Kişilik Bozukluklarında Tedavi ve Sağaltım

... konulu sunumlar: "Kişilik Bozukluklarında Tedavi ve Sağaltım"— Sunum transkripti:

1 Kişilik Bozukluklarında Tedavi ve Sağaltım
Kişilik bozukluğu tanısı alan bireyler genelde 1. Eksen bozukluğu için başvururlar.Örneğin: antisosyal kişiliği olan bir kişi madde kötüye kullanımına sahip olabilir; çekingen kişilik bozukluğu olan biri sosyal fobi için tedavi isteyebilir; obsesif kompulsif kişilik depresyon için görüşmeye gelebilir. Psikoaktif ilaçlar kişilik bozuklukları tedavisinde sıklıkla kullanılır. İlaç seçimi kişilik bozukluğuyla birlikte giden 1. eksen bozukluğu tarafından belirlenir.Örneğin: çekingen kişilik bozukluğu olan hastanın 1. eksen bozukluğu sosyal fobiyse sakinleştiriciler; depresyonsa antidepresan verilebilir.

2 BİLİŞSEL TERAPİ &&& PSİKODİNAMİK TERAPİ
Bu iki terapi arasındaki en temel farklılık insanın doğasına bakış açısındandır. Psikanalitik kuramda davranışlar ya da belirtiler bilinçdışı çatışmaların, eksikliklerin, savunma düzeneklerinin, nesne temsillerinin, ego-süperego gibi ruhsal yapılanmaların ürünü olarak görülür. Bu nedenle psikanaliz öznel yaşantının altındaki gizil anlamları araştırır ve vurgusu bunların kontrol edilemez olduğu üzerinedir. Bilişsel kurama göre kişi yaşadığı iç ve dış olayları bilgi işleme sistemine göre değerlendirir. Bilgi işleme, insanın temel ihtiyacı olan mantıksal düzenlilik ihtiyacı içindir.Bu ihtiyacın bilinçli bir çabayla doyurulabileceğini savunur. Psikanaliz ise davranışın gerçek nedeninin bilinçli olmadığını savunur.

3 Bilişsel terapinin temelinde kaliteli yaşam için bilgi işlemlemesinin yeterli olma gerekliliği vardır Bilgi işlemlemedeki bozukluk yaşamı güçleştiren bazı sorunlara yol açabilir. Bilgi işlemleme sürecindeki sık rastlanan hatalardan birisi Beck ‘in öne sürdüğü bilişsel çarpıtmalardır. Bunlar: keyfi çıkarsama yapma, seçici soyutlama, aşırı genelleme, kişiselleştirme, küçültme-büyütme, ya hep ya hiç şeklinde düşünmedir. Bu bilişsel çarpıtmaların ürünü otomatik düşüncelerdir.Otomatik düşünceler belirli bir yaşam olayının ardından hızla ortaya çıkan, kontrol edilemeyen düşüncelerdir. Bu tip hatalı bilgi işlemlemenin sonucunda kendi kendini doğrulayan kehanetler ortaya çıkabilir.

4 Bilişsel çarpıtmaların ve sonuçtaki otomatik düşüncelerin kaynağı şemalardır. Şemalar çocukluktan başlayarak oluşan ve daha derinde yatan temel yapılardır. Başta aile olmak üzere çevreyle etkileşim içinde ve öğrenme süreçleriyle gelişir ve devamlılığını korur. Şemaların içeriği inançlar, yargılar, kurallar, yasaklar olabilir. Şemalar davranışı yönlendirdiği için şemada bir “hata” varsa yek yönü, hatalı bilgi işlemlemeye; seçim yorum ve bellekte yanlılıklara yol açıp uyumu ve işlevselliği bozabilir. Bilişsel terapide hedef işte bu şemalara ulaşmaktır. Şemaların kökten değiştirilmesi değil yeniden yorumlandırılması, hafifletilmesi amaçlanır. Örneğin; histrionik hastanın ilgi çekme ihtiyacı sorgulanmaz; bunu gidermesi için yardımseverliğe yönlendirilir

5 Kişilik bozukluklarında terapiler genelde zordur. Çünkü;
Kişi özelliklerine sıkı sıkıya bağlıdır, bunları kabullenmiştir Değişimin çevrede olması gerektiğine inanır. Kişiliğinde yapılmak istenen değişimler karşısında terapiyi bırakabilir. Bu yüzden terapistin hastayla işbirliği ve esnekliği önemlidir. Kişilik bozukluklarında hiçbir terapi modelinin diğerlerine açık üstünlüğü gösterilememiştir. En iyi sonuçlar ; Terapinin, hastanın özellikleri ve gereksinimlerine göre ayarlandığı Bir terapi kuramına sıkı sıkıya bağlı kalmayan Bütünleştirici; ancak neyi neden yaptığını bilen tedavi yöntemlerinden alınmıştır.