Trafik psikolojisi tam olarak neleri inceliyor?

... konulu sunumlar: "Trafik psikolojisi tam olarak neleri inceliyor?"— Sunum transkripti:

1 Trafik psikolojisi tam olarak neleri inceliyor?
Bu alanda şimdiye kadar uzman yetişti mi? Trafik stresini diğer streslerden ayıran nedir?

2 Trafik psikolojisi tam olarak neleri inceliyor?
Psikolojinin uygulamalı alt dallarındandır. Yaya ve sürücülerin trafikteki davranışlarının altında yatan psikolojik süreçleri inceler. Başlıca amacı trafik kazalarını ve bu kazaların sonucu olan ölümleri azaltabilmektir.

3 Trafik psikoloji çalışma alanları nelerdir ?
Sürücülerin araç sürme eylemi sırasındaki; algı, dikkat ve biliş süreçleri, sürücü kişiliği, risk alma davranışı, sürücülerin tutumları ve duygularını

4 Trafik psikoloji Trafik tanımı altında belirtilmiş yerlerdeki en başta sürücülerin, yayaların ve yolcuların üzerinde etkide bulunan içsel ve dışsal psikolojik ve fiziksel faktörlerin çaprazlama etkisi altında kalan bireyin ön düşünme süreçleriyle birlikte ortaya çıkaracağı veya çıkarabileceği potansiyel davranışların o an için birey tarafından yansıtılmamış (ama her an yansıtılabilecek) halidir.

5 Trafik Psikolojisinin Araştırma Konuları
Trafik ve ulaşım psikolojisi, kaza ve davranış modelleri, teorileri ve uygulama alanları, sürücü davranışı ve tutumunun sosyal psikolojisi, sürücülükte psikomotor ve bilişsel süreçlerdeki risk faktörleri, trafik psikolojisinde araştırma yöntemleri, kaza önleme ve güvenlik müdahale teknikleri, insan faktörü ve performansı, trafik mühendisliği, trafik güvenliği ve kaza araştırmaları, kentsel ulaşım sistemleri: planlama ve dizayn.

6 Hayatı trafiğe göre düzenliyoruz
Trafik psikoloğu Doç. Dr. Yeşim Yasak, stresten kurtulmak için iş yerimize yakın semtlerde oturduğumuzu, sürekli sıkışık olmayan alternatif yollar aradığımızı söylüyor. Türkiye'de yeni olan bu alandan, kazaların sayısını azaltmak, yol güvenliğini sağlamak için faydalanılıyor.  

7 Trafik psikologları ne yapar ?
üniversitelerde ya da trafik/ulaşım güvenliği enstitülerinde; yol kullanıcılarının düşünce biçimleri, kazaya yatkınlığı belirleyen faktörler, risk alma eğilimi, tehlike algısı, bireysel farklılıklar, sürücülük ile ilgili yetenekler, kişilik özellikleri gibi pek çok konuda araştırmalar yapmaktadırlar.

8 Trafik psikologları ne yapar ?
trafik eğimcilerinin eğitimleri, kanun yapıcılara danışmanlık, trafik mühendislerine danışmanlık, bilirkişilik görevlerini üstlenmektedirler Uygulamalı alanda ise; psikoteknik değerlendirme, sürücü davranışı geliştirme eğitimi ve rehabilitasyonu, kampanyalar en yaygın olarak görev aldıkları alanlar olarak sıralanabilir.

9 Trafik Psikologlarına Kimler Başvuruyor ?
Yasal zorunluluklar nedeniyle başvuru oluyor: 1.Trafik Kanunu’ndaki ilgili maddeler nedeniyle sürücü belgesi alıkonmuş kişiler. 2.Taşımacılık Kanunu kapsamında yük ve yolcu taşımacılığı yapacak olan şoförler.

10 Trafik Psikologlarına Kimler Başvuruyor ?
Trafik psikologlarının yaptıkları iş bir klinik psikologdan ya da daha bilindik ifadeye, bir terapistten farklı. Kişi yaşadığı sorunlara çözüm bulabilmek için genellikle kendi isteğiyle bir terapiste başvurur. Ancak bir sürücü “ben kurallara uyamıyorum, düzelmek istiyorum” diye bir düşünce ile bir trafik psikologuna başvurmaz.

11 Trafik Psikologlarına Kimler Başvuruyor ?
Çok istisna durumlarda, örneğin, başından kaza geçmiş ve araç kullanma konusunda sorun yaşayan bir sürücü kendi isteği ile başvurabilir. Fakat hem ülkemizde hem de batıda yasal gereklilikler nedeniyle ve resmi otoriteler (EGM gibi) vasıtasıyla sürücüler ya da sürücü adayları trafik psikologlarına gönderilirler.

12 Trafik stresini diğer streslerden ayıran nedir?
Engellenmek, kontrol duygusunu kaybetmek, belirsizlik, stres yaratan en önemli nedenlerdir.

13 Trafik stresini diğer streslerden ayıran nedir?
Yaşadığınız şehrin trafik ortamı bir kronik stres kaynağı oluyorsa, işiniz zor demektir. Şehirlerimizi düzenleyen görevlilerin, sorumlu kişilerin toplu taşımacılığı (özellikle de yeraltı treni gibi raylı sistemleri) huzurlu, yaygın ve konforlu hale getirerek trafik sorununu çözmeleri gerekir.

14 Trafik stresini diğer streslerden ayıran nedir?
İstanbul olmak üzere trafiğin büyük sorun olduğu metropollerde, insanlar yaşamlarını trafiğe göre düzenleyerek, trafik stresi ile baş etmeye çalışıyorlar. Örneğin İş yerleri ile evlerini aynı semtte seçmeye çalışıyorlar Ya da trafiğin ne zaman, nerelerde yoğunlaştığını önceden öğrenip, alternatif yollar buluyorlar

15 Trafik stresini diğer streslerden ayıran nedir?
Sürücü, stresinin artmaya başladığını hissettiğinde kişi (sıkışık bir trafik ortamında çakılıp kalmış bir sürücü) nefes egzersizi ile kendini yatıştırabilir. Bunların yanı sıra 2007 yılında yayımlanan bir çalışmada da saptandığı gibi stresle baş edemeyip öfkelendiğinde sürücü, eğer “diğer sürücüyü düşünmemi engellemek için başka şeyler düşünürüm”,

16 Trafik stresini diğer streslerden ayıran nedir?
“karşılık vermeden önce sonuçlarını düşünürüm”, “durumla ilgili pozitif çözümler düşünmeye çalışırım”, “sakinleşmek için radyo açarım ya da müzik dinlerim”, “yolda kötü sürücülerin de bulunabileceğini kabul etmeye çalışırım” diyebiliyorsa, bu stres ortamıyla ve yaşadığı öfke ile uyum sağlayıcı/yapıcı yöntemler kullanabiliyor demektir. Dolayısıyla da daha çabuk sakinleşebilir ya da serinkanlı kalabilir

17 Sonuç Sonuç olarak da stresle olumlu başa edememe sonucu ruhsal ve fiziksel sağlığında meydana gelebilecek (mide rahatsızlıkları, migren gibi) sorunlardan korunmuş olur. Trafikte araç kullanırken de dikkati dağılmaz, doğru zamanda, gerekli tepkileri verebilir. Yani güvenli sürücülük özelliklerini koruyabilir.

18 Ruhbilimde yeni alan: Trafik psikolojisi ;
Psikoloji ilkelerinin trafik ve yol güvenliği alanına uygulanması anlamına geliyor. İlgi alanına giren başlıklar, sürücü yeteneklerinin psikoteknik değerlendirilmesi, sürücülük tarzları ve trafikte risk alma davranışı, sürücü eğitimi ve rehabilitasyonu,

19 Ruhbilimde yeni alan: Trafik psikolojisi ;
ergonomi, trafik güvenliği için bilinçlendirme, yasaları yapan ve uygulayanlara danışmanlık, trafikle ilgili davranış, tutum, yetenek ve becerileri ölçme araçları geliştirme Konularını incelemektedir.

20 Halise Güney Ortaokulu Müdürü
İYİ AKŞAMLAR Cemal ŞAHİN Halise Güney Ortaokulu Müdürü

21 KAYNAKÇA (1) Wikipedia * İpek İzci / Radikal 09.04.2017