(A) SINIFI İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI EMEKLİ BAŞ İŞ MÜFETTİŞİ

... konulu sunumlar: "(A) SINIFI İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI EMEKLİ BAŞ İŞ MÜFETTİŞİ"— Sunum transkripti:

1 (A) SINIFI İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI EMEKLİ BAŞ İŞ MÜFETTİŞİ
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNDE DEVLET-İŞVEREN-İŞÇİLERİN GÖREV VE SORUMLULUKLARI G. ZAFER YAVUZARSLAN MAKİNE MÜHENDİSİ (A) SINIFI İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI EMEKLİ BAŞ İŞ MÜFETTİŞİ

2 İNSANLARIN EN TEMEL HAKKI NEDİR?
YAŞAMA HAKKIDIR. NASIL BİR YAŞAMA HAKKI ?

3 SAĞLIKLI, FİZİKSEL VE SOSYAL YÖNDEN TAM BİR İYİLİK HALİ İÇİNDE OLAN
BİR YAŞAMA HAKKIDIR.

4 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN TANIMI:
İŞYERLERİNDE İŞİN YÜRÜTÜMÜ SIRASINDA, ÇEŞİTLİ SEBEPLERDEN KAYNAKLANAN SAĞLIĞA ZARAR VEREBİLECEK ŞARTLARDAN KORUNMAK AMACIYLA YAPILAN SİSTEMLİ VE BİLİMSEL ÇALIŞMALARDIR. (ETKİLİ-SÜREKLİ-SİSTEMLİ) İŞYERLERİNDE ÇALIŞANLARIN SAĞLIKLI VE GÜVENLİ ÇALIŞMALARINI SAĞLAMAK ÜZERE ALINMASI GEREKEN TEDBİRLER DİZİSİDİR.

5 Çalışanları İş Kazası ve Meslek Hastalığından korumaktır !!!
İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ’NİN AMACI VE HEDEFİ : Sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı oluşturmak, Çalışanların sağlık ve güvenliğini sağlamak ve geliştirmek, Üretimde güvenliği ve devamlılığı sağlamak, Kaliteyi ve Verimliliği artırmaktır. İSG’NİN ÖNCELİKLİ HEDEFİ; Çalışanları İş Kazası ve Meslek Hastalığından korumaktır !!!

6 GÖREV ve SORUMLULUKLAR
DEVLET İŞVEREN İŞÇİ

7 TARAFLARLA İŞBİRLİĞİ :
Devlet İSG konusunda yapılacak tüm çalışmalarda sosyal taraflar ve diğer ilgili taraflarla görüş alışverişi içerisinde bulunulmalıdır. İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda devlet, işçi ve işveren kesiminin birbirinden farklı ancak birbirini tamamlayan görevleri vardır. GENEL ANLAMDA; Devlet, mevzuat yapma, teşkilatlanma, eğitim ve denetimle, İşveren, önlem alma, bilgilendirme, denetleme, çalışanların görüşünün alınması ve eğitimle, İşçi, alınan önlemlere uymakla, yükümlüdür.

8 DEVLET ÇALIŞMA ORTAMINDAKİ BÜTÜN TEHLİKE VE RİSKLERİN ORTADAN KALDIRILMASI KONUSUNDA.. ALINACAK ÖNLEMLERİ BELİRLEMEK, BUNLARIN İŞYERLERİNDE UYGULANMASINI SAĞLAMAK VE BUNLARI SÜREKLİ OLARAK DENETLEMEKLE YÜKÜMLÜDÜR. BU TEMEL YAKLAŞIMLARLA DEVLETİN GÖREVLERİ:

9 DEVLET DEVLET MEVZUAT DÜZENLEME TEŞKİLATLANMA EĞİTİM DENETİM

10 DEVLET 1- MEVZUAT DÜZENLEME ANAYASA ULUSLAR ARASI SÖZLEŞMELER KANUNLAR
TÜZÜKLER YÖNETMELİKLER TEBLİĞLER STANDARTLAR

11 DEVLET 1- MEVZUAT DÜZENLEME T.C. ANAYASASI :
Madde 2 :T.C. Sosyal bir hukuk devletidir. Madde 17 :Herkes yaşama hakkına sahiptir. Madde 50 :Kimse yaşına, cinsiyetine ve gücüne uymayan işlerde çalıştırılamaz. Küçükler ve kadınlar ile bedenen yetersizliği olanlar, çalışma şartları bakımından özel olarak korunurlar. Madde 56 :Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. Madde 60 :Herkes sosyal güvenlik hakkına sahiptir.

12 DEVLET 1- MEVZUAT DÜZENLEME İŞ KANUNLARI :
3308 SAYILI İŞ KANUNU ( Kabul, Yürürlük) 1475 SAYILI İŞ KANUNU ( Yürürlük) İSG güvenliği yönünden bir çok tüzük ve yönetmelik uygulamaya konulmuştur. 4857 SAYILI İŞ KANUNU ( Yürürlük)

13 DEVLET 1- MEVZUAT DÜZENLEME ULUSLAR ARASI SÖZLEŞMELER :
İŞ DENETİMİNİN ULUSLARARASI DAYANAĞINI; “ tarihli ve 81 sayılı Sanayi ve Ticarette İş Denetimi Uluslararası Çalışma Örgütü Sözleşmesi” oluşturmaktadır. tarih ve 5690 sayılı Yasayla bu sözleşmeyi onaylayarak yükümlülük altına girmiştir. Anayasamızın 90. maddesine göre, bu sözleşme yasa hükmündedir. Sözleşmenin amacı, işyerlerinin düzenli denetimi yoluyla işçilerin korunmasını amaçlayan hükümlerin uygulanmasını sağlamaktır.

14 DEVLET 1- MEVZUAT DÜZENLEME 4857 SAYILI KANUN : Tanımlar
MADDE 2. - Bir iş sözleşmesine dayanarak çalışan gerçek kişiye işçi, işçi çalıştıran gerçek veya tüzel kişiye yahut tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlara işveren, işçi ile işveren arasında kurulan ilişkiye iş ilişkisi denir. İşveren tarafından mal veya hizmet üretmek amacıyla maddî olan ve olmayan unsurlar ile işçinin birlikte örgütlendiği birime işyeri denir. İşverenin işyerinde ürettiği mal veya hizmet ile nitelik yönünden bağlılığı bulunan ve aynı yönetim altında örgütlenen yerler (işyerine bağlı yerler) ile dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden ve meslekî eğitim ve avlu gibi diğer eklentiler ve araçlar da işyerinden sayılır.

15 DEVLET 1- MEVZUAT DÜZENLEME 4857 SAYILI KANUN : İşyerini bildirme
MADDE 3. - Bu Kanunun kapsamına giren nitelikte bir işyerini kuran, her ne suretle olursa olsun devralan, çalışma konusunu kısmen veya tamamen değiştiren veya herhangi bir sebeple faaliyetine son veren ve işyerini kapatan işveren, işyerinin unvan ve adresini, çalıştırılan işçi sayısını, çalışma konusunu, işin başlama veya bitme gününü, kendi adını ve soyadını yahut unvanını, adresini, varsa işveren vekili veya vekillerinin adı, soyadı ve adreslerini bir ay içinde bölge müdürlüğüne bildirmek zorundadır.

16 DEVLET 1- MEVZUAT DÜZENLEME 4857 SAYILI KANUN : Çalışma süresi
MADDE Genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok kırkbeş saattir. Aksi kararlaştırılmamışsa bu süre, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır. Tarafların anlaşması ile haftalık normal çalışma süresi, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine, günde onbir saati aşmamak koşulu ile farklı şekilde dağıtılabilir. Bu halde, iki aylık süre içinde işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık çalışma süresini aşamaz. Denkleştirme süresi toplu iş sözleşmeleri ile dört aya kadar artırılabilir. Sağlık kuralları bakımından günde ancak yedibuçuk saat ve daha az çalışılması gereken işler, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı tarafından müştereken hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir.

17 DEVLET 1- MEVZUAT DÜZENLEME 4857 SAYILI KANUN : Gece çalıştırma yasağı
MADDE Sanayie ait işlerde onsekiz yaşını doldurmamış çocuk ve genç işçilerin gece çalıştırılması yasaktır. Onsekiz yaşını doldurmuş kadın işçilerin gece postalarında çalıştırılmasına ilişkin usul ve esaslar Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikte gösterilir.

18 DEVLET 1- MEVZUAT DÜZENLEME İşverenlerin ve işçilerin yükümlülükleri
4857 SAYILI KANUN : İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNE İLİŞKİN DÜZENLEMELER: BEŞİNCİ BÖLÜM (77-89 MADDELERİ ARASI) İşverenlerin ve işçilerin yükümlülükleri İŞ KANUNU MADDE:77- İşverenler, işyerlerinde iş sağlığı ve iş güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak,araç ve gereçleri noksansız bulundurmak, işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda her türlü önleme uymakla yükümlüdürler.

19 DEVLET 1- MEVZUAT DÜZENLEME 4857 SAYILI KANUN :
İşverenler, işyerinde alınan iş sağlığı ve iş güvenliği önlemlerine uyulup uyulmadığını denetlemek, işçileri karşı karşıya bulundukları mesleki riskler, alınması gerekli tedbirler, yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek ve gerekli iş sağlığı ve güvenliği eğitimini vermek zorundadırlar. İşverenler işyerlerinde meydana gelen iş kazasını ve tespit edilecek meslek hastalığını en geç 2 iş günü içinde yazı ile ilgili bölge müdürlüğünü bildirmek zorundadırlar. Bu bölümde ve İSG ne ilişkin tüzük ve yönetmeliklerde yer alan hükümler işyerindeki ÇIRAKLARA ve STAJYERLERE de uygulanır.,

20 DEVLET 1- MEVZUAT DÜZENLEME 4857 SAYILI KANUN :
İş sağlığı ve güvenliği yönetmelikleri MADDE 78:(Değ s.Kan.)- Bu Kanuna tabi işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği şartlarının belirlenmesi ve gerekli önlemlerin alınması, işyerlerinde kullanılan araç, gereç, makine ve hammaddeler yüzünden çıkabilecek iş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenmesi ve özel durumları sebebiyle korunması gereken kişilerin çalışma şartlarının düzenlenmesi,

21 DEVLET 1- MEVZUAT DÜZENLEME
Ayrıca iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygunluğu yönünden; İşçi sayısı, işin ve işyerinin özellikleri ile tehlikesi dikkate alınarak işletme belgesi alması gereken işyerleri ile belgelendirilmesi gereken işler veya ürünler ve bu belge veya belgelerin alınmasına ilişkin usul ve esaslar, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili konularda yapılacak risk değerlendirmesi, kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmaların usul ve esasları ile bunları yapacak kişi ve kuruluşların niteliklerinin belirlenmesi, gerekli iznin verilmesi ve verilen iznin iptal edilmesi Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çıkarılacak yönetmeliklerle belirlenir.

22 DEVLET 1- MEVZUAT DÜZENLEME 4857 SAYILI KANUN :
İşin durdurulması veya işyerinin kapatılması MADDE 79. – Bir işyerinin tesis ve tertiplerinde, çalışma yöntem ve şekillerinde, makine ve cihazlarında işçilerin yaşamı için tehlikeli olan bir husus tespit edilirse, bu tehlike giderilinceye kadar işyerlerini iş sağlığı ve güvenliği bakımından denetlemeye yetkili iki müfettiş, bir işçi ve bir işveren temsilcisi ile Bölge Müdüründen oluşan beş kişilik bir komisyon kararıyla, tehlikenin niteliğine göre iş tamamen veya kısmen durdurulur veya işyeri kapatılır.

23 DEVLET 1- MEVZUAT DÜZENLEME 4857 SAYILI KANUN :
İş sağlığı ve güvenliği kurulu MADDE Bu Kanuna göre sanayiden sayılan, devamlı olarak en az elli işçi çalıştıran ve altı aydan fazla sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde her işveren bir iş sağlığı ve güvenliği kurulu kurmakla yükümlüdür. İşverenler iş sağlığı ve güvenliği kurullarınca iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygun olarak verilen kararları uygulamakla yükümlüdürler.

24 DEVLET 1- MEVZUAT DÜZENLEME 4857 SAYILI KANUN :
İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri MADDE 81 (Değ s.Kan.) İşverenler, devamlı olarak en az elli işçi çalıştırdıkları işyerlerinde alınması gereken iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin belirlenmesi ve uygulanmasının izlenmesi, iş kazası ve meslek hastalıklarının önlenmesi, işçilerin ilk yardım ve acil tedavi ile koruyucu sağlık ve güvenlik hizmetlerinin yürütülmesi amacıyla, işyerindeki işçi sayısı, işyerinin niteliği ve işin tehlike sınıf ve derecesine göre; a) İşyeri sağlık ve güvenlik birimi oluşturmakla, b) Bir veya birden fazla işyeri hekimi ile gereğinde diğer sağlık personelini görevlendirmekle, c) Sanayiden sayılan işlerde iş güvenliği uzmanı olan bir veya birden fazla mühendis veya teknik elemanı görevlendirmekle, yükümlüdürler.

25 DEVLET 1- MEVZUAT DÜZENLEME
4857 SAYILI KANUN : İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri MADDE 81 (Değ s.Kan.) İşverenler, bu yükümlülüklerinin tamamını veya bir kısmını, bünyesinde çalıştırdığı ve bu maddeye dayanılarak çıkarılacak yönetmelikte belirtilen vasıflara sahip personel ile yerine getirebileceği gibi, işletme dışında kurulu ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alarak da yerine getirebilir. Bu şekilde hizmet alınması işverenin sorumluklarını ortadan kaldırmaz.

26 DEVLET 1- MEVZUAT DÜZENLEME 4857 SAYILI KANUN : İşçilerin hakları
MADDE İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği açısından işçinin sağlığını bozacak veya vücut bütünlüğünü tehlikeye sokacak yakın, acil ve hayati bir tehlike ile karşı karşıya kalan işçi, iş sağlığı ve güvenliği kuruluna başvurarak durumun tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin alınmasına karar verilmesini talep edebilir. Kurul aynı gün acilen toplanarak kararını verir ve durumu tutanakla tespit eder. Karar işçiye yazılı olarak bildirilir.

27 DEVLET 1- MEVZUAT DÜZENLEME 4857 SAYILI KANUN :
İçki veya uyuşturucu madde kullanma yasağı MADDE İşyerine sarhoş veya uyuşturucu madde almış olarak gelmek ve işyerinde alkollü içki veya uyuşturucu madde kullanmak yasaktır. İşveren; işyeri eklentilerinden sayılan kısımlarda, ne gibi hallerde, hangi zamanda ve hangi şartlarla alkollü içki içilebileceğini belirleme yetkisine sahiptir.

28 DEVLET 1- MEVZUAT DÜZENLEME 4857 SAYILI KANUN :
Ağır ve tehlikeli işler MADDE 85. (Değ s.Kan.) - Onaltı yaşını doldurmamış genç işçiler ve çocuklar (5763 sayılı Kanunla Ek)ile çalıştığı işle ilgili mesleki eğitim almamış işçiler ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılamaz. Hangi işlerin ağır ve tehlikeli işlerden sayılacağı, kadınlarla onaltı yaşını doldurmuş fakat onsekiz yaşını bitirmemiş genç işçilerin hangi çeşit ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılabilecekleri Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikte gösterilir.

29 DEVLET 1- MEVZUAT DÜZENLEME 4857 SAYILI KANUN :
Ağır ve tehlikeli işlerde rapor MADDE Ağır ve tehlikeli işlerde çalışacak işçilerin işe girişinde veya işin devamı süresince en az yılda bir, bedence bu işlere elverişli ve dayanıklı oldukları işyeri hekimi, işçi sağlığı dispanserleri, bunların bulunmadığı yerlerde sırası ile en yakın Sosyal Sigortalar Kurumu, sağlık ocağı, hükümet veya belediye hekimleri tarafından verilmiş muayene raporları olmadıkça, bu gibilerin işe alınmaları veya işte çalıştırılmaları yasaktır. Sosyal Sigortalar Kurumu işe ilk giriş muayenesini yapmaktan kaçınamaz.

30 DEVLET 1- MEVZUAT DÜZENLEME On sekiz yaşından küçük işçiler için rapor
4857 SAYILI KANUN : On sekiz yaşından küçük işçiler için rapor MADDE Ondört yaşından onsekiz yaşına kadar (onsekiz dahil) çocuk ve genç işçilerin işe alınmalarından önce işyeri hekimi, işçi sağlığı dispanserleri, bunların bulunmadığı yerlerde sırası ile en yakın Sosyal Sigortalar Kurumu, sağlık ocağı, hükümet veya belediye hekimlerine muayene ettirilerek işin niteliğine ve şartlarına göre vücut yapılarının dayanıklı olduğunun raporla belirtilmesi ve bunların onsekiz yaşını dolduruncaya kadar altı ayda bir defa aynı şekilde doktor muayenesinden geçirilerek bu işte çalışmaya devamlarına bir sakınca olup olmadığının kontrol ettirilmesi ve bütün bu raporların işyerinde saklanarak yetkili memurların isteği üzerine kendilerine gösterilmesi zorunludur.

31 DEVLET 1- MEVZUAT DÜZENLEME 4857 SAYILI KANUN :
Gebe veya çocuk emziren kadınlar için yönetmelik MADDE 88. (Değ s.Kan.) - Gebe veya çocuk emziren kadınların hangi dönemlerde ne gibi işlerde çalıştırılmalarının yasak olduğu ve bunların çalışmalarında sakınca olmayan işlerde hangi şartlar ve usullere uyacakları, ne suretle emzirme odaları veya çocuk bakım yurdu (kreş) kurulması gerektiği (5763 sayılı Kanunla Ek)veya hangi hallerde dışarıdan hizmet alabilecekleri Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanacak bir yönetmelikte gösterilir.

32 DEVLET 1- MEVZUAT DÜZENLEME 4857 SAYILI KANUN : Çeşitli yönetmelikler
MADDE Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı; a) Ağır ve tehlikeli işlerden başka işler için de işçilerin işe başlamadan hekim muayenesinden geçirilmelerini, b) Bazı işlerde çalışan işçilerin belirli sürelerde genel olarak sağlık muayenesinden geçirilmelerini, c) Çeşitli veya bir kısım işlerde çalışan işçilerin sağlık durumlarının aksaması, yaptıkları işin ürünlerine ve genel sağlığa yahut birlikte çalıştıkları öteki işçilere zararlı olursa, bu gibilerin o işlerden çıkarılmalarını, d) Ne durumda ve ne gibi şartları haiz olan işyerlerinde banyo, uyku, dinlenme ve yemek yerleri ile işçi evleri ve işçi eğitimi yerleri yapılmasını, Öngören yönetmelikler hazırlayabilir.

33 DEVLET 1- MEVZUAT DÜZENLEME YÖNETMELİKLER :
AVRUPA BİRLİĞİ DİREKTİFLERİ KAPSAMINDA: 4857 sayılı İş Kanunun 78. Maddesine göre çıkarılması gereken yönetmelikler; Avrupa Birliğinin 89/391/EEC sayılı çerçeve direktifine ve diğer bireysel direktiflere göre uyumlaştırılmıştır ve 2003 yılı ile 2004 yılı içerisinde yayımlanmıştır. (İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği yayınlandı, daha sonra durduruldu) Dolayısıyla, ülkemizde iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı modern hükümlerle donatılmış durumdadır. Ancak, uygulamada çok fazla mesafenin kat edilmesi gerekmektedir. İŞYERİ BİNA VE EKLENTİLERİNDE ALINACAK SAĞLIK VE GÜVENLİK ÖNLEMLERİNE İLİŞKİN YÖNETMELİK. (89/654/EEC) İŞ EKİPMANLARININ KULLANIMINDA SAĞLIK VE GÜVENLİK ŞARTLARI YÖNETMELİĞİ. (89/655/EEC-95/63/EC) YAPI İŞLERİNDE SAĞLIK VE GÜVENLİK YÖNETMELİĞİ. (92/57/EEC)

34 DEVLET 1- MEVZUAT DÜZENLEME
KİMYASAL MADDELERLE ÇALIŞMALARDA SAĞLIK VE GÜVENLİK ÖNLEMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK. (1998/24/EC 1991/322/EEC ve 2000/39/EC) PATLAYICI ORTAMLARIN TEHLİKELERİNDEN. ÇALIŞANLARIN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİK.(1999/92/EC) KANSEROJEN VE MUTAJEN MADDELER HAKKINDA YÖNETMELİK. (1999/38/EC) BİYOLOJİK ETKENLERE MARUZİYET RİSKLERİNİN ÖNLENMESİ HAKKINDA YÖNETMELİK.(2000/54/EC) ELLE TAŞIMA İŞLERİ YÖNETMELİĞİ. (90/269/EEC) GÜRÜLTÜ YÖNETMELİĞİ.(2003/10/EC) TİTREŞİM YÖNETMELİĞİ.(2002/44/EC)

35 DEVLET 1- MEVZUAT DÜZENLEME
KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLARIN KULLANILMASI HAKKINDA YÖNETMELİK. (89/656/EEC) KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM YÖNETMELİĞİ. (93/95/EEC ve 96/58/EC) SONDAJLA MADEN ÇIKARILAN İŞLETMELERDE SAĞLIK VE GÜVENLİK ŞARTLARI YÖNETMELİĞİ. (92/91/EEC) YERALTI VE YERÜSTÜ MADEN İŞLETMELERİNDE SAĞLIK VE GÜVENLİK ŞARTLARI YÖNETMELİĞİ.(92/104/EEC) ASBESTLE ÇALIŞMALARDA SAĞLIK VE GÜVENLİK ÖNLEMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK. (2003/18/EC) EKRANLI ARAÇLARLA ÇALIŞMALARDA SAĞLIK VE GÜVENLİK ÖNLEMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK. (90/270/EEC) GÜVENLİK VE SAĞLIK İŞARETLERİ YÖNETMELİĞİ. (92/58/EEC)

36 DEVLET 1- MEVZUAT DÜZENLEME DİĞER YÖNETMELİKLER;
AĞIR VE TEHLİKELİ İŞLER YÖNETMELİĞİ (Md.85) İŞLETME BELGESİ HAKKINDA YÖNETMELİK ÇALIŞANLARIN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ EĞİTİMLERİNİN USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK (Md.77) GEÇİCİ VEYA BELİRLİ SÜRELİ İŞLERDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HAKKINDA YÖNETMELİK. SAĞLIK KURALLARI BAKIMINDAN GÜNDE ANCAK YEDİBUÇUK SAAT VEYA DAHA AZ ÇALIŞILMASI GEREKEN İŞLER HAKKINDA YÖNETMELİK (Md.63) HAZIRLAMA, TAMAMLAMA VE TEMİZLEME İŞLERİ YÖNETMELİĞİ (Md.70) İŞYERLERİNDE İŞİN DURDURULMASINA VEYA İŞYERLERİNİN KAPATILMASINA DAİR YÖNETMELİK (Md.79)

37 DEVLET 1- MEVZUAT DÜZENLEME
İŞYERİ SAĞLIK VE GÜVENLİK BİRİMLERİ İLE ORTAK SAĞLIK VE GÜVENLİK BİRİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK (Md.81) (Yeniden Düzenlenerek Yayınlanacak) İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULLARI HAKKINDA YÖNETMELİK (Md.80) İŞ KANUNUNA İLİŞKİN ÇALIŞMA SÜRELERİ YÖNETMELİĞİ (Md.63) KADIN İŞÇİLERİN GECE POSTALARINDA ÇALIŞTIRILMA KOŞULLARI HAKKINDA YÖNETMELİK (Md.73) SANAYİ, TİCARET, TARIM VE ORMAN İŞLERİNDEN SAYILAN İŞLERE İLİŞKİN YÖNETMELİK, GEBE VEYA EMZİREN KADINLARIN ÇALIŞTIRILMA ŞARTLARIYLA EMZİRME ODALARI VE ÇOCUK BAKIM YURTLARINA DAİR YÖNETMELİK (Md. 83)

38 DEVLET 1- MEVZUAT DÜZENLEME TÜZÜKLER:
1475 SAYILI İŞ KANUNU UYARINCA ÇIKARILAN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNE İLİŞKİN TÜZÜKLER: İŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ TÜZÜĞÜ, YAPI İŞLERİNDE İŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ TÜZÜĞÜ, PARLAYICI, PATLAYICI, TEHLİKELİ VE ZARARLI MADDELERLE ÇALIŞILAN İŞYERLERİNDE VE İŞLERDE ALINACAK TEDBİRLER HAKKINDA TÜZÜK, MADEN VE TAŞ OCAKLARI İŞLETMELERİNDE VE TÜNEL YAPIMINDA ALINACAK İŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ ÖNLEMLERİNE İLİŞKİN TÜZÜK, (Bu tüzükler henüz kaldırılmadığı için yürürlülüğü devam etmektedir.)

39 DEVLET 1- MEVZUAT DÜZENLEME KARAYOLLARI TRAFİK KANUNU,
DİĞER KAMU KURUM VE KURULUŞLARINCA YAYIMLANAN KANUN,TÜZÜK VE YÖNETMELİKLER: KARAYOLLARI TRAFİK KANUNU, ÇEVRE BAKANLIĞI; Büyük Endüstriyel Kazaların Kontrolü Hakkında Yönetmelik, Çed Yönetmeliği, SAĞLIK BAKANLIĞI; Umumi Hıfzısığa Kanunu, İlk Yardım Önetmeliği, SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI; Makine emniyeti yönetmeliği, Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği, Basit basınçlı kaplar yönetmeliği, ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI; Elektrik kuvvetli akım tesisleri yönetmeliği, Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği, Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği,

40 DEVLET 1- MEVZUAT DÜZENLEME
TEBLİĞLER : İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin tehlike sınıfları listesi tebliği, İşyeri sağlık ve güvenlik birimleri ile ortak sağlık ve güvenlik birimleri hakkında yönetmeliğin uygulanmasına dair tebliğ, (şu anda yönetmelik nedeniyle durdurulmuş durumda)

41 DEVLET 1- MEVZUAT DÜZENLEME İSG ile ilgili Türk Standartları;
TS İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemleri, TS Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (Lpg) - İkmal İstasyonu - Karayolu Taşıtları İçin Emniyet Kuralları, TS 1160 Sıvılaştırılmış Doğal Gaz (Lng) Tesisat Ve Donanımı Lng.nin Genel Özellikleri, TS Akaryakıt İstasyonları - Emniyet Gerekleri, TS Kaldırma Araçlarının Testleri, TSE EN TSE EN 170 Kaynak maskesi gözlük camları,

42 DEVLET 2- TEŞKİLATLANMA SAĞLIK BAKANLIĞI ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI
ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI SAĞLIK BAKANLIĞI ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI MİLLİ SAVUNMA BAKANLIĞI İÇİŞLERİ BAKANLIĞI SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI BELEDİYELER TSE ATOM ENERJİSİ KURUMU

43 DEVLET 2- TEŞKİLATLANMA ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI;
İŞ TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI,(DENETİM-MEVZUAT) İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ, (MEVZUAT-KONTROL-EĞİTİM vb.) ÇALIŞMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ, İŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ MERKEZİ (İSGÜM), (ÖLÇÜM-LABARATUVAR) ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA MERKEZİ (ÇASGEM),(EĞİTİM-SEMİNER) BİRİMLERİ İLE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KONUSUNDA GÖREVLERİ YÜRÜTÜLMEKTEDİR.

44 DEVLET 3- EĞİTİM Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Ana Hizmet Birimlerinden olan İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü ve Bağlı Kuruluşlarından ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK EĞİTİM MERKEZİ (ÇASGEM) Başkanlığı, İşçi, İşveren ve bunların kuruluşları olan sendikalarda eğitim faaliyetlerini yürütmektedir.

45 DEVLET 4- DENETİM DEVLETİN YETKİSİ: İŞ KANUNU MADDE: 91
“Devlet, çalışma hayatı ile ilgili mevzuatın uygulanmasını izler, denetler ve teftiş eder. Bu ödev, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bağlı ihtiyaca yetecek sayı ve özellikte teftiş ve denetlemeye yetkili İş Müfettişlerince yapılır.”

46 DEVLET

47 DEVLET 4- DENETİM/YAPTIRIM İŞİN DURDURULMASI VE İŞYERİNİN KAPATILMASI:
İŞ KANUNU MADDE :79 İŞİN DURDURULMASI VE İŞYERİNİN KAPATILMASI: İş sağlığı ve güvenliği kurallarını ihlal eden işverenler bazı idari yaptırımlarla karşılaşırlar. İdari yaptırımlar, hukuki yaptırımlardan farklıdır, herhangi bir yargı kararına gerek olmadan doğrudan idare tarafından uygulanır. Bu yaptırımlardan en önemlileri işin durdurulması ve işyerinin kapatılmasıdır. Bu iki yaptırımın temel amacı yakın hayati tehlikenin giderilmesini sağlamaktır. İşyerlerinde işin durdurulması veya işyerinin kapatılması, işçilerin yaşamı için tehlikeli olan bir hususun tespiti halinde gerçekleştirilen bir yaptırımdır.

48 DEVLET 4- DENETİM/YAPTIRIM
İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili hükümlere aykırılık : MADDE 105 – (Değ s.Kan.) Bu Kanunun; a) 78. maddesinde öngörülen yönetmeliklerdeki hükümlere uymayan işveren veya işveren vekiline, alınmayan her iş sağlığı ve güvenliği önlemi için iki yüz Türk Lirası, alınmayan önlemler için izleyen her ay aynı miktar, (2010 yılı için 229 TL) b) 86. maddesi uyarınca işçilere doktor raporu almayan işveren veya işveren vekiline bu durumda olan her işçi için, 87. maddesi gereğince çocuklara doktor raporu almayan işveren veya işveren vekiline bu durumdaki her çocuk için iki yüz Türk Lirası, (2010 yılı için 229 TL)

49 DEVLET 4- DENETİM/YAPTIRIM
c) 77. maddesine aykırı hareket eden, (işyerlerinde meydana gelen iş kazasını ve tespit edilecek meslek hastalığını en geç iki iş günü içinde Bölge Müdürlüğüne bildirmemek) 78. maddesi gereği işletme belgesi almadan işyeri açan veya belgelendirilmesi gereken işler veya ürünler için belge almayan, 79. maddesi gereğince faaliyeti durdurulan işi izin almadan devam ettiren veya kapatılan işyerlerini izinsiz açan, 80. maddesinde öngörülen iş sağlığı ve güvenliği kurullarının kurulması ve çalıştırılması ile ilgili hükümlere aykırı davranan, iş sağlığı ve güvenliği kurullarınca alınan kararları uygulamayan,

50 DEVLET 4- DENETİM/YAPTIRIM
81. maddesinde belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen,(İş Sağlığı ve Güvenliği Birimi kurmak, İşyeri Hekimi, İş Güvenliği Uzmanı görevlendirmek) 88. maddesinde (Gebe ve Emzikli Kadınlar ile ilgili) ve 89. (Diğer yönetmelikler) maddelerinde öngörülen yönetmeliklerde gösterilen şartlara ve usullere uymayan işveren veya işveren vekiline biner Türk Lirası, (2010 yılı için 1145 TL) İdari para cezası verilir.

51 DEVLET 4- DENETİM/YAPTIRIM MADDE 107- (Değ.5728 S.K.) Bu Kanunun;
a) 92. maddesinin ikinci fıkrasındaki (işveren,işçi ve üçüncü şahısların müfettişlere yardımcı olmamaları), yükümlülüklerini yerine getirmeyen, b) 96. maddesindeki (işçilere yanlış beyan için baskı yapmak) yasaklara uymayan, işveren veya işveren vekiline sekiz bin Türk Lirası idari para cezası verilir. (2010 yılı için 9157 TL)

52 İŞVEREN ÖNLEM ALMA ÖNLEM ALMA BİLGİLENDİRME EĞİTİM
1 BİLGİLENDİRME 2 EĞİTİM 3 GÖRÜŞ ALINMASI/KATILIM 4 DENETİM 5

53 İŞVEREN İŞ KANUNU MADDE:77 İşverenler, işyerlerinde iş sağlığı ve iş güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak, işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda her türlü önleme uymakla yükümlüdürler. İşverenler, işyerinde alınan iş sağlığı ve iş güvenliği önlemlerine uyulup uyulmadığını denetlemek, işçileri karşı karşıya bulundukları mesleki riskler, alınması gerekli tedbirler, yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek ve gerekli iş sağlığı ve güvenliği eğitimini vermek zorundadırlar. İşverenler işyerlerinde meydana gelen iş kazasını ve tespit edilecek meslek hastalığını en geç 2 iş günü içinde yazı ile ilgili bölge müdürlüğünü bildirmek zorundadırlar. Bu bölümde ve İSG ne ilişkin tüzük ve yönetmeliklerde yer alan hükümler işyerindeki ÇIRAKLARA ve STAJYERLERE de uygulanır.,

54 İŞVEREN 1- ÖNLEM ALMA Mad.77 İşverenler, işyerlerinde iş sağlığı ve iş güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak,araç ve gereçleri noksansız bulundurmak, işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda her türlü önleme uymakla yükümlüdürler. İşveren işyerinde İş Kanun gereğince işyerinde oluşturacağı kurumlarla Önlem alma görevini daha etkili bir şekilde ve paylaşarak yerine getirebilmektedir. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU KURMAK, İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ BİRİMİ KURMAK ve İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ İLE GÖREVLİ MÜH.TEK.ELM. VE GEREKTİĞİNDE SAĞLIK PERSONELİ İSTİHDAM ETMEK,

55 İŞVEREN 2- BİLGİLENDİRME LÜTFEN DİKKAT
İŞÇİLER VE/VEYA TEMSİLCİLERİ, İŞYERİNDE ALINAN SAĞLIK VE GÜVENLİKLE İLGİLİ TÜM ÖNLEMLER HAKKINDA BİLGİLENDİRİLİR.

56 İŞVEREN 2- BİLGİLENDİRME
Mad.77 “İşçileri karşı karşıya bulundukları mesleki riskler, alınması gerekli tedbirler, yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek” zorundadır. İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin etkin bir şekilde sürdürülebilmesi gereklidir. Bu amaçla işyerinin büyüklüğüne göre; İşçilere ve/veya İşçi Temsilcilerine İşyerinin geneli ile işçinin çalışmakta olduğu bölümde veya yaptığı her işte yürütülen faaliyetler, sağlık ve güvenlik riskleri, koruyucu ve önleyici tedbirler hakkında bilgi verir.

57 İŞVEREN 2- BİLGİLENDİRME Yönetmeliklerdeki yeri;
Elle Taşıma İşleri Yönetmeliği (Md.8), Güvenlik ve Sağlık İşaretleri Yönetmeliği (Md.7), Sondajla Maden Çıkarılan İşl. Sağ. ve Güv. Şartları Yönetmeliği (Md.9), Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği (Md.13.a …işçiler veya temsilcileri, inşaat alanında sağlık ve güvenlik ile ilgili alınan önlemler hakkında bilgilendirilecektir), İşyeri Bina ve Eklentilerinde….Yönetmeliği (Md.9 işçiler ve/veya temsilcileri, işyerinde alınan sağlık ve güvenlikle ilgili tüm önlemler hakkında bilgilendirilecektir ), Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda ……Yönetmeliği (Md.6), İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağ.ve Güv. Şart. Yönetmeliği (Md.10.a İşçilere kullandıkları iş ekipmanı ve kullanımına ilişkin yeterli bilgi ve uygun olması halinde yazılı talimat verilecektir),

58 İŞVEREN 2- BİLGİLENDİRME
Geçici veya Belirli Süreli İşlerde İş Sağ. ve Güv. Hak. Yönetmelik (Md.5), Gürültü Yönetmeliği (Md.10), KKD Yönetmeliği (Md.9), Kimyasal Maddelerle Çal. Sağ. ve Güv. Önl. Hak. Yönetmelik (Md.10), Kanserojen ve Mutajen Mad. Çal. Sağ.ve Güv, Önl. Hak, Yönt (Md.14), Yeraltı ve Yerüstü Maden İşl. Sağ. ve Güv. Şartları Yönetmeliği (Md.9)

59 İŞVEREN 3- EĞİTİM Mad.77 “gerekli iş sağlığı ve güvenliği eğitimini vermek” zorundadırlar. Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Madde. 4: -”İşverenler, çalışanları, yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek, onların karşı karşıya bulundukları mesleki riskler ve bunlarla ilgili alınması gerekli tedbirler konusunda işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği eğitim programlarını hazırlamak, eğitimlerin düzenlenmesini, çalışanların bu programlara katılmasını sağlamak ve verilecek eğitim için uygun yer, araç ve gereç temin etmekle yükümlüdürler”. - Asıl işveren-alt işveren ilişkisi kurulan işyerlerinde, alt işverene ait çalışanların eğitimlerinden, asıl işveren, alt işverenle birlikte sorumludur. - Geçici iş ilişkisi kurulan işveren, geçici iş ilişkisi ile çalışanlara gerekli eğitimi vermekle yükümlüdür.

60 İŞVEREN 4- GÖRÜŞ ALINMASI/KATILIM
İşveren, iş sağlığı ve güvenliği konularında işçi veya temsilcilerinin görüşlerini alır, öneri getirme hakkı tanır ve bu konulardaki görüşmelerde yer almalarını ve dengeli katılımlarını sağlar. (İşçilerin veya temsilcilerinin görüşlerini alacak ve katılımlarını sağlayacaktır. Direktifler……) İş Ekipmanları….Yön. Md.12 Elle Taşıma Yön. 9, Güv. Sağ. İşaretler. Yön. 8, Gürültü Yön. 11,

61 İŞVEREN 5- DENETİM İŞ KANUNU Madde. 77: “İşverenler, işyerinde alınan iş sağlığı ve iş güvenliği önlemlerine uyulup uyulmadığını denetlemek” zorundadır. İşveren, işyerinde makine, tezgah ve tesisatlar ile çalışanların iş sağlığı ve güvenliği yönünden alınmış olan önlemlere uygun çalışılıp çalışılmadığını devamlı suretle kontrol altında bulundurmak zorundadır. Bunu kendisi veya kendi adına yetkili olan kişiler tarafından yapılmasını sağlamalıdır.

62 İŞÇİ ALINAN ÖNLEMLERE UYMA ALINAN ÖNLEMLERE UYMA

63 İŞÇİ ALINAN ÖNLEMLERE UYMA (4857 Sayılı İş Kanunu Madde.77)
………………..”İşçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdürler.” (Eğitimle ilgili Yönetmelik Mad.5) “Çalışanlar sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamının tesisi için işyerinde düzenlenecek olan eğitimlere katılmak ve bu konudaki talimat ve prosedürlere uymakla yükümlüdürler.”

64 İŞÇİ ALINAN ÖNLEMLERE UYMA
İşçiler, davranış ve kusurlarından dolayı, kendilerinin ve diğer kişilerin sağlık ve güvenliğinin olumsuz etkilenmemesi için azami dikkati göstermeli ve görevlerini, işveren tarafından kendilerine verilen eğitim ve talimatlar doğrultusunda yapmalıdırlar.

65 İŞÇİ ALINAN ÖNLEMLERE UYMA
Makine, cihaz, araç, gereç, tehlikeli madde, taşıma ekipmanı ve diğer üretim araçlarını doğru şekilde kullanmak, Kendilerine sağlanan kişisel koruyucuları doğru kullanmak ve kullanımdan sonra muhafaza edildiği yere geri koymak, İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tesis ve binalardaki güvenlik donanımlarını kurallara uygun olarak kullanmak ve bunları keyfi olarak çıkarmamak ve değiştirmemek,

66 İŞÇİ ALINAN ÖNLEMLERE UYMA
İşyerinde sağlık ve güvenlik için ciddi ve ani bir tehlike olduğu kanaatine vardıkları herhangi bir durumla karşılaştıklarında veya koruma tedbirlerinde bir aksaklık ve eksiklik gördüklerinde, işverene derhal haber vermek, İşyerinde, sağlık ve güvenliğin korunması için teftişe yetkili makam tarafından belirlenen zorunlulukların yerine getirilmesinde, işverenle işbirliği yapmak,

67 İŞÇİ ALINAN ÖNLEMLERE UYMA
İşveren tarafından güvenli çalışma ortam ve koşullarının sağlanması ve kendi yaptıkları işlerde sağlık ve güvenlik yönünden risklerin önlenmesinde, işveren ile mevzuat uygulamaları doğrultusunda işbirliği yapmak,

68 İŞÇİ ALINAN ÖNLEMLERE UYMA
İŞÇİLERİN SAĞLIK VE GÜVENLİK KURALLARINA ISRARLA UYULMAMASI DURUMUNDA İHBARSIZ VE TAZMİNATSIZ FESİH.. (4857 sayılı İş Kanunu Madde:25/II/h “İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi” durumunda, Süresi belirli olsun veya olmasın işveren, iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir:

69 TEŞEKKÜR EDERİM SAĞLIKLI VE GÜVENLİ BİR ORTAMIN
SAĞLANMASI, DEVLET, İŞÇİ VE İŞVERENLERİN İŞBİRLİĞİ İÇERİSİNDE OLMASI İLE MÜMKÜNDÜR TEŞEKKÜR EDERİM