Ünite 6: Büro Yazılımlarında Ortak Özellikler YONT 171, Bilgi Teknolojilerine Giriş I © Güz 2010-11, Nevin Seyyah, Tüm hakları saklıdır, Ders notları 2011.

... konulu sunumlar: "Ünite 6: Büro Yazılımlarında Ortak Özellikler YONT 171, Bilgi Teknolojilerine Giriş I © Güz 2010-11, Nevin Seyyah, Tüm hakları saklıdır, Ders notları 2011."— Sunum transkripti:

1 Ünite 6: Büro Yazılımlarında Ortak Özellikler YONT 171, Bilgi Teknolojilerine Giriş I © Güz 2010-11, Nevin Seyyah, Tüm hakları saklıdır, Ders notları 2011.

2 Yazılım Açmak Kapatmak Yazılım açmak, bilgisayarda bulunan bir programı çalıştırmak demektir. Kapatmak da benzer şekilde o programın çalışmasını durdurmaktır. Yazılım açmak birkaç yolla yapılabilir. Örneğin açılmak istenilen programın simgesine tıklanarak ya da “Başlat” (Start) düğmesinden, programları (Programs); programlardan da istenilen programın simgesini seçtiğimizde o yazılımı açmış oluruz.

3 Yazılım Açmak Kapatmak Yazılımı kapatmak için; Sağ üst köşedeki “X” işaretine, Dosya (File) menüsünde “çıkış” (Exit) komutuna tıklayabilir ya da, Klavyede “Alt” ve F4 tuşuna birlikte basabilirsiniz.

4 Birden fazla yazılımla çalışırken, yazılımları simge durumuna küçültüp tekrar ekran boyutuna getirebilirsiniz. Ekranı kapla: Açık olan yazılımın bütün ekranı kaplaması için kullanılır. Simge durumuna küçült: Açık olan yazılımın açık kalmasını, ancak ekranın altında simge durumunda yeralması için kullanılır. Önceki boyut: Açık olan yazılımın bir önceki boyutuyla yer alması için kullanılır. Yazılım Açmak Kapatmak

5 Dosya açmak, kapatmak, kopyalamak, yapıştırmak, son yapılanı geri almak, yazını tipini değiştirmek gibi hemen her büro yazılımında bulunan işlevler ve özelliklere ortak öğeler diyoruz. Bütünleşik yazılım paketleri, Kelime işlemci, Hesap tablosu, Sunum vb. yazılımlarının hepsini birden içermektedir. Ortak Öğeleri Öğrenmek

6 Sonuçta ortak öğelerin kullanımı bilgisayar kullanıcılarına genel bir standartlaşma getirmekle beraber, yazılımların birbiriyle uyumlu çalışmalarını sağlamaktadır. Bir bilgisayar yazılımının kolayca kullanılması ve öğrenilmesi niteliğine “kullanıcı dostu” (user friendly) adı verilmektedir. Hemen her yazılımda komutlar Dosya, Düzen, Görünüm, Ekle, Biçim, Araçlar, Pencere ve Yardım adlı menüler altında toplanmıştır.

7 Menüler Dosya (File) Düzen (Edit) Görünüm (View) Ekle (Insert) Biçim (Format) Araçlar (Tools) Pencere (Window) Yardım (Help) Standart (Standard) Biçimlendirme (Formatting) Çizim (Drawing) Fare Klavye Seçme Wordart Clip art

8 Dosya (File) Menüsü, dosyaların yaratılması, kaydedilmesi, yazdırılması, sayfa yapısı vb. dosya yönetimine ilişkin komutları içeren menüdür. Dosya menüsünde yer alan komutlar şunlardır: Yeni (New): Boş bir dosya oluşturan komuttur. Aç (Open): Bir dosyayı açan veya bulan komuttur. Kapat (Close): Programdan çıkmadan etkin dosyayı kapatan komuttur. Dosya kaydedilmemiş değişiklikler içeriyorsa kaydetmenizi ister. Kaydet (Save), Yeni Adla Kaydet (Save As): Etkin dosyayı geçerli dosya adı, yeri ve dosya biçimiyle kaydeden komut “kaydet” (Save)’dir. Dosya Menüsü

9 Çalıştığımız bir belgeyi kaydetmek için hangi yöntemi kullanabiliriz? Dosya kaydetmek için üç farklı yöntem kullanabiliriz. 1. Menüden dosya/kaydet (file/save) komutu, 2. Standart araç çubuğundaki disket düğmesi ( ), 3. “Ctrl + s” veya “Shift + F12” kısayolları. Ancak belge ilk kez kaydediliyorsa Kaydet komutuna tıkladığınızda Farklı Kaydet penceresinde dosyayı nereye ve hangi adla kaydedeceğimizi belirtmemiz gerekir.

10 Dosya Menüsü Sayfa yapısı komutuna tıklandığında sayfa yapısı penceresi açılır. Üst/Alt/Sağ/Sol (Top/Bottom/Left/Right) düğmeleri üstten, alttan, sağdan ve soldan kaç cm. kenar boşluğu bırakılacağını hesaplamak içindir. Yönlendirme Dikey/Yatay (Orientation Portrait/Landscape) düğmeleri, kağıdın yatay ya da dikey olarak nasıl kullanılacağını seçmek içindir. Uygulama Yeri (Apply to), kutusunda “Tüm belgeye” (Whole document) seçeneği işaretlenirse bütün belgenin sayfa yapısı değişir. “Bu noktadan ileriye” (This point forward) seçilirse o sayfadan sonrası için geçerli sayfa değişikliği geçerlidir. Sayfa Yapısı (Page Setup): Etkin dosya için kenar boşluklarını, kağıt kaynağını, kağıt boyutunu, kağıt yönünü ve diğer düzenleme seçeneklerini ayarlayan komuttur.

11 Dosya Menüsü Yazdır (Print): Etkin dosyayı veya seçili öğeleri yazdıran komuttur.

12 Düzen Menüsü Düzen (Edit) Menüsü, dosya içinde geri alma, kesme, kopyalama, yapıştırma, veri bulma, değiştirme komutlarını içeren menüdür. Düzen menüsünde yer alan ortak komutlar şunlardır: Geri Al (Undo): Son komutu ters çeviren veya yazılan son girişi silen komuttur. Kes (Cut), Kopyala (Copy), Yapıştır (Paste): Seçimi etkin belgede kaldırıp panoya yapıştıran komuta “Kes”, seçimi panoya kopyalayan komuta “Kopyala”, pano içeriğini istenen yere ekleyen komuta “Yapıştır” adı verilir.

13 Düzen Menüsü Belgenin tümünü seçip altını çizmek isterken yanlışlıkla sildik ne yapmalıyız? Düzen (Edit) menüsünden Geri Al (Undo), Araç çubuklarından işareti ya da “Ctrl + z” kısayolunu çalıştırmalıyız. Bunlardan herhangi biri yapıldıktan sonra işlem geri alınır. Böylece yanlışlıkla yapılan işlemler düzeltilebilir. Tümünü Seç (Select All): Etkin penceredeki tüm metin ve grafikleri veya seçilen nesnedeki tüm metni seçen komuttur. Bul (Find), Değiştir (Replace), Git (Go To): Belirtilen metni veya biçimlendirmeyi arayan komuta “Bul”, belirtilen metni veya biçimlendirmeyi arayan ve biçimlendiren komuta “Değiştir”, çalışma sayfaları arasında geçiş yapan, sayfa numarası, açıklama ya da alt bilgiye kolayca gitmeyi sağlayan komuta “Git” adı verilir.

14 Görünüm Menüsü Görünüm (View) Menüsü, dosyanın ekran görünümünü ayarlamaya ilişkin komutları içeren menüdür. Araç çubukları ya da cetvelin görünmesi, gizlenmesi bu menü komutlarıyla değiştirilir. Görünüm menüsünde yer alan ortak komutlar şunlardır: Araç Çubukları (Toolbars): Araç çubuklarını görüntüler veya gizler. Yakınlaştır (Zoom) : Etkin dosyanın ekranda ne kadar büyük veya küçük görüneceğini ayarlayan komuttur. Yakınlaştır komutu sayfanın düzenini değiştirmez. Dosya ve sayfa düzeni aynı kalır. Ekrandaki görüntünün boyutları değişir. Sayfanın görüntüsünü büyülterek sayfanın daha rahat görünmesi sağlanabilir. Küçültülerek de sayfaların genel görünümü ya da birden fazla sayfa izlenebilir.

15 Ekle Menüsü Ekle (Insert) Menüsü, dosyaya resim gibi farklı nesneler eklemenize ilişkin komutları içeren menüdür. Ekle menüsünde yer alan ortak komutlar şunlardır: Resim (Picture): Etkin dosyaya resim eklemeyi sağlayan komuttur. Dosyaya resim eklemek sıklıkla kullanılan bir işlevdir. Örneğin, özgeçmişe fotoğraf eklemek için “resim ekle” (Picture/From File) komutu kullanılır. Ekle komutuyla belgeye çok çeşitli kaynaklardan resim eklenebilir. İnternetten kopyalanabilir, tarayıcıdan taranabilir, programın içindeki hazır resimler kullanılabilir ya da dijital fotoğraf makinesiyle çekilip bilgisayara aktarılmış olabilir.

16 Biçim Menüsü Biçim (Format) Menüsü, hazırladığımız dosyaya belirli bir biçim kazandıracak komutları içermektedir. Örneğin, dosyanın yazı tipi, paragraf, sütunlarına farklı biçimler vermek Biçim menüsü komutlarıyla mümkündür. Biçim menüsünde yer alan ortak komutlar şunlardır: Karakter (Font): Dosyadaki karakterlerin, tür, biçim, boyut, renk vb. Niteliklerini belirlemede kullanılan komuttur.

17 Biçim Menüsü Madde işaretleri ve Numaralandırma (Bullets and Numbering): Seçilen paragraflarla madde işaretleri ve numaralar ekleyen ya da varolanların biçimlerini değiştiren komuttur. Madde işaretleri ve numaralandırma aynı zamanda A, B, C,… şeklinde ya da Romen rakamıyla I, II, III,… şeklinde sıralama yapılabilir. Diğer yandan bazı durumlarda numara ya da harf kullanmadan “kutu, ok” gibi işaretleri kullanmak isteriz. Aynı komut bize bu olanağı tanır. İstediğimiz işareti seçip kullanabiliriz. Paragraf (Paragraph): Seçilen paragrafta paragraf girintilerini, metin hizalamasını, satır aralığını, sayfalandırmayı ve diğer paragraf biçimlerini değiştirmek için kullanılan komuttur.

18 Pencere Menüsü Pencere (Window) Menüsü, aynı anda açık olan dosyalara kolayca ulaşmamızı sağlayan, dosya ya da program pencerelerini istediğimiz gibi özelleştirmemize, yani kendimize göre ayarlamamıza olanak sağlayan komutları içermektedir. Bütün açık dosyaları ayrı pencereler olarak görüntüler.

19 Yardım Menüsü Yardım (Help) Menüsü, yazılımın işlevlerine ya da yazılımı kullanarak yapmak istediğimiz bir özelliğe ilişkin konularda yardım almak için kullanılan komutların yer aldığı menüdür. Yardım, genellikle yazılımların içine yerleştirmiş özel bir programdır. İstenildiğinde bu program yazılımların içinde ayrı bir pencere içinde açılır.

20 Bir Araç Çubuğu (Toolbar) çeşitli işlevleri gerçekleştiren düğmelerle dolu kutucuktur. Araç Çubukları

21 Kısayollar Farenin sağ tuşuna tıklandığında görülen menü ve işlevlerine fare kısayolları denilmektedir.

22 Kısayollar Klavyeden yapılan işlemler arasında yaygın olarak kullanılanları şunlardır:

23 Seçme İşlemi Değiştirmek istediğimiz karakterleri önce seçmeliyiz. Seçme işlemi fare ve klavye aracılığıyla olabilir. Klavyeyi hızlı ve çabuk kullanamayan kişiler genellikle seçim işini fare ile yürütür. Shift + yön tuşları ile seçim yapılacağı gibi, Shift + page up/down ile metin sayfa sayfa seçilebilir. Shift + Ctrl + Home ile metin bulunulan yerden başka kadar, Shift + Ctrl + End ile metin bulunan yerden sona kadar seçilir.

24 Özel Görünümlü Yazı (Word Art) Özel Görünümlü Yazı (Word Art) süslü yazılar yazmak için kullanılır. Herhangi bir yazılıma farklı renk ve boyut gibi özelliklere sahip metinler eklemek için WordArt adı verilen bir yan uygulama programından yararlanılır. Örneğin, işyerimizde çalışma alanlarına konulacak uyarı yazıları veya kurumiçi veya dışına gönderilecek davetiyeler için özel görünümlü yazılar kullanabiliriz.

25 Hazır Küçük Resim (Clipart) Hazır Küçük Resim (Clipart) hazırlanan her belgeye küçük resim eklemek için kullanılır. Yazılımların içinde çeşitli resimler ayrılmıştır. Üstelik bu resimler binalar, bitkiler vb. gruplara ayrılmıştır. Kullanıcı böylece hazırladığı belgeye kolayca istediği resmi ekleyebilir. Bazı yazılımların istenilen nitelikte resmi internetten arama özelliği de vardır.

26 Yardım Almak Yazılımların yeni versiyonlarının kapsamlı ve sistemli Yardım (Help) menüleri vardır. Yardım penceresini açmak için 1. Yardım Menüsünden Yardım seçeneği seçilebilir, 2. Standart araç çubuğunun en sonunda yer alan Yardım düğmesi tıklanabilir ya da 3. Klavyenin F1 tuşuna basılabilir.