SORU-1 Aşağıdakilerden hangisi bir paragrafın giriş cümlesi olamaz? A) Çok yazmak, hiçbir zaman övünülecek bir durum değildir. B) Yazdıkları binlerle ifade.

... konulu sunumlar: "SORU-1 Aşağıdakilerden hangisi bir paragrafın giriş cümlesi olamaz? A) Çok yazmak, hiçbir zaman övünülecek bir durum değildir. B) Yazdıkları binlerle ifade."— Sunum transkripti:

1 SORU-1 Aşağıdakilerden hangisi bir paragrafın giriş cümlesi olamaz? A) Çok yazmak, hiçbir zaman övünülecek bir durum değildir. B) Yazdıkları binlerle ifade edilen kişiler, tarih oldukları halde, tek bir eserle güneş gibi parlayan ve adını tarihe altın harflerle yazdıran abideleşmiş isimler vardır. C) Çok söz yalansız, çok mal haramsız olmadığı gibi, çok eser de hatasız olmaz. D) Çok yazmak yerine, çok uğraşıp kendimize ait bir üslûp geliştirmeliyiz. E) Oysa taklit ürünü eserler hiçbir zaman orijinali gibi mükemmel olamaz.

2 CEVAP-1 A, B, C ve D seçeneklerinde verilen cümleler, geliştirilmeye elverişli birer açıklama cümlesidir. Herhangi bir cümleyle ilgili bağlantı öğeleri ya da zamirler içermemektedir; bu nedenle giriş cümlesi niteliği taşımaktadır. E'de verilen cümle ise "oysa" bağlacından ötürü, ancak gelişme ya da sonuç cümlesi olabilir. Doğru cevap (E) seçeneğidir.

3 SORU-2 Gerektiği yerde gerektiği kadar sözcük... Metinde anlam, tanımlamalarla, çağrıştırmalarla, örneklemelerle değil, tek başına kullanılan sözcüklerle ortaya konuyor. Her tutum, her davranış, her olgu, her nesne ayrıntılara inilmeden onu en iyi anlatan sözcükle veriliyor. Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir? A) Yazılarının sözcük örgüsü, büyük bir değişkenlik gösteriyor. B) Değişik anlatım biçimleri kullanmaktan kaçınıyor. C) Yazılarında en az sözcükle en çok şeyi anlatma ilkesine bağlı kalıyor. D) Sözcükleri, temel anlamları kadar yan anlamlarıyla da kullanmaya çalışıyor. E) Söylediklerinin kolay anlaşılır olmasını istemiyor.

4 CEVAP-2 Parçanın gelişme cümlesi giriş cümlesiyle ilgili ipucu vermektedir. Parçanın başına C'de verilen cümle getirilmelidir. Çünkü "yazarken en az sözcükle en çok şeyi anlatma ilkesine bağlı kalmak", "gerektiği yerde gerektiği kadar sözcük kullanmayı" gerektirir. Oysa A, B, D ve E seçeneklerinin gerektiği yerde gerektiği kadar sözcük kullanmakla ilgisi yoktur. Doğru cevap (C) seçeneğidir.

5 SORU-3 .....Bir sözcük tek basınayken ses ve anlam yönünden etkileyici özellikler taşımayabilir. Ancak aynı sözcük cümlede öteki sözcüklerle yan yana geldiği zaman etkileyici nitelikler kazanır. Kısaca şunu demek istiyorum: Bir yapıtta anlatımın sağlamlığı, sözcüklerin seçimine ve bunların yerli yerinde kullanılmasına bağlıdır. Bu parçanın başına, düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir? A) Bir yazıya başlarken akla İlk gelen sözcük en uygun sözcüktür. B) Dillerin söz dağarcığı birbirinden farklıdır. C) Sözcüklerin gücünü kullanımları belirler. D) Düşünceleri, gelişigüzel söylemekten kaçınmak gerekir. E) Süslü ve özentili anlatım iyi düşünememekten kaynaklanır.

6 CEVAP-3 Verilen parçada sözcük seçiminin ve bunları yerli yerinde kullanmanın önemi üzerinde durulmuş. Paragrafın son cümlesinde de asıl anlatılmak istenen vurgulanmış. A, B, D ve E seçeneklerinde belirtilenler paragrafta anlatılanlara uzak düşüyor. C'deki yargı hem ilk cümleyle hem de paragrafın bütünüyle konu ve düşünce yönünden bütünleşiyor. Doğru cevap (C) seçeneğidir.

7 SORU-4 Yazdığım şiirleri sesli olarak okurum ilk önce, kulağıma hoş geliyorsa değişiklik yapmam. Ama fazla ya da kulağı tırmalayan sözcükler varsa onları atarım, değiştiririm. Çünkü şiir gereksiz sözcüğü kaldırmaz. Ayrıca yıllar sonra yeniden okuduğumda, beni ilk günkü gibi etkileyebilecek mi, diye düşünürüm, öyle şiirler vardır ki her gün okusanız bıkmazsınız. Yazdığım şiirlerin de böyle olması için gayret ederim. Bu parçada anlatılanlar aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık olarak söylenmiş olabilir? A) Şiirlerinizi yoğunlaştırmak, kalıcı kılmak için nelere dikkat edersiniz? B) Eleştirmenlerin şiirlerinizi, yeterince değerlendirmemesini neye bağlıyorsunuz? C) Şiirlerinizi yazarken okurların beklentisini göz önünde bulundurur musunuz? D) Başka şiirlere, şairlere öykünmemek için nasıl bir yol izliyorsunuz? E) Şiirlerinizdeki duygusal zenginliği nasıl sağlıyorsunuz?

8 CEVAP-4 Bu tür soruların tümünde "doğru seçenek" aynı zamanda paragrafın giriş cümlesini oluşturur. Bu nedenle doğru seçenek olarak düşünülen soru cümlesinin, parçanın özellikle ilk cümlesiyle konu ve anlatımın akışı bakımından uyumlu olması gerekmektedir. Verilen parçada bir şiiri tamamlamanın ve kalıcı kılmanın yolu yordamı anlatılmaktadır. İlk cümlede de bu yönde bir açıklama yapılmaktadır. Bu cümleyle ilgili olan tek soru da A seçeneğinde yer almaktadır. Diğer soruların ise ilk cümleyle anlamca bir ilgisi yoktur. Doğru cevap (A) seçeneğidir.

9 SORU-5 Deneme, yaşananları, akıldan geçenleri düşünsel yönden derinleştirerek yorumlamadır. Belki bir roman, bir öykü bir ölçüde özetlenebilir. Ne var ki, denemeyi özetlemeye kalkmak, insanı, tırnağının ucunu göstererek tanımlamaya benzer Göz gezdirilerek okunmaz. Deneme okuru, eline aldığı yazıyı kılı kırk yararcasına, irdeleyerek okur; düşünceler, duygular, gözlemler dünyasında yeni yolculuklara çıkar. Bu parçada boş bırakılan yere, düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Kişisel görüşlerin söyleşi havasında işlenmesi denemenin özelliklerinden biridir. B) Deneme, yazınsal bütünlüğü bozulamayan bir türdür. C) Denemede söylenenlerin doğruluğu kanıtlanmaya çalışılmaz. D) Denemeler konusal yönden öteki yazı türlerinden ayrılır, değişik duygu ve düşünceleri kuşatır. E) Deneme, yazarına özgürce yazma olanağı verir, okurun düşünce evrenini genişletir.

10 SORU-5 Parçanın bütününde denemenin, özetlenebilir bir nitelik taşımadığı, bu yüzden de bütün halinde okunması gerektiği vurgulanıyor. Düşüncenin akışına göre boş bırakılan yere "Deneme, yazınsal bütünlüğü bozulamayan bir türdür." cümlesi getirilmelidir. Çünkü bu cümlenin öncesinde denemenin, özetlenemeyeceği, sonrasında da göz gezdirerek okunamayacağı vurgulanmaktadır. Doğru cevap (B) seçeneğidir.

11 SORU-6 Ünlü eleştirmenlerimizden biri: "Deneme yazıyorsanız belli bir birikiminiz, söyleyecek sözünüz olmalı." diyor.....Çünkü onun hem engin bir bilgi birikimi hem de söyleyecek pek çok sözü var. Bu parçada boş bırakılan yere, düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir? A) Kendisi de öyle bir eleştirmen olmak istiyor. B) Bu söz o yazarımıza çok uyuyor. C) Kimileri onun bu görüşüne katılmıyor. D) Bu nitelikleri taşıyan pek çok sanatçımız var. E) Bu niteliklerden yoksunsanız eleştirmen sayılmazsınız.

12 CEVAP-6 Parçada tırnak içinde aktarılan sözde deneme yazmanın birikim ve düşünme işi olduğu vurgulanmış. Boşluktan sonra gelen cümlede de söz konusu eleştirmenin vurgulanan özelliklere sahip biri olduğu belirtilmiş. Bu cümle, aynı zamanda B'deki yargının da gerekçesi durumundadır. Doğru cevap (B) seçeneğidir.

13 SORU-7 Bir kez daha koca bir yılı eskitip anılarımızın arasına gönderdik. Henüz eskitmediğimiz bir yeni yıl da tüm gizemiyle çaldı kapımızı. Her geçen gün solmuş bir gül yaprağı gibi dökülüp gitti geçmişe. Anılarımızı kurutup özenle koyduk bir kitabın arasına. Yaşadığımız düş kırıklıkları, mutluluklar belki hiçbir zaman unutulmayacak; ama hiçbir zaman da bir kez daha yaşanmayacak. Doğanın değişmez yasası bu. Bir gün öncesini değil, beş dakika öncesini aynı duygularla yaşamamız olası değil. Kısacası, , Bu parçanın sonuna aşağıdakilerden hangisi getirilemez? A) yaşamın tadına ve anlamına vardığımız her dakika bizler için bir armağandır. B) yaşamakta olduğumuz her an yeniden yaşanmayacak kadar değerlidir. C) geçmişin acı ve tatlı yanlarını bir yana bırakıp günümüzü anlamlı kılmaya çalışmalıyız. D) kaybedilen zamanın bir daha geri gelmeyeceğini düşünerek, yaşamı sevgiyle kucaklamalıyız. E) her dönemde yaşamın bize yüklediği sorumluluklar farklılık gösterir.

14 CEVAP-7 Verilen parçada doğanın değişmez bir yasasından, yani yaşananların bir daha tekrar edilmeyeceğinden söz ediliyor. Bu düşüncenin işlenip geliştirildiği bir paragraf, A, B, C, D seçenekleriyle tamamlanabiliyor. Ancak "her dönemde yaşamın bize yüklediği sorumluluklar farklılık gösterir" yargısı parçada anlatılanları tamamlayıcı, özetleyici nitelik taşımıyor. Doğru cevap (E) seçeneğidir.

15 SORU-8 (I) Bu dönem şairleri, dili bir mermer kütlesi gibi görüp işleyerek istedikleri biçime sokmaya çalışmıştır. (II) Bunu yaparken de dilin olanaklarını, sınırlarını zorlamıştır. (Ill) Sözcüklerin anlam ve çağrışım gücünü geliştirmeye önem vermiştir. (IV) Her şair kendine özgü bir dil oluşturma çabası içinde olmuştur. (V) Türkçenin gücünün bu çağrışımlarda gizli olduğunu anlamış ve anlatmaya çalışmıştır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır? A)l. B)ll. C) III. D) IV. E)V.

16 CEVAP-8 Bu tür sorularda bizden, paragraftan çıkarılması gereken cümleyi bulmamız istenir. Çünkü verilen cümlelerden biri parçanın düşünce ve konu bütünlüğünü bozmaktadır, yani konu dışında kalmaktadır. Örneğin bu parçanın dört cümlesinde, dilin şairler tarafından nasıl işlenip geliştirildiği anlatılıyor. Parçanın IV. cümlesinde ise "her şairin kendine özgü bir dil oluşturma çabası içinde oluşundan" söz ediliyor. Konu dışında kalan bu cümle düşüncenin akışını bozmaktadır. Doğru cevap (D) seçeneğidir.

17 SORU-9 (I) Resim ve heykel sanatçıları insan elleri üzerinde çok durmuşlardır. (II) Ortaçağdan bu yana, ressamların yaptığı portrelere baktığınızda gözlerden çok, ellerin öne çıktığını görürsünüz. (III) Gergef üzerinde dolaşan, çenesini avuçları içine alan, vücut boyunca sarkan eller... (IV) Mutluluğun parıltısını, kaygıların kaynaşmasını, yaşamaktan usanışı hep bu ellerde görürsünüz. (V) Bundan on binlerce yıl önce insan daha kafasıyla düşünemezken elleriyle düşünmüş. (VI) insan geometri bilmeden su bentleri yapmış, matematik bilmeden parmaklarıyla saymış, sanat ve güzellik üzerine hiçbir bilgisi yokken mağara duvarlarını, bugün usta ressamların bile yapamayacağı resimlerle donatmış. (VII) Bilimsel ve sanatsal yaratılar konusunda övündüğümüz ne varsa hepsini, insan elinin çağlar boyunca yaptığı hareketlere borçluyuz. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf hangi cümleyle başlar? A) II. B) III, C)IV. D)V. E) VI.

18 CEVAP-9 Daha önce de belirttiğimiz gibi, paragraf yapmak, bir düşünceden başka bir düşünceye geçildiğini bildirmek demektir. Verilen parçanın ilk dört cümlesinde, resim ve heykel sanatçılarının "insan elin"i çağlar boyunca konu edindikleri anlatılmaktadır. Ancak V. cümleden itibaren insan elinin, bilim ve sanat alanındaki işlevi üzerinde durulmaya başlandığını, yani konunun farklılaştığını görüyoruz. Bu bakımdan, verilen parça V. cümleden başlanarak iki paragrafa bölünebilir. Doğru cevap (D) seçeneğidir.

19 SORU-10 (I) Bir sanatçı önce kullanacağı malzemeyi seçer.(II) Sonra da bu malzemedeki estetik dışı öğeleri ayıklar. (III) O da tasarladıklarını dil aracılığıyla kısa ve öz olarak anlatır. (IV) Şairin malzemesi de dildir. (V) Örneğin, bir yontucu, mermeri fazlalıklarından arındırarak yapıtını ortaya çıkarır. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerle anlamlı bir bütün oluşturabilmek için, cümlelerden hangileri yer değiştirmelidir? A) I. ve III. B) II. ve III. C) III. ve IV. D) III. ve V. E) IV. ve V.

20 CEVAP-10 Parçanın I. ve II. cümlelerinde paragrafın ana dü¬şüncesi belirlenmiştir. V. cümlede ise bu ana düşünce örneklenmiştir. Anlamlı bir bütün oluşturabilmek için V. cümle II.'den sonra gelmelidir. Bu durumda III. ve V. cümleler yer değiştirmelidir. Doğru cevap (D) seçeneğidir.

21 SORU-11 Bir zamanlar bir bahçıvanın yanında çalışıyordum. Bahçıvan, bir defne ağacını budamamı istedi. Ağacın küre biçiminde olması gerekliydi. Ben hemen fazla uzamış filizleri kesmeye başladım. Ama bir defa bir yanını, bir defa öbür yanını fazla kesiyordum. Sonunda ortaya bir küre çıktı, ama çok küçüktü. Bahçıvan düş kırıklığıyla, "Çok güzel! Bu bir küre, ama defne ağacı nerede?" dedi. Bu durum şiirde de böyledir. Bu hikâyeden sanatla ilgili çıkarılabilecek yargı, aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) Sanatta güzellik kadar boyut da gözetilmelidir. B) Biçimle uğraşırken içerik de korunmalı. C) Sanatçılar, piyasa kurallarını yakından izlemeli. D) Sanat eserlerinde toplumsal yarar da aranmalı. E) Yeni sanatçılar, ustaların eleştirisinden yararlanmalı.

22 CEVAP-11 Parçada bir öyküden yola çıkılarak, sanat eserinde biçim ve içerik sorunu ele alınmıştır. Yazarın asıl anlatmak istediği "Bu bir küre; ama defne ağacı nerede?" sözüyle özetlenmiştir. Yani sonuçta istenen bir biçim ortaya çıkmıştır; ama defne ağacının niteliği bundan zarar görmüştür. "Bu durum şiirde de böyledir." sözüyle biçimle uğraşırken içeriğin de korunması gerektiği düşüncesi vurgulanmıştır. Doğru cevap (B) seçeneğidir

23 SORU-12 Babalarla çocukların birbirini anlayamadığı kimi dönemler vardır. Böyle bir dönemden ben de geçtim. Bugün artık hayatta olmayan babamla ilişkilerim, hiç de iyi değildi. Çünkü o zamanlar, dünya görüşüyle benim karşımda yer almıştı; ama hiçbir zaman beni reddetmedi; tersine anlamaya çalıştı. Bense onun bu görüşte olmasını kabul edemedim. Aslında farklı düşünse de hoşgörülü olabilirmiş insan. Bu parçada dile getirilmek istenen duygu ya da davranış özellikle aşağıdakilerden hangisidir? A) Özlem        B) Yakınma   C) Pişmanlık D) Suçlama     E) Özenme

24 CEVAP-12 Verilen parçada yazar, babasının bir zamanlar kendisine karşı gösterdiği anlayış ve hoşgörüye karşılık verememiş olmaktan duyduğu pişmanlığı dile getiriyor. Bunu da özellikle paragrafın son cümlesinde açıkça belirtiyor. Doğru cevap (C) seçeneğidir.

25 SORU-13 Bakma sana bir ad verdiklerine "Ahlat ağacı" dediklerine Yerle gök arasında bir karaltısın Ve bütün dünya seni unutmuş Sanki kim bilecek yaşadığını Gelmese dallarına birkaç fakir kuş Bu parçada en belirgin duygu, aşağıdakilerden hangisidir? A) Vefasızlık B) İmrenme C) Yalnızlık D) Özlem E) Yakınma

26 CEVAP-13 Verilen dizelerde, yalnızlığa terk edilmiş, varlığı sadece birkaç kuş tarafından bilinen bir ağaçtan söz ediliyor. Parçada işlenip geliştirilen ana duygu "yalnızlık"tır. Doğru cevap (C) seçeneğidir.

27 SORU-14 Yazı insanıyım ben. Yazıdan başka bir şey düşünmem. Geçimimi de yazarak sağlıyorum. Televizyon haberciliği bana, açık, kısa cümlelerle yazmayı öğretti. Bir buçuk dakikalık haberde bütün gün izlediğin olayı anlatmak zorundasın. Zaten televizyonda uzun cümleler dikkati dağıtır. Eline gazete alıp okumak gibi değildir. Basında röportajlar, diziler hazırlarken yerim genişti. Yine de kısa, anlaşılır yazmaya özen gösterirdim. Reklam için metin yazmak ise bambaşkadır. Kırk beş saniyelik reklamlara metin sığdıracaksın. Kısacası yazıyı, yaptığım işe uydurmayı öğrendim. Aşağıdakilerden hangisi böyle diyen bir yazarın özelliği değildir? A) Yaşamını yazmaya adama B) Okurların ilgisini değerli yapıtlara yönlendirme C) Anlatımını yoğunlaştırma D) Bir işle ilgili değişik ürünler üretme E) Yazıyı türsel özelliklerine göre oluşturma

28 CEVAP-14 Şimdi, parçada konuşan kişinin özelliklerini ifade eden cümlelerle seçenekleri eşleyelim: (A) Yaşamını yazmaya adama - Yazı insanıyım ben, yazıdan başka bir şey düşünmem. (C) Anlatımını yoğunlaştırma - Televizyon haberciliği bana, açtk, kısa cümlelerle yazmayı öğretti (D) Bir işle ilgili değişik ürünler üretme - Basında röportajlar, diziler hazırlarken... reklam için metin yazmak.. (E) Yazıyı türsel özelliklerine göre oluşturma -Kısacası yazıyı, yaptığım işe uydurmayı öğrendim. Görüldüğü gibi, B seçeneği dışında bütün seçenekler eşlenebiliyor. Doğru cevap (B) seçeneğidir.

29 SORU-15 İlgimi, kültürel konulara, yaşadığım kentin tarihine yönelttim. Bu da beni bir tür kedere itti. Ne var ki ben bunun altında ezilmedim. Çalıştım, uğraştım, kitaplarımı yazdım. Hayatımdan memnunum. Hiçbir arkadaşım benim için "hüzünlü" demez. "Sinirli, enerjik" diyebilir; ama belirgin niteliğim "hüzün" değil. Olsa olsa şunu söyleyebilirler benim için: "Kâğıdı, kalemi eline alınca kaleminin ucuna gelenler bunlardır." Aşağıdakilerden hangisi, bu sözleri söyleyen yazara özgü bir nitelik değildir? A) Çabuk kızan, hareketli B) Ürünler ortaya koymak için çabalayan C) İçinde bulunduğu koşullardan şikâyetçi olmayan D) Yazdıklarıyla yaşadıklarını örtüştüren E) Kendi özelliklerini tanıyan

30 CEVAP-15 Verilen parçada söz konusu yazar kendisinin "sinirli, enerjik" olarak tanımlanabileceğini söylüyor; bu, yazarın çabuk kızan, hareketli biri olduğunu gösterir. Yazar, "Hayatımdan memnunum." diyerek içinde bulunduğu koşullardan şikayetçi olmadığını vurguluyor. Yine yazarın durmadan çalışıp üreten biri olduğunu parçadan anlayabiliyoruz. Yazar, kendisiyle ilgili değerlendirmeler yaptığına göre, onun "kendi özelliklerini tanıyan" biri olduğunu söyleyebiliriz. Ancak parçadan "yazarın yazdıklarıyla yaşadıklarını bütünleştiren biri olduğu" çıkarılamaz. Doğru cevap (D) seçeneğidir.