I.Psikolojinin Konusu Psikoloji:Gözlenebilen ve ölçülebilen insan ve hayvan davranışlarını inceleyen pozitif bir bilimdir. Konusu: Organizmanın gözlenebilen.

... konulu sunumlar: "I.Psikolojinin Konusu Psikoloji:Gözlenebilen ve ölçülebilen insan ve hayvan davranışlarını inceleyen pozitif bir bilimdir. Konusu: Organizmanın gözlenebilen."— Sunum transkripti:

1 I.Psikolojinin Konusu Psikoloji:Gözlenebilen ve ölçülebilen insan ve hayvan davranışlarını inceleyen pozitif bir bilimdir. Konusu: Organizmanın gözlenebilen ve ölçülebilen davranışlarıdır. Amacı: İnsan ve hayvan davranışlarını anlatmaktır.

2 II.Psikolojide Yaklaşımlar
1-Yapısalcı Yaklaşım (Strüktüralizm) Temsilci: W.Wundt-Titchener İnsan zihninin çeşitli bilinç öğeleri vardır. Psikoloji, bu bilinç öğelerini birleştirir ve çözümler. Yöntem: İçebakış Bireyin bir olay, durum, davranış karşısında ne düşündüğünün, ne hissettiğinin öğrenilmesidir.

3 2-İşlevselci Yaklaşım ( Fonksiyonalizm)
Temsilci: W.James – J.Dewey Pragmatist davranışı benimser. Psikoloji bilinç ve davranışları aracılığıyla bireyin çevresine nasıl uyum sağladığını da araştırmalıdır. Yöntem: İçebakış,Gözlem,Deney

4 3-Davranışçı Yaklaşım (Beheviorism)
Temsilci : Pavlov, Watson, Thorndike, Skinner , J.Locke Yapısalcılığa karşı çıkar.Psikoloji,Bilinç yerine gözlenebilen ve ölçülebilen insan davranışlarıyla ilgilenmelidir. Yöntem: Gözlem ve Deney * İçebakış yöntemini reddeder çünkü bilimsel değildir. * Bireyin gelişiminde Kalıtımı reddeder çevrenin etkisini savunur.

5 Canlı organizmalar sürekli bir etkinlik içerisindedir
Canlı organizmalar sürekli bir etkinlik içerisindedir.İnsan davranışını anlamak için gözlenebilir davranışları incelenmelidir.Bir davranış ne kadar karmaşık görünürse görünsün, en küçük birimine kadar incelendiğinde bir uyarıcı-tepki bağlantısı görülecektir? Bu düşünce aşağıdaki yaklaşımlardan hangisiyle doğrudan ilgilidir? A)Davranışçı yaklaşım B)Yapısalcılık C)Biyolojik yaklaşım D)Sosyal öğrenme E)Fenomenolojik yaklaşım

6 4-Psikoanalitik Yaklaşım (Psikanaliz)
Temsilci: S.Freud,Adler,Jung Psikoloji ,davranışların asıl kaynağı olan bilinçaltını incelemelidir. Freud Psikoseksüel Ericson Psikososyal gelişimden bahseder. Yöntem: Hipnoz,Telkin,Serbest çağrışım

7 5-Bütüncül Yaklaşım (Gestalt)
Temsilci: Wertheimer,Kofka,Köhler Bireyin davranışları bir bütün halinde ele alınmalıdır.Gestaltçılar ilk bilişselcilerdir. “ Bütün,kendisini oluşturan parçalardan daha anlamlıdır” Yöntem: Deney ve Gözlem

8 6- Temsilci : Meyer- Hebb Bu yaklaşım bireyi psikolojik açıdan Biyolojik bir varlık olarak değerlendirir. Davranışların temelinde beyin, sinir sistemi (nöronlar) ve sinapslar arasındaki bağ vardır. Yöntem: Deney ve Gözlem Biyolojik Yaklaşım(Nörobiyolojik)

9 7- Bilişsel Yaklaşım Temsilci: Jean Piaget, Bruner, Ausubel Biliş, insanın dünyayı tanıma, anlama ve öğrenmeye yönelik zihinsel etkinlikleridir. İnsan davranışlarını anlamak için bilinç, dikkat, algı, bellek ve düşünme gibi zihinsel işlevleri incelemek gerekir. Yöntem: Doğal gözlem ve Deney

10 8- İnsancıl Yaklaşım ( Hümanistik)
Temsilci: Maslow, Rogers, Kohlberg Davranışların temelinde ihtiyaçlar ve güdüler vardır. Birey kendini gerçekleştirmeye çalışan bir varlıktır. Birey tek ve benzersizdir.İnsan bilinçli ve aktif bir varlıktır.İnsanı anlamanın en önemli yolu Empatidir.Çünkü bireyin çevresini nasıl algıladığı önemlidir. Yöntem: İçebakış ve Sezgi

11

12 III.Psikolojinin Alt Dalları
Danışmanlık Psikolojisi: Bireyin kendisini tanıması, geliştirmesi ve gerçekleştirmesi sürecinde yapılan profesyonel yardım süreçlerini inceler. Klinik Psikolojisi: Bireyin davranışlarında ve kişiler arasındaki ilişkilerinde görülen aksamaları ve duygusal bozuklukların tanı ve teşhisi ile ilgilenir. Eğitim Psikolojisi: Psikolojik verilerin eğitime uygulanmasıyla doğmuştur. Eğitim öğretimi verimli biçimde gerçekleştirmeyi amaçlar.

13 Öğrenme Psikolojisi: Öğrenmenin nasıl gerçekleştiğini açıklar, bu süreçte öğrenme yöntem, teknik ve ilkeleri inceler. Sınıf içi motivasyonla ilgilenir. Psikometrik psikoloji: Psikolojinin ölçme ve değerlendirmeyle ilgili dalıdır. Test ve anketlerin geliştirilmesini sağlar. Sosyal Psikoloji: Bireyi, toplumla, grupla, etkileşim halinde inceleyen bilim dalıdır. Konuları: İletişim, tutumlar, liderlik, itaat… Deneysel psikoloji: Davranışların temel nedenlerini sebep-sonuç ilişkisi içerisinde inceleyen psikoloji dalıdır. Duyum, algı, öğrenme, bellek, güdü…

14 Endüstri Psikolojisi : İşletmelerde eleman seçimi,iş yeri ile ilişkiler,verimli çalışma koşulları,personel verimini arttırma vb.konular üzerinde çalışır. Gelişim Psikolojisi: Organizmanın döllenmeden ölümüne kadar yaşa bağlı olarak geçirdiği biyolojik ve psikolojik değişiklikleri inceleyen pskoloji dalıdır.

15 Psikolojide yöntem ve Araştırma Yöntemleri
Betimsel Yöntem Ve Teknikler Deneysel Yöntemler İstatiksel Yöntem Gelişimsel Yöntemler Doğal Gözlem Sistematik Gözlem Testler Anket Mülakat-Görüşme Vaka-Olay incelemesi Deney Grubu Kontrol Grubu Bağımlı Değişken Bağımsız Değişken Pozitif Korelasyon Negatif Korelasyon Nötr Korelasyon Kesitsel Yöntem Boylamsal Yöntem Sırasal Yöntem

16 Deneysel Yöntem: Bir olaya etki eden etkenleri ortaya çıkarabilmek için belirli koşulların düzenlenmesidir. Değişken: Bireye,ortama ve zamana göre değişik değerler alabilen özelliklerdir. Bağımsız Değişken: Deney yapılan olay veya durumların üzerinde etkisi araştırılan değişkendir. Bağımlı Değişken: Bağımsız değişkene bağlı olarak meydana gelen sonuçtur.Araştırmanın sonucudur. Örn: spor yapmak-sağlık durumu,tekrar etmek-ezberlemek vb..

17 Coğrafya dersinde fiziki haritalardan yararlanmanın öğrencilerin coğrafya öğrenmesindeki başarısına etkisi ölçmek isteniyor.1. sınıf dersi düz anlatımla,2.sınıfta ise ders haritalardan yararlanılarak anlatılmıştır.Ders sonunda yapılan mini sınavla iki grubun öğrenme başarısı karşılaştırılmıştır. Bağımsız Değişken: Harita Bağımlı Değişken: Öğrencilerin öğrenme başarısı Deney Grubu: Haritalardan yararlanılarak ders anlatılan grup Kontrol Grubu: Düz anlatımla ders anlatılan grup

18 Zeka mutluluk Başarı sigara
cimrilik şişmanlık Korelasyon: İki değişken arasındaki ilişkidir.

19 Gelişimsel Yöntemler Kesitsel : Farklı yaş gruplarından bireylerin bazı özelliklerinin veya gelişimsel niteliklerinin aynı zamanda değerlendirilmesidir. Boylamsal: Aynı yaş grubundan bireylerin çeşitli zamanlarda tekrar tekrar incelenmesidir. Sırasal : Kesitsel ve boylamsal yöntemin bir arada kullanılmasıdır.

20 Bir araştırmacı çocukta yaşa bağlı konuşma gelişimi örüntüsünü incelemek ister. Bu amaçla 2, 4 ve 6 yaşlarında 50'şer çocuk rastgele örnekleme yöntemi ile seçerek toplam 150 çocuktan tek seferde veri toplar. Daha sonra verileri çözümleyerek farklı yaşlarda dil gelişimine ilişkin genellenebilir sonuçlar ortaya koyar. Bu araştırmacının kullandığı araştırma yöntemi aşağıdakilerden hangisidir?(2010) A) Meta – analiz B) Kesitsel C) Nitel D) İzleme E) Örnek olay

21 Gelişimin Temel İlkeleri
Gelişim: Organizmanın döllenmeden başlayarak bedensel, zihinsel, duygusal ve sosyal yönlerden geçirdiği sürekli ve düzenli değişimdir. Gelişme:Büyüme,Olgunlaşma,Öğrenme ve hazırbulunuşluk etkileşiminin sonucudur. Gelişim bir süreçtir. Gelişme ise bir üründür Büyüme: Fiziksel yapılanma, boy ve kilo artışı sadece nicelik(sayı-hacim)gelişimi ifade eder. Vücudun boy, kilo ve hacimce artmasıdır. Örn:Çocuğun makası kullanabilmesi için el ve parmaklarının belirli bir uzunluğa ulaşması gerekir

22 KPSS-2008 Fatma Hanım seneye okula başlayacak olan yeğeni Bertuğ’a bir hediye vermek ister. Çocuk giysileri satan bir mağazadan Bertuğ’un yaşını söyleyerek bir pantolon satın alır. Hediyesini yeğenine verdiğinde, uzun süredir görüş-memelerine karşın, satın aldığı pantolonun yeğeninin bedenine tam olduğunu görür, çok sevinir. Yukarıdaki paragrafta gelişim psikolojisine özgü kavramlardan hangisine vurgu yapılmaktadır? A) Büyüme B) Olgunlaşma C) Öğrenme D) Hazır bulunuşluk E) Kritik dönem

23 Olgunlaşma: Bedensel büyüme ve gelişmenin beklenen düzeye varması, vücut organlarının kendisinden bekleneni yapabilecek duruma gelmesidir. Olgunlaşma Bedensel ve zihinsel yetkinliktir. Öğrenme yaşantılarından bağımsız olarak oluşur. Kalıtımın etkilediği biyolojik değişimlerdir Olgunlaşma, yaş ve zekayı içine alır. Olgunlaşma sonucu ortaya çıkan davranışlar(dik durma, yürüme ,ses çıkarma) öğrenme değildir. Bireyin yaşantılardan bağımsız olarak, kalıtımın etkisiyle geçirdiği biyolojik bir değişmedir. 

24 KPSS-2003-Bir anne bebeğine dokuz aylıktan itibaren tuvalet eğitimi vermeye başlamış ve onu lazımlığa alıştırmaya çalışmıştır. Ancak bebek bir buçuk yaşında lazımlığa oturma alışkanlığı kazanmıştır. Bebeğin lazımlığa oturma davranışını bir buçuk yaşında kazanması, hareket gelişiminde aşağıdakilerden hangisinin önemli olduğunu göstermektedir? A) Devresel tepki C) Kalıtım B) Çevre D)Geribildirim E) Olgunlaşma

25 İlköğretim okuluna yeni başlayan Mehmet önlüğünü kendisi giyebilmekte, ancak annesi defalarca göstermesine karşın, önlüğünün yakasını bir türlü ilikleyememektedir. Mehmet’in önlük yakasını bir türlü ilikleyememesi, aşağıdaki ifadelerden hangisiyle açıklanabilir? (2008) A) Yaka kullanmaya yeni başladığı için Mehmet deneyim eksikliği yaşamaktadır. B) Annesinin aşırı koruyucu tutumu nedeniyle Mehmet iliklemeyi öğrenememiştir. C) Mehmet yakasının düğmelerini ilikleyebileceği kritik döneme henüz ulaşmamıştır. D) Mehmet’in el kasları yakasını ilikleyebilecek olgunluğa erişmemiştir. E) Mehmet’in parmakları yakasını ilikleyebilecek kadar büyümemiştir

26 Hazırbulunuşluk: Organizmanın bir davranışı ve konuyu tam olarak öğrenebilmesi için gerekli gelişme düzeyine ve güdülenme düzeyine erişmesidir. Hazırbulunuşluk,Büyüme ve Olgunlaşmayı da içine alır. Kişinin olgunlaşma veya öğrenme sonucu belli davranışları yapmaya hazır oluşudur. Kritik Dönem: Her davranışın öğrenilmesi için gerekli olan zamanı gösterir. Bu davranışlar gerekli dönemlerde kazanılmaz ise, sonraki dönemde çok zor kazanılır ve sorunlar yaşanır. Bireyler bu dönemde belirli öğrenmelere ve çevresel etkilere karşı aşırı duyarlık gösterirler.

27 Kimlik gelişimi -Ergenlik
0-3 ay gebelik 0-6 ay güven yürüme 2-3 konuşma 6 yaş okuma yazma 6-11 Yabancı dil Kimlik gelişimi -Ergenlik KPSS aylık bir çocuğun annesine, "Bu aylarda onunla sık sık konuşmalısınız. Bu dönem onun sözcük dağarcığının gelişeceği bir dönemdir." denildiğinde, gelişim açısından aşağıdakilerden hangisinin önemi vurgulanmaktadır? A) Çevre B) Kritik dönem C) Deneyim D) Olgunlaşma E) Uyarıcı zenginliği Kritik dönemlerdir.

28 Yaşamın ilk iki yılında, bebeğin deneyimlerine bağlı olarak duyusal motor alanında kapsamlı bir gelişme olur. İç kulaktaki vestibular sistem, hareket ve denge duyularını yönetir ve diğer duyu sistemlerini etkiler. Bazı bulgular, bebeklerde ve yeni yürümeye başlayan çocuklarda vestibular sistemin yeterince uyarılmamasının daha sonra öğrenme zorluklarına neden olabildiğini göstermektedir. Bu sistemin, yaşamın ilk yıllarında yeterince uyarılmaması sonucunda ortaya çıkan öğrenme zorluklarını aşağıda verilen gelişim kavramlarından hangisi en iyi açıklar? (2012) A) Olgunlaşma B) Kritik dönem C) İlerleme D) Büyüme E) Dengeleme

29 Tarihsel zaman: Gelişim döneminde ortaya çıkan yenilikler ve değişimlerdir. Savaş, internet, cep telefonu kullanımı, deprem korkusu vs. KPSS-11 Eylül 2001 tarihinde ABD'de yaşanan terör eylemlerinden bu yana bazı çocukların, oyunlarda çeşitli malzemelerden kuleler yaptıkları ve oyuncak ya da hayali uçakları çarptırarak bunları devirdikleri gözlenmiştir. Bu durum, aşağıdaki gelişim psikolojisi kavramlarından hangisine bir örnektir? A-Büyüme C-Kritik dönem B-Olgunlaşma D-Tarihsel zaman E-Gelişme

30 KPSS-2003 Özellikle ergenler günümüzde çok fazla internet kullanmakta, internette sohbet etmekte (chat) ve cep telefonu kullanmaktadır. Aşağıdaki gelişim kavramlarından hangisi internet ve cep telefonu gibi yeni iletişim araçlarının ve boş zaman etkinliklerinin ortaya çıkmasını açıklar? A) Olgunlaşma B) Büyüme C) Tarihsel zaman D) Kritik dönem E) Hazırbulunuşluk

31 Gelişim Görevleri (HAVİGHURST)
Bu model Bireylerin gelişiminin dönemler halinde gerçekleştiği ve her dönemin gelişim görevleri olduğunu belirtmektedir. Kritik dönem kavramından hareketle geliştirilen bu modelde zamanında yerine getirilmeyen görevler mutsuzluğa yol açar. Örnek: 2 yaş civarında konuşmayı öğrenemeyen çocuk sonraki dönemlerde konuşma güçlüğü çeker. Gelişim dönemleri: Bebeklik - 0-2yaş İlk çocukluk-2-6 yaş (Okul öncesi) Son çocukluk-6-11 Ergenlik12-18 Gençlik-18-24

32 Bebeklik Dönemi(0-2): Nefes alma ve emmeyi öğrenme Katı yiyecekleri yemeyi öğrenme Dışkı kontrolünü öğrenme Dış koşullara uyum sağlama Uyanık kalma ve uyumayı öğrenme

33 İlk çocukluk Dönemi (2-6)
Yürümeyi ve konuşmayı öğrenme Öz bakım becerilerini geliştirme El göz koordinasyonu sağlamaya başlama Cinsiyet farklarını öğrenme Toplumsal kurallara dair doğru ve yanlışı ayırt etmeye başlama

34 İkinci (Son) Çocukluk (6-12)
Önem verdiği yetişkinleri model alarak cinsiyetine uygun rolü geliştirme Yaşıtlarıyla iyi geçinmeyi öğrenme Okul programına uyma ( okuma yazma hesaplama öğrenme) Somut düşünmeyi öğrenme Davranışlarının sorumluluğunu alma Sorumluluk almasına ve karar vermesine olanak sağlandığında Kişisel bağımsızlığını kazanmaya başlama Vicdan ve değerler sistemi kurabilme

35 Ergenlik Dönemi gelişim görevleri (12-18)
*Bedensel özelliklerini kabul etmek ve bedeni olumlu kullanmak * Cinsel rolünü kabul etme ve bu role uygun davranışlar geliştirme * Her cinsten yaşıtlarıyla yeni ve daha olgun ilişkiler kurmak  *Ana-babadan ve diğer yetişkinlerden duygusal bağımsızlığı gerçekleştirme, kendisi ile ilgili önemli karalar verebilme. *Meslek seçimi için gerekli ön hazırlıkları yapma ve kendisine en uygun olan mesleği seçebilme  *Evliliğe ve aile yaşamına hazırlanma

36  Çocukluğun sonu ergenliğin başlangıcı arasındaki, bireyin cinsel olarak olgunlaşmaya başladığı kısa süre 1-2 yıl erinlik olarak bilinir. en hızlı büyüme ve gelişim dönemlerinden biri erinliktir. Değişimlerin en çok olanları ani büyüme atılımı, birincil ve ikincil cinsiyet özelliklerinin ortaya çıkmasıdır. Erinlik döneminde cinsel organlardaki gelişim, üreme fonksiyonu ile doğrudan ilgili olan birincil cinsiyet özellikleri ; üreme fonksiyonuyla dolaylı olarak ilgili olan(tüylerin gelişimi, erkeklerde ses değişikliği, göğüs ve kalçanın oluşumu) ikincil cinsiyet özellikleri biçiminde özetlenebilir.

37 Ergenlik Döneminde Ortaya Çıkabilecek Sorunlar
Kimlik bunalımı Ergen depresyonu Madde bağımlılığı Karşı cinse karşı geçici zıt duygular oluşturma Abartılı duygusallık Ergen sakarlığı Cinselliğe karşı abartılı ilgi Ergen benmerkezciliği Akran grubuyla fazla yakınlaşma Aileden uzaklaşıp içe kapanma

38 Genç Yetişkinlik Dönemi (18-25)
-Bir işe girme ve bir meslekte ilerleme  - Toplum tarafından onaylanan bir sosyal gruba girme  - Bir eş seçme ve eşiyle hayatını sürdürebilme  - Çocuk yetiştirme  - Evin yönetimine katılabilme  - Toplumsal sorumlulukları alma  Yetişkinlik(Olgunluk) Yaşlar -Yetişkin Vatandaşlık ve Toplumsal Sorumluluğa Erişme, -Ekonomik Bir Yaşam Standardı Kurma ve Sürdürme, -Çocuklarının Sorumlu yetişkin Olmalarına Yardım Etme, -Yetişkin Boş Zaman Etkinliklerini Geliştirme, -Kendini Bir Kişi Olarak Eşiyle İlişkilendirme (kendini eşiyle birlikte ele almak) -Orta Yaşın Fizyolojik Değişikliklerini Kabul Etme.

39 Yaşlılık 55+MEZARTAŞI Azalan Fiziksel Güç ve Sağlığına Uyum sağlama, Emeklilik ve Azalan Gelire Uyum sağlama, Eşin Ölümüne Uyum Sağlama, Yaş Gurubu ile Açık bir Yakınlık Kurma, Toplumsal ve Vatandaşlık Yükümlülüklerini Yerine Getirme, Doyurucu Fiziksel Yaşam Düzenlemesi Oluşturma.