Fetus Anatomisi, Amniyon Sıvısı ve Plasentanın İncelenmesi

... konulu sunumlar: "Fetus Anatomisi, Amniyon Sıvısı ve Plasentanın İncelenmesi"— Sunum transkripti:

1 Fetus Anatomisi, Amniyon Sıvısı ve Plasentanın İncelenmesi
TEMEL OBSTETRİK ULTRASONOGRAFİ Fetus Anatomisi, Amniyon Sıvısı ve Plasentanın İncelenmesi

2 Ultrason

3 Ultrasonografi Klinik gebeliğin ilk bulgusu koryonik kesenin görüntülenmesidir. Gebelik kesesi bulgusu denilir.

4 Ultrason Klinik gebeliğin ikinci bulgusu yolk kesesinin görüntülenmesidir. En az 2-6 mm çapta olmalıdır. Gebelik tanısının daha güvenli olmasını sağlar. Gebelik kesesi 25 mm olmasına karşın yolk kesesi ve embryo gözlenmez ise ‘blighted ovum’ veya ‘anembryonik gebelik’ tanısı konur.

5 Ultrason Klinik gebeliğin üçüncü bulgusu embryonun ve kardiyak aktivitesinin görüntülenmesidir. Fetal kardiak aktivite (FKA) embryo 5 mm iken gözlenmelidir. > 5 mm iken FKA gözlenmez ise ‘missed abortus’ tanısı konulur. Embriyo canlı ise embriyo görüntülenen her gebelikte kardiyak aktivitede gözlenmelidir.

6 Ultrason SAT’a göre Gebelik kesesini 4 haftalık gebelikte
Yolk kesesini 5 haftalık gebelikte Embryo varsa kardiyak aktivitesini 6 haftalık gebelikte görüntüleyebilmektedir.

7 Pseudosac

8 Dış gebelik

9 Discriminatory zone Hangi hCG düzeyinde gebelik intrauterin ise mutlaka ultrason gebeliği görüntüleyebilmelidir? hCG 2000 mIU/ml (Birinci uluslararası standart preparasyon tekniği ile) üzerinde ise ultrason intrauterin gebeliğin görüntüleyebilir. Görüntülememesi dış gebelik olarak yorumlanır.

10 Patolojik gebelikler Missed abortion
Blighted ovum-anembryonic pregnancy Embryon rezorpsiyonu Gebeliğin ilk 7-8 haftası içinde embryo öldüğünde embryo ve yolk kesesi rezorbe olmaya başlar.

11 Patolojik gebelikler Eğer biz bu gebeliği rezorpsiyon tamamlanmadan görürsek missed abortion tanısı alır. Rezorpsiyon tamamlandıktan sonra görürsek blighted ovum tanısı alır. Transvajinal sonografi ile gebelik kesesi >16 mm ortalama çapa sahipse normal gebeliklerde mutlaka içinde canlı embryo gözlenmelidir.

12 Patolojik bulgular Yolk kesesinin büyük veya küçük olması
Embryonal kardiyak aktivitenin <85 olması Gebelik kesesinin embryoya oranla büyük veya küçük olması

13 6-11 Haftalarda Bakılması Gerekenler
- CRL ölçümü - Kalp aktivitesi - Gebelik kesesi yerleşimi - Gebelik kesesi sayısı - Koryon sayısı - Ektopik kese ? Adneksiyal kitle ? Myometrium

14 11-14 Haftalarda Bakılması Gerekenler
- CRL ölçümü - Kranyum varlığının gözlenmesi - Ense kalınlığının gözlenmesi - Kalp aktivitesinin gözlenmesi - Mide-mesanenin gözlenmesi (±) - İki üst ekstremitenin gözlenmesi - İki alt ekstremitenin gözlenmesi - Amniyon ve koryon sayıları

15 11 – 14.haftalarda nuchal thickness
> 3 mm kalp defekti riski % 4 Trizomi 21 riski % 1 -2 Spina bifida Diaphragmatic hernia Skeletal dysplasias Twin Twin Transfusion

16 15-23 Haftalarda Bakılması Gerekenler
I. Aksiyel plan - Posterior fossa planı Lateral ventrikül atriyumu ölçüm planı Yüz Kalp dört odacık planı Karın çevresi ölçüm planı, mide Umbilikal kordonun fetusa giriş planı Pelvis renalislerin AP diyameterlerini gösteren plan Mesane Femur boyu ölçüm planı Vertebranın sagital planı

17 24-40 Haftalarda Bakılması Gerekenler
Plasenta yerleşimi-yapısı Amniyon sıvısı Fetus gelişimi (gelişim eğrileri) Geç dönemde ortaya çıkan defektler Prezantasyon Serviks (+/-)

18 Asgari İnceleme Baş Vertebra Toraks Abdomen Ekstremiteler
(Plasenta – amniyon)

19

20 TEMEL OBSTETRİK USG Yöntem Normal bir yapının eksikliği
Anormal bir yapının bulunması Bir defektten herniasyon Bir obstrüksiyonun gerisinde dilatasyon Anormal sıvı birikimi Fetal hareketlerin olmaması Anormal biyometri

21 Baş BPD ve baş çevresi ölçümü Kemik yapı, şekil bozukluğu
Beyin, boşluklar ve sıvı içerikleri Açıklık, fıtıklaşma Yüz (gözler,burun, üst-alt çene)

22 BPD

23 Santral Sinir Sistemi Fetal beyin incelenmesi esas olarak iki transvers planda gerçekleştirilir: - transventriküler - transserebeller

24 Baş BPD ve baş çevresi ölçümü Beyin: Bütünlük - kalvaryum
Normal yapının izlenmesi, şekil bozukluğu, eksiklik Fıtıklaşma Beyin: Falks serebri Ventriküller, arka boynuz -artiyum- ölçümü Koroid pleksus Posterior fossa (serebellum ve sisterna magna) Ense

25 Transventriküler plan, kavum septum pellusidum seviyesinden transvers olarak elde edilir.
Lateral ventriküllerin ön ve arka boynuzları ile koroid pleksusu gösterir.

26 Transserebellar (veya suboksipitobregmatik) plan orta beyin ve posterior fossanın değerlendirilmesine olanak verir Bu plan transvers serebellar çap ve sisterna magnanın ölçümü için kullanılır (10 mm).

27 Nukal ödem (fold) ( 6 mm):
Kromozom, kalp anomalileri, enfeksiyon veya genetik sendromlar ile birlikte bulunabilir. İzole artmış NF, trisomi 21 riskini 10 kat artırır.

28 Fetal yüzün değerlendirilmesi
Midsagittal plan: fetal profil, Parasagittal plan: kulaklar, Koronal plan: fetal yüzün bütünlüğü (Orbitalar, gözkapakları, burun ve dudaklar).

29 Başın tepesinden aşağıya doğru alınan transvers kesitler, başın ön bölümü, burun, orbitalar, üst dudak ve ön damak, ağız içerisindeki dil, alt dudak ve mandibulanın incelenmesine olanak verir.

30

31 3D Ultrason

32 Vertebra Transvers ve longitudinal planlar
Açılanma, paralelliğin bozulması, eksik kemik, açıklık

33 Spina Bifida nedir? 1 in 1000 infants
Nöral tübün gelişimi esnasında spinal kolonun arka planında bir yada daha fazla vertebranın kapanmamasıdır Myelo: spinal cord meningo: meninges cele: hernia occulta: hidden Myelocele 1 in 1000 infants

34 FL

35 Ekstremiteler Humerus, radius, ulna, eller
Femur, tibia ve fibula, ayaklar Femur uzunluğunun ölçümü Uzun kemiklerin şekil ve ekojenitesi ve eklem hareketleri

36

37 FAC

38 Gastrointestinal Sistem
AC, mide ve karaciğer portal sinüsünü gösteren kesitte ölçülür. Mide, hepatik damarlar, abdominal aorta ve vena kavanın pozisyonu gösterilerek, viseral situs belirlenmelidir.

39

40

41

42

43 Toraks-Akciğer haftalar arasında, dört odacık görüntüsü kesitinde kalp, toraksın üçte birini, kalan ikisini akciğer kaplar. Kostalar, kalp, akciğer, diyafragma Yer, büyüklük, fıtıklaşma, sıvı birikimi

44 Kardiyovasküler Sistem
Fetal kalbin incelenmesi, abdominal ve torasik organların yerlerinin belirlenmesi ile başlar. Üst abdomenin transvers kesitinde, karaciğer, mide ve büyük damarların yerleri belirlenir.

45 Kalp Kalp, toraksın yaklaşık üçte birini kaplar
Kalp, göğüs kafesinin sol tarafında yer almaktadır. Apeks solu gösterir.

46 Kalp Ritm, situs, dört odacık görünümü, (büyük damar çıkışları)

47

48 Ekojenik Fokus

49 Hiperekojen Barsak

50 Fetal Böbrekler ve Üriner Sistem
Renal pelvisin ön arka çapı haftalarda <5mm, haftalarda <7mm ve haftalarda <10mm olmalıdır.

51 Amniotik sıvı volümü

52 Ölçüm Yapılabilen Damarlar
Umblikal arter/ven Uterin arterler Fetal orta serebral arter Duktus venosus/arteriosus Fetal inen aorta/VCI Fetal Karotid/Renal/İliak/Splenik arterler Fetal Willis poligonu

53

54

55 Dopplerin klinik uygulamaları
Umbilical artery examination

56 UTERİN ARTER Uterin arter Doppler ölçümleri iliak damarlarla çakıştığı yerden yapılır.

57

58 UTERİN ARTERDE SAPTANAN NORMAL DALGA FORMLARI
İlk trimestirde belirgin diastolik komponent normaldir. İlk trimestirin sonlarına doğru yükselmiş S/D,azalmış diastolik komponent ve diastolik çentik varlığı normaldir. 23. haftadan sonra Doppler indexlerinde (PI,RI,S/D) düşme saptanmalıdır. 23. haftadan sonra diastolik çentik olmamalıdır.

59 Normal uterine artery waveform
Increased resistance with notching

60

61 UMBLİKAL ARTER DOPPLERİ
Umblikal arterler (UA) plasentaya yakın yerden değerlendirilmelidir. Normal bir gebelikte UA akım formları hem sistol hem diyastolde karakteristik düşük direnç paternine sahiptir. 1.trimestirde diyastol sonu akımı genellikle yoktur. İlerleyen gebelikle birlikte diyastolik komponent artar.

62 Plasental yetersizlik
PLASENTAL YETERSİZLİK VARLIĞINDA YÜKSEK PLASENTAL DİRENÇ VARDIR. UMBLİKAL ARTER DALGA FORMLARINDA DİYASTOLİK KOMPONENT AZALIR, SONRA YOK OLUR, EN SON TERSİNE DÖNER (FETAL ÖLÜM GELİŞEBİLİR ). HAFİF PLASENTAL YETMEZLİKLERDE DİASTOLİK HIZ AZALIR AMA HİÇBİR ZAMAN YOK OLMAZ.

63

64

65 Saptanması kolaydır ve beyin koruyucu etki hakkında bilgi verir.
MCA DOPPLERİ MCA fetal serebral dolaşımı değerlendirmek için tercih edilen damardır. Saptanması kolaydır ve beyin koruyucu etki hakkında bilgi verir. US izdüşümü ile akım hız yönü arasında 0 dereceye yakın açı ile çalışılabilir ve gerçek kan akım hızı saptanabilir.

66 Dopplerde MCA’da düşük PI değeri saptanır.
BEYİN KORUYUCU ETKİ IUGR olan fetusta beyin kan akımının artmasıdır.Fetal başın normal büyüklükte kaldığı asimetrik büyüme geriliği ile birliktelik gösterir. Dopplerde MCA’da düşük PI değeri saptanır.

67