KAFKAS ÜNİVERSİTESİ TANINIRLIK ve REKABET İÇİN BOLOGNA SÜRECİ: KAFKAS ÜNİVERSİTESİ KAFKAS ÜNİVERSİTESİ DIŞ İLİŞKİLER BİRİMİ 28 Mart 2012 Rektörlük Senato.

... konulu sunumlar: "KAFKAS ÜNİVERSİTESİ TANINIRLIK ve REKABET İÇİN BOLOGNA SÜRECİ: KAFKAS ÜNİVERSİTESİ KAFKAS ÜNİVERSİTESİ DIŞ İLİŞKİLER BİRİMİ 28 Mart 2012 Rektörlük Senato."— Sunum transkripti:

1 KAFKAS ÜNİVERSİTESİ TANINIRLIK ve REKABET İÇİN BOLOGNA SÜRECİ: KAFKAS ÜNİVERSİTESİ KAFKAS ÜNİVERSİTESİ DIŞ İLİŞKİLER BİRİMİ 28 Mart 2012 Rektörlük Senato Salonu

2 İçerik Farklı bir açıdan Bologna Süreci Sürecin çalışma alanları ve gelişimi 6111 Sayılı Kanun Değişik Kesimlere katkısı Türkiye’de yapılan çalışmalar Üniversite’de ve birimlerde ne yapıldı ve yapılacak? Anketler ve EÖBP Sonuç

3 Bologna Süreci nedir? AB’nin ABD ile rekabet edebilmesi için araçlar sunan bir süreçtir. Öğrenci merkezli bir eğitim reformudur. Ulusal eğitim alanları birbiri ile karşılaştırılabilir, Eğitimi Avrupa boyutunda ele alan, Tüm süreci iç ve dış paydaş katılımı ile sürekli denetleyen ve izleyen Üniversitelerde tanınırlığı ve eğitimde kalite güvencesini sağlayan bir araçtır. Statik değil dinamik bir yapıdır. Avrupa Yüksek Öğrenim Alanı ve Bilgi Toplumu oluşturmak

4 Bologna Süreci Nasıl Başladı? Bologna Süreci’nin temelleri 1998 yılında Fransa, İtalya, Almanya ve İngiltere Eğitim Bakanlarının Sorbonne’da gerçekleştirdikleri toplantı sonunda yayımlanan Sorbonne Bildirisi ile atılmıştır. Avrupa’da ortak bir yükseköğretim alanı yaratma fikri ilk kez bu bildiri ile ortaya çıkmıştır.

5 Sürecin Tarihi Gelişimi 1998 Sorbonne Fransa, İtalya, Almanya ve İngiltere 1999 Bologna Bildirgesi 29 Avrupa ülkesi 2001 Prag, Türkiye’nin dahil olması 2003 Berlin, 2005 Bergin, londra 2007 2009 Lauvren 46 ülke 2010 Budapeşte – Viyana 47 Ülke ve 2020 hedefi

6 Bologna Sürecinin Ana Faaliyet Alanları Diploma ve Derecelerin Tanınması Kalite Güvencesi Yeterlilikler Çerçevesi Öğrenci Katılımı ve Sosyal Boyut

7 BOLOGNA SÜRECİ EYLEM PLANI Bologna Deklarasyonu ile: Bologna Deklarasyonu ile:Bologna Deklarasyonu ile:Bologna Deklarasyonu ile: 1. Kolay anlaşılan ve karşılaştırılabilir bir derece sisteminin uygulanması 2. Lisans ve lisansüstü olmak üzere iki dereceli bir sistemin uygulanması 3. Kredili bir sistem oluşturulması (ECTS/AKTS) 4. Hareketliliğin arttırılması 5. Kalite güvencesinde Avrupa boyutunun oluşturulması 6. Yükseköğretimde Avrupa boyutunun güçlendirilmesi Prag Bildirgesi ile: Prag Bildirgesi ile: 7. Yaşamboyu öğrenim 8. Yüksek Öğrenim Kurumları (EUA) ve Öğrencilerin (ESİB) sürece katılımı 9. Avrupa Yüksek Öğrenim Alanı’nın cazibesinin arttırılması Berlin Bildirgesi ile: Berlin Bildirgesi ile:Berlin Bildirgesi ile:Berlin Bildirgesi ile: 10. Avrupa Yükseköğrenim Alanı ve Avrupa Araştırma Alanı arasında sinerji, doktora programları

8 Diploma ve Derecelerin Tanınması Lizbon Tanıma Sözleşmesi (1997, 2004, 2007) Diploma Eki (DE) Avrupa Kredi Transfer Sistemi (AKTS) ENIC / NARIC Merkezleri Üniversite ne yapacak? Diploma Eki ve AKTS çalışmalarını hızlı bir şekilde sürdürecek ve AB’ye tanınırlılık için müracaat edecek Hedef: Diploma Eki Etiketi ve AKTS Etiketi

9 Kalite Güvencesi İç ve Dış Değerlendirme YÖDEK ADEK

10 Yeterlilikler Çerçevesi Avrupa Yüksek Öğrenim Yeterlilikler Çerçevesi Türkiye Yükseköğrenim Yeterlilikler Çerçevesi Alana özgü yeterlilikler çerçevesi Üniversite ne yapacak “Çerçeveyi” herkes çalışacak ve anlayacak Çerçeveye göre program yeterliliklerini belirleyecek Ders öğrenim çıktılarını yazacak

11 TYYÇ (Lisans)

12 TYYÇ’nin Kullanımı

13 Program İyileştirme

14 Sosyal Boyut Yükseköğretime erişen, Yükseköğretime katılan ve Yükseköğretimi tamamlayan öğrenci gruplarının, toplumların çeşitliliğini yansıtması hedefine ulaşma çabası

15 Sosyal Boyut Kavramı Nedir? Sosyal Boyut kavramı, genel anlamda, “yükseköğretime erişen, yükseköğretime katılan ve yükseköğretimi tamamlayan öğrenci gruplarının toplumların çeşitliliğini yansıtması hedefi”ne ulaşma sürecidir. Bu süreç, ülkeler ve toplumlara bağlıdır.

16 AVRUPA KREDİ TRANSFER SİSTEMİ (AKTS) EUROPEAN CREDİT TRANSFER SYSTEM (ECTS) Avrupa’daki diğer yükseköğretim kurumları tarafından da tanınması ile ilgili sorunlara çözüm getirmek üzere Avrupa Kredi Transfer Sistemi Öğrencilerin çeşitli yükseköğretim kurumlarından almış oldukları eğitimlerin, Avrupa’daki diğer yükseköğretim kurumları tarafından da tanınması ile ilgili sorunlara çözüm getirmek üzere Avrupa Kredi Transfer Sistemi geliştirilmiştir.

17 1 yarıyıllık eğitim 30 AKTS kredisi 1 yıllık eğitim 60 AKTS kredisi 1 yılda 3 yarıyıllık uygulama varsa 1 yarıyıl 20 AKTS kredisi 3 yıllık programlar 180 AKTS kredisi 4 yıllık programlar 240 AKTS kredisi 17 EĞİTİM VE AKTS

18 Kredi Aktarım ve Biriktirme Sistemi Öğrenme Çıktıları İş Yükü 18 AKTS (ECTS) KREDİSİ

19 Öğrenci hareketliliğini kolaylaştırmak, yurtdışında gördükleri eğitimlerinin kendi ülkelerinde tanınmasını garanti Öğrencilerin yurtdışında gördükleri eğitimlerinin kendi ülkelerinde tanınmasını garanti altına almak. 19 AKTS’NİN AMACI

20 AKTS kredisi verilmelidir  Zorunlu ve seçmeli derslerin tümüne AKTS kredisi verilmelidir. AKTS kredisi verilmelidir  İzlenen programdan mezun olabilmek için alınması zorunlu olan tez çalışması, proje çalışması veya staj gibi çalışmalara da AKTS kredisi verilmelidir. tam sayı verilmesi  AKTS kredisinin tam sayı verilmesi tavsiye edilir.  Ortak zorunlu dersler (A.İ.İ.T, Yabancı Dil, Türkçe)  Ortak zorunlu dersler (A.İ.İ.T, Yabancı Dil, Türkçe) 30 AKTS kredisi içinde yer almamaktadır. 20 AKTS KREDİSİ VE DERSLER

21 NEREDEN?NEREYE? Ulusal KredilerAKTS Pasif RolSorumluluk ÖğretmeÖğrenme ÖĞRETEN MERKEZLİ’DEN ÖĞRENEN MERKEZLİ’YE

22 Öğrencinin aldığı derecenin rahatça anlaşılabilmesi için diplomaya ek olarak verilen belgedir. Özgeçmiş değildir. Sadece not dökümü değildir. Özellikleri YÖK tarafından belirlenmiştir. (YÖK’ün sayfasından daha geniş bilgi edinilebilir.) 22 DİPLOMA EKİ

23 6111 Sayılı Kanun (Torba Yasa) 25 Şubat 2011 tarihinde, “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında 6111 Sayılı Kanun” yürürlüğe girdi.

24 6111 Sayılı Kanun 2547 Sayılı Yükseköğretim Yasasında da yeni düzenlemeler getirmektedir.

25 2547 Sayılı Yükseköğretim Yasasında yapılan değişiklikler 44. Madde yeniden düzenlenmiştir. 46. Madde yeniden düzenlenmiştir. Geçici 58. Madde eklenmiştir.

26 44. Madde Eski halinde yalnızca öğretim süreleri ele alınmaktaydı. Yeni düzenlemede “Diploma alma, ders kredilerinin hesaplanması, öğrencilik haklarından yararlanma ve sınavlar” ile ilgili hususlar bir bütünlük içerisinde düzenlenmiştir.

27 Yeni düzenlemelerin genel anlamı... 6111 Sayılı Kanun sadece bir af uygulaması değil, önemli bir sistem dönüşümünün başlangıcını oluşturmaktadır. Dönüşümün, eğitim sistemimizin işleyişi üzerinde ve Bologna Sürecinin sağlıklı işletilmesi konusunda olumlu etkileri olacağını beklemekteyiz.

28 Düzenleme öncesi… Bologna süreci ve AKTS’ye uygun olmayan bir kredilendirme ve eğitim süreci, Dış paydaşlara yeterince açık olmayan bir yükseköğretim sistemi, Sistematik bir iç-dış kalite güvence sistemine sahip olmayan bir sistem, Önceden kazanılmış yeterlilikleri dikkate almayan bir sistem,

29 44. Madde (44-a) (AKTS) Ders kredileri bir programdan mezun olmanın ana koşulu haline getirilmiştir. Ders kredileri, yükseköğretim yeterlilikler çerçevesine göre, öğrenim kazanımları da gözönünde bulundurularak her program ve düzey için üniversiteler tarafından belirlenecektir. Dolayısıyla, mevcut ders ve kredi sistemleri yeniden düzenlenerek Bologna sürecine uygun AKTS temelli kredi sistemi uygulanacaktır.

30 Ek: 6111 Sayılı Kanun

31 44. Madde (44-b) (Ders kredilerinin hesaplanması, öğrencilik haklarından yararlanma ve sınavlar) 1. Öğretim faaliyetlerinin üç dönemi aşmamak üzere yıl içinde kaç döneme ayrılarak sürdürüleceği; 2. Her bir dönemde alınması gereken asgari ve azami kredi miktarları; 3. Her bir diploma programının diplomayı almayı hak eden kişiye kazandıracağı bilgi, beceri ve yetkinliklerin neler olacağı ve ölçme ve değerlendirmelerinin nasıl yapılacağı; 4. Hazırlık sınıfı veya başka yollarla yabancı dil yeterliliğinin nasıl kazandırılacağı ve yabancı dil bilgi düzeyinin nasıl ölçüleceği;

32 44. Madde (44-b) (Öğrencilik haklarından yararlanma, sınavlar ve dış paydaşların görüşleri) 5. Kayıt, devam, uygulama, tez ve teorik ders içerikleri, ön şartlı dersler, sınav çeşitleri ve bunların ders başarı notuna katkısı ; 6. Öğrencilerin mezuniyet sonrası istihdamına ilişkin olarak bilgi, görüş ve tecrübelerine ihtiyaç duyulan kişileri ifade eden dış paydaşların diploma programlarına ilişkin değerlendirmelerinin alınması; 7. Diğer yurt içi ve yurt dışı yükseköğretim kurumlarından alınan derslerin kredilerinin intibakının sağlanması; 8. İlgili programın tamamlanmasına yönelik önceden kazanılmış yeterliliklerin tanınması;

33 44. Madde (44-b) (Öğrencilik haklarından yararlanma, kalite güvencesi) 9. Farklı diploma programlarından bazı derslerin alınmasıyla yandal veya çift anadal yapılması; 10. Diploma alınabilmesi için, müfredat değişikliği veya isimleri değişmemekle birlikte ders içeriğinin değişmesi ya da ders içeriği değişmemekle birlikte aradan uzun bir sürenin geçmesi nedeniyle, daha önce başarılı olunan derslerden hangilerini yeniden almaları gerektiği; 11. Eğitim-öğretim süreçlerinin sürekli iyileştirilmesine yönelik iç ve dış kalite güvencesi uygulamaları rutin hale gelmektedir.

34 Bologna Sürecin Organizasyon Yapısı

35 Bologna Süreci taraflara ne kazandıracak?  Ülke içinde ve dışında yükseköğretim kurumlarının tanınmasını ve cazibesini arttırır.  Öğretim üyeleri için ders programı oluşturmayı ve güncellemeyi kolaylaştırır.  Öğrenciler için öğrenci merkezli bir yaklaşımı sağlar.  İşverenler açısından istihdam edecekleri öğrencileri daha doğru seçerler.

36 Türkiye’de Bologna Süreci  2006 Yükseköğrenim Yeterlilikler Çalışma Grubu  2009 Yükseköğretim Mesleki Eğitim ve Sanat Eğitimi Yeterlilikleri Çalısma Grupları  2010 Yükseköğrenim Yeterlilikler Çerçevesi  Bologna Uzmanları Ulusal Takımı Projesi (5 Dönem)  2 Üniversite ‘AKTS Etiketi’ ve 11 Üniversite ‘Diploma Eki Etiketi’ aldı  Temel Alan Yeterlilikleri’nde son durum

37 Bologna Süreci için Üniversitede iş bölümü Rektör Rektör Yardımcısı BEK Başkanı BOLOGNA UZMANI BEK KOMİSYONU FAKÜLTE / MYO / YUKSEK OKUL BOLOGNA KOMİSYONU BOLUM / ANABİLİM DALI BOLOGNA KOMİSYONU ÖĞRETİM ÜYESİ / ELEMANI ÖĞRENCİ İLGİLİ DEKAN

38 Bologna Eşgüdüm Komisyonu (BEK) Üniversite’daki Bologna Süreci çalışmalarını yürüten komisyon BEK Kimlerden Oluşur Eğitim ve Uluslararası ilişkilerden sorumlu rektör yardımcısı Bologna uzmanı (var ise) AKTS / DE ve Erasmus koordinatörü Öğrenci İşleri Daire Başkanı Öğrenci Konseyi Başkanı Rektörün uygun gördüğü diğer üyeler

39 BEK’in Görevleri “Yıllık Eylem Planı”nı hazırlamak, uygulanmasını sağlamak; Kurum Raporu’nu hazırlamak Hizmet içi eğitim seminerlerinin düzenlenmesini sağlamak. Yapılan çalışmaları değerlendirip strateji belirlemek Ulusal ve uluslararsı etkinliklerini izlemek, katılmak ve bu doğrultuda kurum içi hazırlıklara öncülük etmek

40 Fakülte’in (YO, MYO) Görevleri İlgili dekan (müdür) yardımcısı, BEK üyesi, üyeler Çalışmalarının etkin ve sağlıklı yürümesini sağlamak. Bölüm / Anabilim dalı başkanlarıyla toplantılar yaparak eşgüdüm sağlamak ve strateji geliştirmek Eğitim çalışmaları Fakülte genelinde Bölümlerde Web üzerinden gerekli denetim ve uyarıları yapmak Tek lisans programı için yeterliliklerini hazırlamak Üniversite ve Fakülte Derslerini için koordinasyon

41 Program (Lisans, Yüksek lisans, Doktora)  Program Başkanı ( Dekanlık, Bölüm, ABD) Bologna çalışmalarının yürütülmesini sağlar Komisyonuna başkanlık eder  Komisyonlar Program yeterliliklerini hazırlar Derslerin yeterliklere katkısını ve AKTS’leri düzenler Bilgi paketi için program bilgilerini hazırlamak Süreçle ilgili gelişmeleri takip eder ve gereğini yapar.

42 Öğretim Üyesi (Ders Öğrenme Çıktıları) Dersle ilgili bilgileri hazırlamak Dersin genel amacını yazmak Dersin öğrenme çıktılarını hazırlamak Program yeterliliklerinin hazırlanmasına katkıda bulunmak Dersin hangi program yeterliliklerine katkısını belirlemek Öğretme ve değerlendirme yöntem ve araçlarını belirlemek Dersin işyükünü ve AKTS’sini hesaplamak. Tüm bu bilgileri web ortamında bilgi paketine aktarmak, güncellemek ve geliştirmek.

43 Enstitülerin Rolü Bu çalışmalar temelde program temelli olduğundan daha çok öğretim üyeleri ve program yöneticilerini ilgilendiriyor. Lisansüstü derslerde müfredat geliştirirken bologna sürecine uyarlanacak çalışmaları yaparak prensipleri belirlemek Zorunlu ve seçmeli dersler kategorizasyonu Derslerin seviyesine göre kodlanması Araştırma (tez) çalışmalarının AKTS’lendirilmesi EÖBS aracılığıyla çalışmaların takibi ve kontrolü EÖBS aracılığıyla çalışmaların takibi ve kontrolü

44 Anketler Ders Değerlendirme Anketleri Amacı öğrenci’den geridönüm almaktır Başarılı öğrencilere uygulanır Dersi veren değerlendirir Mezun Anketleri Amacı program yeterliliklerine katkı sağlamak Program başkanı ve komisyon değerlendirir Dış Paydaş Anketleri Amacı program yeterliliklerine katkı sağlamak Program başkanı ve komisyon değerlendirir

45 EÖBS (Web Portalı) Çalışmalarımızın web tabanlı olacak Üniversite Web sitesi ile uyumlu olacak ECTC etiketi müracatımız portal üzerinden değerlendirilecek Dinamik bir ortam ve şeffaflık sağlayacak

46 Karşılaşılacak Engeller Fiziki ve yetişmiş insan gücü altyapısı Alışkanlıklar, tembellik ve bunlara bağlı geriye olan özlem Direnç Önemsememe Hafife alma Gerekçeler öne sürme

47 Çalışılması Gereken Teknik Konular Programın amaç ve hedefi Program yeterlilikleri Ders öğrenme çıktıları AKTS hesabı Ders bilgi paketi Öğrenci anketleri Paydaş anketleri

48 Sonuç alabilmek için Bologna Sürecine ve değişime inanmak Rektör, dekan, müdür, bölüm başkanı ve yardımcılarının doğrudan katılımlarının sağlanarak kurum olarak hareket etmek Zihniyet dönüşümü için uluslararası alanda son yıllarda eğitim öğretimdeki değişimi sürekli aktarmak Derslik ve derslik dışı öğrenme ortamları oluşturmak Değişimi kolay yönetebilmek için web tabanlı çalışmak

49 Bologna Süreci içselleşeleştirilebilecek mi? Çalışmaların ciddiyetine ve samimiyetine bağlı Üst yönetim ve birim yönetimlerinin tutumuna bağlı Yükseköğretim ve hatta tüm eğitim sisteminde bu doğrultuda yapılacak çalışmalara bağlı Fiziki imkanların ne kadar hızlı iyileşeceğine bağlı Yapılan çalışmalar hedefe ulaşmanın ön şartı Vizyonu geliştirecek ve farkındalık oluşturacak Bu bir süreçtir ve kervan yolda dizilecektir.

50 Kullanılabilecek Kaynaklar http://bologna.yok.gov.tr/index.php http://atauni.edu.tr Bilgi Paketleri Sakarya Üniversitesi (Eğitim Öğretim Bilgi Sistemi) KTÜ (Bilgi Paketi) Marmara Üniversitesi (Bilgi Paketi) Diğer üniversiteler GOOGLE ve diğer tarama sistemleri

51 Teşekkürler…