YAŞLIDA İMMÜN SİSTEM ve ENFEKSİYON HASTALIKLARI

... konulu sunumlar: "YAŞLIDA İMMÜN SİSTEM ve ENFEKSİYON HASTALIKLARI"— Sunum transkripti:

1 YAŞLIDA İMMÜN SİSTEM ve ENFEKSİYON HASTALIKLARI
Prof. Dr. TANJU BEĞER CTF İç Hastalıkları ABD Geriatri Bilim Dalı

2 İMMÜN SİSTEM Doğal (Nonspesifik) immünite:
Edinsel immün cevap gelişinceye kadar, hızlı fakat tam olmayan koruma sağlar Elemanları; makrofajlar, dendritik hc., doğal öldürücü hücreler ve kompleman Edinsel (adaptive) immünite: Hücresel immünite Humoral immünite İmmünolojik bellek Mukozal immünite

3 Hücresel İmmün Sistemin Görevleri
Greft rejeksiyonu Virüsle enfekte hücrelerin öldürülmesi Mantar, intrasellüler parazit ve bakterilere karşı koruma Otoimmüniteyi önleme Tümör büyümesini önleme

4 Humoral İmmün Sistemin Görevi
Bakteri ve diğer enfeksiyon ajanlarına karşı koruma sağlayan antikor üretmek Monosit/Makrofaj Sisteminin Görevi Antikorla önceden opsonize olmuş veya olmamış yabancı materyalin öldürülmesi Hümoral ve hücresel cevabı düzenlemek

5 İmmünolojik Bellek Önceden karşılaşılmış bir antijenle yeniden karşılaşma  T ve B hücreleri içindeki Bellek hücreleri  sekonder (anamnestik) yanıt  affinitesi yüksek antikor sentezi

6 Mukozal İmmünite MALT (mucosa-associated lymphoid tissue)
B ve T lenfositlerden oluşan lenfoid foliküller ve bunların üzerini örten M hücreleri nden oluşan epitel dokusundan meydana gelir. Bu foliküllerdeki B lenfositler IgA sentezler.

7 Hücresel immünitede meydana gelen değişiklikler
Timik involüsyon: KI kaynaklı T hücre prekürsörlerinin olgunlaştığı ve farklılaştığı yer timustur. T hücreleri pozitif ve negatif seleksiyona uğrar. Yaşlanmayla; timusun T hücre prekürsörlerinin farklılaşmasını sağlama kapasitesi azalır immatür T hücre oranı  Timik hormon konsantrasyonu 

8 T lenfosit fonksiyonunda meydana gelen değişiklikler
Kantitatif: ….

9 T lenfosit fonksiyonunda meydana gelen değişiklikler (devam)
Kalitatif: ….

10 T lenfosit fonksiyonunda meydana gelen değişiklikler (devam)
Yaşlıların Tbc, influenza, v.zoster ile sensitize olmuş lenfositlerinin bu antijenlere verdiği proliferatif yanıt bozulmuştur (reaktivasyon Tbc) Yaşlıda süpresör T lenfositler daha az prolifere olur  etkisi daha az  otoantikor oluşumu daha fazladır.

11 B lenfosit fonksiyonunda meydana gelen değişiklikler
KI prekürsör hc.nin B hücrelerini oluşturma kabiliyeti bozulur. T bağımlı antikor cevaplarında azalma daha belirgindir. Spesifik antijene spesifik antikor üretme kabiliyeti azalır immünizasyonda oluşan antikor seviyeleri düşüktür.

12 B lenfosit fonksiyonunda meydana gelen değişiklikler (devam)
Ig’lerin toplam miktarı değişmez, dağılımı değişir; IgM , IgA ve IgG  Yaşlanmayla B lenfositler daha az koruyucu antikor üretir (pnömokok ile aşılanmadan sonra oluşan antikorların opsonizazyon gücü daha azdır).

13 Otoimmün reaktivite Otoantikor oluşumu  ,self tolersns 
Kendisine karşı yüksek affinitesi olan antikor reseptörleri eksprese eden B lenfositler yok edilmekten kaçabilir, veya Reseptörlerini yenilemede yetersiz olabilir, veya Yaşa bağlı olaylarla (oksidasyon, glikasyon) değişmiş veya anatomik sekestrasyondan kurtulmuş kendi moleküllerine karşı immün cevaptan kaynaklanabilir.

14 Mukozal immünitedeki değişiklikler
Yaşın etkisi azdır. sIgA miktarı  IgA sekrete eden plazma hücreleri  Tükürüğün opsonik aktivitesi  Tonsil dokusundaki MALT folikülleri ile ilişkili epitel yüzeyi 

15 İmmün yaşlanmanın klinik etkileri
Enfeksiyon Hastalıkları …

16 İmmün yaşlanmanın klinik etkileri
İmmünizasyona cevap Aşılara karşı spesifik antikor cevabı azdır; Sağlıklı yaşlıların %30-40’da influenza aşısından sonra koruyucu immünite gelişmeyebilir. Pnömokok aşıları daha az efektiftir.

17 İmmün yaşlanmanın klinik etkileri
Kanser …

18 İmmün yaşlanmanın klinik etkileri
Monoklonal gamopati …

19 Yaşlıda Enfeksiyon Hastalığı Riskini Artıran Faktörler
İmmün sistemin baskılanması Doku ve organlardaki fonksiyonel ve yapısal değ. Patogenezi farklı birden fazla hastalığın birlikteliği Yetersiz beslenme Sürekli ve çeşitli dozlarda ilaç kullanımı Hastane ve bakım evinde kalma Dirençli mikroorganizmalarla enfeksiyon Psikolojik durum Sosyo-ekonomik şartlar

20 Farklı organlardaki yapısal ve fonksiyonel değişiklikler enfeksiyon riskini artırır.
Bozulmuş öksürük refleksi, mukosilier klirenste azalma, orofarenks kolonizasyonunda artma solunum sis. enfeksiyonu Böbreğin idrarı asidifiye etme kabiliyetinde azalma, idrarın bakteriostatik özelliğinin azalması, mesanenin tam boşalamaması Üriner enf GİS’de yaşa bağlı değişiklikler (aklorhidri, divertikül)  GİS enf

21 Patogenezi farklı hastalıklar
Kapak hast.(sklerotik, yapay kapak, pace-maker implantları) Metabolik hast. (DM, gut) Nörolojik hast. (SVA, parkinson, Alzheimer) Kr. Respiratuar hast. (KOAH, bronşektazi) Ürolojik hast. (BPH, sonda kullanımı) Ortopedik hast. (protezler, artroskopi) Deri hast. (bası yaraları, erizipel) Safra ve böbrek taşları Bakımsız dişler

22 Beslenme yetersizliği
Protein ve karbonhidrat alımındaki yetersizlik  IL ve TNF yapımı  Lipid eksikliği prostaglandinleri etkiler E, C vitamini ve Zn eksikliği hücresel immünite Fe eksikliğienfeksiyona direnci düşürür Sürekli ilaç kullanımı Sedatifler Diüretik ve laksatifler İmmunsüpresifler

23 Yaşlıda Sık Görülen Enfeksiyon Hastalıkları
Solunum sistemi enfeksiyonları Üriner enfeksiyonlar Gastrointestinal enfeksiyonlar Nozokomiyal enfeksiyonlar

24 Solunum Sistemindeki Değişiklikler

25 PNÖMONİ Etyoloji:

26 PNÖMONİ Etyoloji:

27 PNÖMONİ Patogenez Mikroorganizmalar akciğere 4 yoldan ulaşabilir.
1) İnhalasyon (sık) 2) Aspirasyon (sık) 3) Direk inokülasyon 4) Hematojen yayılım

28 PNÖMONİ Pnömoniyi kolaylaştıran faktörler;

29 PNÖMONİ Semptom ve Bulgular: 

30 PNÖMONİ Tanı: 

31 Tedavi:

32 PNÖMONİ Tedavi süresi:

33 TÜBERKÜLOZ Tbc yaşlı populasyonda % 28.6 Predispozan faktörler;
Hücresel immünitede bozulma Diabetes mellitus Maliniteler İmmunsupresif ilaç kullanımı Gastrektomi

34 Tbc - Klinik ve Labaratuvar

35 Tbc -Tanı

36 Tbc -Tedavi

37 Üriner Sistemdeki Değişiklikler
Kadında üretranın kısa olması, sifinkter tonusunun azalması İdrarın bakteriostatik özelliğinin azalması Bakteriyel çoğalmayı kolaylaştıran hastalıklar (DM, böbrek hast, taşlar) İdrar sondaları ve müdahalede kullanılan enstrümanlar

38 Üriner Sistem Enfeksiyonları

39 Yaşlıda Menenjit Mortalite yüksektir (%53-79) Nedeni;
- eşlik eden kronik hast - dirençli organizmalarla enfeksiyon - tanıda gecikme

40 Enfeksiyonun alınış şekli
Bakteriyemi: Pnömoni, idrar yolu enfeksiyonu veya dekübitüs ülserleri Direkt inokülasyon: Kafa travması, beyin cerrahisi Komşuluk yolu: sinüzit, otit

41 Etyoloji

42 Etyoloji

43 Klinik Ateş, baş ağrısı, meningial irritasyon bulguları, bilinç bulanıklığı, konfüzyon bakteriyel menenjit Kranyal sinir felçleri ve nörolojik bulgular %10-20 Epilepsi %30 Papil ödemi (başlangıçta <%1) Sadece mental durum değişikliği (*) Tbc menenjit kliniği siliktir. Subfebril ateş, baş ağrısı, kişilik değişikliği şeklinde prodromal bulgular 2-3 haftada meningial irritasyon bulguları, kusma, konfüzyon, nörolojik bulgular

44 Tanı: BOS incelemesi Kültür Tedavi:

45 Endokardit Predispozan faktörler: …

46 Etyoloji

47 Klinik

48 Tanı: Profilaksi: Kalsifiye ve prostetik kapağı olanlara her türlü müdahale öncesi antibiyotik profilaksisi uygulanmalı

49 Tedavi

50 Yaşlıda Cerrahi Girişim Gerektiren Enfeksiyon Hastalıkları
Kolesistit ve kolanjit Osteomiyelit Divertikülit Apanisit

51 TEŞEKKÜRLER