Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği 37. Olağan Genel Kurulu

... konulu sunumlar: "Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği 37. Olağan Genel Kurulu"— Sunum transkripti:

1 Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği 37. Olağan Genel Kurulu
A. Edip UĞUR Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı 26 Mart 2015 Sheraton Hotel Ankara

2 Türkiye Yağlı Tohum Üretimi
TÜRKİYE YAĞLI TOHUM ÜRETİMİ (BİN TON) 2010 2011 2012 2013 2014 AYÇİÇEK TOHUMU 1.000 950 1.050 1.400 1.200 PAMUK TOHUMU 1.150 1.500 1.250 SOYA FASULYESİ 55 75 112 180 153 KOLZA TOHUMU 110 88 100 102 ASPİR TOHUMU 26 18 20 45 76 TOPLAM 2.341 2.631 2.532 2.677 2.741 2 Kaynak: TUİK, BYSD

3 Türkiye Ayçiçeği Tohumu Ekim Alanı
3

4 Yağlı Tohum & Türevleri İthalatı (Milyon Dolar)
4 Kaynak: TUİK

5 Yağlı Tohum & Türevleri İthalatı (Milyon Dolar)
YILLAR İTİBARİYLE YAĞLI TOHUM VE TÜREVLERİ İTHALATI (MİLYON DOLAR) 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Yağlı Tohum 874 1.304 910 1.393 1.358 1.249 1.245 1.800 Hamyağ 648 1.456 944 801 1.338 1.632 1.602 1.890 Küspe 171 234 204 296 426 755 808 596 TOPLAM 1.693 2.994 2.058 2.490 3.122 3.636 3.655 4.286 5 Kaynak: TUİK

6 Yağlı Tohum & Türevleri İthalatı (Bin Ton)
6

7 Yağlı Tohum & Türevleri İthalatı (Bin Ton)
YILLAR İTİBARİYLE YAĞLI TOHUM VE TÜREVLERİ İTHALATI (BİN TON) 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Yağlı Tohum 2.095 1.949 1.723 2.735 2.322 2.131 2.012 3.097 Hamyağ 794 1.063 932 812 1.046 1.325 1.391 1.583 Küspe 715 727 945 1.301 1.880 1.560 TOPLAM 3.683 3.727 3.382 4.492 4.669 5.336 5.126 6.240 7 Kaynak: TUİK

8 Türkiye Toplam Likit Yağ & Margarin İhracatı (Bin Ton)
TÜRKİYE BİTKİSEL YAĞ İHRACATI (BİN TON) 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 LİKİT 67 98 272 118 265 267 182 448 600 618 724 MARGARİN 96 144 106 114 143 91 101 121 110 154 157 TOPLAM 163 242 378 232 408 358 283 569 710 772 881 8 Kaynak: TUİK

9 TÜRKİYE BİTKİSEL YAĞ İHRACATI (MİLYON DOLAR)
Türkiye Toplam Likit Yağ & Margarin İhracatı (Milyon Dolar) TÜRKİYE BİTKİSEL YAĞ İHRACATI (MİLYON DOLAR) 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 LİKİT 67 98 248 142 455 312 250 771 954 892 869 MARGARİN 74 99 79 115 205 93 124 181 154 190 157 TOPLAM 140 197 327 257 659 405 374 953 1.108 1.082 1.026 9 Kaynak: TUİK

10 Sektör Sorunları

11 Yağlı Tohum Üretim Yetersizliği
Yağlı tohumlu bitkiler Devlet alım garantisi olan, müdahale alım fiyatının uygulaması yanında primle de desteklenen hububatla rekabet edememektedir. Bu konuda çözüm önerimiz desteklemenin iki aşamada yapılması ve alternatif ürünlere karşı avantajlı duruma getirilmesi, İlk destekleme ekim zamanında üreticinin karar verme aşamasında yapılmalı, primler alternatif ürünlere göre parite dikkate alınarak belirlenmeli, 2. Aşamadaki destekleme hasat sırasında düzenleyici fark ödemesi primi olarak belirlenmeli, yağlı tohum üreticisinin mağduriyetini önleyecek düzeyde olmalıdır. 11

12 YILLARA GÖRE DESTEKLEMELER (KRŞ/KG)
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Pamuk 9 19 26 29 27 42 46 50 55 Ayçiçeği 11 13,5 17,5 20 18,9 21 23 24 30 Soya 11,5 14 22 20,7 27,5 35 Kanola 12 13 40 Aspir 25 45 12

13 GÖZETİM FİYATI UYGULAMALARI
Gümrük Vergileri Sık Değişmekte Son yıllarda Gümrük Vergileri gözetim fiyatı uygulaması ile çok sık değiştirilmekte, sektörümüz uzun vadeli plan yapamamaktadır. GÖZETİM FİYATI UYGULAMALARI Tebliğ (Resmi Gazete) - Ayçiçeği yağına $/ton - Ayçiçeği tohumuna $/ton - Ayçiçeği tohumu kaba ununa 675 $/ton - Ayçiçeği tohumu yağına $/ton - Ayçiçeği tohumuna $/ton - Ayçiçeği tohumu kaba ununa $/ton - Ayçiçeği tohumu yağına $/ton 13

14 DTÖ GÜMRÜK VERGİLERİ ÜST LİMİTLERİ ( % )
Sektörümüz dışa bağımlı olmasına rağmen 1995 yılında belirlenen ve DTÖ’ye bildirilen yağlı tohumlu bitkilerin ve hamyağların gümrük vergileri üst limitlerinin hububat ve diğer tarım ürünlerine göre düşük tutulmuştur. DTÖ GÜMRÜK VERGİLERİ ÜST LİMİTLERİ ( % ) TOHUM HAMYAĞ RAFİNE AYÇİÇEĞİ 27 36 67,5 SOYA 23,1 31,2 KANOLA 10 PAMUK 23,4 AYÇİÇEĞİ KABA UNU BUĞDAY 180 MISIR Yağlı tohumlar ve hamyağların üst limit gümrük vergileri DTÖ nezdinde yeniden ele alınmalı, kendi aralarında yağ oranları indeksi de dikkate alınarak hububatlarda olduğu gibi geniş tutulmalı, diğer bir ifadeyle koruma amaçlı karar verme alanı, gözetim fiyatı değişikliğine gerek duyulmayacak şekilde belirlenmelidir. 14

15 5 YILLIK DDGS İTHALATI (BİN TON)
Düşük Vergili DDGS İthalatı DDGS ithalatı devamlı artmaktadır. Sektörümüzün üretiminde bulunduğu ayçiçek, pamuk, kanola, aspir, soya, keten tohumu küspelerinin tüketimini yem rasyonlarında azalttığı gibi, DDGS, bünyesinde bulundurduğu yüksek protein ve enerji ile, yem sektöründe kullanılan yağ tüketimlerini ve çiftçilerimizin uzun uğraşlar sonrası ürettikleri mısır tüketimlerini de yem rasyonlarında azaltmaktadır. 5 YILLIK DDGS İTHALATI (BİN TON) 2010 2011 2012 2013 2014 506 157 277 490 428 15

16 DIR Kapsamlı Hamyağ İthalatı
Dahilde işleme rejimi kapsamında yapılan ihracatlar karşılığında “0” gümrükle ithalat son yıllarda sektörümüzün en önemli sorunudur. İhracat artışının tamamına yakınının Irak ve Suriye’ye olması ve iç piyasada düşük fiyatla teklif edilen ham yağ ile gümrüklerde belirlenen suiistimaller sektörde haksız rekabete sebep olmaktadır. DIR KAPSAMLI AYÇİÇEĞİ HAMYAĞ İTHALATI (BIN TON) GTİP 2012  2013 2014 TOPLAM İTHALAT 743 626 812 DIR İTHALAT 662 576 720 AYÇİÇEĞİ TOHUMU YAĞI İHRACATI (20 BİN TON ÜZERİ ÜLKELER) 2010 2011 2012 2013 2014 IRAK 71 330 474 397 435 SURİYE 9 13 15 86 141 16

17 YILLARA GÖRE SINAİ AMAÇLI AYÇİÇEĞİ YAĞI İTHALATI (TON)
Teknik ve Sınai Amaçlı Yağ İthalatı Daha önceki yıllarda boya sanayinde soya yağı veya keten yağı kullanılırken gözetim fiyatından dolayı gümrük vergisinin aşırı artırıldığı son yıllarda, ayçiçek yağı kullanılması “0” gümrükle ayçiçeği yağı ithal edilmesi sektörümüz açısından düşündürücü bulunmaktadır. YILLARA GÖRE SINAİ AMAÇLI AYÇİÇEĞİ YAĞI İTHALATI (TON) 2010 2011 2012 2013 2014 MİKTAR 29.250 24.305 41.058 18.841 64.300 Teknik ve sınai amaçlı yağlara ayçiçeği hamyağına uygulanan gümrük vergisi uygulanmalıdır. 17

18 BOSNA MENŞEELİ RAFİNE AYÇİÇEĞİ YAĞI İTHALATI (TON)
Bosna Hersek Menşeli Rafine Yağ İthalatı İkili anlaşma gereği Bosna Hersek’ten ithal edilen “0” gümrüklü rafine ayçiçeği yağının miktarı çok fazla olmasa da, piyasada fiyat dengesizliği yaratmakta, sektörde haksız rekabete sebep olmaktadır BOSNA MENŞEELİ RAFİNE AYÇİÇEĞİ YAĞI İTHALATI (TON) 2010 2011 2012 2013 2014 MİKTAR 14 104 559 6.204 16.573 Bu tür uygulamalar kaldırılmalıdır. 18

19 İç Piyasa ve İhracatta Tağşişin Artması
Son zamanlarda hem iç piyasa, hem de ihracatta tağşiş yaygınlaşmıştır. Hem içeride, hem de gümrük kapılarında denetimler sıkılaştırılmalıdır. 19

20 Biyogüvenlik Kanun ve Yönetmeliğinden Kaynaklanan Sorunlar
Biyogüvenlik Kanun ve Yönetmelikleri yeniden masaya yatırılmalı ve tüm detayları ile A.B. Direktiflerine tam uyumlu hale getirilmelidir. 20

21 ÜDTS Ürün Doğrulama ve Takip Sistemi uygulaması Derneğimizin yoğun çalışmalarıyla tarihine ertelenmiş ve uygulanabilirlik üzerinde çalışmalar devam etmektedir. 21

22 SONUÇ Sektör ve sektör temsilcisi derneğimizin hedefi:
İnsanlarımızın sağlıklı beslenmesi için daha fazla ve kaliteli bitkisel yağ tüketmesi, Yağlı tohum ihtiyacının ülke içinden karşılanması, Güven ve istikrar ortamında serbest rekabet şartlarında sektörün büyümesi ve ülkemiz ihtiyaçlarının karşılayacak hale gelmesidir. 22