri kullanılırken Büyük ağlar arasında ve İnternet üzerinde EGP protokolleri kullanılmaktadır. :49

19 IGP DİNAMİK YÖNLENDİRME PROTOKOLLERİ
IGP protokolleri iç ağdaki cihazlar arasında rota paylaşımı için kullanılan dinamik yönlendirme protokolleridir. IGP dinamik yönlendirme protokollerinden bazıları: RIPv1, RIPv2, RIPng (Routing Information Protocol) IGRP (Interior Gateway Routing Protocol) EIGRP (Enhanced Interior Gateway Routing Protocol) OSPF, OSPFv3 (Open Shortest Path First) IS-IS (Intermediate System to Intermediate System) :49

20 EGP DİNAMİK YÖNLENDİRME PROTOKOLLERİ
İnternet servis sağlayıcılar(İSS) arasında ya da diğer büyük kurumlar ile İSS’ ler arasında rota bilgilerinin paylaşımı için kullanılan dinamik routing protokolleridir. Günümüzde en yaygın kullanılan dış ağ geçidi protokolü BGPv4(Border Gateway Protocol)’dir. BGP, AS (Autonomous System) numaralarını kullanarak AS’ler üzerinden rota bilgilerini taşır. Yol seçiminde “attribute” değerlerini kullanır. :49

21 IGP ve EGP KULLANIMI :49

22 Teşekkürler :49