EVLİLİĞİN GENEL HÜKÜMLERİ

... konulu sunumlar: "EVLİLİĞİN GENEL HÜKÜMLERİ"— Sunum transkripti:

1 EVLİLİĞİN GENEL HÜKÜMLERİ
1)Evlilik Birliğinde Eşlerin Hak ve Yükümlülükleri A)Eşlerin Yükümlülükleri 1-Birliğin Mutluluğunu Sağlama Yükümlülüğü 2-Sadakat Yükümlülüğü 3-Yardım ve Dayanışma Yükümlülüğü 4-Çocukların Bakım-eğitim ve Gözetimine Özen Gösterme Yükümlülüğü 5-Birlikte Yaşama Yükümlülüğü 6-Evlilik Birliğinin Giderlerine Katılma Yükümlüğü

2 B)Eşlerin Hakları 1-Müşterek Konutu Seçme Hakkı 2-Evlilik Birliğini Yönetme Hakkı 3-Evlilik Birliğini Temsil Yetkisi 4-Eşlerin İş ve Meslek Seçme Hakkı 3a-Eşlerin Temsil Yetkisinin Kapsamı Birliği temsil yetkisi, birliğin ihtiyaçlarını karşılama için eşlerin gerekli hukuki işlemleri yapma yetkilerini ifade eder.Medeni Kanunda eşlerin birliği temsil yetkisi,ailenin sürekli veya diğer ihtiyaçları için farklı düzenlenmiştir.Eşlerden her biri, ortak yaşamın devamı süresince ailenin sürekli ihtiyaçları için evlilik birliğini temsil yetkisine sahiptir(188/1). 3b-Eşlerin Sorumluluğu 3c-Eşlerin Temsil Yetkisinin Kaldırılması Veya Sınırlandırılması

3 2)Evli Kadının Kişisel Durumu A)Evli Kadının Soyadı B)Vatandaşlık 3-Eşlerin Hukuki İşlemleri A)Genel Olarak Eşler arasında kabul edilen eşitlik ilkesi uyarınca ,eşlerin-özellikle kadının- bazı hukuki işlemleri yapabilmesi için yargıcın izninin alınması koşulu yeni Medeni Kanunda kaldırılmıştır.Kural olarak, eşlerden her biri, diğeri ve üçüncü kişilerle her türlü hukuki işlemi yapabilir(MK. m.193). B)Aile Konutuyla İlgili Hukuki İşlemler 1)Genel Olarak Medeni Kanunun 194. maddesine göre, “Eşlerden biri,diğer eşin açık rızası bulunmadıkça aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez,aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki haklarını sınırlayamaz.

4 4)Evlilik Birliğinin Korunması A)Genel Olarak Medeni Kanunda birliğin korunması amacıyla yargıcın müdahalesine ve bazı önlemler alabilmesine yer verilmiştir. B)Yargıcın Müdahalesinin Koşulları -Eşlerden birinin veya her ikisinin evlilik birliğinden doğan yükümlülükleri yerine getirmemesi -Evlilik birliğine ilişkin önemli bir konuda eşlerin anlaşamamaları -Eşlerden birinin tek başına veya diğer eşle birlikte yargıçtan müdahale talebinde bulunması

5 C)Yargıcın Alabileceği Önlemler 1-Uyarı, Uzaklaştırma, Uzman Yardımı Sağlama 2-Birliğin Giderlerine Katılma Payının Yargıç Tarafından Belirlenmesi 3-Birlikte Yaşamaya Ara Verilmesi Halinde Alınabilecek Önlemler 4-Borçlulara Emir Verilmesi 5-Tasarruf Yetkisinin Sınırlandırılması 5)Eşler Arasındaki Yasal Mal Rejimi A)Genel Olarak Eşlerin evlenmeden önce ve evlenmeden sonra edindikleri malların mülkiyet durumunun ne olacağını gösteren hukuki rejimlerdir.

6 B)Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi Edinilmiş mallara katılma rejiminde edinilmiş mallar ve kişisel mallar olmak üzere başlıca iki tür mal grubu vardır(MK. m.218) Edinilmiş mallar, her eşin bu mal rejimi süresince karşılığını vererek elde ettiği malvarlığı değerleridir(MK. m.219). EVLİLİĞİN GEÇERSİZLİĞİ, İPTALİ VE KENDİLİĞİNDEN SONA ERMESİ 1-EVLİLİĞİN GEÇERSİZLİĞİ HALLERİ A)Evlenmenin Yokluğu 1-Genel Olarak Hukuken geçerli bir evliliğin doğabilmesi için, yasada öngörülen öyle bir takım temel koşullar vardır ki, bu koşullara uyulmaması halinde evlilik denilen hukuki kurum doğmaz.

7 2-Yokluk Sebepleri a-Aynı Cinsten İki Kişinin Evlenmesi b-Evlenecek Kişilerin Evlenme Konusundaki Karşılıklı ve Birbirine Uygun İradelerini Evlendirme Memuru Önünde Açıklamamış Olmaları c-Evlenmenin Resmi Sıfatı Bulunan Yetkili Memur Tarafından Akdedilmemiş Olması B-Evlenmenin Hükümsüzlüğü(Butlanı) 1-Mutlak Butlan 2-Nispi Butlan 2a-Evlenme Sırasında Eşlerden Birinin Geçici Olarak Ayırtım Gücünden Yoksun Olması 2b-İrade Bozukluğu Halleri

8 2-EVLİLİĞİN KENDİLİĞİNDEN SONA ERMİŞ SAYILMASI Medeni Kanunun 191
2-EVLİLİĞİN KENDİLİĞİNDEN SONA ERMİŞ SAYILMASI Medeni Kanunun 191. ve devamı maddelerindeki boşanma nedenlerinden birine dayanılarak açılacak boşanma davası sonucunda, yargıcın vereceği boşanma kararı ile evliliğin ortadan kalkmasıdır(MK. m.170). BOŞANMA 1-Boşanmanın Nedenleri Özel ve genel olmak üzere iki boşanma nedenleri ayrımı vardır. Özel boşanma nedenleri ve genel boşanma nedenleri ayrımında yasada boşanma nedeni oluşturan olayın açık, somut ve kesin şekilde belirtilmiş olup olmamasına bakılır.

9 A-Özel Boşanma Nedenleri 1-Zina 2-Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış 3-Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme 4-Terk 5-Akıl Hastalığı B-Genel Boşanma Nedeni:Evlilik Birliğinin Temelden Sarsılması 1-Koşulları -Evlilik birliğinin temelden sarsılması(Objektif Koşul) -Ortak yaşamın çekilmez hale gelmesi(Subjektif Koşul) -Karineler

10 2-BOŞANMA DAVASI A-Boşanma Davası ile Ayrılık Arasındaki İlişki Boşanma davası açan kişi, genellikle boşanmaya karar verilmesini ister. Fakat açılan boşanma davasında ayrılığa karar verilmesi de istenebilir(MK m.167). Boşanma sebebi ispatlanmış olursa yargıç da boşanma veya ayrılığa karar verir(MK. m.170) B- Boşanmanın Sonuçları 1-Boşanmanın Eşler Yönünden Sonuçları a-Eşlerin Kişisel Durumları Eşler, boşanmadan sonra artık evli kişiler olmaktan çıkarlarsa da, evlenmeden önceki kişisel durumlarına tümüyle dönemezler. Medeni Kanunun 173. maddesinde boşanan kadının, evlenmeyle kazandığı kişisel durumu koruyacağı düzenlenmiştir.

11 b-Kadın İçin Bekleme Süresi Boşanan kadın için, kusurlu olsun olmasın, boşanmadan sonra üç yüz gün süreyle evlenme yasağı getirilmiştir(MK. m.132/1). c-Mal Rejimi Tasfiyesi Boşanmanın bir diğer sonucu da, Eşlerin bağlı olduğu mal rejimi uyarınca mal rejiminin tasfiye edilmesidir(MK. m.179). d-Mirasçılık Hakları, Evlenme Mukavelesi ve Ölüme Bağlı Tasarruflarla Sağlanan Yararlar Evlilik birliği devam ederken eşlerden biri ölürse, diğer eş ona mirasçı olur. Fakat boşanmadan sonra, evlilik sona erdiğinde, eşlerden birinin ölümünde, artık diğer eş onun mirasçısı olamaz ve boşanmadan önce yapılmış olan ölüme bağlı tasarruflarla kendilerine sağlanan hakları aksi tasarrufta anlaşmadıkça kaybedeler(MK m.181/1).

12 e-Boşanmanın Sonucu Olarak Tazminat Medeni Kanunun 174
e-Boşanmanın Sonucu Olarak Tazminat Medeni Kanunun 174. maddesinde, boşanma yüzünden eşlerden birinin uğradığı maddi ve manevi zararın belli koşullar altında diğer eş tarafından tazminat yoluyla karşılanacağı düzenlenmiştir. A-Maddi Tazminat a-Koşulları -Zarar -Kusur -Nedensellik Bağı -Hukuka Aykırılık B-Manevi Tazminat

13 Yoksulluk Nafakası Medeni Kanunun 175
Yoksulluk Nafakası Medeni Kanunun 175. maddesinde, boşanma sonucu yoksulluğa düşecek eşin, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer taraftan mali gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebileceği düzenlenmiştir. Koşulları -Yoksulluğa düşecek olma -Kusur Boşanmanın Çocuklar Yönünden Sonuçları Boşanmaya karar verilmesi durumunda anne ve babanın haklarını ve çocuk ile olan ilişkileri Medeni Kanunun 182. maddesince düzenlenir.

14 SOYBAĞI(NESEP) 1-Soybağı(nesep) Kavramı Nesep, sözcük anlamıyla, birbirinin soyundan gelen iki kişi arasındaki soybağını belirtir. Bu yalın anlamıyla, aralarında doğal kan bağı bulunan kişiler arasında da soybağı vardır. 2-Soybağının Çeşitleri a-Doğal Soybağı(Tabii Nesep) – Hukuki Soybağı(Hukuki Nesep) b-Gerçek(Yasadan Doğan) Soybağı, Yapay Soybağı 3-Soybağının Kurulması 1-Gerçek Soybağının Kurulması 1a- Ana ile Çocuk arasında soybağının kurulması 1b- Baba ile Çocuk Arasında soybağının kurulması

15 B-Yapay Soybağının Kurulması: Evlat Edinme 1-Evlat Edinmenin Koşulları Evlat edinmenin koşulları Medeni Kanunun maddelerinde düzenlenmiştir. 2-Evlat Edinmenin Hükümleri Medeni Kanunun 314. maddesine göre evlat edinmenin hükümleri şunlardır: Evlat edinme ile, ana babaya ait olan haklar ve yükümlülükler evlat edinene geçer. 3-Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması Evlatlık ilişkisi iki halde mahkeme kararıyla sona erdirilebilir. Evlatlık ilişkisinin kurulmasına ilişkin koşullarda eksiklik halinde yetkili kişiler evlatlık ilişkisinin kaldırılmasını dava edebilirler.(MK m ,319).

16 SOYBAĞININ HÜKÜMLERİ A-ÇOCUĞUN SOYADI B-KARŞILIKLI YÜKÜMLÜLÜKLER C-ÇOCUK İLE KİŞİSEL İLİŞKİ D-ÇOCUĞUN BAKIM VE EĞİTİM MASRAFLARININ KARŞILANMASI VELAYET 1-Tanımı ve Mahiyeti Velayet küçüklerin(ergin olmayanların) ve bazı durumlarda ergin kısıtlı çocukların kişiliklerinin ve mallarının korunması ile onların temsili konusunda ana babanın sahip oldukları hak ve yükümlülüklerin tümünü ifade eder. 2-Velayete Sahip Olanlar A-Ana Baba Evli İse B-Ana Baba Evli Değilse C-Evlat Edinmede

17 Velayet Altında Bulunanlar Kural olarak henüz erginliğe kavuşmamış bulunan(Reşit olmayan) küçükler velayet altındadır(MK. m.335/1). Velayetin Kapsamı ve Sona Ermesi A-Velayetin Kapsamı 1-Çocuğun Kişiliği(Şahsı) Bakımından Velayetin Kapsamı 2-Çocuğun Malları Bakımından Velayetin Kapsamı 3-Çocuğun Korunması 4-Çocuğun Temsili B-Velayetin Sona Ermesi Velayet normal olarak, çocuğun erginliğe kavuşmasına dek devam eder. Çocuğun erginliğe(rüşde) kavuşmasıyla velayet de kendiliğinden sona erer.

18 AİLE TOPLULUĞU 1-Yardım Nafakası A-Nafaka Yükümlülükleri Medeni Kanunumuza göre yardım nafakası ödemekle yükümlü olanlar, altsoy-üstsoy hısımları ve kardeşlerdir(MK. m.364) B-Nafaka Yükümlülüğünde Sıra C-Nafaka İsteyebilecek Olanlar D-Nafaka Talebinin Koşulları D-a- Geçim Sıkıntısı D-b-Ödeme gücü ve Refah Hali E-Nafakanın Miktarı be Ödeme Biçimi

19 VESAYET 1-Vesayetin Anlamı, Çeşitleri ve Vesayeti Gerektiren Durumlar A-Vesayetin Anlamı ve Velayet İle Karşılaştırılması Vesayet de velayet gibi bir yasal temsilcilik çeşididir. B-Vesayetin Çeşitleri Medeni kanunumuzun sistemine göre, vesayetin iki çeşidi vardır. Bunlar, “kamu vesayeti” (MK. m.397) ve “özel vesayet” (aile vesayeti) dir.(MK. m. 398 vd.) 1-Kamu Vesayeti 2-Aile Vesayeti(Özel Vesayet)

20 C- Vesayetin Gerektiren Durumlar 1-Küçükler İçin Vesayeti Gerektiren Durumlar 2-Kısıtlılar Yönünden Vesayeti Gerektiren Durumlar 2-VASİ ATANMASI A-Vasi Olarak Atanacak Kişide Aranan Koşullar 1-Vasi Olma Ehliyetine Sahip Bulunma 2-Vasiliğe Engel Bir Halinin Olmaması B-Vasi Atanmasında Yargıcın Göz Önünde Tutacağı Hususlar C-Vasiliği Kabul Zorunluluğu 3-Vasi Atama Yöntemi

21 Kayyımlık ve Yasal Danışmanlık(Kanuni Müşavirlik) 1-Vesayet Organları (Teşkilat) ve Bunun İçinde Kayyım ile Yasal Danışmanlığın Yeri A-Asli Vesayet Organları B- Yardımcı Vesayet Organları 2-Kayyımlık Kayyım vesayet organlarındandır(MK. m.396). Fakat vasiye göre kayyımlık görev ve yetkileri daha sınırlıdır. A-Kayyımlığın Çeşitleri 1-Temsil Kayyımlığı 2-Yönetim Kayyımlığı

22 B-Kayyım Atama Yöntemi Kayyım atamasında da, kural olarak vasi atanmasındaki yöntem geçerlidir(MK. m.431/1) C-Kayyımlığın Sona Ermesi Temsil kayyımlığı görev konusu işlerin görülüp bitirilmesiyle kendiliğinden sona erer(MK m.477/1). Yönetim kayyımlığı, kayyımın atanmasını gerektiren sebebin ortadan kalkması veya kayyımın görevden alınmasıyla sona erer(MK m.477/2), ya da sona ermesi için yargıcın bu konuda karar vermesi gerekir(MK. 421/2).

23 3-Yasal Danışmanlık A-Kendilerine Yasal Danışman(Kanuni Müşavir) Atanan Kişiler B-Yasal Danışmanlığın Çeşitleri 1-Oy Danışmanlığı 2-Yönetim Danışmanlığı VESAYETİN YÖNETİMİ 1-Vasinin Görevleri A-İşe Başlarken Söz konusu olan görevler -Vesayet altındaki kişinin malvarlığının defterini tutmak(MK. m. 438) -Kıymetli Evrak, değerli eşya, önemli belge ve benzerlerini saklamaya almak(MK. m. 439).

24 -Vesayet altındaki kişinin menfaatini gerektiriyorsa değerli şeyler dışındaki taşınır malları yargıcın talimatı uyarınca satmak (MK. m. 410). -Vesayet altındaki kişinin malvarlığının yönetimi için gerekli olmayan paraları faiz getirmek üzere vesayet makamının uygun göreceği bir milli bankaya yatırmak (MK. m. 441). -Yatırımları güvenli yatırımlara dönüştürmek (MK. m. 442). -Ticari ve sınai işletmelerin işletilmesinin devamı veya tasfiyesi için talimat vermek (MK. m. 443). -Vesayet makamının talimatı uyarınca, vesayet altındaki kişinin menfaatinin gerekli kıldığı hallerde taşınmazları satmak (MK. m. 444).

25 B-Vesayetin Devamında Söz Konusu Olan Görevler Vasi, vesayetin devamı boyunca da, vesayet altındaki kimse küçük ise, vasi ona bakıp gözetmek, korumak, veli gibi eğitip yetiştirmek; vesayet altındaki kimse kısıtlıysa, vasi onu koruma ve kişisel işlemlerinde ona yardımcı olmak ve gerekliyse onun bir kuruma yerleştirilmesini sağlamak zorundadır (MK. m.445,447). 2-Vesayet Dairelerinin Görev ve Yetkileri Vesayet altına alınan kişinin ikametgahı, kural olarak vesayet makamının(Sulh mahkemesinin) bulunduğu yerdir (MK. m. 21/2).Vesayetle ilgili tüm işlerde kural olarak bu yerde yürütülür (MK. m. 411).

26 VESAYET ORGANLARININ SORUMLULUĞU VESAYETİN SONA ERMESİ 1- Vesayet Organlarının Sorumluğu Vesayet organları ve vesayet işleriyle görevlendirilmiş olan diğer kişiler bu görevlerini yerine getirirken iyi bir yönetimin gerektirdiği özeni göstermekle yükümlüdürler. Bu yükümlülüğe aykırı davranış, vesayet organlarının sorumluluğunu doğurur. 2-Vesayeti ve Vasilik Sıfatını Sona Erdiren Nedenler A-Vesayeti Sona Erdiren Nedenler Vesayeti sona erdiren nedenler söz konusu olduğunda, yasal temsilcilik sona ermektedir. B-Vasilik Sıfatını Sona Erdiren Nedenler Vasilik sıfatını sona erdiren durumlarda vesayet ortadan kalkmaz ve vesayet altında bulunan kişiye yeni bir vasi atanır. Burada sadece vasinin görevi sona ermektedir.

27 3-Vesayetin Sona Ermesinin Sonuçları Vesayet ya da vasilik sıfatı sona erdiği zaman vasi, vesayet görevini yürüttüğü dönemde yaptığı işlemlerle ilgili son ve kesin hesabı vesayet makamına vermek zorundadır (MK. m. 489). KORUMA AMACIYLA ÖZGÜRLÜĞÜN KISITLANMASI Medeni Kanunda, ergin olan bazı kişilerin, kısıtlı olup olmadıklarına bakılmaksızın bazı haklı sebeplerin varlığı halinde özgürlüklerinin kısıtlanması yoluyla korunmasına yönelik düzenlemeler yapılmıştır.

28 Yasanın maddeleri arasında yer alan düzenlemelere göre, özgürlükleri kısıtlanarak koruma altına alınacak kişiler, akıl hastalığı, akıl zayıflığı, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı, ağır tehlike arz eden bulaşıcı hastalık veya serserilik sebeplerinden biriyle toplum için tehlike oluşturan ergin kişilerdir(MK. m.432).