KİMDİR BU? GARİP DIŞINDA YENİLİĞİ SÜRDÜREN ŞİİR Mücahid SERÇEK

... konulu sunumlar: "KİMDİR BU? GARİP DIŞINDA YENİLİĞİ SÜRDÜREN ŞİİR Mücahid SERÇEK"— Sunum transkripti:

1 KİMDİR BU? GARİP DIŞINDA YENİLİĞİ SÜRDÜREN ŞİİR Mücahid SERÇEK
Fethiye Mehmet Erdoğan Anadolu Lisesi

2 Hisar dergisinin kurucularındandır. Dergide başyazılar yazmıştır.
Bir duygu şairi olarak, Yahya Kemal Beyatlı ve Ahmet Hamdi Tanpınar'daki şiir zevkini yakalamaya çalıştı. Ankara Sanat Severler Derneğinde etkin bir üye oldu. Şiir: Büyük Mabedin Eşiğinde, Hayâl Ettiğim Gibi, Yakarış, Bir Daha, Zaman Saati, Yakınma, Kaybolan Dünyâ. Deneme: Düşündüğüm Gibi FMEAL Mücahid SERÇEK

3 MUNİS FAİK OZANSOY ( ) FMEAL Mücahid SERÇEK

4 Anı: Altmış Yılın Hikâyesi, Sanatçı Dostlarım
arası yayınlanan Hisar dergisinin kurucularından ve çekirdek kadrosundandır. Edebiyat, şiir ve dil zevki bakımından eski ile yeni arasında bir köprü olarak kalmış, uzun ve değişken yıllarda hep güzelin, tabiîliğin, millî ve manevî değerlerin ve aklıselimin sözcülüğünü yapmıştır. Şiirde genellikle aruzu kullanmıştır. Şiir : Güneş Rengi Kadehlerle, Gerçek Hayali Aştı, Bir Yeni Dünya Kurmuşum, Zaman Perdesi, Güzelliklere Doymam Makale ve Deneme: Mısralarda Gezinti, Halkımız ve Sanatımız, Aynı Yolda, Söylemek Yaraşır, Zaman Perdesi, Anı: Altmış Yılın Hikâyesi, Sanatçı Dostlarım FMEAL Mücahid SERÇEK

5 MEHMET ÇINARLI  ( ) FMEAL Mücahid SERÇEK

6 Küçük Mitoloji Sözlüğü Nesir: Bile/Yazdı
Orta sınıf insanların yaşamlarını ev-aile-çevre üçgeni içinde anlatan şiirleri nedeniyle “Evler Şairi” olarak tanındı. Yapıtlarında büyük kent insanının kaygılarını, sevgi, aşk, yalnızlık gibi lirik konuları işlemiştir. Toplum ve toplumun yaşadığı sorunlar onun şiirinde ifade bulmuştur. Ayrıca sıradan bir insanların duygularını, yaşamını şiirinde anlatmıştır. Şiir: Kapalı Çarşı, Çevre, Evler, Sevgilerde, Eski Toprak, İki Başına Yürümek, En-Cam, Arada, Zebra, Divançe, Dar Çağ, Kareler Aklar, Beyler, Söyleriz Tiyatro: Yıldızlara Bakmak, Gece Aşevi, Üç Turunçlar İnceleme: Edebiyatımızda Eserler Sözlüğü, Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü, Küçük Mitoloji Sözlüğü Nesir: Bile/Yazdı FMEAL Mücahid SERÇEK

7 BEHÇET NECATİGİL  ( ) FMEAL Mücahid SERÇEK

8 “Hikâye” şiiriyle tanınmış ve sevilmiştir.
Âşık edebiyatı geleneğinden beslendiği ve Anadolu’yu anlattığı kendine has bir şiir çizgisi vardır. Serbest şiirler yazmıştır. Yurt ve doğa sevgisi, aşk, Kurtuluş Savaşı, yalnızlık başlıca konularıdır. Gerçekçi romantizm akımının öncüsü olmuştur. Şiir: Atatürk Kurtuluş Savaşı’nda, Yeşeren Otlar, Türk Mavisi, Zerdali Ağacı, Rüzgar, Adamın Biri, Yangın, Süt, Güz Türküleri, Sıkıntı ve Umut. Anı: İçi Sevda Dolu Yolculuk Düz Yazı: Şiir Her Zaman, Ece’nin Günlüğü FMEAL Mücahid SERÇEK

9 CAHİT KÜLEBİ (1917— 1997) FMEAL Mücahid SERÇEK

10 Şiire hece ölçüsüyle başladı, sonra serbest şiire geçti
Şiire hece ölçüsüyle başladı, sonra serbest şiire geçti. İlk şiirlerinde mistik ve metafizik ağırlıklı şiirler yazarken sonraları maddeci bir dünya görüşüne yöneldi. “Çocuk ve Allah” kitabıyla ün kazandı. Yüzü aşkın eseriyle Türk şiirinin en verimli şairlerindendir. Hemen hemen her konuda şiir yazmıştır. Yerli-yabancı hiçbir akımdan etkilenmeden klasiği ve çağdaşı kaynaştırdığı özgün bir şair olmuştur. “Türkçem benim ses bayrağım.” dizesiyle Türkçeye olan sevgisini anlatmıştır. Destan tarzında şiirler de felsefi, lirik, toplumcu şiirler de yazmıştır. Şiir: Havaya Çizilen Dünya, Çocuk ve Allah, Daha, Çakırın Destanı, Üç Şehitler Destanı, İstiklal Savaşı, Kınalı Kuzu Ağıdı, Sivaslı Karınca, İstanbul Fetih Destanı, Çukurova Koçaklaması, Anıtkabir, Mevlana’da Olmak, Yunus Emre’de Olmak, Türk Olmak, Çanakkale Destanı, Vietnam Savaşımız, Hiroşima, Nötron Bombası, Malazgirt Ululaması, Taş Devri, Dört Kanatlı Kuş, Yazıları Seven Ayı, Göz Masalı, Yaramaz Sözcükler (Çocuk Şiirleri) FMEAL Mücahid SERÇEK

11 FAZIL HÜSNÜ DAĞLARCA (1914—2008)
FMEAL Mücahid SERÇEK

12 Hisar dergisinin kurucularındandır.
Yaşayan Türkçe ile millî kültürle beslenmiş, içyapısı sağlam şiirler söylemiştir. Şiir : Sevmek Varken, Güvercin Uçurmak, Kerem ile Aslı İnceleme: Karacaoğlan-Hayâtı, Sanatı ve Şiirleri FMEAL Mücahid SERÇEK

13 MUSTAFA NECATİ KARAER (1929-1995)
FMEAL Mücahid SERÇEK

14 Şiir: He, Lâmelif, Om Mani Padme Hum
Klâsik edebiyatımızla Fars edebiyatını iyi bilen, bu edebiyatlarla ilgili inceleme ve çevirileri de olan şair, 18 yaşına kadar gazel ve rubailer yazmış, 1937'den sonra yazdığı serbest nazımlı şiirlerinde kişiliğini bulmuştu. Doğu-Batı kültürlerini bağdaştırarak, ilhamını Asya tasavvuf ve dinler tarihinin ünlü kişilerinden, eski doğu medeniyet ve masallarından alan, egzotik şiirleriyle tanındı. "Somut malzemeyle soyut bir âlem" yarattı; bir hayal ve duygu şairi değil, bir intuition (sezgi) şairi oldu; yıllarında yeni şiir akımına kendine özgü bu hava ile o da katıldı. Şiir: He, Lâmelif, Om Mani Padme Hum Araştırma İnceleme: Mevlâna , Molla Câmi, Naima, Ömer Hayyam, Eşrefoğlu Divanı, Divan Şiirinde İstanbul (antoloji) FMEAL Mücahid SERÇEK

15 ASAF HALET ÇELEBİ ( ) FMEAL Mücahid SERÇEK

16 Öykü: Dün Yağmur Yağacak
İkilikler ve dörtlüklerden oluşan ilk şiirlerinde yoğun bir söyleyiş özelliği göze çarpar. İnsan toplum ilişkilerine yönelik temaları konu edinerek düşündürücü bir şiir evreni kurmuştur. Duygu ve düşünce yoğunluğuyla birlikte, alay ve taşlama şiirine egemen olan öğelerdir. İnsan ilişkilerinin toplumsal ve bireysel yanlarını sen ben ikileminde vermiştir. Çok kullandığı sevgi, ayrılık, ölüm temaları, son dönem şiirlerinde giderek yerini kaçış ve umutsuzluğun tedirginliğine bırakmıştır. Şiir: Dünya Kaçtı Gözüme, Sen Sen Sen, Bir Kapı Önünde, Yumuşaklıklar Değil, Nasılsın, Çiçekleri Yemeyin, Yalnızlık Paylaşılmaz, Benden Sonra Mutluluk Öykü: Dün Yağmur Yağacak FMEAL Mücahid SERÇEK

17 ÖZDEMİR ASAF ( ) FMEAL Mücahid SERÇEK

18 Alacakaranlık, Uzun Vuran Gölge İnceleme:
İlk şiiri Çınaraltı dergisinde 1948 yılında çıktı. Daha sonra Hisar dergisi çevresine katıldı. Cahit Sıtkı Tarancı ve Kemalettin Kamu üzerine yaptığı incelemeleri kitap haline getirildi. Modern Batı edebiyatının şiir tekniklerini dikkate alan, duygu ve düşünce arasında kendine özgü bağlar kuran sanatçı, şiirlerini iki cilt halinde bastırdı. Şiir: Alacakaranlık, Uzun Vuran Gölge İnceleme: Cahit Sıtkı Tarancı, Kemalettin Kamu FMEAL Mücahid SERÇEK

19 GÜLTEKİN SÂMANOĞLU (1927-2003)
FMEAL Mücahid SERÇEK

20 Şiirlerinde büyük harf ve noktalama işareti kullanmamıştır.
“Maviciler” diye bilinen toplumsal gerçekçilik akımının sözcüsü ve kurucusudur. Garip ve II. Yeni şiirine karşı çıkmıştır. Şiirlerinde toplumsal olaylar destansı bir nitelikte işlenir. Şiirlerinde barış, özgürlük, adalet, halkçılık, insan sevgisi, gelecek umudu gibi toplumsal konuları işlediği gibi; bunalım, yalnızlık, aşk, umutsuzluk, ölüm… gibi bireysel konuları da işlemiştir. İlk şiirlerinde Divan edebiyatının ve halk edebiyatının ses ve biçim özelliklerinden yararlandığı görülür. Şiirlerinde büyük harf ve noktalama işareti kullanmamıştır. Şiir: Duvar, Sisler Bulvarı, Yağmur Kaçağı, Ben Sana Mecburum, Belâ Çiçeği, Yasak Sevişmek, Böyle Bir Sevmek, Elde Var Hüzün, Korkunun Krallığı Roman: Sokaktaki Adam, Kurtlar Sofrası, Bıçağın Ucu, Sırtlan Payı, Yaraya Tuz Basmak, Fena Halde Leman, Dersaadette Sabah Ezanları Gezi: Abbas Yolcu Deneme: Hangi batı, Hangi Sol, Hangi Atatürk… FMEAL Mücahid SERÇEK

21 ATTİLÂ İLHAN ( ) FMEAL Mücahid SERÇEK

22 Şiir: Yalnızlık (1962), Duvak (1971), Seninle (1986)
Gazetecilik, yöneticilik, avukatlık ve Sivas milletvekilliği yaptı. Hisar dergisi şairleri arasında yer aldı. Geleneksel şiirimizin öz ve şekil özelliklerini kendi şiir potasında eriterek kişiliğine kavuştu. Şiirlerinde, Anadolu'ya, Anadolu insanına eğilmiş, onların sorunlarını yapıcı bir tavırla dile getirmiştir. Sade ve rahat bir dili, aydınlık bir üslubu vardır. Milli ve manevi değerlere bağlı kalmıştır. Bu tarafı ile, Arif Nihat Asya'nın milli havası, mistik şiirine yakın görünmektedir. Şiir: Yalnızlık (1962), Duvak (1971), Seninle (1986) Gezi Notları: Üsküp’ten Kosova’ya FMEAL Mücahid SERÇEK

23 YAVUZ BÜLENT BAKİLER (1936 - )
FMEAL Mücahid SERÇEK

24 1950 yılında Munis Faik Ozansoy, Mehmet Çınarlı, Gültekin Sâmanoğlu, Mustafa Necati Karaer ile birlikte "Hisarcılar" grubunu oluşturdu. Mart 1950'de yayınlanmaya başlayan Hisar dergisinin kurucularından olan şair, çeşitli aralıklarla ( ; ) 30 yıl süreyle derginin yazı işleri müdürlüğünü yaptı. ESERLERİ Şiir: Büyüyen Eller, Yeşil Çağ, Hüzzam Beste, Belki, Bir Bulut Geçti, Özlem Rıhtımı, İnceleme: Cahit Sıtkı Tarancı, Ömer Bedrettin Uşaklı Antoloji: Cumhuriyet Döneminde Türk Şiiri FMEAL Mücahid SERÇEK

25 İLHAN GEÇER ( ) FMEAL Mücahid SERÇEK

26 1950'lerde yazdığı şiirlerde Ahmed Arif'ten etkilendiği gözlenirken, 1960'lardan sonra toplumsal gerçekçi bir yaklaşımla İkinci Yeni'ye yöneldi. Zengin sözcük dağarcığını destansı bir söyleyişle ustaca değerlendirdi. Şiirinin olgunluk döneminde biçim gösterilerine kaçmadan yalın bir teknikle yazdı. Şiir: Gölgeleri Kullanmak, Yol Üstündeki Semender, Her Yüz Bir Öykü Yazar, Ağıtlar ve Övgüler, Dr. Kaligari'nin Dönüşü, Sürgün, Gözüm Seğirdi Vakitten, Söz Acıda Sınandı, Az Kaldı Kışa, Hayalete Övgü… Anı: Gizli Çekmece Günlük: Gece Defteri Oyun: Kurt Dişi İnceleme-Araştırma: Kabul ve Red, Bir Yazı'nın Arayışları, Yazılanla Okunan, Karanfil ve Pranga… FMEAL Mücahid SERÇEK

27 AHMET OKTAY ( ) FMEAL Mücahid SERÇEK

28 Şiir: İşaret Çocukları, Yedi Güzel Adam, Menziller, Korku ve Yakarış
İslamî söylemin önemli bir temsilcisidir. İslam dünyasındaki bütün inananları kucaklamak ve bütün inananların bir arada olması şiirlerinin ana temasıdır. Son yıllarda çocuk edebiyatına yöneldi. Çocuklar için yazdığı kitaplardan biri olan Yürek Dede İle Padişah adlı eseriyle 1984'te Türkiye Yazarlar Birliği'nce çocuk edebiyatı dalında yılın yazarı seçildi. Şiir: İşaret Çocukları, Yedi Güzel Adam, Menziller, Korku ve Yakarış Çocuk Şiirleri: Gülücük, Ağaç Okul Hikaye: İns Masal: Yürek Dede ile Padişah, Serçe Kuş, Katır Aslan, Ağaçkakanlar,   Küçük Şehzade, Motorlu Kuş,  Kuşların Dili  Deneme:Bir Değirmendir Bu Dünya, Zengin Hayaller Peşinde Tiyatro:Sütçü İmam FMEAL Mücahid SERÇEK

29 CAHİT ZARİFOĞLU (1940–1987) FMEAL Mücahid SERÇEK

30 İpek Yolundan Afganistan'a
Mavera dergisinin kurucuları arasında yer almıştır. Şiirlerini II. Yeni anlatım tekniklerini İslamî öğelerle birleştirerek geliştirmiştir. Tok, kavgacı, destana yatkın bir üslûpta söylenmiş olan şiirlerinde ayrıca ince duyarlılıklar işlenmiştir. İslâmî ton bir "leit-motif" halinde bütün şiirlerine yayılmıştır. İslam estetiğinin biçimlendirdiği kapalı ve imgeci bir söylemi geliştirmiştir. Bu imgeleri İslam’ın ve insanlığın evrensel kalıpları üzerine kurmuştur. Şiir:   Sebeb Ey, Risaleler Gezi: İpek Yolundan Afganistan'a FMEAL Mücahid SERÇEK

31 ERDEM BAYAZIT (1939–2008)     FMEAL Mücahid SERÇEK

32 İlk şiirlerinde daha çok İkinci Yeni akımının etkisinde imgeci şiirler yazmış; bireyin iç dünyasına, toplumsal tarihe, doğaya ve toplumsal çevreye yönelik araştırmalar şiirine kaynak olmuş; divan şiirinin imgeleri ve tasavvuf düşüncesi eserlerini beslemiştir. Sonraki yıllarda gelenekçilikle çağdaş bir bakışı kaynaştıran, biçim ve özün dengelendiği bir düzey sergiledi. İslam mistisizmi, özellikle de tasavvuftan yararlanarak kendine özgü bir sözcük dağarcığı geliştirdi. Şiir aracılığıyla duyuların ulaşamadığı boşluğu tamamlamaya çalışmış; böylece dünyanın tamamlanacağına inanmıştır. Şiir: Bakış Kuşu, Hüzün ki En Çok Yakışandır, Bize, Gülün Ustası Yoktur, Küller ve Zaman, Bedreddin Üzerine Şiirler, Doğu Şiirleri, Yaz Şiirleri, Gizemli Şiirler, Çöl Şiirleri, Erguvan Şiirler, Akşam Şiirleri, Yolculuk Şiirleri, Hurufi Şiirler, … Deneme- İnceleme: Kültür Üzerine, Yazın Üzerine, Dil'in Dili, Denemeler Karşı Denemeler, İstanbul Yazıları, Okuma Notları, Budalalığın Keşfi, Sözün Gücü, Yüzler ve İzler… Anı-Günce: Geçmiş Yaz Defterleri, Ceviz Sandıktaki Anılar, Bulanık Defterler FMEAL Mücahid SERÇEK

33 HİLMİ YAVUZ ( ) FMEAL Mücahid SERÇEK