Uluslararası Ticari Uyuşmazlıklar ve Tahkim

... konulu sunumlar: "Uluslararası Ticari Uyuşmazlıklar ve Tahkim"— Sunum transkripti:

1 Uluslararası Ticari Uyuşmazlıklar ve Tahkim
Av. Alp Limoncuoğlu İzmir Ekonomi Üniversitesi Öğretim Görevlisi

2 Uluslararası Ticaret - Neden
Daha fazla satış – daha fazla kar Kaynaklara ulaşma Riski minimize etme Hangi risk ? Ekonomik döngü

3 Uluslararası Ticari Uyuşmazlıklar
Devletler Arası Uyuşmazlıklar Muz savaşları Havacılık savaşları Fiat – Berlusconi Doğal gaz - Putin Gerçek ve Tüzel Kişiler Arası Uyuşmazlıklar

4 Ticari Uyuşmazlıklar Ana konu başlığı : Sözleşmeler
Uluslararası Ticaretin Riskleri – ulusal ticari risklerle karşılaştırma

5 Uluslararası Ticaretin Riskleri
Bilgiye Olan Uzaklık İş yapacağınız şirket İş yapacağınız ortam Ticari Değer Yeni katmanlar (örn. Gümrük, döviz) Yabancı Dil

6 Uyuşmazlıkların Çözümü
Sorun ortaya çıkmadan çözümü Sözleşmeler Sorun ortaya çıktıktan sonra çözümü Yargılama Tahkim Alternatif çözüm yolları

7 Uluslararası Ticari Sözleşmeler
Birden fazla kişinin bir araya gelerek, sözleşme konusu mal, hizmet, vs. fiyat gibi esaslı noktalarda karşılıklı olarak irade beyanı ile oluşturdukları hukuki işlem sözleşmedir. Şekil şartı vs. Ehliyet – İmza kontrolü yapın !!!

8 Uluslararası Ticari Sözleşmeler
Sözleşme Serbestisi İlkesi Anayasal bir hak (madde 48) Sözleşme yapıp yapmama Sözleşme içeriğini serbestçe belirleme Teslimat, ödeme süresi, sözleşme dili, hukuku, yargılama yeri, vs.

9 Sözleşmenin Şartları Teklif Kabul Ehliyet İradelerin gerçek olması
Hukuka uygun konu Şekil şartı

10 Yeni açmış olduğunuz çiçekçi dükkanınızda otururken yeni bağlatmış olduğunuz telefonunuz çalar. Arayanın Hollandalı bir şirket olduğunu, eskiden beri sizin telefon numaranızdaki bir emlakçı ile ortak iş yaptığını ve Türkiye’den ev satın almak isteyen Hollandalı müşteri bulduğunu müthiş yabancı dilinizle anlarsınız. Çiçekçi olmanıza rağmen emlak işi bu devirde para yapar diyerek ve komşu dükkanın emlakçı olmasından da faydalanarak bu işe girersiniz. Kuşadası’nda en iyisinden kelepir bir ev bulup (100 bin YTL), bunu Hollandalı arkadaşınıza ticaret nezaketi içinde (300 bin Euro) teklif edersiniz. Kabul edince de üst katınızda bulunan avukat arkadaşınıza satış sözleşmesi hazırlatır (250 YTL) bunu Hollanda’ya gönderirsiniz. 2 hafta sonra sözleşme size imzalı geri döner.

11 Canınızdan çok sevdiğiniz sevgilinizin eski arkadaşının atipik surat yapısından ve sevgiliniz ile telefon konuşmalarının devam etmesinden dolayı, ona karşı nefret ve kin beslemekte, ve her akşam evde seyrettiğiniz dizilerden daha cengaver bir şekilde ona dersini verme planları yapmaktasınız. Bu arada İngiltere’de yaşayan ve Karındeşek Jak ünvanı ile ünlenen bir kişinin para karşılığı eski sevgililere ders verme şirketi işlettiğini öğrenir, kendisine reddedemiyeceği bir teklifte bulunur (muhtemelen kafi miktarda para ve şiş kebap) kabul edince de yarın öbür gün parayı veririz, ders yarım kalır diye yazılı sözleşme imzalarsınız.

12 Başarılı bir yönetici, sorunları ortaya çıktıktan sonra değil, çıkmadan önce çözen yöneticidir.

13 Uluslararası Ticari Sözleşmelerde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Şeytanın avukatlığını yapın Başarılı bir iş ilişkisi karşılık güven ve karşı taraf sizi nasıl kandırabilir diye ayrıntılı düşünülerek yapılan bir sözleşmeyle doğar. Sözleşmeyi boşluklara yer vermeyecek derecede düzenleyin Yazılı yapın İmza yetkisini kontrol edin

14 Uluslararası Ticari Sözleşmelerde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Sözleşmenin bir hukuk seçimi yaptığından emin olun Sözleşme bir ülkede imzalanmakta, mallar başka yerde teslim edilmekte ve uyuşmazlık konusu olay bu iki ülke dışında olmaktadır. Taraflar da başka tüm bunlardan farklı iki ülkede yaşamaktadırlar. Sözleşmenin bağlı olduğu hukuk, geçerlilik şartını belirlediği gibi, uyuşmazlık halinde uygulanacak kuralları da belirler. Örn. HUMK’ya göre dava davalının ikametgahında açılır.

15 Uluslararası Ticari Sözleşmelerde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Sözleşmenin yargılama yeri / heyeti seçimi yaptığından emin olun Güven 1 milyon Dolar ticaret, malları gönderdiniz, ayıplı çıktığı iddia edildi. Kamboçya mahkemelerine güveniniz ne ?

16 Uluslararası Ticari Sözleşmelerde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Ödeme, sorumluluk, teslimat, mülkiyetin intikali gibi esaslı unsurlar farklı yoruma imkan tanınmayacak derecede ayrıntılı düzenleyin Ödeme şekilleri * Peşin ödeme * Akreditif * Vesaik mukabili * Mal mukabili * Açık hesap * Konsinye

17 Ödeme Şekilleri Kriter Akreditif Vesaik Mukabili Mal Mukabili
Açık Hesap Müşterinin niteliği Belirsiz Orta İyi Çok iyi İlişkinin Niteliği Yeni Kurulu Siparişin Niteliği Özel üretim Genel ürün Stok ürünü Ülke Politik Durum İstikrarsız İstikrarlı Çok sağlam Ekonomik durum Güçlü Alışveriş boyutu Çok büyük Orta - küçük

18 Teslimat Grup ve Değerlendirme Kriter Terim Anlamı Grup E Grup F
EXW Fabrikada Teslim Çıkış Yeri Grup F FCA Taşıyıcıya Teslim Ana Taşıma Ödenmemiş FAS Geminin Bordasında Teslim Olarak FOB Geminin Güvertesinde Teslim Grup C CFR Mal Bedeli ve Navlun Ana Taşıma Ödenmiş CIF Mal Bedeli, Sigorta ve Navlun CPT Taşıma Ödenmiş Olarak Teslim CIP Taşıma ve Sigorta Ödenmiş Olarak Teslim Grup D DAF Sınırda Teslim Varış Yeri DES Gemide Teslim Alışveriş boyutu DEQ Rıhtımda Teslim DDU Gümrük Ödenmeden Teslim DDP Gümrük Ödenerek Teslim

19 Uluslararası Ticari Sözleşmelerde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Sözleşme konusu malın gözetimi ile ilgili maddeler düzenleyin Mücbir sebep (Force Majeure) ve beklenmeyen hal ile ilgili düzenleme yapmayı unutmayın

20 Uluslararası Ticari Sözleşmelerde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Son olarak unutmayın Sahibinin Gözü Tarlaya Gübredir.

21 Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları
Müzakere (Negotiation) Arabuluculuk (Mediation) Uzlaştırma (Conciliation) Kısa dava (Mini trial) Tahkim (Arbitration) Vs.

22 Uluslararası Tahkim Üretici firma olarak Fransa’da fuarda “CIF Marsilya” satış sözleşmesi yapıyorsunuz. Para gelmiyor. Aynı fuarda Alman bir firma ile CIF Hamburg satış sözleşmesi imzalıyorsunuz. Para gelmiyor.

23 Uluslararası Tahkim Türk Hukukunda Yetki Davalının ikametgahı
Sözleşme akit yeri Sözleşme ifa yeri

24 Uluslararası Tahkim Almanya’daki bir firma ile Fransa’da FOB İzmir satış yapıyorsunuz. Mallar ayıplı çıktığı için karşı firmanın Almanya’da dava açtığını öğreniyorsunuz Yetki çatışması

25 Uluslararası Tahkim FOB İzmir örneğinde paranız ödenmediği için Türkiye’de dava açtınız ve kazandınız. Ya sonra ? Mahkeme kararlarının yabancı icra organlarında uygulanması sorunu

26 Mahkeme Kararlarının Tanınma ve Tenfizi
Türkiye ile kararın verildiği ülke arasında KARŞILIKLILIK bulunmalıdır. Karar, Türk mahkemelerinin münhasır yetkisine giren bir konuda verilmemiş olmalıdır. Karar, Türk kamu düzenine açıkça aykırı olmamalıdır. Karar, davalının savunma haklarına riayet edilerek verilmiş olmalıdır. Karar, Türk vatandaşlarının kişi halleri ile ilgili ise Türk Kanunlar İhtilafı kurallarının yetkili kıldığı maddi hukuk uygulanarak verilmiş olmalıdır.

27 Tahkimin Avantajları Yargılama sürecinin kısaltılması
Bağımsızlık ve tarafsızlık Uzmanlık Karşılıklılık esasının ortaya çıkardığı riski kaldırmak Yabancı Hakem Kararlarının Tenfizine İlişkin Birleşmiş Milletler New York Sözleşmesi

28 Tahkim Ad Hoc Tahkim : Tarafların aralarında yaptıkları sözleşme ile uygulanacak tahkim müessesesini tüm ayrıntıları ile düzenlemeleri Kurumsal Tahkim : Tarafların uyuşmazlığın çözümünü, sözleşme ile var olan tahkim müesseselerinden birini bırakmaları

29 Tahkim Süreci Tahkim Başvurusu Hakem Heyetinin Oluşturulması
Dilekçenin yazılması ve hakemlere veya kuruma gönderilmesi Hakem belli değilse ? Hakem Heyetinin Oluşturulması 1 – 3 hakem Tarafların ataması Hakemlerde uyuşmazlık

30 Tahkim Süreci Hakem heyetinin savunma alması ve delil toplama Duruşma
İncelemesi Karar - tebliğ Temyiz - itiraz Masraflar

31 Tenfiz şartları Taraflar arasında geçerli bir tahkim anlaşması bulunmalıdır Davalının savunma haklarına riayet edilmiş olmalıdır. Karar, hakemlerin yetkileri içinde verilmiş olmalıdır. Hakem Mahkemesinin teşkili veya tahkim prosedürü taraflar arasındaki anlaşma hükümlerine uygun olmalıdır Karar taraflar için bağlayıcı olmalı iptal edilmemiş yahut icrası askıya alınmamış olmalıdır. Karar, tenfiz devleti hukukuna göre tahkim yolu ile çözümü mümkün bir uyuşmazlığa ilişkin olmalıdır. Karar tenfiz devleti hukukunun kamu düzenine aykırı olmamalıdır.

32 ICC Arbitration Fees Sum in dispute Administrative expenses
up to $ from to % from to % from to % from to % from to % from to % from to % from to % over $

33 ICC Arbitration Fees Sum in dispute Fees(**) minimum maximum
up to $ % from to % % from to % 5.50% from to % 3.50% from to % 2.75% from to % 1.12% from to % % from to % % from to % % from to % % over % %