PSİKOLOJİK TEST KULLANIMI VE ETİK

... konulu sunumlar: "PSİKOLOJİK TEST KULLANIMI VE ETİK"— Sunum transkripti:

1 PSİKOLOJİK TEST KULLANIMI VE ETİK
SÜHEYLA KAHVECİOĞLU EMRAN SAKA

2 Psikolojik test nedir? Bireylerin herhangi bir niteliğini ölçme amacıyla, nitelikler evrenini temsil edecek şekilde seçilmiş standart uyarıcılar takımıdır (Özgüven, 2004) Standart koşullarda yapılan gözlem ve/ya da görüşme anlamı taşıyan psikolojik test bireylerin yetenekleri, becerileri, performansları, güdüleri, tutumları vb. hakkında bilgi vererek soruların sorulmasına ortam ve olanak sağlayan sistemli bir yaklaşımdır (Öner, 1997).

3 Psikolojik Testlerin İşlevi
Psikolojik testlerin işlevi, “ bireyler arasındaki farkları” ya da “aynı kişinin farklı zaman ve durumlardaki tepki farklarını” ölçmektir.

4 Cronbach(1970) testlerin kullanım amaçlarını ve işlevini dört grupta toplamıştır. Bunlar;
1- Kişilerin seçimi 2- Bireylerin sınıflanması 3- Uygulanan yöntemlerin değerlendirilmesi 4- Araştırmalarda bilimsel denencelerin kontrol edilmesidir.

5 Psikolojik Testlerin Sınıflandırılması
Psikolojik testler çeşitli ölçütlere göre sınıflandırılmaktadır. Bu sınıflandırmalar; 1- Ölçülen nitelik ve amacına göre testler 2- Maksimum performans ve davranış testleri 3- Bireysel ve grup testleri 4- Genel ve özel yetenek testleri 5- Kağıt-kalem testleri ve performans testleri 6- Dile dayanan ve dile dayanmayan testler 7- Sürat testleri ve güç testleri

6 Psikolojik Testler Ne Zaman Kullanılmalı
□ Psikolojik testler bir amaç için kullanılmalıdır, sonuçlardan yararlanılmayacaksa test kullanılmamalıdır. □ Cronbach (1970) testlerin kullanım amacını üç başlık altında toplamıştır. Buna göre psikolojik testler; 1- yeni bir bilgi getireceği, birey hakkında ek bilgiler sağlayacağı zaman 2- Çeşitli kaynaklardan elde edilmiş, mevcut bilgileri testlerle de kontrol etmeyi kolaylaştıracaksa 3- Alınacak bir karara hizmet edecekse kullanılmalı, aksi halde kullanılmamalıdır.

7 Psikolojik testlerin Avantajlı ve Sınırlı Yönleri
Psikolojik Testlerin Avantajlı Yönleri: 1-Psikolojik testlerle diğer bireysel bilgi toplama tekniklerine göre daha ekonomik yoldan belirli bilgiler toplana bilmektedir. 2- subjektif tekniklere oranla daha objektif olan psikolojik testlerle güvenilir bilgiler toplanabilir. 3-testlerden elde edilen sayısal bilgiler istatistiksel kavram ve anlamlı terimlerle bireyi betimleme olanağı vermektedir.

8 Psikolojik Testlerin Avantajlı Yönleri
4- Özel yardıma ihtiyaçları olan bireylerin ayırt edilmesine, tanınmasına ve teşhisine olanak vermektedir. 5- Testler öğrenme alanında olan gelişmeyi veya belirli değişkenleri etkisiyle olan değişmeleri araştırmaya olanak vermektedirler.

9 Psikolojik Testlerin Sınırlı Olan Yönleri
1- Psikolojik testler ölçtüğü nitelik hakkında sayısal bilgiler vermekle beraber ölçtükleri şeyin hatasız ve gerçek bir ölçüsü değildirler. 2- Testler ölçtükleri alan veya niteliği bütünü ile çok yönlü olarak ölçemezler; ancak niteliğin belirli ve sınırlı bir yönünü ölçerler. 3- Psikolojik testler kişinin performansına ait sayısal bir değer vermekle beraber, kişinin aldığı puanın seviyesine ilişkin açıklayıcı nedenleri göstermezler.

10 Psikolojik Testlerin Sınırlı Olan Yönleri
4- Test puanları kişinin bir “ test durumunda” ne yapılabileceğini gösterir. Kişinin başka koşullarda ve gerçek durumlarda ne yapabileceklerini göstermezler 5- Psikolojik test puanları kişinin ne yapabileceği, performansı hakkında ipuçları verirler; fakat kesin bir sonuç ve karar anlamını taşımazlar.

11 Test Kullananların Yaptığı Bazı Temel Hatalar
1- Ölçülmek istenilen amaca uygun ölçme aracını seçmemiş olmak 2- Testleri testin ölçmek üzere hazırlandığı amaçların dışında bir amaç için kullanmak 3- Sınırlı yönlerini bilmeden testlere çok fazla güvenmek, her amaç için kullanmak veya sınırlı yönlerini olduğundan fazla büyüterek testleri uygun amaçlar içinde kullanmaktan kaçınmak

12 4- Psikolojik test sonuçlarından çıkarılamayacak düzeyde genellemeler yapmak ve yargılara varmak
5- Belirli bir testte başarıyı kazanmayı öğretimin bir amacı haline getirmek 6- Objektif testlerle ölçülemeyen eğitim ve öğretim hedeflerini de ölçmeyi ihmal etmek

13 7- Bireyi tanımada testlerle kolayca elde edilemeyen bilgileri ihmal etmek
8- Test puanlarını uygun olan normlara göre yorumlamamak 9- Standart testlere özgü,standart kurallara uymamak

14 Psikolojik Testlerin Kullanılmasına İlişkin Etik Kurallar
1- Bilgilendirme ile ilgili etik kurallar 2- Testin seçimi ile ilgili etik kurallar 3- Uygulama ile ilgili etik kurallar 4- Yeterlik ile ilgili etik kurallar 5- Yanlış veya hatalı test kullanımı ile ilgili etik kurallar

15 6- Yeterlik ve sorumluluk ile ilgili etik kurallar
7- Test ve test sonuçlarının güncelliği ile ilgili etik kurallar 8- Test ve değerlendirme sonuçlarının yorumlanması ile ilgili etik kurallar 9- Değerlendirme sonuçlarını açıklama ve duyurma ile ilgili etik kurallar 10- Test geliştirme ile ilgili etik kurallar.

16 Süheyla KAHVECİOĞLU Emran SAKA suheylakahvecioglu@hotmail.com