YAŞLILARA SAYGI VE MERHAMET

... konulu sunumlar: "YAŞLILARA SAYGI VE MERHAMET"— Sunum transkripti:

1 YAŞLILARA SAYGI VE MERHAMET

2 MERHAMET NEDİR ? Acımak Esirgemek Korumak Affetmek Bağışlamak
Nimet vermek Sevgi ve şefkat göstermek İyilik ve ihsanda bulunmak

3 Merhametin kaynağı Allah(c. c) temeli İmandır
Merhametin kaynağı Allah(c.c) temeli İmandır.Varlığın sahibi yüce Allah(c.c) yarattığı tüm varlıkların sadece var olmalarını dileyip onları vücuda getirmemiştir.Onları çaresiz ve yapa yalnız kendi kaderlerine terk etmemiş,devam ve amellerini de murat etmiştir. Bundan dolayıdır ki Allah(c.c)'ın rahmeti her şeyi kuşatmıştır. (Araf, 156) Allah kendisini merhamet sahibi olarak nitelemiştir.(Bakara, 64)

4 Bir hadiste dile getirildiği gibi ‘Cenabı hak rahmetini yüz parçaya ayırdı,doksan dokuz parçasını kendi yanında tuttu,bir parçasını yeryüzüne indirdi işte bu bir parça rahmet sebebiyle yaratıklar birbirlerine merhametli davranır hatta yavrulu hayvan bir tarafını incitir endişesi ile yavrusundan sakınır.'(Buharı, Edeb, 19)

5 Allah 'ü Teala’nın Rahman, Rauf isimleri de merhamet eden, acıyan, şefkat gösteren anlamlarına gelmektedir. Her hayrın başı olan besmelede Allah(c.c) Rahman ve Rahim sıfatından bahsederek merhametin önemini vurgulamaktadır.Rahman ismi yüce Allah(c.c) 'ın dünyada mümin ve kafir ayırt etmeden herkese olan merhametini kapsar.

6 Allah(c.c) tan insanlara doğru yayılan rahmet ve merhamet, Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (s.a.s.)’de zirveye ulaşmıştır. O insanların en merhametlisidir ve bir rahmet peygamberidir. Kur’an-ı Kerim'de "Size öyle bir peygamber gelmiştir ki sıkıntıya uğramanız ona ağır gelir. O, size çok düşkün, müminlere karşı çok şefkatli ve merhametli dir“ buyruluyor. (Tevbe, 128)

7 Onun merhameti öncelikle çocuklar, kadınlar, yaşlılar,toplumun zayıfları, kimsesizleri, acizleri, yetimleri, yoksulları ve yoksunlarına yöneliktir. Bunun yanında onun şefkat ve merhameti insanları, hayvanları, tüm âlemi kuşatmıştır (Enbiya, 107.)O tam bir merhamet modelidir. Ona bağlanan, onu izleyen Müslümanların da ayırıcı vasfı, birbirlerine karşı duydukları merhamettir. Allah'ü Teala Kur'an'da ; “Muhammed Allah'ın Rasulüdür. Onunla beraber onlar, inkarcılara karşı çetin, birbirlerine karşı da merhametlidirler buyurmaktadır.”(Fetih ,29)

8 Sevgili Peygamberimiz (sav), yaşlılara saygı gösterilmesi gerektiğine dikkat çekmiş, bir şey ikram edildiğinde ilk önce onlara teklif edilmesini ve her konuda yaşlılara öncelik verilmesini öğütlemiştir.

9 Bunun yanında Resûlullah(s. a
Bunun yanında Resûlullah(s.a.v) gerek dünyevi gerekse uhrevi hususlarda ihtiyarlara daima kolaylık sağlanmasını tavsiye etmiştir. Malum olduğu üzere namazı çok uzatan imamı uyarırken yaşlı kimselere şöyle atıfta bulunmuştur: “Sizden biriniz, insanlara namaz kıldırdığı zaman, hafif tutsun. Çünkü onların arasında zayıf, hasta ve yaşlılar vardır...” (Buhâri, İlim, 28)

10 Yine Enes bin Mâlik'in nakline göre, bir gün Hz
Yine Enes bin Mâlik'in nakline göre, bir gün Hz. Peygamber'i görmek isteyen yaşlı bir adam gelmişti. Ahâli ona yol açmakta ağır davranmıştı. Bunun üzerine Nebiyy-i Muhterem (s.a.v); “Küçüğümüze merhamet etmeyen büyüğümüze hürmet göstermeyen bizden değildir” buyurmuştur. (Tirmizi, Birr, 15)

11 Ayrıca Mekke'nin fethinde Hz
Ayrıca Mekke'nin fethinde Hz. Ebû Bekir yaşlı babası Ebû Kuhâfe'yi Müslüman olmak için Hz. Peygamber'in huzuruna götürünce, Resûlullah (s.a.v); “ Şu ihtiyarı buraya kadar yormayıp evinde bıraksaydın ben onu ziyaret ederdim” buyurur. Hz. Ebû Bekir ise: - Onun size gelmesi daha uygundur, diye cevap verir. (İbn Hişâm, IV, 25) Efendimiz (s.a.v) ihtiyar Ebû Kuhâfe'ye olan bu nazik davranışı Hz. Ebû Bekir'e karşı iltifatının yanında yaşlı insanlara duyduğu saygının bir ifadesi olarak görülmelidir.

12 Sahâbe-i kirâmdan Abdullah İbn-i Mes’ûd’un anlattığına göre: Allah’ın Resûlüne, “Amellerin hangisinin daha fazîletli olduğunu” sordum.  O buyurdu ki: “Vaktinde kılınan namazdır.” “Ondan sonra hangisidir” dedim. “Ana-babaya iyilik yapmaktır” buyurdu. (Müslim, Îmân, 137, I, 90) Üç şeye bakmak gözü ibadettir ; Kuran’ı bilmiyorsan bile açıp bakmak. Kabe ye Allah ın evi deyip bakmak. Anne ve babamızın yüzüne bakmak. (Ebu Davud)

13 Yaşlılık insanın gücünde,sıhhatinde,bilgi vb
Yaşlılık insanın gücünde,sıhhatinde,bilgi vb.yönlerinde zayıfladığı hatta başkalarına muhtaç olduğu bir zaman dilimidir. Yaşlıların toplum içindeki konumlarını İslâmî duyarlılıkla değerlendirdiğimizde onlara bir çocuktan daha fazla itina göstermememiz lazımdır. Buna göre yaşlıların incelmiş duyguları rencide edilmemeli, yaşlılıktan dolayı vuku bulabilecek bir takım halleri hoş karşılanmalı ve onların hayır duaları alınmalıdır. Ayrıca, pîr-i fânilerin varlığının, rızkımızın genişlemesine vesile olduğu, bela ve musibetlere karşı birer kalkan vazifesi gördüğü unutulmamalıdır. Zira Efendimiz (s.a.v) : “Zayıf ve düşkünlerinize dikkat ediniz! Zira siz ancak düşkünleriniz sayesinde yardım görür ve rızıklanırsınız.” (Ebû Dâvûd, Cihâd, 69

14 Beli bükülmüş ihtiyarlar, süt emen bebekler ve otlayan hayvanlar olmasa idi üzerinize (bela ve) azap yağardı.” (Heysemî, X, 227) Efendimiz -sallallâhu aleyhi ve sellem- de: Allahım! Âcizlikten, tembellikten, korkaklıktan, ihtiyarlayıp ele avuca düşmekten ve cimrilikten... sana sığınırım ” ( Müslim, Zikir 50) “Allah'ım!... İhtiyarlığın bunaklığına (erzeli'l-ömür) düçar olmaktan sana sığınırım” (Buharî, Cihad, 25) dualarıyla ihtiyarlığın bu müşkil halinden Allah'a iltica etmiştir.

15 Yaşlılara saygının önemine dair Ayet Meali;
وَقَضَى رَبُّكَ أَلاَّ تَعْبُدُواْ إِلاَّ إِيَّاهُ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِندَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلاَهُمَا فَلاَ تَقُل لَّهُمَآ أُفٍّ وَلاَ تَنْهَرْهُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوْلاً كَرِيمًا وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَقُل رَّبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرًا “Rabbin şöyle emretti: Sadece Allah’a ibadet edeceksiniz. Ana ve babanıza iyi davranacaksınız. Onlardan biri veya her ikisi senin yanında yaşlanırsa, sakın onlara “of!” bile deme! Onları azarlama! Onlara saygıyla hitap et! Onlara merhamet ederek tevâzu kanatlarını aç da, “Rabbim! Küçüklüğümde onlar beni nasıl şefkatle büyüttülerse, sen de onlara öyle merhamet et, de! . (İsra Suresi, 23 ve 24. Ayetler)

16 وَوَصَّيْنَا الْإِنسَانَ بِوَالِدَيْهِ حَمَلَتْهُ أُمُّهُ وَهْنًا عَلَى وَهْنٍ وَفِصَالُهُ فِي عَامَيْنِ أَنِ اشْكُرْ لِي وَلِوَالِدَيْكَ إِلَيَّ الْمَصِيرُ Lokman suresi 14. ayet: Biz insana, ana-babasına iyi davranmasını tavsiye etmişizdir.Çünkü anası onu nice sıkıntılara katlanarak taşımıştır. Sütten ayrılması da iki yıl içinde olur. (İşte bunun için) önce bana, sonra da ana-babana şükret diye tavsiyede bulunmuşuzdur. Dönüş ancak banadır. Kur’an-ı Kerim’de şöyle açıklanmaktadır: “Kime uzun ömür verirsek, onu yaratılış itibariyle tersine çevirir, gücünü azaltırız. Hala düşünmeyecekler mi?” (Yasin, 68)

17 Yaşlılarımız dün ile bugün arasında köprü kuran, kültürümüzü ve değerlerimizi yarınlara taşımamızı sağlayan en değerli varlıklarımızdır. Mevlana (Hz.)de bu konuda; "Gençlerin aynada göremediklerini yaşlılar tuğlada okurlar" buyurmaktadır.

18 Bu nedenle yaşlı kimselerin varlıklarına tahammül edememek, onlardan tiksinmek, bir an önce ölmelerini arzu etmek gibi menfi tavır ve düşüncelerin İslâm ahlâkında yeri yoktur. Dolayısıyla gerçek mü'minin çevresindeki yaşlıları, hele hele ihtiyar peder ve validesini tahkir edecek davranışlarda bulunması, onları huzur evi adıyla açılmış kimsesizler yurduna bırakması düşünülemez. Aksine onların huzur içerisinde hayatlarını devam ettirebilmeleri için imkan nisbetinde yanı başlarında hizmetlerine koşturması gerekir. “ Yaşlının yeri huzur evi değil, huzurlu yaşadığı evidir ”

19 Dolayısıyla bugünün genci Allah (c
Dolayısıyla bugünün genci Allah (c.c) ömür verirse kendisi de yaşlanacak ve yaptığı hizmetin karşılığını mutlaka görecektir. Efendimiz (s.a.v) buyuruyor ki : “Allah Teâlâ, yaşından ötürü bir ihtiyara saygı gösteren gence, yaşlılığında hizmet edecek kimseler lutfeder . ” (Tirmizî, Birr, 75) Bir başka hadîs-i şerîfte de saçı sakalı ağarmış pîr-i fâni Müslümana saygı göstermenin Allah Teâlâ'ya duyulan saygı ve tazimden ileri geldiği ifade edilmektedir. (Ebû Dâvûd, Edeb, 20)

20 Bizler de tecrübelerine, nasihatlerine ve dualarına her zaman ihtiyaç duyduğumuz cennetin anahtarı ve en büyük ahiret sermayemiz olan yaşlılarımıza her daim saygı ve merhamet içinde olmalıyız.

21 Ne mutlu kendini bilen ve kalben Yaratan'ı ile buluşmuş ihtiyarlara
Ne mutlu kendini bilen ve kalben Yaratan'ı ile buluşmuş ihtiyarlara...Ve ne mutlu yaşlılarının değerini bilip, onlara sevgi ve saygı gösteren kimselere!... 

22 HAZIRLAYAN VE SUNAN ZINGILKIŞLA KUR’AN KURSU ÖĞRETİCİSİ HATİCE SİVİŞ 