YARALANMALAR DERİ VE DERİALTI DOKULARININ HASARINA YARA DENİLMEKTEDİR. YARALANMALARDA GENELLİKLE AĞRI VE FONKSİYON KAYBI VARDIR. YARAYI AÇIK VE KAPALI.

... konulu sunumlar: "YARALANMALAR DERİ VE DERİALTI DOKULARININ HASARINA YARA DENİLMEKTEDİR. YARALANMALARDA GENELLİKLE AĞRI VE FONKSİYON KAYBI VARDIR. YARAYI AÇIK VE KAPALI."— Sunum transkripti:

1 YARALANMALAR DERİ VE DERİALTI DOKULARININ HASARINA YARA DENİLMEKTEDİR. YARALANMALARDA GENELLİKLE AĞRI VE FONKSİYON KAYBI VARDIR. YARAYI AÇIK VE KAPALI OLMAK ÜZERE İKİ BAŞLIK ALTINDA İNCELEYEBİLİRİZ. HER TÜRLÜ AÇIK YARA ENFEKSİYON İÇİN AÇIK BİR KAPI DEMEKTİR.O NEDENLE YARAYA HEMEN MÜDAHALE EDİLMELİDİR.

2 KAPALI YARALANMALAR ÜSTTEKİ DERİ TABAKASINDA HERHANGİ BİR HASAR, YANİ DOKU KAYBI OLMAMASINA RAĞMEN DARBE NEDENİYLE DERİ ALTINDAKİ DOKULARDA MEYDANA GELEN KANAMALARLA KARAKTERİZE YARALANMALARDIR. EKİMOZ VE HEMATOM OLARAK SINIFLANDIRILABİLİRLER. EKİMOZ: DERİ ALTINDAKİ SINIRSIZ KANAMALAR SONUCU OLUŞAN MORARMA VE ÇÜRÜKLERDİR. HEMATOM: DERİ ALTINDAKİ SINIRLI KANAMALARDIR, DİĞER ADIYLA KAN TOPLANMASIDIR. HEMATOM SADECE YUMUŞAK DOKU YARALANMALARINDA GÖRÜLMEZ; KIRIKLARDAN  VEYA HERHANGİ BİR DAMAR YARALANMASINDAN SONRA DA GÖRÜLEBİLİR.  

3 KAPALI YARALANMALARDA İLKYARDIM
KAPALI YARALANMALARDA İLKYARDIM, SOĞUK UYGULAMA, DİNLENDİRME VE YÜKSEKTE TUTMA ŞEKLİNDEDİR. BİR HAVLUYA SARILMIŞ BUZ TORBASI, ETKİLENEN ALANA YERLEŞTİRİLDİĞİNDE KANAMAYI AZALTACAKTIR. ARADAN SAATLER GEÇTİKTEN SONRA SOĞUK UYGULAMANIN YARARI OLMAYACAĞINDAN, EMİLİMİ HIZLANDIRMAK VE AĞRIYI AZALTMAK ÜZERE SICAK UYGULAMA ÖNERİLMEKTEDİR. ETKİLENEN KISIM, GÜNDE BİR KAÇ KEZ ILIK-SICAK ARASI SUYA DAKİKA DALDIRILIR VEYA SICAK SU İLE NEMLENDİRİLMİŞ HAVLU İLE SARILIR.  

4 AÇIK  YARALANMALAR SIYRIK (ABREZYON): DERİNİN SERT VE PÜRTÜKLÜ BİR YÜZEYE SÜRTÜNMESİ SONUCU OLUŞAN YÜZEYSEL YARALANMALARDIR. YARALANAN KISIMDAN KAN SIZABİLİR. OLDUKÇA AĞRILI OLABİLİRLER. SIYRIKLAR, VARSA ANTİSEPTİKLE SİLİNEBİLİR YOKSA SABUNLU SU İLE YIKANIP KURU VE TEMİZ TUTULDUKLARI SÜRECE DAHA ÇABUK İYİLEŞİRLER. ANCAK, KİRLİ VEYA ISLAK BİR İŞ YAPILACAKSA YARA MUTLAKA KAPATILMALIDIR. KESİK (LASERASYON): KESKİN VE DÜZGÜN YÜZEYLİ NESNE İLE MEYDANA GELİR. KESİLMİŞ DÜZGÜN VEYA PARÇALI BİR YARA OLUŞUR. KESİK ŞEKLİNDEKİ YARA DERİ ALTINDAKİ DOKUYA, KASA, SİNİRE VE KAN DAMARLARINA KADAR DERİNLEŞEBİLİR. KESİK YARANIN KENARLARI ANTİSEPTİKLE SİLİNİR VE YARA AĞZI UCUCA GETİRİLDİKTEN SONRA ÜZERİ STERİL GAZLI BEZLE KAPATILARAK, YARALI HASTANEYE GÖTÜRÜLÜR.

5 DELİNME KESİK SIYRIK

6 KESİK (LASERASYON): KESKİN VE DÜZGÜN YÜZEYLİ NESNE İLE MEYDANA GELİR
KESİK (LASERASYON): KESKİN VE DÜZGÜN YÜZEYLİ NESNE İLE MEYDANA GELİR. KESİLMİŞ DÜZGÜN VEYA PARÇALI BİR YARA OLUŞUR. KESİK ŞEKLİNDEKİ YARA DERİ ALTINDAKİ DOKUYA, KASA, SİNİRE VE KAN DAMARLARINA KADAR DERİNLEŞEBİLİR. YIRTIK; KISMİ KOPUK (AVÜLSİYON): DERİNİN BİR PARÇASI YA TAMAMEN KOPMUŞTUR YA DA KÜÇÜK BİR KISMI İLE BAĞLI KALMIŞTIR. GENELDE ÇOK KANARLAR. BU TİP YARALANMALARDA KISMEN YADA TAM KOPMUŞ OLAN DERİ (FLAP), YARANIN ÜZERİNE, NORMAL YERİNE YERLEŞTİRİLMELİ, DAHA SONRA ÜZERİ STERİL PANSUMANLA KAPATILMALIDIR. YARALI HEMEN HASTANEYE GÖTÜRÜLMELİDİR. DELİNME: BIÇAK GİBİ KESİCİ-DELİCİ ALETLER VEYA KURŞUN GİBİ NESNELERLE MEYDANA GELİR. YARA GİRİŞİ KÜÇÜK OLDUĞUNDAN, DIŞA KANAMA GENELLİKLE ÖNEMLİ DEĞİLDİR. ANCAK DERİNDEKİ DOKULARA ÖNEMLİ ZARAR VEREBİLİRLER. EĞER BU YARALANMA GÖĞÜS VEYA KARINDA İSE ÖLDÜRÜCÜ OLABİLİR.

7 AÇIK YARALANMALARDA İLKYARDIM
KANAMA DURDURULMALIDIR YARANIN DAHA FAZLA KİRLENMESİ ÖNLENMELİDİR ( YARA BANDI VEYA STERİL GAZLI BEZLE KAPATARAK). YARALI KISMIN HAREKET ETMESİNİ ÖNLEYİP; DİNLENDİRİLİR. YARA ÇOK KİRLİ İSE MUTLAKA PANSUMANLA KAPATILMADAN ÖNCE BULUNABİLECEK EN TEMİZ SU İLE YIKANMALIDIR. BULUNABİLECEK EN TEMİZ SU: ELİMİZİN ALTINDA ÇAYDANLIKTA KALMIŞ KAYNAMIŞ VE SOĞUMUŞ SU, YOKSA MUSLUK SUYU YA DA ŞİŞE İÇİNDE SATILAN SULAR KASTEDİLMEKTEDİR. EĞER AÇIK YARA, KİRLİ-PASLI METAL VEYA TOPRAKLA TEMAS ETMİŞSE, MUTLAKA TETANOS AŞISI YAPTIRILMALIDIR.

8 YARADA YABANCI CİSİM VARSA (YABANCI CİSİM BATMIŞSA);
YABANCI CİSİMLERİ ÇIKARMAYA ÇALIŞMAYIN YABANCI CİSMİ SABİTLEMEK ÜZERE KALIN PANSUMAN MALZEMESİ KULLANIN HASTAYI VAKİT KAYBETMEDEN HASTANEYE GÖTÜRÜN

9 ORGAN KOPMASI (AMPUTASYON) SÖZ KONUSU İSE;
MUTLAKA TEMİZ, NEMLİ VE SOĞUKTA MUHAFAZA EDİLEREK HASTANEYE GÖTÜRÜLMELİDİR. ( ASLA ISLATILMAZ VE DONDURULMAZ! ) BUNUN İÇİN; KOPAN ORGAN, NEMLİ STERİL GAZLI BEZE (YOKSA EN TEMİZ SU İLE ISLATILARAK İYİCE SIKILMIŞ EN TEMİZ KUMAŞ PARÇASINA) SARILIR. DELİK OLMAYAN BİR NAYLON TORBAYA KONULARAK AĞZI SIKICA KAPATILDIKTAN SONRA, BU NAYLON TORBA, BUZLU SU İÇİNE KONARAK, HASTAYLA BİRLİKTE HASTANEYE GÖTÜRÜLÜR. BURADA ÖNEMLİ OLAN NOKTA: ORGANIN DONDURULMADAN VE ISLATILMADAN HASTANEYE ULAŞTIRILMASIDIR. O NEDENLE ORGAN DOĞRUDAN SU İÇİNE VEYA BUZ ÜZERİNE KONMAMALIDIR

10 UNUTULMAMALIDIR Kİ; HASTA VE KOPAN ORGAN UYGUN KOŞULLARDA 6–12 SAAT İÇİNDE HASTANEYE YETİŞTİRİLDİĞİNDE; ORGANIN ESKİ İŞLEVLERİNİ AYNEN YERİNE GETİRME OLASILIĞI ÇOK YÜKSEKTİR.

11 GÖZ  YARALANMALARI GÖRME ORGANIMIZDAKİ YARALANMALARI BİRKAÇ BAŞLIK ALTINDA İNCELEYEBİLİRİZ: 1-YARALANMALAR: KORNEADA  YABANCI  CİSİM  BULUNMASI (GÖZE  YABANCI  CİSİM  KAÇMASI) GÖZE YABANCI CİSMİN BATMASI YIRTILMALAR 2-YANIKLAR: KİMYASAL YANIKLAR ISI (TERMAL)  YANIKLARI IŞIN YANIKLARI

12 1- YARALANMALAR: GÖZE YABANCI CİSİM KAÇMASI: YABANCI CİSİM ( TOZ, KİRPİK VB) KORNEA ÜZERİNDEDİR VEYA GÖZKAPAĞI ALTINDADIR. BU DURUMDA GÖZ TEMİZ SU İLE YIKANIR. EĞER CİSİM GÖZ KAPAĞININ ALTINDAYSA, GÖZ KAPAĞI TERS ÇEVRİLEREK PAMUKLU ÇUBUKLA UZAKLAŞTIRILABİLİR. YABANCI CİSİM BATMIŞSA: GENEL KURAL BURADA DA GEÇERLİDİR: BATAN CİSİMLER ÇIKARILMAZ, SABİTLENİR. ÜZERİ KONİ BİÇİMİNDE BİR MALZEME (VEYA BARDAK) İLE KAPATILIR. GÖZLER BİRLİKTE HAREKET ETTİĞİNDEN SAĞLAM GÖZ DE KAPATILMALIDIR. YIRTILMALAR: YARALI GÖZ HEMEN STERİL GAZLI BEZLE KAPATILIR, SAĞLAM GÖZDE KAPATILDIKTAN SONRA EN KISA SÜREDE HASTANEYE GÖTÜRÜLMELİDİR.

13 2- YANIKLAR: KİMYASAL YANIKLAR: TEK VE İLK ACİL TEDAVİ YIKAMAKTIR. YIKAMAK İÇİN HER TÜRLÜ TEMİZ SU (VARSA SERUM FİZYOLOJİK TERCİH EDİLMELİDİR) KULLANILABİLİR. KOŞULLAR SUYU GÖZE DÖKMEYİ, HASTANIN BAŞINI MUSLUK ALTINA SOKMAYI, SU İLE DOLU BİR KAP İÇİNE GÖZ SOKULARAK GÖZ KAPAKLARININ HIZLA KIRPIŞTIRILMASINI GEREKTİREBİLİR. GÖZÜ YIKARKEN SUYUN AKIŞ YÖNÜ İÇTEN DIŞA DOĞRU OLMALIDIR, AKSİ HALDE SAĞLAM GÖZDE ETKİLENEBİLİR. DAHA SONRA HER İKİ GÖZDE KAPATILARAK HASTANEYE ULAŞTIRILIR. YIKAMA SÜRESİ  EN AZ 15 DAKİKA  OLMALIDIR. GÖZ YIKAMA METOTLARI

14 ISI (ALEV) YANIKLARI: GÖZ KAPAKLARI GENELLİKLE KAPANIR VE YAPIŞABİLİR
ISI (ALEV) YANIKLARI: GÖZ KAPAKLARI GENELLİKLE KAPANIR VE YAPIŞABİLİR. O NEDENLE HER İKİ GÖZ YIKANDIKTAN SONRA ISLAK PANSUMANLA KAPATILARAK HASTANEYE GÖTÜRÜLMELİDİR. IŞIN YANIKLARI: KIZILÖTESİ IŞINLAR, ÇIPLAK GÖZLE GÜNEŞ TUTULMASININ İZLENMESİ, LAZER IŞINI RETİNADA AĞRISIZ ANCAK KALICI GÖRME KAYBINA NEDEN OLUR. KAYNAK YAPMAK, UZUN SÜRELİ GÜNEŞ LAMBASINA, ULTRAVİYOLE IŞINLARINA VE PARLAK IŞINLARA (KARLA KAPLI ALANLAR, ÇÖL, DURGUN DENİZ GİBİ) MARUZ KALMAK GÖZDE YÜZEYSEL YANIKLARA NEDEN OLABİLİR. İLK ANDA FAZLA BELİRTİ GÖRÜLMEZKEN, 3-5 SAAT SONRA KIZARIKLIK, ŞİŞLİK, AŞIRI GÖZYAŞI SALGILANMASI GÖRÜLEBİLİR. GÖZLER YİNE ISLAK PEDLERLE KAPATILARAK, KİŞİ HASTANEYE GÖTÜRÜLÜR. HANGİ TİP GÖZ YARALANMASI OLURSA OLSUN, YARALI GÖZÜN YANI SIRA SAĞLAM GÖZ DE MUTLAKA KAPATILMALIDIR, YARALI GÖZÜN DAHA FAZLA ZARAR GÖRMEMESİ İÇİN.

15 KAFA YARALANMALARI

16 BAŞ (KAFA) YARALANMALARI
KAFA ÜSTÜ DÜŞME, DENİZDE YERE ÇAKILMA, TRAFİK KAZALARINDA ÖN CAMA ÇARPMA SONUCU GÖRÜLEN,  AÇIK VEYA KAPALI OLARAK  SINIFLANDIRABİLECEĞİMİZ  KAFA YARALANMALARDIR. AÇIK KAFA YARALANMALARI: YARALANMA GÖZLE GÖRÜLEBİLDİĞİNDEN GEREKLİ PANSUMAN YAPILIR, MÜMKÜNSE BAŞ 30 DERECE YÜKSEKTE TUTULARAK (YARI OTURUR POZİSYONDA) HASTANEYE NAKLEDİLİR. EĞER KULAKTAN VEYA BURUNDAN AÇIK KIRMIZI RENKLİ KANAMA YA DA KANLA BİRLİKTE BERRAK SIVI GELİYORSA, BOS ( BEYİN-OMURİLİK SIVISI) GELİYOR DEMEKTİR. BU ŞİDDETLİ KAFA YARALANMALARINDA (GENELLİKLE DE KIRIKLARINDA) GÖRÜLÜR. BU GİBİ DURUMLARDA KANAYAN BURNA  YA DA KULAĞA GEVŞEK PANSUMAN KONARAK DIŞARI AKIŞ SAĞLANIR. KESİNLİKLE TAMPON YAPILMAZ! EĞER BOS KULAKTAN GELİYORSA, PANSUMAN KONULDUKTAN SONRA YARALI O  KULAĞIN ÜZERİNE GELECEK ŞEKİLDE YAN YATIRILIR VE HASTANEYE NAKLEDİLİR.

17 KAPALI KAFA YARALANMALARINDA BELİRTİLER
FIŞKIRIR TARZDA KUSMA ANİDEN BAŞLAYAN BAŞ AĞRISI, BAŞ DÖNMESİ VEYA KULAK ÇINLAMASI KOL (LAR) VEYA BACAK (LAR) DA KARINCALANMA, UYUŞMA, İLERLEYEN KUVVET KAYBI, FELÇ SEBEPSİZ UYKU HALİ, KONUŞMADA PELTEKLİK, ANLAMSIZ KONUŞMALAR, KENDİNİ KAYBETME, BİLİNÇ KAYBI SOLUNUMDA YAVAŞLAMA, İÇ ÇEKMELER, SESLİ SOLUNUM, HIZLANAN VE YAVAŞLAYAN SOLUNUM NABIZDA DEĞİŞİKLİKLER, VÜCUT ISISINDA YÜKSELME (KAN BASINCINDA YÜKSELME KANAMA İLERLEDİKÇE GÖZBEBEKLERİ BÜYÜKLÜĞÜNDE FARKLILIK (ANİZOKORİ), ÇİFT GÖRME, GÖRMEDE BULANIKLIK.

18 GÖZLE GÖRÜLÜR BİR YARALANMA OLMADIĞINDAN, VURMA,
ÇARPMA, DÜŞME, DARBE SONRASI VEYA YÜKSEK TANSİYONU OLAN KİŞİLERDE BAHSEDİLEN BELİRTİLER GÖRÜLÜRSE VE BİLİNCİ KAPALIYSA YAN YATIRILARAK, BİLİNCİ YERİNDEYSE BAŞ YÜKSEKTE OLACAK ŞEKİLDE YATIRILARAK, HASTANEYE GÖTÜRÜLMELİDİR.

19 GÖGÜS YARALANMALARI

20 KAPALI GÖĞÜS YARALANMALARI
TÜM ORGAN YARALANMALARINDA OLDUĞU GİBİ GÖĞÜS YARALANMALARI DA VURMA, ÇARPMA, DARBE SONUCU OLUŞUR VE İLKYARDIM UYGULAMALARI AÇISINDAN İKİ BAŞLIKTA ELE ALINABİLİR. KAPALI GÖĞÜS YARALANMALARI ÜSTTEKİ DERİ DOKUSU SAĞLAMDIR. ANCAK VURMA, ÇARPMA, DARBE SONUCU DERİALTI DOKUSUNDAKİ HASAR NEDENİYLE MORARMA, AĞRI, KABURGA KEMİKLERİNDE (KOSTALARDA) KIRIKLAR VE AKCİĞERDE YIRTILMA-YARALANMA GÖRÜLEBİLİR. AYRICA TRAVMA OLMAKSIZIN ŞİDDETLİ KURU ÖKSÜRÜK SONUCUNDA DA AKCİĞERLERDE YARALANMA DOLAYISIYLA DA KAPALI GÖĞÜS YARALANMASI ORTAYA ÇIKABİLİR.

21 BELİRTİLERİ ŞİDDETLİ GÖĞÜS AĞRISI, SOLUNUM GÜÇLÜĞÜ, ÖKSÜRME İLE KANLI BALGAM VEYA TÜKÜRÜK GELMESİ. İLKYARDIM BU BELİRTİLER GÖRÜLDÜĞÜNDE KİŞİ HEMEN HASTANEYE GÖTÜRÜLMELİDİR.

22 AÇIK GÖĞÜS YARALANMALARI
BIÇAK, ŞİŞ, KURŞUN GİBİ DELİCİ CİSİMLERLE VEYA KABURGA KEMİĞİ KIRIKLARINDA, KIRIK UÇLARIN GÖĞÜS DUVARINI DELMESİYLE MEYDANA GELİR. BELİRTLER: YARALANAN BÖLGEDE SOLUNUMLA BİRLİKTE GÖRÜLEN VEYA ARTAN ŞİDDETLİ AĞRI , ÖKSÜRÜKLE KAN GELMESİ (HEMOPTİZİ), YETERSİZ OKSİJENLENME NEDENİYLE MUKOZALARDA MORARMA (SİYANOZ) KAN BASINCINDA DÜŞME

23 AÇIK GÖĞÜS YARALANMALARINDA İLKYARDIM:
KAPALI GÖĞÜS YARALANMALARINDA KİŞİ MÜMKÜN OLDUĞUNCA KISA SÜREDE HASTANEYE NAKLEDİLMELİDİR. YARI OTURUR POZİSYONDA! AÇIK GÖĞÜS YARALANMALARINDA, ÖNCELİKLE AÇIK YARA KAPATILARAK İÇERİYE HAVA EMİLİMİ ENGELLENMELİDİR.  BUNUN İÇİN HERHANGİ BİR TEMİZ, DELİK OLMAYAN PLASTİK/NAYLON TORBA, ALUMİNYUM FOLYO (SİGARA YA DA ÇİKOLATA AMBALAJINDA BULUNAN) VEYA NEMLİ SIK DOKUNMUŞ BİR KUMAŞ PARÇASI  KULLANILABİLİR. EĞER PLASTİK/NAYLON KULLANILACAKSA: YARA ÜZERİNE KAPATILDIKTAN SONRA DÖRT BİR TARAFI FLASTERLE VÜCUDA YAPIŞTIRILIR. ANCAK BİR KÖŞESİ AÇIK BIRAKILIR.

24 ÖĞÜS YARALANMALARINDA İLKYARDIM

25 KARIN YARALANMALARI

26 KAPALI KARIN YARALANMALARI
VURMA, ÇARPMA, DARBE SONUCU OLUŞABİLECEĞİ GİBİ APANDİSİT PATLAMASI, BARSAK DÜĞÜMLENMESİ, KARIN İÇİNDE İLTİHAPLANMA VE KANAMALAR SONUCUNDA DA OLUŞABİLİR.   BELİRTİLERİ KARIN AĞRISI, HAREKETLE ARTAN AĞRI BULANTI, KUSMA KARINDA ŞİŞKİNLİK, SERTLİK, HASSASİYET (HASTA KARNINA DOKUNDURMAZ) HASTA HAREKET ETMEKTEN KAÇINIR ATEŞ, DUDAKLARDA KURUMA, SUSUZLUK HİSSİ

27 İLKYARDIM HEMEN HASTANEYE GÖTÜRÜLÜR
KUSMA OLASILIĞINA KARŞI UYANIK OLUNUR( KUSMA OLASILIĞINA KARŞI HASTA  YAN YATIRILABİLİR) ŞOKA KARŞI HAZIRLIKLI OLUNUR AĞRININ YERİ, ŞİDDETİ, TİPİ VE SÜRESİ KAYDEDİLİR.  YAPILMAYACAKLAR AĞRI KESİCİ VERİLMEZ (TEŞHİS KOYMAYI ENGELLEYECEĞİ İÇİN) YİYECEK VEYA İÇECEK KESİNLİKLE VERİLMEZ (AMELİYATA ALINMASINI ENGELLER) KARIN ÜZERİNE SICAK UYGULAMA (SICAK SU TERMOFORU, ISITILMIŞ ÜTÜ, VB) KESİNLİKLE YAPILMAZ (SOĞUK UYGULAMA YAPMAK DALA AKILCIDIR).

28 AÇIK KARIN YARALANMALARI
HASTA SIRTÜSTÜ YATIRILIR. YARA ÇEVRESİ ANTİSEPTİKLE İYİCE SİLİNDİKTEN SONRA YARA AĞZI UCUCA GETİRİLEREK ÜZERİ STERİL GAZLI BEZLE KAPATILIR VE HASTANEYE GÖTÜRÜLÜR. İLKYARDIM EĞER İÇ ORGANLAR DIŞARI ÇIKMIŞSA, İÇERİ SOKULMAYA ÇALIŞILMAZ. YARA ÜZERİNDE TOPLANIR, ILIK VE NEMLİ STERİL GAZLI BEZLE ÖRTÜLÜR VE YARANIN KONUMUNA GÖRE POZİSYON VERİLEREK HASTANEYE SEVKİ SAĞLANIR.

29 KARIN YARALANMARINDA YARANIN KONUMUNA GÖRE SEVK POZİSYONLARI
KARIN YARALANMASI VÜCUDA PARALEL İSE YATIŞ POZİSYONU

30 KARIN YARALANMASI VÜCUDA DİK İSE YATIŞ POZİSYONU
AMAÇ; YARA YÜZEYLERİNİN AYRILMASINI ENGELLEMEKTİR.

31 OMURGA YARALANMARINDA İLKYARDIM

32 OMURGA 33 OMURDAN OLUŞMUŞTUR
OMURGA 33 OMURDAN OLUŞMUŞTUR. BOYUN (SERVİKAL 7), SIRT (TORAKAL 12), BEL (LUMBAL 5), SAKRAL (5) VE KUYRUK SOKUMU (KOKSİKS 3) OLMAK ÜZERE BEŞ BÖLÜME AYRILIR. BİR OMURUN DİĞERİ ÜZERİNDE HAFİF KAYMASI VEYA DİSKİN KAYMASI (BEL FITIĞI-HERNİ), MİLİMETRİK DAHİ OLSA SİNİRLERİN BASKI ALTINDA KALMASI İÇİN YETERLİDİR. BU NEDENLE OMURGA YARALANMALARINDA HASTANIN KESİNLİKLE HAREKET ETTİRİLMEMESİ GEREKİR.

33 HASTA SERT BİR ZEMİN ÜZERİNE YATIRILARAK (YA DA BAŞ-SIRT-KALÇA AYNI DÜZLEMDE OLACAK ŞEKİLDE) TAŞINMALIDIR. OMURGA YARALANMASI OLASILIĞI YÜKSEK OLAN KAZALAR; OTOMOBİL-MOTOSİKLET KAZALARI, DENİZE DALMALAR, YÜKSEKTEN DÜŞMELER VB' DİR. KAZA SONRASI BİLİNCİ KAPALI HER HASTADA OMURGA YARALANMASI OLASILIĞI VARSAYILMALIDIR

34 BELİRTİLER AĞRI: HASTANIN BİLİNCİ YERİNDEYSE AĞRISINI DİLE GETİREBİLİR. BAZEN HASTA AĞRIDAN YAKINMAYABİLİR BU GİBİ DURUMLARDA HASTANIN HAREKET YETENEĞİ GÖZLENİR, ŞAYET HASTA ATELLENMİŞ GİBİ YATIYORSA, HAREKET ETMEKTEN KAÇINIYORSA AĞRISI NEDENİYLE BU ŞEKİLDE YATIYORDUR. OMURGA YARALANMASI OLASILIĞI ÇOK YÜKSEKTİR. KOLLAR VE/VEYA BACAKLARDA UYUŞMA, KARINCALANMA VEYA GÜÇSÜZLÜK. ŞEKİL BOZUKLUĞU: OMURGADA PEK RASTLANMAZ. İSTİSNA OLARAK BOYUN OMURLARINDA  GÖRÜLEBİLİR; BAŞ BİR TARAFA BÜKÜLMÜŞTÜR. HASSASİYET. PARALİZİ (GÜÇ KAYBI) VE/VEYA DUYU KAYBI, KOL VE/VEYA BACAĞINI HAREKET ETTİRMESİ İSTENEREK MOTOR KAYBI; DOKUNARAK TA DUYU KAYBI SAPTANABİLİR.

35 OMURGA YARALANMARINDA İLK YARDIM
TÜM YARALANMALARDA OLDUĞU GİBİ ÖNCELİKLE ABC  KONTROL EDİLİR VE DEVAMLILIĞI SAĞLANIR. KANAMALAR KONTROL ALTINA ALINIR, YARALAR KAPATILIR. HASTA SERT VE DÜZ BİR ZEMİN ÜZERİNDE, SIRTÜSTÜ YATIRILARAK TAŞINIR. BOYUN KISMI (SERVİKAL OMURLAR) BATTANİYE, HAVLU YA DA AYAKKABILARLA SAĞA-SOLA HAREKET ETMEMESİ İÇİN DESTEKLENİR. SERT VE DÜZ ZEMİN İÇİN; KAPI, İKİ UZUN SOPA ARASINA GERİLMİŞ BATTANİYE KULLANILABİLİR. ELBETTE Kİ VARSA SEDYE EN UYGUN TAŞIMA ARACIDIR. TRAFİK KAZASINDA, KAZAZEDE ARAÇTAN BAŞ-SIRT-KALÇA AYNI HİZADA OLACAK ŞEKİLDE ÇIKARILMALIDIR, BUNU SAĞLAYABİLMEK İÇİN ÇEVREDE BULUNABİLECEK (1 M CİVARINDA) SOPA YA DA TAHTA PARÇASINDAN YARARLANILABİLİR. TAHTA SIRTA DAYANARAK AYNI DÜZLEMDE KALMASI SAĞLANABİLİR.

36 OMURGA YARALANMASINDA YARALI SABİTLEME